Η πολυετής διαδρομή, οι άρρηκτοι δεσμοί με την τοπική κοινωνία και η σημαντική προσφορά σε δύσκολους καιρούς συνθέτουν την ιστορική πορεία 125 χρόνων, που συμπληρώνει το Ορφανοτροφείο Βόλου, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Ολα τα παραπάνω αποτυπώνονται στο βιβλίο «Το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα Ορφανοτροφείο Βόλου μέσα από το έργο και την προσφορά της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Βόλου, της Εκκλησίας και εκπαιδευτικών φορέων», που έχει επιμεληθεί ο Πασχάλης Δήμου, ενώ το εξώφυλλο έχει φιλοτεχνήσει ο Ιωάννης Κονταξής. Για τη δράση του Ορφανοτροφείου, τη σχέση του με την εκπαίδευση και την Εκκλησία, αλλά και το πρόγραμμα «Νοιάζομαι και δρω», που υλοποίησε στο σχολείο του ο κ. Δήμου, συζητούμε στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ.
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Κρατώ στα χέρια μου το βιβλίο με τον τίτλο «Το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα Ορφανοτροφείο Βόλου μέσα από το έργο και την προσφορά της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Βόλου, της Εκκλησίας και εκπαιδευτικών φορέων». Ποιο είναι το περιεχόμενο του;
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ο καρπός συλλογικής προσπάθειας κοινωνικών δομών και ανθρώπων, που ενδιαφέρονται τόσο για τη διατήρηση και προβολή της μνήμης, όσο για τη γνωριμία και ευαισθητοποίηση σχετικά με το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα Ορφανοτροφείο Βόλου και την υπερεκατονταετή παρουσία του στον Βόλο. Ο αναγνώστης του βιβλίου θα βρει σημαντικές μελέτες με στοιχεία για την ίδρυση του Ιδρύματος. Πιο συγκεκριμένα για το κλίμα φιλανθρωπίας που αναπτυσσόταν στη νέα πόλη του Βόλου, αλλά και στοιχεία που αναδεικνύουν την ιδιαίτερη σχέση του Ορφανοτροφείου με την Εκκλησία καθώς και τις εκπαιδευτικές δράσεις και συνεργασίες που έχει αναπτύξει στο πέρασμα του χρόνου.
Σε ποιους απευθύνεται ένα τέτοιο πόνημα;
Απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, καθώς το συγκεκριμένο βιβλίο έρχεται να φωτίσει πολλές στιγμές από την ιστορία, όχι μόνο του Ιδρύματος Ορφανοτροφείο Βόλου, αλλά και όλης της πόλης, καθώς ο αναγνώστης μέσα σε αυτό θα βρει στοιχεία για πρόσωπα και καταστάσεις που ταυτίστηκαν με την πορεία μας μέχρι και σήμερα. Πιο συγκεκριμένα όμως ερευνητές και φοιτητές των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών θα μπορέσουν να αλιεύσουν χρήσιμες πληροφορίες της πορείας του Ιδρύματος με την ανάγνωση των επιμέρους κειμένων. Το βιβλίο είναι χρήσιμο και σε εκπαιδευτικούς, οι οποίοι δουλεύοντας τα κείμενά του μπορούν να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές τους σε ζητήματα ενσυναίσθησης και αλληλεγγύης του «αδύνατου άλλου», που είναι δίπλα μας, αλλά δεν του δίνουμε την απαιτούμενη προσοχή.
Ως επιμελητής της έκδοσης ποιο στοιχείο ήταν αυτό που σας ευαισθητοποίησε, ώστε να αναλάβετε ένα τέτοιο έργο;
Η ιδιότητα του εκπαιδευτικού και η δυναμική των σχέσεων με τους μαθητές μου και του χώρου που δραστηριοποιούμαι είναι τα στοιχεία που με καθοδηγούν. Στην περίπτωσή μας αρκετοί από τους μαθητές μας υπήρξαν τρόφιμοι του Ορφανοτροφείου. Η προσέγγιση αυτών των παιδιών μάς άνοιξε δίαυλο επικοινωνίας με το Ιδρυμα, αφού στην προσπάθειά μας να τα βοηθήσουμε έπρεπε να γνωρίσουμε «το σπίτι τους», όπως τα ίδια το αποκαλούν και τους κηδεμόνες τους, τη διοίκηση και το προσωπικό του Ιδρύματος. Με τη διαδικασία η σχέση μας έγινε πιο ουσιαστική, βλέποντας λοιπόν το πλούσιο και σημαντικό έργο που προσφέρει στην κοινωνία το Ορφανοτροφείο ευαισθητοποιηθήκαμε και το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ένα μέρος των όσων σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε στη συνέχεια.
Ποια παιδιά μπορούν να φιλοξενηθούν στο Ορφανοτροφείο;
Τα παιδιά που φιλοξενούνται στο Ιδρυμα δεν είναι πλέον αυτά που έχουν χάσει κάποιον από τους γονείς τους, αλλά τις περισσότερες φορές είναι παιδιά που οι οικογένειές τους αδυνατούν να προσφέρουν τη θαλπωρή και ασφάλεια που αυτά χρειάζονται για την ομαλή εξέλιξή τους. Σε κάποιες περιπτώσεις η παραβατική συμπεριφορά γονέων επιφέρει με δικαστική απόφαση την απομάκρυνση των παιδιών από το οικογενειακό περιβάλλον και τη φιλοξενία τους στο ίδρυμα για καλύτερες συνθήκες.
Ποιες είναι οι συνθήκες παραμονής στο Ορφανοτροφείο;
Από μαρτυρίες τροφίμων προηγούμενων ετών, αλλά βλέποντας και τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα είναι κοινή παραδοχή ότι υπάρχουν αξιοπρεπείς συνθήκες παραμονής στο Ιδρυμα. Τόσο οι χώροι, όσο κι οι άνθρωποι καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες, ώστε τα παιδιά να είναι σε περιβάλλον που να τους επιτρέπει να μεγαλώνουν με ασφάλεια και να μπορούν να παρακολουθούν τις βασικές τους σπουδές στην υποχρεωτική εκπαίδευση, αφού οι ηλικίες φιλοξενίας είναι 6 – 18 ετών. Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις παιδιά που φιλοξενούνταν παλιότερα να το επισκέπτονται και να το αποκαλούν ως το σπίτι τους. Ποιες είναι οι αξίες που προάγει το Ιδρυμα; Τα παιδιά βρίσκουν φιλόξενο χώρο και μαθαίνουν να συνεργάζονται, να επιδεικνύουν αλληλεγγύη και να αποδέχονται το ένα το άλλο χωρίς διακρίσεις. Οι άνθρωποι του Ιδρύματος καλλιεργούν την υπευθυνότητα των παιδιών απέναντι στις καθημερινές προκλήσεις και γι’ αυτό προσπαθούν να βρίσκουν χώρους και δραστηριότητες εκτός Ορφανοτροφείου, όπου τα παιδιά θα γνωρίζουν, θα καλλιεργούν και θα αναπτύσσουν ιδιαίτερες δεξιότητες.
Μιλήστε μας για τη δράση του 30ού Δημοτικού Σχολείου Βόλου και την υλοποίηση των προγραμμάτων, καθώς και για τα αποτελέσματά τους.
Το 30ό Δημοτικό Σχολείο Βόλου τα τελευταία 9 χρόνια έχει κάνει άνοιγμα στην ευρύτερη κοινωνία με σειρά δράσεων αλληλεγγύης με τη συνδρομή της διεύθυνσης, των εκπαιδευτικών και των γονέων του σχολείου. Μία από αυτές είναι η συνεργασία σε εκπαιδευτικά προγράμματα με την Action Aid, αλλά και με την υιοθεσία της 8χρονης Αντέλ από τη Ρουάντα, την οποία υιοθέτησαν πριν από τέσσερα χρόνια, μέσα από πρόγραμμα αναδοχής.
Συμμετέχει επίσης για τέταρτη χρονιά στο πρόγραμμα «Νοιάζομαι και δρω» αναπτύσσοντας δράσεις, όπως αυτή με το ίδρυμα του Ορφανοτροφείου. Παράλληλα έχουν αναπτυχθεί δραστηριότητες επικοινωνίας, γνωριμίας με τους σκοπούς και τις δράσεις άλλων φορέων και προσωπικοτήτων της πόλης.
Εχουμε τη χαρά να συνεργαζόμαστε με το Παγκόσμιο Σωματείο Απόδημων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων» και πολλά μέλη του μας επισκέπτονται στη διάρκεια του χρόνου για εκλαϊκευμένες διαλέξεις για πολύ σημαντικά θέματα, όπως οι Δημήτρης Ηλιόπουλος, Γιώργος Γκέκος, Νίκος Αλεξίου κ.ά.
Είχαμε την τύχη να επισκεφτούν το σχολείο μας συγγραφείς, όπως οι Βασίλης Αναγνωστόπουλος, Κώστας Μάγος και συνεργαστήκαμε και με άλλους όπως η Ευτυχία Γιαννάκη, ο Δικαίος Χατζηπλής.
Συμμετέχουμε στη δράση του Βρετανικού Συμβουλίου «Λέμε όχι στον σχολικό και διαδικτυακό εκφοβισμό», όπως επίσης και στον ετήσιο διαγωνισμό συγγραφής των εκδόσεων Πατάκη.
Εγιναν επίσης δράσεις σε συνεργασία με το Europe Direct για την Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας και τον εορτασμό της Μητρικής Γλώσσας αλλά και την Ημέρα Ευρωπαϊκών Γλωσσών.
Τιμήθηκε η Ημέρα Μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων με σειρά δράσεων για αυτή την ομάδα συμπολιτών μας.
Δίνεται έμφαση στη γνωριμία των μαθητών μας με διάφορα αθλήματα, αλλά και στη συμμετοχή τους σε αθλητικές δραστηριότητες όπως το ποδόσφαιρο, ο στίβος κι η κολύμπι από εξειδικευμένους προπονητές, με την επιμέλεια του καθηγητή Φυσικής Αγωγής του σχολείου Γ. Τσιάτσιου.
Κλείνοντας, συνεχίζουμε και φέτος τη συνεργασία μας με τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πιο συγκεκριμένα με το Εργαστήριο Μελέτης και Διάδοσης της Ελληνικής Γλώσσας, Πολυγλωσσίας με ακαδημαϊκό υπεύθυνο το μέλος ΔΕΠ του ΠΤΔΕ Γιώργο Ανδρουλάκη. Σε θέματα θεατρικής αγωγής και κουκλοθεάτρου με τη Βίτσου Μαγδαληνή, μέλος ΕΔΙΠ του ΠΤΠΕ. Τέλος στο πλαίσιο του μαθήματος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας «Περιβάλλοντα Μάθησης», με διδάσκοντες τη Χατζοπούλου Φένια μέλος ΕΔΙΠ του ΠΤΠΕ και τον Μητρούλια Γιώργο επίκουρο καθηγητή, ο χώρος του σχολείου μας γίνεται το εργαστήριο των φοιτητών με θέμα τη βελτίωση κι αξιοποίηση του σχολικού χώρου μέσα από την οπτική των φοιτητών, αφού ενημερώνονται από εμένα για το πλαίσιο και τις δυνατότητές του.
Ποια η στάση των παιδιών του Ορφανοτροφείου απέναντι στην εκπαίδευση;
Τα παιδιά του Ιδρύματος συμπεριφέρονται όπως και τα περισσότερα παιδιά. Αλλωστε όπως φάνηκε και από τις συνεντεύξεις των παιδιών και των δασκάλων, δεν κρατούν όλα τα παιδιά την ίδια στάση. Αλλα είναι περισσότερο θετικά κι άλλα όχι τόσο απέναντι στην εκπαίδευση. Υπάρχουν παιδιά που έχουν εξελιχθεί ομαλά και καθώς περνάνε και αλλάζουν βαθμίδες εξελίσσονται ακόμα καλύτερα, υπάρχουν όμως και κάποια παιδιά που μένουν στάσιμα. Ολα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται συγκριτικά μέσα από τα κοινά ευρήματα των συνεντεύξεων της παιδαγωγού του Ιδρύματος και των εκπαιδευτικών στα σχολεία υποδοχής, όπως αυτά παρουσιάζονται στο τελευταίο κείμενο του βιβλίο της Μαρίας Καλοφορίδη, νηπιαγωγού, η οποία έκανε τη διπλωματική της εργασία με το συγκεκριμένο θέμα.
Ποιες είναι σήμερα οι ανάγκες του Ορφανοτροφείου Βόλου;
Οι ανάγκες του Ιδρύματος είναι πολλές και καθημερινές. Οπως τονίζουν οι υπεύθυνοι του Ιδρύματος κάθε είδους βοήθεια, είτε οικονομική, είτε σε είδος, αλλά και σε προσωπική προσφορά με κάποια υπηρεσία που μπορεί ο καθένας μας να αφιερώσει από το υστέρημα και τον χρόνο του, είναι δεκτή και πολύτιμη. Το πρόσφατο παράδειγμα του Χαράλαμπου Τσιμά, που στήριξε οικονομικά την αποκατάσταση πτέρυγας του Ορφανοτροφείου, είναι καλό να μας είναι οδηγός.
