Βιβλία, που ξεδιπλώνουν πτυχές ιστορικής γνώσης, αποτελούν διδαχή και πολύτιμο κληροδότημα για τη νέα γενιά – Ιστορική διαδρομή στον τόπο και τον χρόνο (1215 – 1881) από τον Απόστολο Παπαθανασίου
Του Τάκη Παντελόπουλου
Το ερέθισμα και η κινητήρια δύναμη κάθε ιστορικού ερευνητή να αναδεικνύει πτυχές ιστορικής αλήθειας, που ικανοποιούν τις ανησυχίες των ιστοριόφιλων, είναι συνέργεια πολιτιστικής προσφοράς και αντίληψη πνευματικού δημιουργού να μοιράζεται κάθε γνώση, ιστορικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος.
Τον γνωστό δικηγόρο, ανήσυχο πνευματικό δημιουργό και άξιο μέτοχο του πολιτιστικού γίγνεσθαι της περιοχής μας Απόστολο Παπαθανασίου συναντά η παραπάνω άποψη, που, έμμεσα, αποτυπώνει πτυχές της πολιτιστικής του συνέργειας.
Εγκριτος επιστήμονας, πολύπτυχος ιστορικός ερευνητής, πολυγραφότατος συγγραφέας και πολυπράγμων υπηρέτης της ιστορίας και του πολιτισμού, δημοσιοποιεί, μέσω των πονημάτων του αξίες και αρχές που συνδέονται άρρηκτα με την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου μας και της πατρίδας μας. Πολύτιμες διδαχές, ιδιαίτερα προς τους νέους, αφήνοντας πλούσιο κληροδότημα και πνευματικό δώρημα, το οποίο καλούνται να το αξιοποιήσουν. Αποτέλεσμα αυτής της παραγωγής λόγου, είναι η ερευνητική αξιοσύνη, η υπομονή και επιμονή του να ανασκάπτει πηγές και σκονισμένα αρχεία, που κρύβουν θαμμένους θησαυρούς γνώσης, διδάγματα πολιτισμού, αξίες και αποθέματα εμπειριών. Δημιουργήματα, τα οποία μοιράζεται με τους αναγνώστες συμπολίτες μας και εισπράττει αναγνώριση, εκτίμηση και επαίνους.
Με αφορμή τα παραπάνω έχουμε τη χαρά να αποτυπώσουμε προσωπικές απόψεις και να εκφράσουμε σκέψεις, αποτιμώντας το πρόσωπο του δημιουργού και το πολύπτυχο έργο του, το οποίο αποτελεί μια ποιοτική ερευνητική και συγγραφική εργογραφία.
Πολύτιμο κληροδότημα για τη νέα γενιά:
1.- Οκτώ (8) πολυσέλιδα βιβλία του Θεσσαλικού και Μαγνησιακού χώρου χρονολογικών περιόδων 330-1423 με τους κάτωθι τίτλους: α) Οι Μελισσηνοί, κτήτορες Ιερών Μονών (έκδοση 1989). β) Η Βυζαντινή Δημητριάδα 431-1204 (έκδοση 1995), γ) Η Μαγνησία και το Πήλιο στον ύστερο Μεσαίωνα (έκδοση 1998), δ) Το Πήλιο δεύτερο Αγιο Ορος της Ελλάδας (έκδοση 2002), ε) Ιστορία της ευρύτερης περιοχής του Βόλου και του Πηλίου κατά τη μεσαιωνική περίοδο 330-1423 (έκδοση 2004), στ) Το χρονικό του Αγίου Λαυρεντίου 14ος-10ος αιών (έκδοση 2006), ζ) Το χρονικό των Τρικέρων (έκδοση 2010) και η) Θεσσαλία-Στερεά-Αιγαίο 1204-1423 (έκδοση 2012).
2.- Είκοσι τρεις (23) εκδοθείσες μελέτες – Θεσσαλικής Ιστορίας μέσων χρόνων.
3.- Εξι (6) ιστοριοικονομικές μελέτες Δημοσίου ιδιωτικού Δικαίου και θεσμοί των μέσων χρόνων, που αναφέρονται στο θεσμικό πλαίσιο δικαίου το οποίο ίσχυσε στον ευρύτερο θεσσαλικό χώρο, κατά την περίοδο των μεσαιωνικών χρόνων.
4.-Επτά (7) Ειδικές Μελέτες Θεσσαλικής Ιστορίας των νεοτέρων χρόνων, που αναφέρονται στα επαναστατικά κινήματα της Θεσσαλίας τα έτη 1840, 1848, 1854, 1878.
5.- Συμμετείχε επίσης, με 12 ακόμη συγγραφείς, ως μέλος της Εταιρείας Θεσσαλικών Ερευνών στη συγγραφή του εκδοθέντος το έτος 2004 επετειακού τόμου (με τη στήριξη της Γενικής Γραμματείας Ολυμπιακών Αγώνων του υπουργείου Πολιτισμού), που έφερε τον τίτλο «Ο Βόλος και η περιοχή του στην ιστορική τους διαδρομή», καθώς και τη συγγραφή ιστορικού περιεχομένου μονογραφίας με τίτλο: «Η ιστορία της ευρύτερης περιφέρειας του Βόλου και του Πηλίου κατά τη Μεσαιωνική Περίοδο 330-1423».
Το νέο πόνημά του «Το χρονικό της Μακρινίτσας Πηλίου» είναι μια πολυτελής έκδοση 135 σελίδων σε μεγάλο σχήμα 22Χ29. Εκτυπώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 από τις εκδόσεις Ιδιόμελο, με την τεχνική επεξεργασίατων Γραφικών Τεχνών ΠΑΛΜΟΣ, ενώ την επιμέλεια της έκδοσης διαχειρίστηκε ο Νίκος Τσούκας. Γλυπτό λιθανάγλυφο από τον Ναό της Μακρινίτσας κοσμεί το εμπροσθόφυλλο και στα αφτιά της έκδοσης αποτυπώνονται η βιογραφία του συγγραφέα (εμπρός) και η πλούσια εργογραφία, με εικόνες των οκτώ εκδοθέντων βιβλίων του (πίσω).
Τα περιεχόμενα του βιβλίου κατανέμει ο συγγραφέας σε τρία κεφάλαια. Προηγείται ο πρόλογος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ιγνατίου, ο οποίος με επαινετικούς λόγους εκφράζει βαθιά εκτίμηση για τον άνθρωπο Απόστολο Παπαθανασίου και την αναγνώριση για το πολυσχιδές έργο του. «Η ιστορική διαδρομή της Μακρινίτσας του Πηλίου ξεδιπλώνεται στην αυστηρά επιστημονική ιστορική μονογραφία του ελλογιμωτάτου νομικού και ιστορικού ερευνητού συμπολίτου κ. Απόστ. Παπαθανασίου», σημειώνει, μεταξύ των άλλων, ο Σεβασμιώτατοςκ. Ιγνάτιος.
Στο πρώτο κεφάλαιο «Η Μακρινίτσα κατά την περίοδο των Υστεροβυζαντινών Χρόνων» καταγράφει το ιστορικό πλαίσιο του χώρου και των πρώτων οικιστικών εγκαταστάσεων σε αυτόν ( 1215-1423).
Στο δεύτερο κεφάλαιο «Η Μακρινίτσα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας» μας πληροφορεί για το θεσμικό πλαίσιο της κοινοτικής ζωής στο Πήλιο (1423-1881).
Στο τρίτο κεφάλαιο «Η Μακρινίτσα κατά τους εθνικούς απελευθερωτικούς αγώνες (1821 – 1854 -1878 )», με τα κείμενα: «Η συμμετοχή της Μακρινίτσας στην επανάσταση του 1821» ,«Η συμμετοχή της Μακρινίτσας στη Θεσσαλική εξέγερση του 1854 και «Η Επανάσταση του 1878 στη Θεσσαλία» αποτυπώνουν, συμπυκνωμένα, το ιστορικό πλαίσιο αυτής της περιόδου. Ακολουθούν τα κείμενα «Το χρονικό της Μακρινίτσας», περίληψη, «Χρονολόγιο ιστορικού βίου της Μακρινίτσας», «Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγία Μακρινίτσας)» και κλείνει αυτή την έκδοση με το κείμενο: «Η Εκκλησία της Κοιμήσεως στον Λόφο της Επισκοπής του Ανω Βόλου». Κλείνουμε και εμείς τον σχολιασμό μας για το αξιόλογο αυτό πόνημα, το οποίο, ολοκληρώνοντας την ανάγνωσή του, αισθανόμαστε χορτασμένοι από την πλούσια πνευματική τροφή που μας πρόσφερε. Ο Απόστολος Παπαθανασίου, μέσω του νέου πονήματος, παρουσιάζει και πάλι την προσωπική ταυτότητα του πνευματικού και πολιτιστικού δημιουργού. Μας χαιρετά φιλικά και έμμεσα μας προτρέπει να στρέφουμε πάντα τα ενδιαφέροντά μας σε κάθε κίνηση πολιτισμού. Είναι πράξη και τρόπος ζωής που παρέχει απλόχερα σημαντικά οφέλη, προσεγγίζοντας αρχές και αξίες της ιστορίας, της παράδοσης και γενικά του ελληνικού πνεύματος, που διαχρονικά έδωσε και δίνει «παρών» σε πολλές χώρες του κόσμου, ως άξιος πρεσβευτής της Πατρίδας μας.
Βαθιά εκτίμηση, αγάπη και θερμά συγχαρητήρια για τα …δώρα, που μας προσφέρει. Να έχει υγεία και με την ίδια δυναμική να πορεύεται στον χώρο του πολιτισμού.
