ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Θοδωρής Παπαθεοδώρου: Υπάρχει μια «μικρή πατρίδα» για τον καθένα

θοδωρής-παπαθεοδώρου-υπάρχει-μια-μι-470331

Ο γνωστός συγγραφέας μιλά για το βιβλίο του «Συναξάρια της μικρής πατρίδας», που παρουσιάζεται την ερχόμενη Παρασκευή στο Βόλο

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας του συγγραφέα Θοδωρή Παπαθεοδώρου με τον τίτλο «Συναξάρια της μικρής πατρίδας» από τις εκδόσεις «Ψυχογιός». Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό έπος, στηριγμένο σε αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία, χωρίς ελάχιστο εθνικιστικό χρώμα, που όμως στέκεται γενναία απέναντι στην αλήθεια για τον Μακεδονικό Αγώνα. Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στο Public του Βόλου, την Παρασκευή 21 Ιουνίου στις 7 το απόγευμα. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο γενικός γραμματέας του Ιδρύματος «Μαγνήτων Κιβωτός», Νίκος Τσούκας, ο εκπαιδευτικός και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πολιτιστικής Εστίας Μικρασιατών «Ιωνες» Πασχάλης Δήμου και ο υποπτέραρχος ε.α. χειρουργός οδοντίατρος και μέλος του ΔΣ Συλλόγου Μακεδόνων Βόλου Μιχαήλ Χατζίρης. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Ηλίας Κουτσερής δημοσιογράφος και πρόεδρος της ένωσης συλλόγων γονέων και κηδεμόνων Βόλου.

Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ εκπαιδευτικό – συγγραφέα

Το τελευταίο σας μυθιστόρημα με τον τίτλο «Συναξάρια της μικρής πατρίδας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ψυχογιός», αποτελεί το τελευταίο μέρος μιας τριλογίας. Προηγήθηκαν οι «Γυναίκες της μικρής πατρίδας» και τα «Λιανοκέρια της μικρής πατρίδας». Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτήν την τριλογία.

Οι «Γυναίκες της μικρής Πατρίδας», τα «Λιανοκέρια της μικρής Πατρίδας» και τα «Συναξάρια της μικρής Πατρίδας» είναι μια τριλογία καθαρών Ιστορικών Μυθιστορημάτων για τον Μακεδονικό Αγώνα, που πέρα από την συγκινητική και συγκλονιστική, ελπίζω, μυθιστορηματική πλοκή, παρακολουθούν βήμα προς βήμα και γεγονός προς γεγονός όλα τα σπουδαία ιστορικά γεγονότα εκείνου του τρομερού αγώνα που βάσταξε όρθιο τον Ελληνισμός της Μακεδονίας, όλα τα πρόσωπα και όλες τις καταστάσεις.

Σε ποια μέρη της Μακεδονίας σάς οδήγησε το μονοπάτι της έρευνας που ακολουθήσατε για τη συγγραφή του βιβλίου και πώς οι ανώνυμοι ήρωες/χαρακτήρες συνδιαλέγονται με τους επώνυμους που θυσιάστηκαν στη μακεδονική γη;

Απ’ άκρη σε άκρη της Μακεδονίας, αλλά και της Θράκης γιατί οι Θράκες της Ανατολικής Ρωμυλίας, της Βόρειας Θράκης δηλαδή, πλήρωσαν βαρύ τίμημα ως αντίποινα για τις επιτυχίες των Ελληνικών Σωμάτων στη Μακεδονία το 1906 με τις διώξεις, τις λεηλασίες και τις σφαγές στην Αγχίαλο, τη Φιλιππούπολη και τη Στενήμαχο. Οι μυθιστορηματικοί ήρωες, οι δύο κεντρικές ηρωίδες Αρετή και Φωτεινή είναι πλασμένες με βάση όσα κατάφερα να αποκομίσω για τις ηρωικές δασκάλες των Μακεδονικών σχολείων που, πολλές φορές πληρώνοντας με τη ζωή τους, βάσταξαν ορθό τον Ελληνισμό κι έμαθαν γράμματα στα Μακεδονόπουλα. Αλλά και για τις ατρόμητες Μακεδόνισσες των χωριών και των πόλεων που με πίστη και αυταπάρνηση, πολλές φορές και με θυσίες αίματος, στήριξαν τον αγώνα ως ταχυδρόμοι, νοσηλεύτριες ακόμη και πράκτορες των Ελληνικών Προξενείων. Πέρα από τα μυθιστορηματικά πρόσωπα όμως, στην πλοκή συμμετέχουν και εμβληματικές μορφές του Μακεδονικού Αγώνα όπως ο Παύλος Μελάς, ο Τέλλος Άγρας, Ο ίων Δραγούμης και ο Λάμπρος Κορομηλάς.

Πόσο διήρκησε η έρευνά σας και ποια κατεύθυνση πήρατε για αυτήν;

Από τα τρία και παραπάνω χρόνια που κράτησε η συγγραφή των μυθιστορημάτων του Μακεδονικού Αγώνα, ο ένας ήταν εξολοκλήρου αφιερωμένος στην ιστορική έρευνα γιατί ήθελα τα γεγονότα να παρουσιάζονται με εγκυρότητα και πιστότητα, κανείς αναγνώστης να μην παραπλανηθεί, κλείνοντας το βιβλίο να έχει μία κατά το δυνατόν πλήρη γνώση για το τι συνέβη τότε στην Μακεδονία και τη Θράκη, τι σπουδαίο κερδήθηκε και με πόσες θυσίες των Μακεδόνων. Όταν βεβαίως μιλάω για έρευνα, δεν αναφέρομαι στο διαδίκτυο και το εύκολο ψάξιμο στο Google που πολλές φορές δεν παρέχει αξιόπιστα στοιχεία, ενώ πολλάκις είναι παραποιημένα. Ούτε μιλώ μόνο για μελέτη σε βιβλιοθήκες και αρχεία. Μα και για επιτόπιες έρευνες απανταχού της Μακεδονίας, της Θράκης από τη Φιλιππούπολη και τη Δράμα μέχρι τη Φλώρινα και την Καστοριά. Eπίσης μιλώ για κουβέντες με ηλικιωμένους, κυρίως, κατοίκους αυτών των περιοχών που άνοιξαν το σεντούκι της μνήμης τους και μοιράστηκαν μαζί μου ακούσματα και εμπειρίες από τους προπάτορές τους. Τους ευχαρίστησα θερμά και ονομαστικά έναν έναν στο τέλος του βιβλίου μου, τους ευχαριστώ και από εδώ και εύχομαι ο Θεός να τους χαρίσει πολλά πολλά ακόμη χρόνια με υγεία και δύναμη.

Πώς ορίζετε την έννοια «Μικρή Πατρίδα» και για ποιον λόγο κάνετε αυτή την επιλογή και στους τρεις τίτλους; Ποια νιώθετε εσείς ως δική σας, μονάκριβη πατρίδα; Ανθρώπους, αναμνήσεις, τόπο, κάτι άλλο;

Πέρα από τη μεγάλη πατρίδα μας, την Ελλάδα μας, υπάρχει και μια «μικρή πατρίδα» για τον καθένα μας, που σημαίνει το γενέθλιο ψυχικό τοπίο, αυτό που γέμισε με μνήμες και εμπειρίες την ψυχή του στην παιδική του ηλικία. Για εμένα, Βορειοελλαδίτη στην καταγωγή και μεγαλωμένο στα ακριτικά Δίκαια του Έβρου, αυτή η «μικρή πατρίδα» είναι η Θράκη μας. Την εποχή που διαδραματίζονται τα μυθιστορήματα, εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, η Μακεδονία, η Θράκη, αλλά και τα νησιά του βόρειου Αιγαίου ήταν ακόμη σκλαβωμένα. Ολάκερη η Βόρεια Ελλάδα ήταν τότε η μικρή, αλύτρωτη πατρίδα του Ίωνα Δραγούμη, του Παύλου Μελά και πολλών πολλών άλλων. Σε τούτη τη βόρεια, σκλαβωμένη, μικρή πατρίδα, αναφέρεται ο τίτλος των βιβλίων.

Πιστεύετε πως το ιστορικό μυθιστόρημα έρχεται να καλύψει ένα κενό γνώσεων που έχει ο αναγνώστης ως προς συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και ιστορικά γεγονότα;

Το Ιστορικό Μυθιστόρημα, όταν αποτυπώνει στις σελίδες του με πιστότητα και εγκυρότητα τα γεγονότα, έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα έναντι ενός δοκιμίου ή εγχειριδίου. Δεν σου διδάσκει απλώς, αλλά με τη γλαφυρή του γλώσσα και την συγκλονιστική του μυθιστορηματική πλοκή, σε μπάζει στην Ιστορία, παρακολουθείς τους ήρωες και ζεις τα γεγονότα μαζί τους. Ταυτόχρονα με την αναγνωστική απόλαυση δηλαδή, πάει χέρι χέρι και η Ιστορία χωρίς η μία να σκεπάζει ή να εξοβελίζει την άλλη. Και ρωτώ έτσι απλά: πότε μαθαίνεις κάτι καλύτερα; Όταν ακούσεις γι’ αυτό ή όταν το ζήσεις;

Εχετε δηλώσει πως «η αρνησιπατρία έγινε μόδα και η φιλοπατρία καθυβρίζεται». Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό;

Η φιλοπατρία, η μεγίστη από αρχαιοτάτων χρόνων αρετή, έπεσε στις μέρες μας θύμα των μικροκομματικών συμφερόντων και σκοπιμοτήτων. Η αγάπη για την πατρίδα, την κοινή σκέπη όλων μας, είναι ένα συναίσθημα που διαπερνά οριζόντια ολάκερη την ελληνική κοινωνία, ανεξάρτητα από πολιτικές θέσεις, απόψεις και ιδεολογίες. Πώς μπορεί ένας αριστερός να μην είναι πατριώτης όταν όλοι γνωρίζουμε τι πρόσφεραν οι αριστεροί κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης; Και γιατί ένας δεξιός ή ένας κεντρώος γίνεται αυτομάτως φασίστας όταν υπερασπίζεται με σθένος την πατριωτική του ευαισθησία; Στο κάτω κάτω, πόσο είναι σωστό και καλό για τη δημοκρατία μας να χαρίζουμε τούτη την αρετή στους ακραίους και να τους αφήνουμε να την μονοπωλούν; Προσωπικά δεν μου καίγεται καρφί αν με χαρακτηρίσουν πατριδολάγνο, σοβινιστή, ακόμη και φασίστα. Αγαπώ απλώς την πατρίδα μου και σε πείσμα των καιρών, περηφάνια μόνο νιώθω γι’ αυτήν και τη λαμπρή Ιστορία της.

Στις σελίδες των μυθιστορημάτων της τριλογίας παρελαύνουν εμβληματικές ιστορικές προσωπικότητες. Είναι αυτό από πλευράς σας ένας τρόπος να αποτίσετε φόρο τιμής στους ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα;

Ασφαλώς. Για τούτο και το πρώτο βιβλίο της Τριλογίας είναι αφιερωμένο επώνυμα στις ηρωικές Ελληνίδες δασκάλες που ολομόναχες ανέβηκαν στα απομονωμένα χωριά της σκλάβας Μακεδονίας να διδάξουν γλώσσα, πίστη και Ιστορία στα Μακεδονόπουλα. Με το αναγνωστάρι στο χέρι το πρωί, με το πιστόλι το βράδυ, ατρόμητες, επίμονες, αποφασισμένες. Ίδια τιμή πρέπει και στον Πρωτομάρτυρα Παύλο Μελά, ίδια και στον Τέλλο Άγρα, ίδια και στους εκατοντάδες εθελοντές από την Κρήτη και την Πελοπόννησο που απόμειναν για πάντα στα σπλάχνα της μακεδονικής γης.

Συγγραφικά τι θα έρθει μετά τα «Συναξάρια της μικρής πατρίδας»;

Είναι ακόμη πολύ νωρίς. Συμπάσχω ακόμη με τους ήρωες και τις ηρωίδες μου: την Αρετή, τη Φωτεινή, τη Βάσιλκα, τον Μάνο, τον Λευτέρη, τον Παύλο Μελά, τον Τέλλο Άγρα. Προσώρας, μου είναι αδύνατο να τους αποχωριστώ…

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου