Η γνωστή συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για την πολύπλευρη συγγραφική της δραστηριότητα
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Η Δελίνα Βασιλειάδη είναι μια καλλιτέχνης, που διαθέτει ψυχική ισορροπία, ματιά καθαρή και ταυτόχρονα ψύχραιμη και αίσθηση ευγένειας. Ακόμα και ο τρόπος που απαντά είναι μια πράξη δημιουργίας. Στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, μας μιλά για το νέο της παιδικό βιβλίο «Ρόμι και Μιράντα», για το θεατρικό της έργο «Το παιχνίδι της Αλίκης», αλλά και για την αγάπη της στην τέχνη.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Ρόμι και Μιράντα» από τις εκδόσεις «Μιχάλη Σιδέρη». Μιλήστε μας γι’ αυτήν την τρυφερή παιδική ιστορία. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας;
Το παιδικό παραμύθι μου «Ρόμι και Μιράντα» είναι μια ιστορία για τη φιλία, την καλοσύνη και τη διαφορετικότητα. Δύο υπέροχα ζωάκια, η Ρόμι, μια μικρή ελεφαντίνα, και η Μιράντα, ένα σκιουράκι, ζουν σε έναν κόσμο παράξενο, όπου επικρατεί ανάμεσα στους σκίουρους και τους ελέφαντες μια ανεξήγητη έχθρα. Χωριστά παιδικά πάρκα για τους σκίουρους και τους ελέφαντες, χωριστά τα σχολεία, οι παιδικές χαρές… Ωσπου μια μέρα ένα ατύχημα, ένα σκουπιδάκι που μπήκε στο ματάκι της ελεφαντίνας, αναγκάζει τα δυο αυτά ζωάκια να έρθουν πιο κοντά και να συνειδητοποιήσουν πόσο λάθος ήταν και είναι η έχθρα που επικρατεί. Πηγή της έμπνευσής μου, κυρίως για τα παιδικά παραμύθια, είναι η κόρη μου. Από τη γέννησή της κιόλας της έλεγα ιστορίες για τη ζωή, τον υπέροχο κόσμο μας, τη φύση, τα ζώα. Επιδίωκα να της δείξω την ομορφιά που υπάρχει παντού γύρω μας. Το παραμύθι «Ρόμι και Μιράντα» προέκυψε από την επιθυμία μου να εκφράσω με τρόπο κατανοητό και απλό, σε καμία, όμως, περίπτωση απλοϊκό, για τα μικρά παιδιά το πόσο σπουδαίο είναι να αποδεχόμαστε τον άλλον, αλλά και τον εαυτό μας, όπως ακριβώς είναι, πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη καλών φίλων στη ζωή μας, και το παραμύθι μου «Τα χαμένα χρώματα του ουράνιου τόξου» πάλι από τις εκδόσεις «Μιχάλη Σιδέρη» πραγματεύεται το θέμα της φιλίας, και να προσπαθούμε πάντα να ξεπερνάμε τα στερεότυπα.
Το βιβλίο σας μας δίνει το έναυσμα να μιλήσουμε στα παιδιά για τη διαφορετικότητα και τη φιλία. Ωστόσο η ιστορία είναι γεμάτη μηνύματα για τα παιδιά, αλλά και για τους ενήλικες. Ποια είναι αυτά;
Εχετε απόλυτο δίκιο σχετικά με τα πολλά μηνύματα του παραμυθιού. Σε πρώτο επίπεδο το μήνυμα είναι εξαιρετικά προφανές. Πρόκειται για την αξία της φιλίας, της αγάπης και της καλοσύνης. Οταν η Ρόμι αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει μια δύσκολη κατάσταση, μόνο η Μιράντα βρέθηκε κοντά της να τη βοηθήσει. Σε δεύτερο επίπεδο το μήνυμα είναι η αποδοχή του άλλου όπως ακριβώς είναι. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μάθουν από νωρίς τα παιδιά μας να αγαπούν τον εαυτό τους όπως ακριβώς είναι, αλλά και να αποδέχονται τον άλλον όπως είναι και να μην προσπαθούν να τον αλλάξουν. Ο κάθε ένας μας είναι μοναδικός και υπέροχος και το οφείλουμε πρώτιστα στον εαυτό μας να το κατανοήσουμε αυτό πλήρως. Σημασία έχει να μπορούμε να συνυπάρχουμε αρμονικά ο ένας με τον άλλον, να μάθουμε να διαφωνούμε πολιτισμένα, να αντιληφθούμε πως πρέπει να μπαίνουμε και στη θέση του άλλου πριν καταλήξουμε σε ορισμένα, αυθαίρετα πολλές φορές, συμπεράσματα. Σε τρίτο, όμως, επίπεδο το μήνυμα του παραμυθιού είναι να επιδιώξουμε να είμαστε σκεπτόμενα πλάσματα. Επειδή κάποιος μας είπε κάτι και μας το παρουσίασε ως δεδομένο, αυτό τι σημαίνει; Οτι εμείς πρέπει να το αποδεχτούμε δίχως δεύτερη σκέψη; Σαφώς όχι. Οτιδήποτε κι αν μας πουν, οποιοσδήποτε κι αν μας το πει, πρέπει να τεθεί προς κρίση. Μπορεί να είναι όντως σωστό, αλλά καμιά φορά μπορεί να αποδειχθεί λάθος. Το νόημα είναι να μπορεί ο κάθε ένας από εμάς να σκέφτεται και να αποφασίζει για τον εαυτό του, και να μην επιτρέπει ή αφήνει σε κανέναν άλλον να το κάνει για λογαριασμό του. Και φυσικά αυτά τα μηνύματα δεν απευθύνονται μόνο στα παιδιά. Αλλά και στους μεγάλους. Κάποιες φορές κυρίως σε αυτούς.
Πόσο σημαντική είναι η φιλία στη ζωή μας;
Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο.
Πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε το ταξίδι σας στον κόσμο της τέχνης; Ποιο ήταν το έναυσμα;
Με την τέχνη ασχολούμαι από πολύ μικρή. Θα μπορούσα να πω πως έμαθα να ζωγραφίζω πριν μάθω να γράφω. Το χρώμα, τα σχήματα, οι μπογιές και όλα τα υλικά, το κάρβουνο και το μολύβι, η αίσθηση του λευκού χαρτιού στα χέρια μου με τραβούσαν σαν μαγνήτης. Και όλα αυτά υπήρχαν μέσα στο σπίτι μου, καθώς η μητέρα μου είναι ζωγράφος. Επίσης αγαπούσα και αγαπώ πολύ το διάβασμα. Με γοήτευε ο λόγος και η δύναμή του. Στο σπίτι μας είχαμε αμέτρητα βιβλία. Ενιωθα ευτυχισμένη που είχα τη δυνατότητα να γίνω κι εγώ κοινωνός όλης αυτής της γνώσης. Ημουν διαρκώς με ένα βιβλίο στα χέρια. Διάβαζα και έγραφα. Λέξεις, φράσεις, στίχους… Συνέχεια. Παντού. Σε χαρτιά, χαρτάκια, σε χαρτοπετσέτες. Ετσι, ανοίχτηκε μπροστά μου το μονοπάτι της τέχνης, της ζωγραφικής, της συγγραφής.
Μια από τις μεγάλες σας αγάπες είναι η ζωγραφική. Ποιες είναι οι επιρροές σας; Ποιους καλλιτέχνες θαυμάζετε;
Από μικρή ήμουν μαθήτρια του πρωτοπόρου εικαστικού Στέλιου Μαυρομάτη και πολλά χρόνια μελετώ τους μεγάλους δασκάλους. Βαν Γκογκ, Πόλοκ, Βελίκοβτς, Ιερώνυμος Μπος, Νταλί. Και πόσοι άλλοι…
Είστε πολυπράγμων… Γράφετε και θεατρικά έργα. «Το παιχνίδι της Αλίκης» είναι το πιο πρόσφατο και μάλιστα πολυβραβευμένο. Τι πραγματεύεται;
Μόλις κυκλοφόρησε από την «Κάπα εκδοτική» «Το παιχνίδι της Αλίκης», το δεύτερο θεατρικό έργο μου (ενηλίκων), το πρώτο ήταν το «Πέρασμα», που, όπως αναφέρατε έχει αποσπάσει το α’ βραβείο από την Ενωση Ελλήνων Λογοτεχνών στον πανελλήνιο και παγκύπριο λογοτεχνικό διαγωνισμό 2018 και έπαινο στον 37ο πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό 2018 της Πανελλήνιας Ενωσης Λογοτεχνών. Πρόκειται καταρχάς για μια ιστορία με αφορμή την καλλιτεχνική δημιουργία. Ο Μάρκος είναι ένας διάσημος συγγραφέας που βρίσκεται σε ένα άκρως βασανιστικό δημιουργικό αδιέξοδο. Η απόγνωση τον έχει καταβάλει, ο εκδότης τον πιέζει, οι θαυμαστές περιμένουν εναγωνίως το επόμενο του αριστούργημα, η εικόνα της επιτυχίας, που πρέπει με κάθε θυσία να διαφυλαχτεί, κινδυνεύει να καταρρεύσει. Οι επικλήσεις στη Μούσα αμέτρητες. Ώσπου, κάποια στιγμή, η Μούσα εμφανίζεται… Αλλά το μονοπάτι της δημιουργίας, στο οποίο αυτή προ(σ)καλεί τον Μάρκο να βαδίσουν μαζί, όχι μόνο δεν είναι στρωμένο με τις όμορφες φράσεις, τις λέξεις που αυτός επιθυμεί, αλλά ούτε οδηγεί τελικά στον επιθυμητό -από τον συγγραφέα- προορισμό. Ο Μάρκος παρασύρεται σε ένα ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης, όπου όλα τα μυστικά έρχονται στο φως και όλα τα λάθη αποκαλύπτονται. Θα συνειδητοποιήσει ποιος είναι πραγματικά, τι επιθυμεί πλέον από τη ζωή του και πού ακριβώς τον οδήγησε το κυνήγι των νεανικών του ονείρων. Ουσιαστικά, πέρα από ένα σχόλιο πάνω στην καλλιτεχνική αναζήτηση και δημιουργία, πρόκειται για μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο συντρόφους, δύο εραστές, ανάμεσα στα δύο φύλα, όπου η αλήθεια είναι πάντα υποκειμενική, τα όρια δυσδιάκριτα και η μάχη ανηλεής, μέχρις εσχάτων.
Βρίσκουμε περισσότερη μυθοπλασία ή προσωπικά βιώματα στα συγγραφικά και θεατρικά σας έργα;
Τα έργα μου είναι καταρχάς μυθοπλασία. Ωστόσο, εννοείται πως δανείζομαι πολλά από τη ζωή, τη δική μου, αλλά και των άλλων. Μια λέξη, μια φράση, μια κίνηση, μια κατάσταση…
Κατά πόσο επηρεάζεται η συγγραφή σας από τα όσα συμβαίνουν γύρω μας;
Κανένας άνθρωπος, πολύ περισσότερο ένας καλλιτέχνης, δεν μπορεί και δεν πρέπει να μένει ανεπηρέαστος από τα όσα συμβαίνουν γύρω του. Ο,τι ζω, ό,τι ακούω, βλέπω, νιώθω, όλα αυτά με επηρεάζουν βαθιά και κάποια στιγμή με κάποιον τρόπο βρίσκουν τον δρόμο τους προς τον καμβά και το χαρτί.
Συγγραφή, θέατρο, ζωγραφική. Αν έπρεπε να τα βάλετε κατά σειρά προτίμησης ποια θα ήταν αυτή;
Τα στοιχεία που αναφέρατε είναι αναπόσπαστα τμήματα του όλου. Με βοηθά το κάθε ένα με τον δικό του τρόπο να εκφράσω το μήνυμα. Δεν νομίζω πως θα μπορούσα ποτέ να επιλέξω. Ούτε καν σειρά προτίμησης.
Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να αποτυπώνει κανείς τις ιδέες του στο χαρτί, στον καμβά ή σε ένα θεατρικό σενάριο;
Οπως σε κάθε χώρο, έτσι και στη ζωγραφική και τη συγγραφή, τίποτα δεν σου χαρίζεται. Η τέχνη απαιτεί αφοσίωση και πολλή δουλειά προκειμένου να υπάρξει το όποιο αποτέλεσμα. Εγώ έχω επιλέξει να είμαι εργάτης της τέχνης και να δουλεύω σκληρά, με υπομονή. Χρειάζεται θάρρος, κουράγιο και μεγάλη ψυχική δύναμη. Να μη λιγοψυχάς με τις αμέτρητες αποτυχίες. Να επιμένεις.
Καλλιτέχνης γεννιέται ή γίνεται κάποιος;
Είναι σίγουρο πως για να ασχοληθεί κάποιος με την τέχνη, όπως και με οτιδήποτε άλλο βεβαίως, απαιτείται πρώτα απ’ όλα η διάθεση να το πράξει αυτό. Ισως αυτή η διάθεση είναι το λεγόμενο «ταλέντο». Ωστόσο, μόνο το ταλέντο δεν αρκεί σε καμία περίπτωση. Η τέχνη απαιτεί πλήρη αφοσίωση και σκληρή δουλειά. Επομένως, ακόμα κι αν κάποιος γεννηθεί καλλιτέχνης, προκειμένου να γίνει καλλιτέχνης, θα πρέπει να ακολουθήσει έναν δρόμο πολύ δύσκολο και ανηφορικό.
Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας;
Προσπαθώ να έχω στον νου μου την εξαιρετικά σοφή φράση «Οταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελά». Ωστόσο, πάντα έχω στραμμένο το βλέμμα μου στο μέλλον. Η αδράνεια και το τέλμα με τρομάζουν. Αυτήν την περίοδο συζητώ να εκδοθούν μερικά ακόμα παραμύθια μου, τρία βραβευμένα («Το κορίτσι που τάιζε τα πουλιά», 2ο βραβείο στον 7ο διεθνή λογοτεχνικό διαγωνισμό 2018 από τον όμιλο για την UNESCO Τεχνών, Λόγου & Επιστημών Ελλάδος, «Το αστεράκι», έπαινος στον ίδιο διαγωνισμό και «Η φύλακας των ξεχασμένων ονείρων», 3ο βραβείο στον 18ο λογοτεχνικό διαγωνισμό της Εταιρείας Τεχνών, Επιστημών και Πολιτισμού Κερατσινίου 2018) και δύο καινούρια που έγραψα πολύ πρόσφατα. Ακόμα πρόκειται μέσα στους επόμενους μήνες να κυκλοφορήσει το τρίτο θεατρικό έργο μου, ενώ είμαστε σε συζητήσεις να ανεβούν σε σκηνή ένα παιδικό θεατρικό έργο κι ένα για ενήλικες.
Μια ευχή για τους μικρούς αναγνώστες σας;
Εύχομαι σε όλον τον κόσμο πάνω απ’ όλα υγεία. Αλλά πέρα απ’ αυτό θα ήθελα να παρακινήσω όλους, μικρούς και μεγάλους, να διαβάζουν βιβλία. Και μετά να διαβάζουν πιο πολλά βιβλία, κι ακόμα περισσότερα βιβλία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε μια μέρα να δημιουργήσουμε τον ιδεατό κόσμο που ονειρευόμαστε.
Σας ευχαριστώ θερμά και σας εύχομαι πάντα επιτυχίες!
Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία και τις ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ερωτήσεις.
