Μια συγκεκριμένη συμπεριφορά που παρουσιάζεται σε πολλούς βαθμοφόρους είναι και τούτη: Στους κατωτέρους τους φέρονται με έπαρση και αυστηρότητα, απαιτώντας άμεση συμμόρφωση στις διαταγές τους, ενώ αντίθετα στους ανωτέρους τους δείχνουν μια γλοιώδη δουλοπρέπεια και υποταγή, έστω κι αν η βαθμολογική διαφορά είναι μικρή. Εννοείται ότι όσο διευρύνεται αυτή η διαφορά, η αντίστοιχη συμπεριφορά ακολουθεί ανάλογη… διαφοροποίηση. Το φαινόμενο παρατηρείται συνηθέστερα στους υπαξιωματικούς ή τους κατώτερους αξιωματικούς, καθώς οι ανώτεροι βαθμοφόροι εμφανίζονται πιο άνετοι και αποστασιοποιημένοι από τέτοιες κομπλεξικές καταστάσεις. Και βέβαια σε όλες τις περιπτώσεις εκείνοι που την πληρώνουν είναι οι απλοί ναύτες, μιας και αποτελούν την τελευταία βαθμολογική βαθμίδα. Όλοι, ακόμη και κάτι περίεργοι κελευστές σ’ αυτούς βρίσκουν να κάνουν τον καμπόσο!
Και ολοκληρώνοντας ετούτα τα λίγα «προλεγόμενα», να διευκρινίσουμε, σχετικά με τον τίτλο της ιστορίας μας, ότι δεν πρόκειται ν’ αναφερθούμε ούτε στους ιάπωνες πιλότους αυτοκτονίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ούτε στους παρανοϊκούς τζιχαντιστές της εποχής μας!
***
Χαρακτηριστική περίπτωση, που επιβεβαίωνε απόλυτα τα παραπάνω ήταν κι ένας κελευστής της δικής μας μονάδας, του Τμήματος Υφάλων Οπλων, που απασχολούνταν σε κάποιο συνεργείο τορπιλών, αν θυμάμαι καλά, ενώ στη βάρδια του εκτελούσε συνήθως χρέη αρχιφύλακα στην κεντρική πύλη της Αμφιάλης, δίπλα στο Κέντρο Εκπαίδευσης «Κανελλόπουλος». Πάντοτε προς τους κατωτέρους του και περισσότερο βέβαια στους ναύτες, επεδείκνυε αυταρχική και απρεπή συμπεριφορά, με υποτιμητική διάθεση, έχοντας ύφος άκρως υπεροπτικό λες κι ήταν ο ναύαρχος. Απεναντίας, προς τους ανωτέρους του εκδήλωνε μια αηδιαστική δουλοπρέπεια, όντας ένας χαμερπής οσφυοκάμπτης, προκειμένου να εξασφαλίζει την εύνοιά τους. Πάντοτε σ΄ εμάς τους ναύτες, δημιουργούσε, γι’ ασήμαντες αφορμές, προβλήματα και το μόνο που είχε καταφέρει ήταν να κερδίσει τη γενική αντιπάθεια. Ακόμη και στο τμήμα που ασχολούνταν, οι συνάδελφοι του τον απέφευγαν ακριβώς για αυτές τις συμπεριφορές και τον απαίσιο χαρακτήρα του. Δεν τον γουστάριζαν ούτε οι δικοί του! Πρέπει να κρατούσε η σκούφια του από κάποιο χωριό της ορεινής Πελοποννήσου, νομίζω, άβγαλτο παιδί και ίσως και σε αυτό να οφείλονταν η συμπεριφορά του. Τέτοιες καρικατούρες στρατιωτικές, η θύμηση τις εξοβελίζει στην αφάνεια, συγκρατώντας μόνο κάποια ευτράπελα παθήματά τους που αποκαθιστούν το περί δικαίου αίσθημα.
***
Στον αντίποδα αυτής της συμπεριφοράς τοποθετούνταν ανεπιφύλακτα ένας αντιπλοίαρχος, προϊστάμενος διπλανής υπηρεσίας. Απλός, καταδεχτικός, έρχονταν πολλές φορές με απλό, σπορ ντύσιμο ή και αθλητικές φόρμες ακόμη. Μικροέδειχνε κιόλας και δύσκολα τον περνούσε κανένας για ανώτερο αξιωματικό. Κάποιες φορές δε, κατέφθανε στην υπηρεσία του με μια υψηλού κυβισμού, τύπου Εντούρο, μηχανή. Ετούτος αποτελούσε το επιθυμητό πρόσωπο, για τους ναύτες κάθε ανωτέρου.
***
Ο περίεργος κελευστής προκαλούσε προβλήματα και όταν είχε βάρδια στην κεντρική πύλη, ως αρχιφύλακας. Στρυφνός τυπολάτρης με μια ανεξήγητη αυστηρότητα, συμπεριφέρονταν αυταρχικά και υπεροπτικά στους ναύτες, αλλά και σε όσους ήταν του χεριού του, ακόμη και σε πολίτες. Ζητούσε, έγγραφα, τρίπτυχα, άδειες εισόδου αυτοκινήτου κι ότι μπορούσε να ελέγξει. Περισσότερο δε, κατακεραύνωνε εκείνους που οδηγούσαν δίκυκλο χωρίς να φοράνε κράνος. Κάποιους ναύτες μάλιστα τους είχε βγάλει, για ασήμαντο λόγο και στην αναφορά. Οσον αφορά δε τους υπαξιωματικούς και τους ναύτες που είχαν βάρδια μαζί του στην κεντρική πύλη, αναθεμάτιζαν την ώρα και τη στιγμή που έτυχε αυτή η συνάντηση. Κάποια καλοκαιρινή μέρα, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’80 λοιπόν, ο εν λόγω απαράδεκτος κελευστής είχε τη βάρδια του στη κεντρική πύλη και κατά την εξόδο, το μεσημέρι, είχε πάλι προκαλέσει τις γνωστές «κόμπλες» του εκεί βέβαια που τον «έπαιρνε». Στους ανώτερους, όλο προσοχή και άψογη χαιρετούρα, σαν υπάκουος υποτελής! Αντίθετα στους ναύτες ήταν απροσπέλαστος και απαιτούσε να του επιδεικνύουν το «τρίπτυχο» (Αποδεικτικό Άδειας Εξόδου) λες και το πήραν κρυφά από το οπλονομείο. Κάποια στιγμή που καλμάρισε η κίνηση διέταξε το ναύτη να κατεβάσει τη μπάρα και ο ίδιος αποσύρθηκε στον ίσκιο του φυλακίου, μιας και η θερμοκρασία ήταν αρκετά υψηλή. Πριν καλά – καλά όμως καθίσει ακούστηκε δυνατός θόρυβος μηχανής που έρχονταν από την Αμφιάλη με αρκετή ταχύτητα προς την πύλη. Ο αρχιφύλακας τινάχτηκε απάνω και βγήκε από το φυλάκιο έτοιμος να επιπλήξει τον θρασύτατο μηχανόβιο που ήδη είχε διαπράξει σειρά αδικημάτων: έτρεχε με υπερβολική ταχύτητα, δε φορούσε κράνος κι επιπλέον φρενάρισε απότομα στην μπάρα, ρίχνοντας τις σχετικές θορυβώδεις γκαζιές! Κι όλα ετούτα «εντός στρατιωτικής περιοχής»! Είχε δε και το θράσος να κάνει νόημα για ν΄ ανοίξουν τη μπάρα. – Μην ανοίγεις, έκαν΄ επιτακτικά ο αρχιφύλακας στο ναύτη. Και πλησίασε προς τον νεοαφιχθέντα λέγοντας.
– Πως την είδες ρε φίλε; Καμικάζι; – Μπορείτε, παρακαλώ ν΄ ανοίξετε; – Τόσο πολύ βιάζεσαι; Δε γνωρίζεις ότι βρίσκεσαι σε στρατιωτική περιοχή; – Το γνωρίζω, γιατί ρωτάτε, έκανε απαθής ο … μηχανόβιος.
– Σβήσε τη μηχανή κατ΄ αρχάς, βιάζεσαι; – Ειλικρινά έχω καθυστερήσει, τι θέλετε;
– Α! τι θέλω κιόλας, εμ τρέχεις σαν αυτούς τους καμικάζι, εμ ρωτάς και τι θέλω! – Ανοίξτε κ. αρχιφύλακα γιατί βιάζομαι. – Δε νομίζετε ότι το΄ χετε παραξεφτυλίσει το θέμα εσείς οι πολίτες. Δεν σέβεστε τίποτε. Υπερβολική ταχύτητα, δεν φοράτε κράνος, τι να κάνω που δε μπορώ να σας χώσω μέσα… Από πίσω ο ναύτης του φυλακίου σα να υπομειδιούσε χαιρέκακα, ενώ ο αρχιφύλακας συνέχιζε:
– Απορώ με τη συμπεριφορά σου που αναρωτιέσαι κιόλας. – Κι εγώ κ. Κελευστά με τον αδικαιολόγητο εκνευρισμό σας, δεν χρειάζεται να εξάπτεσθε.
– Να μην φωνάζω που δεν τηρείτε τους κανόνες κυκλοφορίας και μάλιστα εντός στρατιωτικής περιοχής. – Τέλος πάντων υπόλογε, έκανε ψύχραιμα ο άλλος, ανοίξτε να φύγω. – Α! δίνουμε και διαταγές τώρα κ. καμικάζι, εδώ έχετε διαπράξει παραβάσεις και… – Δε νομίζω ότι υπάρχει παράβαση…
– Δηλαδή ρε μάγκα τι, ήθελες ν΄ αρχίσεις και τις σούζες; – Παρακαλώ μην εξάπτεσθε και δημιουργείτε θέμα εκ του μη όντος, είπε ο μηχανόβιος με μια απίστευτη ηρεμία.
– Νομίζετε ότι δεν υπάρχει θέμα, ότι επειδή είσαι πολίτης δεν οφείλεις να υπακούς στις διαταγές. – Εν πάσει περιπτώσει υπόλογε, εξακολούθησε ήρεμα ο μηχανόβιος, θα μου ανοίξετε γιατί βιάζομαι;
– Δώστε μου τα στοιχεία σας, στρίγγλισε ο αρχιφύλακας. – Ευχαρίστως. Δίχως να φέρει την παραμικρή άρνηση, έδωσε την ταυτότητα του, από την εσωτερική τσέπη του μπουφάν. Το θέαμα ήταν αξέχαστο, όπως μας το διηγήθηκε ο ναύτης, σκοπός της πύλης, αργότερα. Με το που πήρε στα χέρια του ο κελευστής την ταυτότητα του… καμικάζι και είδε ότι ήταν στρατιωτική χλόμιασε στην αρχή για να αποσβολωθεί τελείως με την ανάγνωση των στοιχείων. Στάθηκε προσοχή προσπαθώντας να δικαιολογηθεί. – Συ… συγνώμη κ. αντιπλοίαρχε δεν σας γνώριζα… – Α! Δε με γνώρισες, αναφέρσου κανονικά υπόλογε για να σε γνωρίσω κι εγώ! – Μάλιστα κ. αντιπλοίαρχε, ευπειθώς αναφέρω κελευστής τάδε…, έδωσε πλήρη αναφορά σε στάση προσοχής «μετ΄ αψόγου χαιρετισμού». – Μάλιστα, έκανε ο … μηχανόβιος αξιωματικός, τι να σας πω, η συμπεριφορά σας ήταν απαράδεκτη. Όχι επειδή φέρω αυτόν το βαθμό, αλλά και σε οποιονδήποτε ν΄ απευθυνόσασταν.
– Με.. με συ.. συγχωρείτε, προσπάθησε να δικαιολογηθεί ο αρχιφύλακας … ξε.. ξέρετε υπάρχουν πολλοί που δεν συμμορφώνονται και δεν τηρούν τους κανόνες… – Δεν αμφιβάλλω, αλλά αυτό δεν σας εμποδίζει να έχετε μια στοιχειώδη ευπρέπεια, πρέπει να σου πω…
– Μα… Μάλιστα διατάξτε, συνέχισε σε στάση προσοχής ο αρχιφύλακας, σκέτο κλαρίνο. – Τι μάλιστα, συμπεριφέρεστε έτσι και είστε απρεπής, σε όποιον κι αν απευθύνεστε! – Μα… Μάλιστα, εξακολούθησε να τραυλίζει σα να είχε κολλήσει η βελόνα, έπειτα από το απρόσμενο πάθημα. Πιο πέρα, ο ναύτης του φυλακίου με κόπο κρατούσε τα γέλια του για το πάθημα του αντιπαθέστατου υπαξιωματικού!
– Επειδή συμπεριφορές σαν τη δική σας, συνέχισε ο αντιπλοίαρχος, θίγουν την εικόνα του ναυτικού, παρακαλώ ν΄ αναφέρετε το συμβάν στον προϊστάμενό σας και να επικοινωνήσει μαζί μου.
– Μα… Μάλιστα όπως διατάξετε… – Κι άνοιξε την μπάρα να φύγω, γιατί και η ζέστη είναι αφόρητη.
– Γρήγορα άνοιξε τη μπάρα, γύρισε στο ναύτη που ήταν έτοιμος να ξεσπάσει σε πανηγυρισμούς. Κι ο … καμικάζι αντιπλοίαρχος έφυγε με μια δυνατή γκαζιά, συνοδευόμενη κι από μια μικρή σούζα, έτσι για να πικάρει, ίσως, τον απρόσεκτο αρχιφύλακα. Ετούτος μόλις απομακρύνθηκε ο μηχανόβιος αξιωματικός γύρισε στον ναύτη του φυλακίου:
– Εσύ μήπως τον γνώριζες, γιατί δε μου είπες τίποτα; – Προσπάθησα, σας έκανα νόημα, αλλά εσείς τρέξατε καταπάνω του, δεν καταλάβατε…
– Φτου γαμώτο, πως την πάτησα! Εννοείται πως ο ναύτης δεν έκανε την παραμικρή κίνηση αποτροπής της παρεξήγησης, αφήνοντας τον κελευστή να σπάσει τα μούτρα του. Τον εκδικούνταν για λογαριασμό όλων των ναυτών που γνώριζαν την απαράδεκτη συμπεριφορά του. Οταν μας διηγήθηκε, έμπλεος χαράς, το συμβάν, τον ρωτήσαμε μήπως δε γνώρισε τον αντιπλοίαρχο κι αυτός. – Εμ, πως δεν τον γνώρισα, έκανε με απόλυτη ικανοποίηση, αλλά τον άφησα να βρει το μάστορά του, τέτοιος που είναι!
Η ικανοποίηση υπήρξε γενική στο χώρο των ναυτών, όταν έμαθαν για το ευτράπελο περιστατικό. Κι ήταν ακόμη μεγαλύτερη την επόμενη μέρα που ο κελευστής άκουσε τα σχολιανά για το επεισόδιο από τον προϊστάμενό του, «διότι εξέθεσε την υπηρεσία».
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ
