Της Μιμίκας Καβούκη-Βαγγέλα
Το σημερινό πόνημά μου είναι κάτι σαν συνέχεια από το προηγούμενο γραπτό μου, σχετικά με την «έκκλησή μου» για ένα ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ στη Ζαγορά.
Δεν γνωρίζω τι απήχηση είχε και το πόσο συγκίνησαν «τα δάκρυα των παλαιών πραγμάτων» και «το κλάμα της Λαϊκής Παράδοσης» αυτούς που εξυμνούν την τοπική ιστορία,Παράδοση και τον Λαϊκό Πολιτισμό.Μια ιδέα εξέφρασα κάποτε στους «έχοντες και κατέχοντες» αλλά… εξανεμίστηκε.Τι να πω κι εγώ η «πέπειρα», μια φωνή είμαι μόνο, κι αυτή«γραπτή» πια, που της αρέσει κι αγαπά το ΧΘΕΣ: το κοντινό, το μακρινό, το κρυμμένο στα υφάδια του χρόνου, της Ιστορίας και του Μύθου και θέλει να κρατηθεί: στο εδώ, στο σήμερα και στο πάντα της ζωής «χειροπιαστό». Γιατί τίποτα δεν χάνεται, όταν το πονάς, τ’ αγαπάς και το σέβεσαι.
Το ΧΘΕΣ είναι μέσα στα λογιών-λογιών πράγματα, στη γη που πατάς, στην πηγή που σκύβεις να πιεις νερό, στους Αρχαίους Ναούς και στις εκκλησιές, στους χορούς, στα πανηγύρια και στα τραγούδια, στα μικρά και μεγάλα χειροποίητα «θαύματα» και στις ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ.
Στις υπέροχες παλιές φωτογραφίες, τις ανεπιτήδευτες, με το σοβαρό, στοχαστικό ή έκπληκτο ύφος τους, τη σεβαστική κι υπομονετική στάση τους απέναντι στην «κουκουλοφόρα» φωτογραφική μηχανή και στη συμβουλευτική φωνή του καλλιτέχνη φωτογράφου:«Την προσοχή σας, παρακαλώ!Κοιτάξτε τον φακό και μην κουνηθείτε».
Και για ν’ ακινητοποιήσει τα μικρά παιδιά, τους ξεγελούσε, λέγοντας:«Παιδάκια, μην κουνιέστε και τρομάξετε το πουλάκι!Ακίνητα!Τώρα θα βγει το πουλάκι!».Και τα παιδάκια ακίνητα, με καρφωμένα τα έκπληκτα στρογγυλά ματάκια τους, περίμεναν το «θαύμα».Και θυμάμαι τον άντρα μου που μου ’λεγε για έναν φωτογράφο γυρολόγο, πρόσφυγα Μικρασιάτη, που όταν «στηνόταν» οι συγχωριανοί του για τη φωτογράφιση, του έλεγαν:
− Να μας βγάλεις όμορφους, μπαρμπ’ Ανέστη…
Κι εκείνος τους απαντούσε:
− O,τι βλέπει, βγάζει, μπρε…!
O,τι έβλεπε, έβγαζε ο φακός. Κι αποτυπωνόταν σ’ αυτόν η τάση της Μόδας, η στάση της καθημερινότητας, το ύφος της εποχής.
Κι ήταν όλες όμορφες, αληθινές, απροσποίητες.
Και δεν μπορώ να αποφύγω τη λυρική μου διάθεση, που μου γεννιέται καθώς τις κοιτάζω ξανά και ξανά, όταν θέλω να ξεγλιστρήσω απ’ την πραγματικότητα, να ξεχαστώ, να ηρεμήσω, ν’ αναπολήσω.
«Θαμπά, θραμένα χαρτιά,
γυαλιστερά κι ασπρόμαυρα,
που τα κρατάς με τρυφερότητα
και τα κοιτάς μ’ αγάπη.
Στιγμές παγιδευμένες πάνω τους,
χρόνος εγκλωβισμένος και γεγονότα
ανεπανάληπτα, με πρόσωπα
και παραστάσεις.
Και σε κοιτούν στοχαστικά
και σου μιλούνε σιωπηρά
για όσα έζησαν και είδαν,
για όσα είχανε να πουν
και που ποτέ δεν είπαν…
Υπέροχες, μοναδικές,
ακριβοθωρημένες
μαζί σας παίζω το «κρυφτό»
παρέα μ’ ό,τι ζήσατε,
αγάπησα και νοσταλγώ»
Οι παλιές φωτογραφίες…!
Λίμνη μαγική, όπου κολυμπούν, τρισόλβιες νύμφες, η Θύμηση κι η Νοσταλγία.
Η θύμηση που υπενθυμίζει τη θνητότητα της πραγματικότητας και των βιωμάτων και γεννά την προσμονή της αναβίωσής τους, και η νοσταλγία, αναζωογονητική για ν’ αντέξουμε τις «συμπληγάδες» της καθημερινότητας.
Οι παλιές φωτογραφίες…!
Καντηλάκια που τρεμοσβήνουν μπρος στην εικόνα του χθες κι ευλαβικά υποκλίνεσαι.
Λιβανιστήρια που σκορπούν το ευωδίασμα των θρυμματισμένων αναμνήσεων.
Ποτάμι που αναβλύζει από την πηγή του Παρελθόντος κι αναζωογονεί και δροσίζει το Σήμερα.
Παράθυρα της ψυχής, ανοιχτά στον κόσμο των αισθήσεων.
Κι ως επίλογο, θα παραθέσω τα λόγια του Άντον Κόριντ, του «φωτογράφου του κόσμου» όπως τον χαρακτήρισαν:
− «Αν δεν έχεις κανέναν να κοιτάζεις, κοίτα τις φωτογραφίες».
− «Οι φωτογραφίες είναι ένα κομμάτι της ζωής μας που το κουβαλάμε πάντα μαζί μας».
− «Η ιστορία ενός τόπου αποτυπώνεται στις φωτογραφίες και φυλάσσεται στα Μουσεία».
Ακόμα μια «έκκληση» για ένα Μουσείο Φωτογραφίας της Ζαγοριανής κοινωνίας. Αυτό είναι πιο… ΕΥΚΟΛΟ απ’ το Λαογραφικό, ως πρώτο βήμα.
