Η γνωστή συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το νέο της βιβλίο «Αθώοι Ενοχοι»
«Αθώοι Ενοχοι» το νέο βιβλίο της αγαπημένης συγγραφέως Ελευθερίας Μεταξά, από τις εκδόσεις Μίνωας. Πρόκειται για ψυχολογικό θρίλερ, με κοινωνικές προεκτάσεις, γεμάτο ανατροπές, που καθηλώνει. Αστυνομική ιστορία περίπλοκη, έντονα ατμοσφαιρικά δοσμένη, βάζει τον αναγνώστη σε αγώνα δρόμου αναζήτησης της αλήθειας, μέχρι την τελευταία του σελίδα. Ενα βιβλίο άρτια δομημένο, αναζητεί στις σελίδες του τον ένοχο και την αλήθεια του. Στο εδώλιο η αλήθεια… και ο ένοχος που κρύβεται πίσω από αυτήν… ή μήπως ο αθώος; Οσο πιο βαθιά βυθίζεται ο αναγνώστης στην υπόθεση και στον ψυχισμό των ηρώων, τόσο περισσότερο μεγαλώνει το δίλημμα «αθώος ή ένοχος»; Στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τη συγγραφέα.
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο σας βιβλίο με τον τίτλο «Αθώοι Ενοχοι» από τις εκδόσεις Μίνωας. Μιλήστε μας για την ιστορία.
Στο νέο μου βιβλίο με τίτλο «Αθώοι Ενοχοι» ο αστυνόμος Μάνος Βαρσάμης και η ψυχολόγος Ελσα Γληνού προσπαθούν να εξιχνιάσουν σειρά από δολοφονίες που διαπράττονται με μεσαιωνικές μεθόδους βασανισμού και θανάτωσης.
Η ιστορία ξεκινά όταν μια νεαρή κοπέλα, η Ζωή Κομνηνού, αναλαμβάνει την ευθύνη για κάποια ανεξιχνίαστα εγκλήματα, λίγο αργότερα όμως βρίσκεται και η ίδια άγρια δολοφονημένη.
Το όργανο του φόνου, το «αχλάδι της αγωνίας», θα γίνει η άκρη του νήματος απ’ την οποία θα πιαστούν ο Βαρσάμης και η Ελσα για να ξετυλίξουν το κουβάρι αυτής της τόσο μυστηριώδους υπόθεσης, ενώ ο αστυνόμος Γιαβρόγλου θα εντοπίσει το κοινό στοιχείο θυμάτων φωνάζοντας: «Ηταν όλοι τους αθώοι».
Μόνο που η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην αθωότητα και την ενοχή γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτη όσο η ιστορία εξελίσσεται, ο θύτης μετατρέπεται σε θύμα και η απόδοση δικαιοσύνης αποτελεί την κινητήρια δύναμη όλων των ηρώων.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του μυθιστορήματος; Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής της;
Η έμπνευση για το συγκεκριμένο μυθιστόρημα ήρθε τυχαία, με αφορμή μια συζήτηση με φίλους σχετικά με την αυτοδικία. Κάποιοι την απέρριπταν ασυζητητί, λέγοντας ότι για την τιμωρία των ενόχων υπάρχουν οι νόμοι, ενώ άλλοι την υποστήριζαν, θεωρώντας ότι αρκετές φορές η δικαιοσύνη δεν επιβάλλει ποινές ανάλογες των εγκλημάτων. Ετσι γεννήθηκε στο μυαλό μου η ιστορία που διαδραματίζεται στο «Αθώοι Ενοχοι».
Είναι η δεύτερη φορά που οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες του βιβλίου σας είναι η ψυχολόγος Ελσα Γληνού και ο αστυνόμος Μάνος Βαρσάμης. Προτίθεστε να συνεχίσετε και στα επόμενα βιβλία σας;
Η Ελσα Γληνού, η ηρωίδα που γεννήθηκε στο βιβλίο «Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά», είναι ένας χαρακτήρας που αγάπησα πολύ και που αγαπήθηκε ιδιαίτερα και από τους αναγνώστες.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον αστυνόμο Μάνο Βαρσάμη. Νομίζω πως αυτοί οι δύο ήρωες ταιριάζουν πολύ, αποτελούν ένα πολύ δυνατό δίδυμο και γι’ αυτό είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές τόσο του βιβλίου που ολοκληρώνω σε λίγο καιρό όσο και του επόμενου, το οποίο υπάρχει ήδη μέσα στο μυαλό μου.
Είναι πολύ πιθανό να συνεχίσουν να λύνουν μυστηριώδεις υποθέσεις και να οδηγούν τους ενόχους στη δικαιοσύνη και σε επόμενα μυθιστορήματα.
Αν και πρόκειται για αστυνομική πλοκή, υπάρχουν αξίες που αναδεικνύονται στις σελίδες του βιβλίου σας; Υπάρχουν μηνύματα που θέλετε να φτάσουν στον αναγνώστη; Αν ναι, ποια είναι αυτά;
Πιστεύω πως το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι κατά βάση κοινωνικό, αφού το έγκλημα και γενικότερα η βία αποτελούν φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.
Σε όλα μου τα βιβλία, πέρα απ’ το καθαρά «αστυνομικό» κομμάτι, προσπαθώ να περνάω μηνύματα στους αναγνώστες.
Στο «Αθώοι Ενοχοι» θίγεται ιδιαίτερα η αξία του δικαίου καθώς και η ορθή απονομή δικαιοσύνης.
Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα του βιβλίου, ενώ γίνεται επίσης αναφορά στη μητρική αγάπη, στο μάταιο της εκδίκησης και της αυτοδικίας, στη δύναμη της ψυχής, στην υιοθεσία και στον δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στη μητέρα και στο υιοθετημένο παιδί.
Πιστεύω ακράδαντα ότι γονιός είναι εκείνος που μεγαλώνει ένα παιδί και όχι αυτός που το φέρνει στη ζωή.
Η αστυνομική λογοτεχνία σάς έχει κερδίσει περισσότερο από τα άλλα ήδη λόγου;
Πού το αποδίδετε; Ειλικρινά, δεν ξέρω ούτε εγώ την απάντηση. Πιθανόν να στράφηκα προς την αστυνομική λογοτεχνία επειδή από μικρή με γοήτευαν πολύ οι γρίφοι και το μυστήριο.
Ισως φταίει που στα δέκα μου χρόνια ανακάλυψα την Αγκάθα Κρίστι και απ’ το πρώτο της κιόλας βιβλίο εντυπωσιάστηκα απ’ τον τρόπο με τον οποίο αυτή η γλυκύτατη γιαγιά (έτσι θυμάμαι ότι την αποκάλεσα όταν είδα τότε τη φωτογραφία της στο οπισθόφυλλο.
Πού να ήξερα;) έδενε την πλοκή της ιστορίας, πύκνωνε το μυστήριο και με κρατούσε σε αγωνία μέχρι να φτάσω στο τέλος και στη λύση του εγκλήματος.
Δεν μπορώ να καταλάβω αν εγώ διάλεξα την αστυνομική λογοτεχνία ή αν με διάλεξε εκείνη, αυτό όμως που ξέρω σίγουρα είναι πως μου αρέσει πάρα πολύ να πλάθω ιστορίες με αγωνία και μυστήριο.
Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη «συνταγή» για να γράψει κάποιος αστυνομικό βιβλίο;
Συνταγή δεν γνωρίζω αν υπάρχει. Ολα ξεκινούν με ένα έγκλημα, αυτό είναι το «εύκολο» κομμάτι. Το δύσκολο είναι να δημιουργηθούν η κατάλληλη ατμόσφαιρα και οι ανατροπές που θα κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Πάντα μου αρέσει να σκέφτομαι την ιστορία σαν ένα παζλ με πάρα πολλά και μικρά κομμάτια. Το κάθε κομμάτι πρέπει να μπει στη σωστή θέση, ώστε να μην υπάρχουν κενά, να είναι η εικόνα ολοκληρωμένη, να δικαιολογούνται όλα όσα διαδραματίζονται στο βιβλίο και να κυριαρχεί η αλήθεια.
Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, χρειάζεται εκτενής έρευνα πριν γραφτεί η ιστορία αλλά και κατά τη διάρκειά της, για να αποφεύγονται οι ανακρίβειες και οι υπερβολές που μπορεί να εντυπωσιάζουν αλλά δεν ευσταθούν.
Είναι εύκολο για έναν συγγραφέα να σκοτώνει χαρακτήρες ή ταυτίζεστε μαζί τους, όπως αναγνώστες σας και σας είναι δύσκολο;
Οταν αναγκάζομαι, λόγω της πλοκής, να «σκοτώσω» κάποιον αθώο ή κάποιον ήρωα που αγαπώ πολύ, όντως δεν μου είναι εύκολο. Πρέπει, όμως, να γίνει γιατί εξυπηρετεί την ιστορία.
Με τους «κακούς» τα πράγματα είναι πιο εύκολα, παρότι -όσο κι αν ακούγεται περίεργο- τους κακούς μου τους αγαπώ.
Ποιο είναι «Το αχλάδι της αγωνίας», που αναφέρεται στο οπισθόφυλλο;
Το «αχλάδι της αγωνίας» είναι ένα μεσαιωνικό όργανο βασανισμού, το οποίο κανονικά δεν επέφερε τον θάνατο αλλά λειτουργούσε περισσότερο ως προειδοποίηση.
Το χρησιμοποιούσαν για να τιμωρήσουν τους ψεύτες, τους βλάσφημους, τους ομοφυλόφιλους και τις γυναίκες που είχαν την ατυχία να αποβάλλουν στη γέννα. Πρόκειται για ένα χάλκινο όργανο σε σχήμα μεγάλου αχλαδιού, το οποίο δια της βίας έμπαινε από τον βασανιστή στις οπές του θύματος, πιο συγκεκριμένα στο στόμα των βλάσφημων και των ψευτών, στον πρωκτό των ομοφυλόφιλων και στον κόλπο των γυναικών. Με τη βοήθεια μιας βίδας που γυρνούσε ο βασανιστής, το αχλάδι άνοιγε και στη συνέχεια έσκιζε το θύμα.
Πραγματικά, όταν έκανα την απαραίτητη για το βιβλίο έρευνα σχετικά με τα μεσαιωνικά όργανα βασανισμού, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι το ανθρώπινο μυαλό θα ήταν ποτέ ικανό να εφεύρει τόσο φρικαλέους τρόπους για να βασανίσει όσους κρίνονταν αμαρτωλοί ή ένοχοι σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής.
Υπάρχει κάποιο σημείο του βιβλίου, που σας δυσκόλεψε περισσότερο ή διστάσατε μέχρι να το γράψετε;
Επειδή ο τρόπος θανάτωσης των θυμάτων γινόταν με μεσαιωνικά όργανα βασανισμού, με προβλημάτισε η περιγραφή του. Δεν μου αρέσει να σκορπάω αίμα στις σελίδες μου μόνο και μόνο για να τρομάξω τον αναγνώστη. Ετσι, προσπάθησα να κρατήσω μια ομολογουμένως λεπτή ισορροπία περιγράφοντας τις δολοφονίες, κάτι που αποδείχτηκε εξαιρετικά δύσκολο.
Ποια είναι η σχέση της φράσης «memento mortis» (θυμήσου τον θάνατο) με την ιστορία του βιβλίου;
Η συγκεκριμένη φράση αποτελεί παράφραση του «Memento mori», ενός λατινικού αποφθέγματος που σημαίνει «Να θυμάσαι ότι είσαι θνητός». Λέγεται ότι την ώρα της στέψης των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, υπήρχε πάντα κάποιος που επαναλάμβανε στον αυτοκράτορα τη φράση «Memento Mori», για να του υπενθυμίσει την θνησιμότητά του, ώστε να τον αποτρέψει από το να γίνει άδικος και αλαζόνας.
Κατά τον Μεσαίωνα η φράση επανήλθε με ιδιαίτερη έμφαση στη θεία απόφαση και τη σωτηρία της ψυχής, για να τονίσει στους πιστούς την κενότητα των απολαύσεων, της πολυτέλειας, καθώς και των ανθρώπινων επιτευγμάτων. Η αρχική μου σκέψη ήταν να χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη φράση στο βιβλίο.
Κατά τη διάρκεια, όμως, της συγγραφής, ανακάλυψα ότι αποτελεί τον τίτλο βιβλίου του Δώρου Αντωνιάδη κι έτσι, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, παράφρασα το απόφθεγμα σε Memento mortis, δηλαδή «Θυμήσου τον θάνατο», που ταίριαζε απόλυτα με την ιστορία.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Τον Σεπτέμβριο του 2020 θα επανακυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μίνωας το βιβλίο μου «Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά», που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 2014 από τις εκδόσεις Ωκεανός.
Είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό, γιατί με το συγκεκριμένο βιβλίο συστήθηκε στους αναγνώστες μια πολύ αγαπημένη μου ηρωίδα, η Ελσα Γληνού, η οποία συνέχισε την πορεία της στα «Τρία πρόσωπα της Εκάτης» και στο «Αθώοι ένοχοι». Αυτήν την περίοδο, τελειώνω το επόμενο βιβλίο μου, ένα ψυχολογικό θρίλερ με πρωταγωνιστές και πάλι την ψυχολόγο Ελσα Γληνού και τον αστυνόμο Μάνο Βαρσάμη, ενώ έχω ήδη στο μυαλό μου έτοιμη την ιστορία ενός νέου μυθιστορήματος, επίσης αστυνομικού.
Μια ευχή για τους αναγνώστες σας!
Πάνω απ’ όλα, εύχομαι υγεία. Μπορεί να ακούγεται τετριμμένο, αλλά είναι όντως το πολυτιμότερο αγαθό και δεν πρέπει να τη θεωρούμε δεδομένη (η πρόσφατη περιπέτεια με την πανδημία μάς το απέδειξε, άλλωστε, περίτρανα). Εύχομαι, επίσης, να συνεχίσουν οι αναγνώστες να στηρίζουν τους Ελληνες συγγραφείς, γιατί πιστεύω ότι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από τους ξένους ομότεχνούς τους. Και κάτι τελευταίο: να χαμογελάμε όλοι και να δίνουμε την ψυχή μας σε ό,τι και σε όσους αγαπάμε.
Σας ευχαριστώ πολύ και σας εύχομαι πάντα επιτυχίες!
Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και την όμορφη συζήτηση και εύχομαι πάντα επιτυχίες σε ό,τι κάνετε!
