Η γνωστή εικονογράφος μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το έργο της
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, συγγραφέα – εκπαιδευτικό
Η Εφη Κοκκινάκη είναι μία από τις πιο αναγνωρίσιμες και αγαπητές εικονογράφους. Εχει εικονογραφήσει αρκετά από τα πιο αγαπημένα παιδικά βιβλία, που κυκλοφορούν στην αγορά. Είναι εικονογράφος, που δημιουργεί με αγάπη και τρυφερότητα. Αυτό φαίνεται σε κάθε της εικόνα, σε κάθε σκίτσο, αντικείμενο και πρόσωπο που θα δημιουργήσει. Με απαλές γραμμές, με μεγάλη ευγένεια, αφήνει τους ήρωες των παραμυθιών να γεννηθούν και να πάρουν ζωή. Στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ συνομιλούμε με την αγαπημένη εικονογράφο και η ίδια μέσα από τις απαντήσεις της μας ανοίγει μια πόρτα στους παραμυθένιους κόσμους της.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων;
Είχα από πάντα μια μεγάλη αγάπη στις σελίδες των βιβλίων που φιλοξενούσαν ζωγραφιές και μια τεράστια προσωπική συλλογή με ζωγραφισμένα σημειωματάρια από τη σχολική μου ζωή ώς σήμερα. H πρόταση για την πρώτη μου εικονογράφηση ήρθε από το εξωτερικό συγκεκριμένα από το Ισραήλ, όπου η συγγραφέας βλέποντας τη δουλειά μου μέσα από το facebook με επέλεξε.
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας και ποιος καλλιτέχνης είναι αυτός που σας έχει επηρεάσει περισσότερο;
Την έμπνευσή μου την αντλώ από οτιδήποτε με περιβάλλει και «μου μιλά». Θα μπορούσε να είναι μία μουντζούρα σε ένα χαρτί που έχει γίνει χωρίς πρόθεση, καθώς επίσης τα χρωματιστά φτερά μιας πεταλούδας που επισκέφτηκε τον κήπο μου… Οι πιο αγαπημένοι μου καλλιτέχνες είναι oι άγνωστοι γλύπτες των κυκλαδικών ειδώλιων, ο Marc Chagal, o Paul Klee, η Joan Mitchel για διαφορετικούς λόγους.
Τι είδους θεματικές απολαμβάνατε να ζωγραφίζετε σε νεαρή ηλικία;
Ζωγράφιζα τα πάντα, αλλά δεν έδειχνα τις ζωγραφιές μου… Ιδιαίτερη αγάπη είχα σε ονειρικές σκηνές που αφετηρία τους είχαν 3 βιβλία από παραμύθια από όλον τον κόσμο.
Αν μπορούσατε να διαλέξετε οποιοδήποτε έργο της προτίμησής σας για να εργαστείτε πάνω σ’ αυτό, ποιο θα ήταν; Εχετε κάποιο όνειρο ή στόχο που θα επιθυμούσατε να πραγματοποιήσετε στο μέλλον;
Δεν έχω μία συγκεκριμένη επιθυμία για κάποιο έργο. Το κείμενο πάντως είναι πολύ σημαντικό για όλους τους εικονογράφους. Ετσι κάθε φορά που έχω στα χέρια μου ένα δυνατό κείμενο η έμπνευση προκύπτει μέσα από τις ίδιες τις λέξεις.
Ποιο είναι το αγαπημένο προσωπικό σας έργο ώς τώρα;
Ο,τι έχω κάνει το αγαπώ ιδιαίτερα γιατί είναι τα βήματά μου…
Ομως εκείνο το βιβλίο που δεν θα άλλαζα τίποτα από τις ζωγραφιές μου όσες φορές κι αν μου το ζητούσαν είναι το τελευταίο βιβλίο που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο της Εύης Τσιτιρίδου το «Ψίθυροι στην Αμμουδιά».
Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που θα δίνατε σε έναν νέο, ανερχόμενο καλλιτέχνη, που μόλις ξεκινά την καριέρα του/της;
Να είναι αληθινός/η στις ζωγραφιές του, να έχει το πάθος οδηγό του και να σέβεται την καλλιτεχνική διαδικασία σαν τον απαραίτητα πολύτιμο δρόμο της ευρύτερης εξέλιξής του.
Ποιος είναι ο ρόλος της εικονογράφησης σε ένα βιβλίο; Να συνοδεύει το κείμενο, να το συμπληρώνει ή να μεγεθύνει τα γεγονότα;
Για εμένα ο ρόλος της εικονογράφησης είναι συμπληρωματικός. Eίναι μια παράλληλη γλώσσα με αυτή του κειμένου που σκοπό έχει μια πιο σφαιρική αντιμετώπιση μιας δεδομένης ιστορίας.
Είναι εξοικειωμένο το ελληνικό κοινό με την τέχνη της εικονογράφησης;
Δεν γνωρίζω, έχω όμως την αίσθηση ότι είναι πιο εξοικειωμένο από πριν 20 χρόνια για παράδειγμα.
Μπορεί η εικονογράφηση των παιδικών βιβλίων να συμβάλλει στη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού;
Το βιβλίο ως σύνολο νομίζω είναι αυτό που μπορεί να ανοίξει δρόμους για την διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού και να συμβάλλει στην αισθητική του καλλιέργεια.
Θέλετε να μας εξηγήσετε τη διαδικασία της δημιουργίας των εικόνων μιας ιστορίας; Εχετε άμεση επαφή με τους συγγραφείς; Επεμβαίνει γενικά ο συγγραφέας ή ο εκδότης στο δημιουργικό κομμάτι της έκδοσης ενός βιβλίου και σε ποιο βαθμό;
Συνήθως έχω άμεση επικοινωνία με τους συγγραφείς, που κρατά σε όλη τη διάρκεια της εικονογράφησης και τελικά καταλήγει σε μια καλή σχέση. Σε αυτή την χρονική περίοδο άλλοι με αφήνουν εντελώς ελεύθερη να εκφράσω αυτό που «διαβάζω» από το κείμενό τους κι άλλοι επεμβαίνουν διακριτικά για να αλλάξω κάποια πράγματα. Και τα δύο είναι δημιουργικές διαδικασίες που η μία με ελευθερώνει και η άλλη με «καλουπώνει» λίγο περισσότερο. Είναι φορές που έχει βγει για το καλό του βιβλίου και άλλες πάλι φορές έχει οδηγήσει σε ένα πιο συμβατικό αποτέλεσμα. Στο τελικό αποτέλεσμα της εικονογράφησης επεμβαίνει και ο εκδοτικός οίκος από μία άλλη δική του σκοπιά…Οταν υπάρχει σεβασμός και εκτίμηση από όλες τις πλευρές τότε το βιβλίο τυπώνεται με χαρά και αγάπη και το αποτέλεσμα είναι πάντα ικανοποιητικό.
Θεωρείτε πως ένα παιδικό βιβλίο μπορεί να σταθεί μόνο του χωρίς εικόνα και να έχει τον ίδιο αντίκτυπο όπως ένα εικονογραφημένο;
Αν αυτό το παιδικό βιβλίο έχει γραφτεί για να παρουσιαστεί χωρίς εικόνες γιατί για παράδειγμα οι εικόνες περιγράφονται μέσα από τις λέξεις θεωρώ πως ναι μπορεί να σταθεί κι έτσι. Οπως επίσης και το αντίθετο δηλαδή ένα παιδικό βιβλίο χωρίς κείμενο μόνο με εικόνες.
Η εικονογράφηση ενός παιδικού βιβλίου δίνει μια πρώτη αίσθηση στα παιδιά για την τέχνη της ζωγραφικής ή του κολάζ ή τις οποιαδήποτε τεχνικής ακολουθεί ο δημιουργός. Με ποιον τρόπο μπορεί ένας γονιός ή ένας εκπαιδευτικός να χρησιμοποιήσει την εικονογράφηση μιας ιστορίας για να εισάγει το παιδί του ή τα παιδιά μιας τάξης στον κόσμο των εικαστικών;
Τα παιδιά έχουν ανάγκη να βρουν τη δική τους προσωπική γλώσσα έκφρασης, άρα χρειάζονται την υποστήριξη και επιβράβευσή μας. Σε ό,τι αφορά στην υποστήριξή μας κάτι που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους παρέχουμε τα υλικά για παράδειγμα με τα οποία έχει γίνει η εικονογράφηση. Αυτό όμως για το οποίο είμαι πολύ σίγουρη είναι ότι από εκεί και πέρα θα πρέπει να τα αφήσουμε αρκετά ελεύθερα να εκφραστούν αλλιώς τα εγκλωβίζουμε και τα μαθαίνουμε να αντιγράφουν δηλαδή να τους είναι όλο και πιο δύσκολο να ανακαλύψουν τον αληθινά δικό τους τρόπο έκφρασης.
Πώς θα εικονογραφούσατε τη φράση «και ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα»;
Θα έφτιαχνα ένα ασπρόμαυρο κολάζ από παλιές φωτογραφίες σαν βάση σαν το φόντο της ζωγραφιάς μου, και πάνω εκεί θα σχεδίαζα με χρωματιστά λαδοπαστέλ φιγούρες που είναι σε μία δράση και άλλες θα πάταγαν στη γη ενώ άλλες θα πέταγαν στον ουρανό μαζί με τα πουλιά.
Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα έμπνευση και δημιουργικότητα!
Κι εγώ σας ευχαριστώ για την όμορφη αυτή συζήτηση.
