Η γνωστή συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το νέο της βιβλίο «Ο Αγιος Βασίλης ήρθε αλλιώς!»
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ
εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Η Πρωτοχρονιά έφτασε και τα παιδιά συνεχώς συζητούν για τα δώρα που θέλουν να πάρουν. Οι παραγγελίες στον Αγιο Βασίλη και στα αγαπημένα τους πρόσωπα δίνουν και παίρνουν. Οι διαφημίσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο διαδίκτυο τα μαγεύουν, δεν ξέρουν τι να πρωτοδιαλέξουν. Θέλουν, θέλουν, θέλουν… Πόσα παιδιά, άραγε, στις μέρες μας σκέφτονται και τι δώρα θα μπορούσαν να προσφέρουν; Σε ανθρώπους αλλά και σε ζώα που έχουν ανάγκη, στη φύση που καταστρέφεται, στη γη μας που όλο και συχνότερα πλέον μας προειδοποιεί ότι δεν τη νοιαζόμαστε και δεν την προστατεύουμε αρκετά; Πώς θα μπορούσε ακόμη και ο Αγιος Βασίλης να έρθει αλλιώς; Την απάντηση δίνει με τον δικό της μοναδικό τρόπο η αγαπημένη συγγραφέας Εύη Τσιτιρίδου – Χριστοφορίδου, μέσα από το νέο της βιβλίο για παιδιά «Ο Αγιος Βασίλης ήρθε αλλιώς!» από τις εκδόσεις Υδροπλάνο. Στον εορταστικό ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η όμορφη συζήτηση με τη συγγραφέα.
«Ο Αγιος Βασίλης ήρθε αλλιώς!» τιτλοφορείται το νέο σας βιβλίο για παιδιά από τις εκδόσεις Υδροπλάνο. Μιλήστε μας για την ιστορία.
Αν σας αποκαλύψω την ιστορία, θα χαθεί της ανάγνωσης η μαγεία… Οπότε θα σας πω μόνο ότι αφορά σε παιδιά κάθε ηλικίας, αλλά και σε ενήλικους που έχουν διαφυλάξει και απολαμβάνουν την παιδική τους ματιά, πνευματική και ψυχική. Ότι στην ιστορία αυτή χωρούν όλοι οι Αγιοβασίληδες του κόσμου, ανεξάρτητα από το αν φορούν κόκκινη στολή, ένα ταπεινό ράσο, χρυσοκέντητα άμφια, τα ρούχα της καθημερινής επιβίωσης, τα ρούχα της γιορτής. Γιατί αυτό που έχει σημασία δεν είναι η αμφίεση και η προέλευσή τους αλλά αυτή η μικρή λέξη στον τίτλο του βιβλίου, που συμπυκνώνει το μυστικό και την πρότασή του: το «αλλιώς». Ένα «αλλιώς» που έχουμε μεγάλη ανάγκη πλέον έτσι όπως τα καταφέραμε με τις επιλογές μας εμείς οι άνθρωποι. Γι’ αυτό καλό θα είναι ν’ αποφασίσουμε και κυρίως να πράξουμε τα δέοντα ώστε να έρθει, να εδραιωθεί και να ξαναδώσει στη ζωή μας το ουσιαστικό της νόημα, την αξία που χάθηκε στα ράφια του υπερκαταναλωτισμού μας.
Ποια ήταν η αφορμή για να γεννηθεί αυτή η ιστορία;
Οι εικόνες από τις εφιαλτικές πυρκαγιές του Αυγούστου του 2021, που μας συντάραξαν και μας πόνεσαν όλους πολύ. Δεν μπορούσα να βοηθήσω στο πεδίο τη φύση και τους συνανθρώπους μας που δοκιμάζονταν με τόσο τραγικές συνέπειες. Σκέφτηκα να προσφέρω καταθέτοντας τα δικά μου «όπλα». Γιατί, αν θέλουμε πραγματικά να προστατέψουμε τη φύση και να συνυπάρξουμε μαζί της με βιώσιμους και αειφορικούς τρόπους, οφείλουμε πρώτα να κατανοήσουμε το γιατί και το πώς. Η σωστή ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση που στοχεύουν στην αλλαγή του τρόπου ζωής μας, πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία. Για να εδραιώνεται στη συνείδησή μας και να πραγματοποιείται στη συνέχεια αυθόρμητα και αβίαστα, ως αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας.
Ο Λάμπης είναι ο πρωταγωνιστής της ιστορίας. Σκιαγραφήστε μας τον χαρακτήρα του.
Ο Λάμπης είναι ένα παιδί της εποχής μας, το παιδί μας, το γειτονάκι μας, ο συμμαθητής των παιδιών μας. Ο μικρόκοσμός του είναι η οικογένειά του, το σχολείο του, το άθλημα που αγαπά, τα παιχνίδια του, η συλλογή του από τα χρωματιστά χαρτιά περιτυλίγματος. Αυτό που τον κάνει «πρωταγωνιστή» της συγκεκριμένης ιστορίας, είναι η ιδιαίτερη ευαισθησία με την οποία αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τον κόσμο. Το ότι έχει μεγαλώσει σε μια οικογένεια όπου όλοι δείχνουν με τα λόγια και τις πράξεις τους πόσο νοιάζονται ο ένας για τον άλλο και γι’ αυτό που συμβαίνει γύρω τους. Ο Λάμπης είναι μια φωτεινή ψυχή. «Βλέπει» πιο βαθιά πράγματα και καταστάσεις, που τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας του προσπερνούν, γιατί μεγαλώνουν απολύτως επικεντρωμένα στον εαυτό τους και στα προσωπικά τους θέλω. Κάτι για το οποίο δεν ευθύνονται φυσικά τα ίδια τα παιδιά, αλλά τα πρότυπα του οικογενειακού και κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Όλοι εμείς οι ενήλικοι δίπλα τους και γύρω τους, δηλαδή.
Ο Λάμπης έχει μια αδυναμία, τη συλλογή χαρτιών περιτυλίγματος. Πώς προέκυψε αυτό σαν στοιχείο της ιστορίας;
Η ιδέα της συλλογής προέκυψε από τα δικά μου παιδικά βιώματα, αλλά και από την εμπειρία μου ως εκπαιδευτικού που έρχεται καθημερινά σε επαφή με πολλά παιδιά και παιδιά διαφορετικών γενεών, εδώ και μια εικοσαετία περίπου. Όταν ήμουν μαθήτρια, μου άρεσε να μαζεύω σελιδοδείκτες, επιστολόχαρτα και ευχετήριες κάρτες (τότε ακόμη γράφαμε και στέλναμε γράμματα), χαρτιά περιτυλίγματος από τα δώρα στις γιορτές, γραμματόσημα. Κατά καιρούς μαζεύαμε με τ’ άλλα παιδιά στο σχολείο αυτοκόλλητα από διάφορα προϊόντα που απευθύνονταν στην ηλικία μας, τα αγόρια ποδοσφαιριστές, τα κορίτσια τις φιγούρες της Sarah Kay, κάναμε ανταλλαγές και γεμίζαμε ολόκληρα άλμπουμ. Αυτό μας έδινε χαρά και ένα στόχο που μας κινητοποιούσε τόσο ατομικά όσο και στην παρέα. Παρατηρώ ότι και τα σημερινά παιδιά, όταν τους δοθεί η ευκαιρία να «ξεκολλήσουν» από τις οθόνες, χαίρονται πολύ με τέτοιες δραστηριότητες. Και κυρίως επικοινωνούν περισσότερο μεταξύ τους. Ο Λάμπης προτείνει σε όλα τα παιδιά να ξεκινήσουν από αύριο κιόλας μια δική τους συλλογή. Σίγουρα, άμα το σκεφτούν, θα βρουν κάτι που τα ενδιαφέρει και τους αρέσει να καταπιαστούν με αυτό. Χαίρομαι ιδιαίτερα όταν γονείς και εκπαιδευτικοί μου λένε ότι τα παιδιά και οι μαθητές τους ξεκίνησαν τις δικές τους συλλογές μετά από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου μου.
Το βιβλίο μάς βάζει σε γιορτινό κλίμα, αλλά παράλληλα θέτει πολλά θέματα για προβληματισμό. Ποια μηνύματα κρύβονται στις σελίδες του;
Η ιστορία του Λάμπη έχει ως στόχο να ψυχαγωγήσει και να αφυπνίσει μικρούς και μεγάλους για το τεράστιο θέμα της ατομικής και συλλογικής ευθύνης απέναντι στο φυσικό μας περιβάλλον. Ένα θέμα αναπόσπαστα συνδεδεμένο, ωστόσο, με την ηθική, κοινωνική και πολιτική μας υπόσταση, με την ποιότητα της παιδείας και τη γενικότερη έκφραση του πολιτισμού μας. Ξεκινά από το πώς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας αρχικά μέσα στον μικρόκοσμό μας ως παιδιά και αργότερα ως ενήλικοι στην κοινωνική μας ζωή και από τα εφόδια και τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε ώστε να προχωρήσουμε σε αυτήν την αυτογνωσία. Το γιορτινό κλίμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και όλες οι χαρούμενες προσδοκίες του είναι το περιτύλιγμα. Το περιεχόμενο του δώρου είναι η απόφασή μας να εστιάσουμε στην ανθρωπιά μας, στον καλύτερο εαυτό μας, που θα εγγυηθεί και θα προασπίσει έναν καλύτερο κόσμο για μας και τα παιδιά μας.
Στο βιβλίο σας, εμμέσως πλην σαφώς, θίγονται και κάποια κοινωνικά θέματα, που απασχολούν όλους μας, όπως οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου. Για ποιο λόγο τα εντάξατε στην αφήγησή σας;
Η ιστορία του Λάμπη προσπαθεί να συνδυάσει τη φαντασία, τη μυθοπλασία και το ρεαλισμό σε ίσες δόσεις, έτσι ώστε το βιβλίο να είναι γιορτινό και η απόλαυσή του να προσφέρει χαρά και απόλαυση, αλλά παράλληλα να «στρώσει» και μια γωνίτσα μέσα μας για γόνιμο προβληματισμό. Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά, άλλωστε, είναι οι γιορτές των προσωπικών και συλλογικών απολογισμών και αξιολογήσεων. Όλοι κάποια στιγμή που θα χαλαρώσουμε, θα σκεφτούμε πως πέρασε αυτή η χρονιά για μας, τι περάσαμε, τι καταφέραμε, τι χάσαμε, τι κερδίσαμε, τι αφήσαμε πίσω μας και πως οραματιζόμαστε τη συνέχεια. Επιπλέον, ένιωσα την ανάγκη και εγώ η ίδια να διαβάσω ένα διαφορετικό χριστουγεννιάτικο βιβλίο. Μια ιστορία που δεν θα ήταν τόσο… ζαχαρωτή, τόσο… αγιοβασιλιάτικη υπερπαραγωγή με τους ταράνδους, τα ξωτικά, τα κατακόκκινα μάγουλα και όλα αυτά τα οικεία καταναλωτικά, αλλά θα μπορούσε να τη ζήσει πραγματικά ένα σημερινό παιδί. Και κυρίως θα μπορούσε να του δώσει μια αληθινή προοπτική για τη μελλοντική του ζωή. Για μένα ο πιο ενδιαφέρον και ανατρεπτικός ήρωας στην ιστορία μου δεν είναι ούτε ο Λάμπης, ούτε ο Άγιος Βασίλης. Είναι ο δήμαρχος της πόλης, που εκφράζεται μέσα από τον κύριο Βασίλη Καλοκαιρινό στην προτελευταία σελίδα του βιβλίου. Και προκαλώ όλους τους δημάρχους της χώρας μας να τον μιμηθούν!
Πιστεύετε στον Αγιο Βασίλη; Αν είχατε τη δυνατότητα να γράψετε ένα γράμμα στον Αγιο Βασίλη, τι θα του ζητούσατε;
Μα νομίζω ότι το έχει κάνει ήδη ο Λάμπης για μένα. Δεν θα είχα να προσθέσω κάτι άλλο!
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το αληθινό μήνυμα των Χριστουγέννων;
Το μήνυμα των Χριστουγέννων είναι ένα και μοναδικό. Αυτό που ευχόμαστε όλοι αυτές τις μέρες. Αυτό που έψαλλαν οι άγγελοι στον ουρανό: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Ειρήνη μέσα μας και στον κόσμο. Αγάπη. Φως.
Πιστεύετε στο θαύμα των Χριστουγέννων; Ποιο θα ήταν για εσάς το δικό σας θαύμα;
Ζούμε το θαύμα όταν έχουμε γαλήνη στην ψυχή μας και καθαρή ματιά. Όταν αγκαλιάζουμε και παρηγορούμε τους ανθρώπους μας. Όταν προσφέρουμε εκεί όπου υπάρχει ανάγκη και γινόμαστε κρίκοι μιας αλυσίδας που μεταδίδει την αγάπη, την ελπίδα και τη χαρά. Όταν δημιουργούμε τέχνη και ομορφιά. Όταν γελάμε ξεκαρδιστικά με τα παιδιά και τους φίλους μας. Όταν γινόμαστε μαχητές υπέρ του Καλού. Όταν αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα και τη βιοποικιλότητα του κόσμου μας με «πάντα ανοιχτά πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής» μας. Μικρά, καθημερινά θαύματα, υπέροχες ψηφίδες στο περίτεχνο θαύμα της Ζωής.
Μια ευχή για τη νέα χρονιά που έρχεται;
Ο Αγιος Βασίλης να έρθει αλλιώς για όλους μας!
