Ο συγγραφέας του βιβλίου «Μακαριστέ Χριστόδουλε, ευλογείτε» μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ,
εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Πριν από λίγους μήνες κυκλοφόρησε στον Βόλο ένα σημαντικό βιβλίο, στο οποίο καταγράφεται η πολύπλευρη δραστηριότητα, λόγου, προφορικού και γραπτού, και έργου του αείμνηστου Ιεράρχη Χριστόδουλου, είτε ως Μητροπολίτη Δημητριάδος, είτε ως Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος. Μιας ηγετικής και χαρισματικής μορφής Ιεράρχη, που έλαμψε με την προσωπικότητά του όχι μόνο στην εκκλησιαστική, αλλά και την εθνική μας ιστορία. Συγγραφέας του βιβλίου, που τιτλοφορείται «Μακαριστέ Χριστόδουλε, ευλογείτε», ένας ιδιαίτερα αξιόλογος πνευματικός άνθρωπος της πόλης. Ο Αρχοντής ή Τάκης Παντελόπουλος. Γνωστή και πολυσχιδής η συμμετοχή, αλλά και η προσφορά του, με πλήθος εκπαιδευτικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και πνευματικών δραστηριοτήτων. Στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, η άκρως ενδιαφέρουσα συνομιλία μας.
Πριν λίγο καιρό πήρα στα χέρια μου με μια εγκάρδια αφιέρωση, και σας ευχαριστώ από καρδιάς γι’ αυτό, το πόνημά σας, που τιτλοφορείται «Μακαριστέ Χριστόδουλε, ευλογείτε». Σε ποιους απευθύνεται το βιβλίο σας;
Η απάντηση της ερώτησης βρίσκεται στην αρχή του βιβλίου μου, που στις πρώτες σελίδες σημειώνω: «Το βιβλίο αφιερώνεται στους πιστούς συμπολίτες μας, που πίστεψαν στην ξεχωριστή πνευματική προσωπικότητα του Μακαριστού Χριστοδούλου». Συμπληρώνω, με την ευκαιρία της συνέντευξης, και στους πιστούς της πατρίδας μας, που στάθηκαν συμπαραστάτες και συμπορευτές στην προσπάθειά του να δώσει νόημα και ισχύ στη φωνή της Εκκλησίας, που αποτελεί τη φωνή της πλειονότητας του ελληνικού λαού.
Είχατε την τύχη να συνεργαστείτε με τον Μακαριστό Χριστόδουλο στις εποχές της ποιμαντορίας του. Τι έχετε κρατήσει στην καρδιά σας από την επικοινωνία σας μαζί του;
Η γνωριμία με τον Μακαριστό Χριστόδουλο ξεκίνησε το 1991,όταν ως πρόεδρος της Χορωδίας Εκπαιδευτικών συζητούσαμε θέματα οργάνωσης στην καθιερωμένη εκδήλωση προς τιμήν των εκπαιδευτικών την εορτή των Τριών Ιεραρχών, 30 Ιανουαρίου, που η Χορωδία συμμετείχε με ανάλογο μουσικό πρόγραμμα. Το ίδιο και όταν αργότερα η Χορωδία καθιέρωσε τη μουσική εκδήλωση «Μελωδικά Χριστούγεννα», υπό την αιγίδα και την πνευματική στήριξη του Σεβασμιώτατου. Η πιο στενή μου συνεργασία άρχισε το 1993, όταν ανέλαβα καθήκοντα εκκλησιαστικού επιτρόπου στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, όπου υπηρέτησα περίπου δύο δεκαετίες.
Ηταν η πιο ευλογημένη ευκαιρία να έχω συχνή επικοινωνία, μέσα από την οποία αναπτύχθηκε πνευματικός και συναισθηματικός δεσμός, που άλλαξε τη ζωή μου. Ακόμη και όταν ανέλαβε την ποιμαντική ευθύνη της Ελλαδικής Εκκλησίας, εύρισκα ευκαιρίες να έχω επικοινωνία μαζί του. Στη σκέψη και στην καρδιά μου ήταν πάντα παρούσα η προσωπικότητά του, που πλήρωνε κάθε πνευματική μου ανησυχία. Κάθε φορά που βρισκόμασταν η συζήτηση και η επικοινωνία μαζί του άφηναν πάντα ένα ξεχωριστό άρωμα πνευματικής ευωχίας. Ηταν πάντα μια ευλογημένη στιγμή. Γι’ αυτό και η εκδημία του, το 2008, προκάλεσε δυσαναπλήρωτο κενό. Διέξοδο στη συναισθηματική μου στέρηση ήταν τα άρθρα που δημοσίευα, ξεδιπλώνοντας κάθε φορά πτυχές των πολλαπλών του χαρισμάτων. Είναι αυτά που αποτέλεσαν το περιεχόμενο του βιβλίου.
Σκιαγραφήστε μας τον Μακαριστό Χριστόδουλο ως άνθρωπο. Ποιο πιστεύετε πως είναι το κυριότερο στοιχείο του χαρακτήρα του;
Ξεκινώ από το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, γιατί είναι πολύ δύσκολο, όταν μπροστά σου απλώνεται, σε έκταση και ποιότητα, το πολύπτυχο έργο του Μακαριστού Χριστοδούλου, να απομονώσεις κάποια πτυχή, που να τον χαρακτηρίζει. Ωστόσο, πιστεύω πως ένα από τα πολλά χαρίσματα ήταν η επικοινωνιακή του πολιτική. Είχε τη δυνατότητα να προσεγγίζει κάθε συνεργαζόμενο και συνομιλητή του, ηγέτη, επώνυμη προσωπικότητα ή απλό πολίτη, με τρόπο ώστε να πείθει, στηρίζοντας αυτά τα οποία πίστευε και με πάθος αγωνιζόταν να τα διαφυλάξει. Ο Μακαριστός Χριστόδουλος αποτελεί ιδανική πνευματική και ηγετική προσωπικότητα, με στοιχεία ευρυμάθειας, επαρκούς κατάρτισης, ευσυνείδητης τήρησης των όρων της αποστολής του, διαπνεόμενος από τα ζωογόνα στοιχεία ελληνορθόδοξης πίστης και πατριωτισμού, με επικοινωνιακό χάρισμα και κοινωνική ευαισθησία. Σπάνια συναντάμε προσωπικότητες του κύρους Χριστόδουλου.
Στην πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου σας εισηγητές έκαναν λόγο για τον «Εθνάρχη της Ελλάδος», που άγγιξε τις ψυχές του λαού. Πιστεύετε πως υπάρχουν πλέον στις μέρες μας φωτισμένοι εθνάρχες;
Ισως για πολλούς ο χαρακτηρισμός του εθνάρχη να φαντάζει υπερβολικός, γιατί είναι βέβαιο πως λίγοι έχουν μελετήσει το έργο του. Οταν όμως μελετήσεις την όλη ποιμαντική του παρουσία, διαπιστώνεις πως στόχος του ήταν να βρίσκεται πάντα κοντά στα προβλήματα, όχι μόνο τα εκκλησιαστικά και τα εθνικά, αλλά και των απλών πολιτών, στους οποίους απηύθυνε κάποιο παρήγορο λόγο ή δίνοντας, στο μέτρο του δυνατού, λύσεις. Είναι στοιχεία που συγκροτούν μια ηγετική προσωπικότητα. Αναφέρω σχετικά πώς εκφράστηκαν επώνυμοι πνευματικοί δημιουργοί στα συλλυπητήρια, που απέστειλαν. Οπως ο καθηγητής κ. Μπαμπινιώτης, ο οποίος σημείωνε ότι «οδήγησε μια βουβή και παραγκωνισμένη Εκκλησία να αποκτήσει σθεναρό λόγο. Να προσέχουν και να υπολογίσουν τον λόγο και τις θέσεις της». Ακόμη και ξένοι ηγέτες, όπως ο Μπους των Η.Π.Α. και ο Πούτιν της Ρωσίας, εκφράστηκαν με επαινετικά λόγια, αναγνωρίζοντας την προσωπικότητά του.
Πόσα δεινά θα αποφεύγονταν, αν ζούσε σήμερα ο Μακαριστός Χριστόδουλος; Θεωρείτε πως θα είχαν εξελιχθεί αλλιώς τα πράγματα στην Ελλάδα, αν ήταν ακόμη εν ζωή;
Είναι βέβαιο πως οι παρεμβάσεις του στην εποχή μας θα μπορούσαν να διασώσουν και να διατηρήσουν στο ακέραιο την ενότητα Κράτους και Εκκλησίας, που παρατηρούμε πως αμφισβητείται. Ελεγε για το θέμα αυτό ότι «πρέπει να αντιταχθούμε σε αυτό, που με τη λεοντή της προόδου οδηγεί στην εθνική μας αμνησία». Δείγματα αγωνιστικής διάθεσής του έχουμε και όταν οργάνωνε πανελλαδικά κινητοποιήσεις για το θρήσκευμα, τις ταυτότητες και άλλα. Οι δεσμοί Κράτους και Εκκλησίας, αν ζούσε, θα πορεύονταν σε μια άλλη βάση.
Τελικά, ο Μακαριστός κατάφερε να φέρει τους νέους κοντά στην Εκκλησία; Εχει διατηρηθεί το «καθεστώς», που ο ίδιος επεδίωξε;
Στο πρώτο σκέλος της ερώτησης είναι βέβαιο πως το κατάφερε. Αυτό φαίνεται από την εικόνα, που παρατηρούμε τις Κυριακές στην τοπική μας Εκκλησία. Πολλοί νέοι και γονείς μικρών παιδιών προσέρχονται στη Θεία Λειτουργία και μάλιστα μετέχουν στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, μεταλαβαίνουν. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε πως για την τοπική μας Εκκλησία η ποιμαντορία του Σεβασμιώτατου Ιγνατίου αποτελεί ευλογία. Με τις πολύπτυχες πνευματικές και πολιτιστικές δραστηριότητες συντηρεί και βελτιώνει το «καθεστώς», που επεδίωκε ο Μακαριστός Χριστόδουλος. Σχετικό με τους νέους είναι αυτό που διάβασα και το μεταφέρω. Ο Βασ. Κόκκινος, πρόεδρος του Αρείου Πάγου, έλεγε «κατάφερε να φέρει την Εκκλησία στους νέους και τους νέους στην Εκκλησία». Πανελλαδικά θα πρέπει όλοι οι πνευματικοί ταγοί να ακολουθούν την πορεία τού Μακαριστού για να διατηρηθεί στην Εκκλησία το «καθεστώς» που οραματίσθηκε.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Προς το παρόν μόνιμη παραμένει στα σχέδιά μου η κυριακάτικη αρθρογραφία στον τοπικό Τύπο και η συνεργασία μου με άλλα έντυπα. Στο παρασκήνιο των μελλοντικών μου σχεδίων πλανάται η σκέψη μια επιλογή των δημοσιευμάτων μου να αποτελέσουν το περιεχόμενο μιας νέας έκδοσης.
Μια ευχή για τους αναγνώστες μας;
Να έχουν υγεία και στη ζωή τους να μην απομακρυνθούν από τις αρχές, τις αξίες και τις παραδόσεις της πατρίδας μας, για να μη χάσουν την εθνική τους ταυτότητα. Γι’ αυτό που αγωνίστηκε ο Μακαριστός Χριστόδουλος.
Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες!
Σας ευχαριστώ κι εγώ. Σας εκτιμώ ειλικρινά ως συνάδελφο και σας συγχαίρω για το κοινωνικό και πολιτιστικό έργο που επιτελείτε εντός και εκτός τάξης. Είστε φωτεινό παράδειγμα για τους μαθητές σας. Συνεχίστε με τον ίδιο ενθουσιασμό. Το επιβάλλουν οι συγκυρίες της πνευματικής πενίας, που διέρχεται η εποχή μας.
