Της Ράνιας Γάτου*
Γινόμαστε καθημερινά αποδέκτες πληροφοριών, είτε σε επίπεδο τοπικό είτε από τα μέσα ενημέρωσης, πολλαπλών περιπτώσεων άρρωστου έρωτα, μεταξύ συζύγων, μεταξύ συντρόφων, μεταξύ ερωμένων. Όταν μιλάμε για άρρωστο έρωτα, εννοούμε εκείνον που αναπτύσσεται κυρίως στα σώματα μέσω της ανάπτυξης από το νου του σαρκικού πάθους που τα αλυσοδένει, δηλαδή τον προεχόντως σωματικό έρωτα που αρκετά συχνά συνδυάζεται με εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων. Το αντίθετο του άρρωστου έρωτα είναι ο υγιής έρωτας. Όταν μιλάμε για υγιή έρωτα, εννοούμε εκείνον που αναπτύσσεται κυρίως στις δυνάμεις της ψυχής, που είναι η λογική, το συναίσθημα και η βούληση, δηλαδή τον προεχόντως ψυχικό ή πνευματικό έρωτα που αντανακλάται στη συνέχεια στα σώματα και προκαλεί τον σωματικό έρωτα, μεταξύ δύο ελεύθερων ετερόφυλων προσώπων. Ο ίδιος υγιής έρωτας, όταν βιώνεται, αναπτύσσει αλληλοδιδακτικά στους ερωμένους την επικοινωνία πρωτίστως την ψυχική ή πνευματική και αντανακλαστικά τη σωματική. Και προϋποθέτει την ανυπόκριτη βίωση της θεογνωσίας και της ανθρωπογνωσίας.
Γιατί φαίνεται να υπερισχύει συντριπτικά ο άρρωστος έρωτας έναντι του υγιούς έρωτα; Οι αιτίες είναι εύλογο ότι είναι πολλές. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μερικές αιτίες, τις οποίες έχουμε εντοπίσει, ενώ η σχετική προσπάθεια δεν θα μπορούσε να είναι εξαντλητική λόγω της ποικιλομορφίας των ερωτικών σχέσεων.
Οι γονείς, όταν έχουν άρρωστο έρωτα, και μάλιστα στην περίπτωση που τους ενδιαφέρουν ιδιοτελή τους συμφέροντα μέσω του γάμου, είναι φυσικό να μην μπορούν να ενημερώσουν τα παιδιά τους για τον υγιή έρωτα, τον οποίο δεν γνωρίζουν ή δεν εκτιμούν. Το σχολείο δεν έχει μάθημα ανάπτυξης της υγιούς ερωτικής επικοινωνίας, ψυχικής και σωματικής. Αλλά και αν είχε τέτοιο μάθημα, ενδεχομένως θα περιείχε νόθευσή της από παθολογικά στοιχεία. Επίσης, ένα τέτοιο ορθό από άποψη περιεχομένου μάθημα δεν θα μπορούσε να προσφέρει ορθή ενημέρωση γι’ αυτήν, αν οι διδάσκοντες εκπαιδευτικοί δεν είχαν οι ίδιοι βιώσει τον υγιή έρωτα, με αποτέλεσμα να την εκχυδαϊζουν στη διάρκεια του μαθήματος.
Η Εκκλησία, τόσο στη θεολογική διδασκαλία της και όσο την ποιμαντική πράξη της, κυριαρχείται από το πρότυπο του μοναχού και του αναχωρητή, το οποίο προβάλλεται προς μίμηση και από τους έγγαμους κληρικούς και τους λαϊκούς. Έτσι δεν φαίνεται να έχει αναπτύξει επαρκώς τη διάκριση μεταξύ του υγιούς έρωτα και του άρρωστου έρωτα, πέραν της θεολογικής της διδασκαλίας για το μυστήριο του γάμου και της ασκητικής – φιλοκαλικής διδασκαλίας της αρνητικότητας του σαρκικού πάθους. Γι’ αυτό παρατηρείται το φαινόμενο οι παρεχόμενες από γέροντες ή πνευματικούς συμβουλές να περιορίζονται σε μια «γνωριμία» μεταξύ των μελλονύμφων και να μην ασχολούνται με την προέχουσα σημασία του ψυχικού ή πνευματικού έρωτα και του εξ αντανακλάσεως σωματικού έρωτα, ενώ ενοχοποιούν όχι μόνον τον άρρωστο αλλά και τον υγιή έρωτα πριν τον γάμο. Δηλαδή πριν το μυστήριο του γάμου οι μελλόνυμφοι καλούνται να αποφεύγουν τον υγιή έρωτα, ενώ οι νεόνυμφοι προτρέπονται να τον αναπτύξουν αμέσως μετά το μυστήριο αυτό, σαν να πρόκειται να πατιέται άλλο κουμπί πριν το μυστήριο και άλλο κουμπί αμέσως μετά το μυστήριο τούτο, και χωρίς να έχει εξεταστεί, πριν την τέλεση του μυστηρίου, από τα συγκεκριμένα ετερόφυλα πρόσωπα η δυνατότητα επίτευξης υγιούς ερωτικής επικοινωνίας, κυρίως σε ψυχικό – πνευματικό επίπεδο και δευτερευόντως και αντανακλαστικά σε σωματικό επίπεδο.
Η καταλυτική υπερίσχυση στην κοινωνία του άρρωστου έρωτα είναι αποτέλεσμα της έλλειψης διδασκαλίας και βιώσεως της υγιούς ερωτικής επικοινωνίας, πρωτίστως ψυχικής ή πνευματικής και εξ αντανακλάσεως σωματικής, από τους κοινωνικούς φορείς διδασκαλίας, γονείς, σχολείο, Εκκλησία. Αυτός ο άρρωστος έρωτας εμφανίζεται με διάφορες εκδηλώσεις. Καβγάδες μέχρι ξυλοδαρμού μεταξύ των συζύγων, συντρόφων, ή ερωμένων, σχετικές μηνύσεις στα αστυνομικά τμήματα και αναγκαία νοσηλεία σε νοσοκομεία ή κλινικές. Εξω-συζυγικές ή εξω-συντροφικές σχέσεις, παράλληλες ή διαλυτικές των γάμων ή των συμβιώσεων. Διατήρηση γάμων ή συμβιώσεων, λόγω συμφερόντων, με πιθανές συνέπειες στη ζωή, στην σωματική ακεραιότητα, στην ψυχική και σωματική υγεία. Παθολογικές ανταλλαγές συζύγων ή συντρόφων σε σχετικές ομάδες. Ακόλαστες συμμετοχές σε σεξουαλικά όργια. Απεχθείς και προσβλητικοί για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια βιασμοί ή ασέλγειες. Φρικιαστικές και βάναυσες και βασανιστικές για την ομαλή ανάπτυξη των ανηλίκων παιδοφιλίες από συγγενείς ή ξένους.
Έρωτας. Ποιός είναι ο έρωτας τελικά; Θέλουμε πραγματικά να γνωρίζουμε; Ή θέλουμε να βολευόμαστε προς τιμήν της υποκριτικής κοινωνίας; Ο έρωτας είναι μια πρόταση ζωής. Είναι μία πρόταση αγάπης προς ένα άνοιγμα ψυχικό – πνευματικό και σωματικό. Αυτό το δίδυμο της ευτυχίας είναι η περιούσια ομολογία του έρωτα. Όμως σήμερα αναγνωρίζουμε αυτούς τους ομολογητές μέσα μας; Μήπως βαδίζουμε σε καταστάσεις παθολογικές και εκφυλιστικές για τον ίδιο τον άνθρωπο; Ο έρωτας, δυστυχώς, δέχεται πυρά βαρβαρότητας, αμετροέπειας, ασέλγειας και εκχυδαϊσμού. Εμείς θέλουμε να προτείνουμε στον εαυτό μας το αληθινό πρόσωπο που σχηματίζει μέσα μας μια ολοκληρωμένη ερωτική προσωπικότητα; Όταν μιλάμε για έρωτα να αποφεύγουμε να μιλάμε για πάθη και συμφέροντα. Ο υγιής έρωτας εξαγνίζει τα πάθη και βοηθάει τον άνθρωπο να κατανοήσει τον εαυτό του. Στη σημερινή εποχή οι ερωτικές προσωπικότητες λιγοστεύουν. Ο έρωτας όμως υφίσταται. Ποιός από μας έχει την παρρησία να τον αναδείξει, να τον αποδείξει και να τον κορυφώσει μέσα του; Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη. Ο έρωτας όμως είναι απέραντος και αιώνιος. Ας του δώσουμε την αξία που εκείνος ομορφαίνει μέσα μας όταν εμείς τον εμπιστευθούμε πραγματικά.
*Η Ράνια Γάτου είναι Ποιήτρια, Δοκιμιογράφος και Εικαστικός
