ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Οι Βλάχοι έγραψαν ιστορία

οι-βλάχοι-έγραψαν-ιστορία-454843

Κύκλος εκδηλώσεων αφιερωμένος στις μακραίωνες ιστορικές καταβολές των Βλάχων θα πραγματοποιηθεί προσεχώς στον Πολυχώρο Τέχνης του Ωδείου Φουντούλη, αναδεικνύοντας με λόγο και εικόνα, μια πολύπλευρη προσφορά, σε όλα τα πεδία. Επίκεντρο του κύκλου είναι η έκθεση φωτογραφιών εποχής την οποία οργανώνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων με την συνδιοργάνωση του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων Βόλου, του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων Επαρχίας Αλμυρού και του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βλάχων Σέσκλου η «Φρασάρη», με χορηγό επικοινωνίας την εφημερίδα «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ».

Ο κύκλος εκδηλώσεων ανοίγει με τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφιών εποχής, που σκιαγραφεί στιγμιότυπα «Από την ζωή των Βλάχων στα 1900» και θα ανοίξει τις πύλες της στο κοινό την Τετάρτη 9 Μαρτίου στις 19.00, στον προαναφερθέντα χώρο. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων σε συνεργασία με το Ιδρυμα Εγνατία Ηπείρου, παρουσιάζει για πρώτη φορά στον Βόλο την συγκεκριμένη έκθεση φωτογραφιών, που περιλαμβάνει σπάνια ντοκουμέντα. Την παρουσίαση θα πραγματοποιήσει ο Μιχάλης Μαγειριάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, ο οποίος επισημαίνει ότι «η έκθεση έχει ταξιδέψει σε μερικά από τα σημαντικότερα κέντρα των Βλάχων στη Μακεδονία και έχει φιλοξενηθεί στα Σκόπια και το Μοναστήρι. Υπάρχουν προοπτικές να συνεχίσει να ταξιδεύει στους Έλληνες της Διασποράς. Επικροτώντας την όλη προσπάθεια, προσθέτει, θεωρούμε πως ήταν επιβεβλημένη η παρουσίαση αυτής της έκθεσης στον Βόλο».

Ο Ιωάννης Αβέρωφ, πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος «Εγνατία Ηπείρου» σημειώνει από την πλευρά του ότι «το Ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου αντιμετωπίζει, προβάλλει και αναδεικνύει τη βλάχικη πολιτισμική κληρονομιά ως συστατικό στοιχείο του τόπου μας. Θεωρεί ότι οι καιροί είναι ώριμοι για τη συστηματική έρευνα, μελέτη και παρουσίαση τόσο της ιστορικής όσο και της σύγχρονης συνείδησης και πραγματικότητας της λατινόφωνης Ρωμιοσύνης. Επιθυμία του Ιδρύματος είναι να κάνει κατανοητά στο ευρύτερο κοινό τα συνακόλουθα θεωρητικά και μη ζητήματα. Ξεκινά λοιπόν την προσπάθειά του με την παρουσίαση των πολλαπλών βλάχικων ταυτοτήτων (τοπικών, οικονομικών, κοινωνικών, δημογραφικών, πολιτισμικών κ.ά.), όπως τις αποτύπωσε ο φωτογραφικός φακός στις αρχές του 20ού αιώνα». Η συγκεκριμένη παρουσίαση συμβάλλει στην ερμηνεία και την κατανόηση της σύγχρονης ταυτότητας των Βλάχων της Ελλάδας και στόχος των διοργανωτών είναι η κατανόηση της μεγάλης προσφοράς τους στο πέρασμα του χρόνου.

Στην διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν παράλληλες εκδηλώσεις με συναφές θέμα, όπως το αφιέρωμα στην ενότητα «Βλάχοι ευεργέτες» που επιμελείται και παρουσιάζει ο Δημήτρης Τσούτσας, πρόεδρος του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων Επαρχίας Αλμυρού και αντιδήμαρχος Αλμυρού. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 11 Μαρτίου στις 19.00 στον χώρο της έκθεσης, αναλύοντας το σημαντικό κεφάλαιο των Βλάχων ευεργετών.

Την Παρασκευή 18 Μαρτίου στις 19.00 θα παρουσιαστεί «Η Μεγάλη Βλαχία και η βυζαντινή κοινοπολιτεία (13ος-14ος αιώνας), από τον Αστέριο Κουκούδη, συγγραφέα-ερευνητή, προσκεκλημένο από τον Σύλλογο Βλάχων Σέσκλου. Ο κ. Κουκούδης αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «η επιτόπια έρευνα και οι προσωπικές μαρτυρίες στάθηκαν το πλέον ενδιαφέρον μέρος της όλης έρευνας. Η συλλογική μνήμη των απλών ανθρώπων αποτέλεσε τη μεγαλύτερη έκπληξη, καθώς μέσα από τις δεκάδες συνεντεύξεις επιβεβαιώθηκαν πολλές βιβλιογραφικές και αρχειακές αναφορές και ερμηνεύτηκαν τα στοιχεία που σχηματίζουν τη νεότερη ιστορία των Βλάχων. Επιπλέον, μετέφεραν άγνωστες πτυχές της τοπικής ιστορίας των οικισμών και των πληθυσμιακών ομάδων. Οι τυχαίες και οι προγραμματισμένες συναντήσεις και συνεντεύξεις με δεκάδες γυναίκες και άνδρες στα μικρά καφενεία των χωριών και των επαρχιακών πόλεων ή στα φιλόξενα σπίτια τους και τους χώρους εργασίας τους υπήρξαν η μεγαλύτερη απόλαυση κατά τη διάρκεια της έρευνας».

Περιοχή Ασπροποτάμου

Μια από τις θεματικές ενότητες της έκθεσης που θα παρουσιαστεί είναι αφιερωμένη στην περιοχή του Ασπροποτάμου. Η ευρύτερη περιοχή του Ασπροποτάμου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η βλάχικη καρδιά της Πίνδου. Πουθενά αλλού δεν αναπτύχθηκε ένα τόσο πυκνό δίκτυο βλάχικων οικισμών. Οι περιπέτειές τους φανερώνουν με σαφήνεια τη συνύφανση των Βλάχων με τη Ρωμιοσύνη. Ο αρματολισμός, οι περιπέτειες και οι έξοδοι στα χρόνια του Αλή Πασά, η συμμετοχή στην επανάσταση του 1821, οι συνεπακόλουθες καταστροφές, η συγκέντρωση πλούτου μέσω της κτηνοτροφίας και των ποικίλων εμποροβιοτεχνικών δραστηριοτήτων, ο ρυθμιστικός τους ρόλος στην οικονομία της Θεσσαλίας, η συμβουλή στην ενίσχυση της αστικής τάξης, η ανάπτυξη των τεχνών και της παιδείας και τα μνημεία της περιοχής παραμένουν αδιάψευστοι μάρτυρες.

Τα χωριά βρίσκονται στις πηγές του Αχελώου, ανάμεσα στα Τζουμέρκα και τον Κόζιακα, και επεκτείνονται στην περιοχή της ορεινής Καλαμπάκας, στις πηγές του Πηνειού. Ενσωματωθήκαν στην Ελλάδα το 1881 μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας. Πρόκειται για το Περτούλι, το Νεραϊδοχώρι, την Πύρρα, τη Δέσση, το Γρδίκη, την Αγία Παρασκευή, την Πολυθέα, την Κρανιά, τα Δολιανά, το Παλιοχώρι την Καλλιρόη, το Κατάφυτο, την Ανθούσα, το Χαλίκι, το Στεφάνι, την Αηδόνα, τη Χρυσομηλιά, τη Γλυκομηλιά, τον Κλεινό, τα Αμπέλια, το Ελάφι, το Μηλότοπο, τον Αμάραντο, την Καστανιά, την Καλομοίρα, το Ματονέρι, το Αμπελοχώρι, τον Κορυδαλλό, την Πεύκη, την Τρυγώνα και το Ορθοβούνι.

Στα 1900 κάποια χωριά της περιοχής, όπως ο Άγιος Νικόλαος, το Δροσοχώρι, η Αθαμανία, η Μηλιά, η Καλόγριανη και η Μεγάλη Κερασιά, είχαν ήδη αποβλαχιστεί γλωσσικά η βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο αυτής της διαδικασίας. Οι οικονομία τους υπήρξε πραγματικά μικτή και ιδιαίτερα τα χωριά της Ορεινής Καλαμπάκας παρέμεναν εδραία αγροκτηνοτροφικά χωριά. Τα περισσότερα διατηρούσαν ένα μεγάλο η μικρό μέρος των κατοίκων τους ακόμη και κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Μόνο τα ορεινότερα, που συνέχιζαν να ακολουθούν πιστά τους κανόνες και τις επιταγές της ημινομαδικής κτηνοτροφίας, ερήμωναν κατά τη χειμερινή περίοδο.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν μια άγνωστοι στο ευρύ κοινό εικόνα, που προσθέτει ενδιαφέρουσες πληροφορίες σε ένα σημαντικό κεφάλαιο της μακραίωνης ελληνικής ιστορίας.

 

 

 

 

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου