Ο γνωστός συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ με αφορμή την παρουσίαση του νέου του βιβλίου στον Βόλο
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, εκπαιδευτικού – συγγραφέα
Κάθε καινούργιο βιβλίο του Κώστα Ακρίβου είναι και μια ευχάριστη, αναγνωστική έκπληξη. Στο καινούργιο του μυθιστόρημα, το «Γάλα Μαγνησίας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο», μας μεταφέρει στον Βόλο της δεκαετίας του ‘70, στην εποχή του Πολυτεχνείου και της Μεταπολίτευσης. Ζούμε τις περιπέτειες μιας παρέας τεσσάρων αγοριών που ζουν εσώκλειστα σε εκκλησιαστικό οικοτροφείο. Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου, που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου στις 7 μ.μ. στο αμφιθέατρο «Κορδάτος» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ. Η παρουσίαση διοργανώνεται με τη συνεργασία των PUBLIC, των Γενικών Αρχείων του Κράτους – Αρχείων Ν. Μαγνησίας, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν. Μαγνησίας, του Λυκείου Ελληνίδων Βόλου, του Συλλόγου Αποφοίτων Παιδοπόλεων, του Συλλόγου Φίλων Εθελοντών και Οικογένειας του Κ.Ε.Θ.Ε.Α. «ΠΙΛΟΤΟΣ», του Στεκιού Πολιτισμού «Μεταμορφώσεις» και του Κέντρου Πολιτισμού Ιωλκός.
Θα μιλήσουν η συγγραφέας Λένα Διβάνη και η φιλόλογος – αρχειονόμος ΓΑΚ Μαγνησίας Αγγελική Νικολάου. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο φιλόλογος Νικόλας Ταμίας.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας με τον τίτλο «Γάλα Μαγνησίας» από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». Πείτε μας λίγα λόγια για την ιστορία.
Πρόκειται για την ιστορία ενηλικίωσης τεσσάρων εφήβων τη δεκαετία του ΄70 στον Βόλο. Οι πρωταγωνιστές αλλά και τα υπόλοιπα πρόσωπα του βιβλίου προσπαθούν να βρουν τα πατήματά τους για τη ζωή εκείνα τα χρόνια. Αγωνίζονται, ονειρεύονται, παλεύουν, κάνουν σχέδια. Οι τέσσερις έφηβοι έχουν μία επιπλέον ιδιότητα από τα άλλα παιδιά: είναι εσώκλειστοι στο εκκλησιαστικό οικοτροφείο της πόλης. Αυτό τους δίνει την ευχέρεια να έχουν εξασφαλισμένη στέγη και τροφή, από την άλλη ωστόσο ζορίζονται πολύ με το καθημερινό πρόγραμμα και τους κάθε λογής περιορισμούς. Όλα αυτά βαίνουν καλώς, μέχρι που ένα σοβαρό περιστατικό θα σημαδέψει και θα αλλάξει τη ζωή τους, έτσι όπως τη βλέπουμε στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, όταν θα τους συναντήσουμε πλέον ενήλικους.
Υπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία στο μυθιστόρημά σας;
Αυτή ήταν η αρχική μου πρόθεση, να καταγράψω τις προσωπικές μου μνήμες από τη δική μου θητεία ως οικοτρόφου. Πολύ γρήγορα ωστόσο τα πρόσωπα του βιβλίου, δηλαδή οι χαρακτήρες, απέκτησαν τέτοια δυναμική ώστε σήκωσαν το δικό τους λογοτεχνικό μπαϊράκι και τις δικές μου προθέσεις τις έβαλαν στην άκρη. Άρα το βιβλίο είναι δημιούργημα εκατό τοις εκατό της μυθοπλασίας.
Τι είναι αυτό που σας έκανε να επιστρέψετε σε μνήμες της δεκαετίας του ’70;
Δείχνει να είναι μια εποχή άγονη συγγραφικά, καθώς, αν εξαιρέσουμε το Πολυτεχνείο και τη μεταπολίτευση, δεν έχει άλλα ιστορικά γεγονότα να επιδείξει. Όμως πολλές φορές η λογοτεχνία μπαίνει στον πειρασμό να ασχοληθεί με τις ξέρες και με το φαινομενικά τίποτα. Συν το γεγονός ότι αυτή η δεκαετία συμπίπτει με την εφηβεία τη δική μου αλλά και πολλών άλλων.
Τι νοσταλγείτε και τι θα θέλατε να ξεχάσετε από εκείνη την εποχή;
Η ονειροπόλα αθωότητα ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο είναι ίσως το βασικότερο που νοσταλγώ και εκείνο που θα ήθελα να ξεχάσω είναι η στρεβλή έντονη πολιτικοποίηση που πολλές φορές δηλητηρίαζε την καθημερινότητα και τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Το «Γάλα Μαγνησίας» αρχίζει με τον πνιγμό ενός μαθητή στη θάλασσα τον Ιούνιο του 1975. Κατά πόσο σας έχει επηρεάσει η σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία;
Στο μυθιστόρημα υπάρχει πτώμα, υπάρχουν ένοχοι, υπάρχει κίνητρο και όμως δεν πρόκειται για έγκλημα. Αυτό δεν είναι επιρροή από την αστυνομική λογοτεχνία; Προσωπικά θέλγομαι από τους παλαιότερους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας και λιγότερο από τους σημερινούς, καθώς προτιμώ το μυστήριο και την υπαινικτικότητα από το πολύ αίμα.
Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι διαχρονικό; Από την εμπειρία σας ως εκπαιδευτικός διαπιστώνετε να έχει αλλάξει κάτι σήμερα; Μήπως η λέξη bullying μάς κάνει να χανόμαστε στη μετάφραση;
Δυστυχώς το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού πάντα υπήρχε και μάλλον θα συνεχίσει να υπάρχει όσο δεν λειτουργεί σωστά η οικογένεια και γενικότερα η κοινωνία. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και ακόμα μεγαλύτερη τόλμη να αλλάξουν προς το καλύτερο αυτά τα δύο· το σχολείο απλώς είναι ο καθρέφτης τους.
Είναι εύκολο να είναι κανείς συγγραφέας στην Ελλάδα τού σήμερα; Βοηθούν οι συνθήκες; Ο κόσμος αγκαλιάζει τη λογοτεχνία;
Αν διώξεις τους πειρασμούς της δημοσιότητας και του κέρδους και αποφασίσεις να δουλέψεις σκληρά για να κάνεις έργο τις προσωπικές σου αγωνίες, τότε μπαίνεις με το δεξί στον χώρο της συγγραφής. Χαίρομαι όταν βλέπω πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς με επιτυχημένα βιβλία και, βέβαια, δεν δίνω την παραμικρή σημασία στα λεγόμενα βιβλία της ροζ λογοτεχνίας. Υπάρχουν ωστόσο πολλοί (πολλές, θα έλεγα καλύτερα) που τους αρέσουν αυτού του είδους τα βιβλία. Η ποιότητα ωστόσο κρύβεται στο λίγο, το μικρό, το ιδιαίτερο και όχι στην τηλεοπτική μαζοποίηση.
Τι είναι αυτό που πυροδοτεί την έμπνευσή σας; Αυτό που σας κεντρίζει περισσότερο δημιουργικά;
Η μνήμη, η ιστορία, η τρέχουσα πραγματικότητα, τα κοινωνικά δρώμενα, οι γύρω άνθρωποι (γνωστοί και άγνωστοι), οι ιστορίες που ακούω στα καφενεία, οι δικές μου αμφιβολίες, ένα ενδιαφέρον πρόσωπο που θα συναντήσω στον δρόμο, τόσα και τόσα…
Από όλη τη συγγραφική δραστηριότητα, ποια είναι για εσάς η σημαντικότερη στιγμή; Η στιγμή της έμπνευσης; Η διαδικασία της συγγραφής; Το τυπωμένο πλέον βιβλίο; Η παρουσίαση και η επαφή με τον κόσμο;
Κάθε φάση της δημιουργίας και της προβολής ενός βιβλίου έχει τη δική της ιδιαιτερότητα. Εκείνες όμως οι μοναχικές ώρες που πρέπει από το τίποτα να αναστήσεις στο χαρτί ένα μικρό σύμπαν, είτε διήγημα είναι αυτό είτε μυθιστόρημα, νομίζω πως έχουν μια αξεπέραστη μαγεία.
Ως καθηγητής Φιλολογίας σε δημόσια σχολεία της Ελλάδας, πώς κρίνετε τη σχέση μαθητών – λογοτεχνίας; Το σχολείο φέρνει με τον σωστό τρόπο τα παιδιά σε επαφή με τα λογοτεχνικά έργα;
Στο σημερινό σχολείο πρέπει να αλλάξουν πάρα πολλά, ώστε να μπορέσει να γίνει ελκυστικό και δημιουργικά πρόσφορο για τους μαθητές. Ένα από αυτά είναι και το μάθημα της λογοτεχνίας. Αν δεν θεσπιστεί η διδασκαλία ολόκληρου βιβλίου στο γυμνάσιο και στο λύκειο -πράγμα που είναι αυτονόητο εδώ και χρόνια για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες- , και συνεχιστεί η διδασκαλία όπως γίνεται σήμερα με αποσπάσματα από λογοτεχνικά έργα, τότε το μάθημα θα απαξιώνεται συνεχώς. Το λογοτεχνικό βιβλίο μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο στο χτίσιμο της προσωπικότητάς του και να τον κάνει να δει τον κόσμο με άλλα μάτια, πιο καθαρά και πιο σωστά.
