ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Στους ρυθμούς του Πηλιορείτικου Γάμου

στους-ρυθμούς-του-πηλιορείτικου-γάμο-851206

Τετραήμερες θα είναι φέτος οι εκδηλώσεις για τον Πηλιορείτικο Γάμο, τη σημαντικότερη καλοκαιρινή εκδήλωση του Δήμου Πορταριάς, που πραγματοποιείται επί σειρά ετών. Αφετηρία των εκδηλώσεων αποτελεί μια σημαντική πολιτιστική εκδήλωση η οποία θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Αυγούστου στις 9 το βράδυ στην Κεντρική Πλατεία Πορταριάς. Θα παρουσιαστεί το μουσικό παραδοσιακό έργο «Στο τρεχαντήρι της Παράδοσης» από το Χορευτικό Τμήμα του Πολιτιστικού Ομίλου Μόρφου της Κύπρου. Το έργο περιλαμβάνει 19 παραδοσιακά τραγούδια και χορούς, μονόπρακτα, τετράστιχα και άλλα δρώμενα,   με αναφορά στην παράδοση της Μεγαλονήσου.
Την Παρασκευή 20 Αυγούστου στις 9 το βράδυ θα γίνει αναδρομή στα 36 χρόνια της αναβίωσης των εθίμων του Πηλιορείτικου Γάμου με τίτλο «Κίνησε ο Γάμος… Κύλησε ο χρόνος». Θα παρουσιαστεί DVD με οπτικοακουστικό υλικό από το παρελθόν της αναβίωσης και στη συνέχεια θα παρουσιαστούν παραδοσιακοί χοροί. Η έναρξη της αναβίωσης των εθίμων του Πηλιορείτικου Γάμου θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 21 Αυγούστου,  επίσης στις 9 το βράδυ, με τα αρραβωνιάσματα, τα αλευρώματα και τους παραδοσιακούς χορούς.
Την επομένη, Κυριακή 22 Αυγούστου, τελείται η καθιερωμένη Πανηγυρική Θεία Λειτουργία και η Δοξολογία υπέρ υγείας των παραθεριστών της περιοχής στον Ι. Ν. του Αγίου Νικολάου Πορταριάς.  Στη συνέχεια, στις 11 το πρωί, θα πραγματοποιηθούν τα καλέσματα, η μεταφορά της προίκας με τα ζώα, το κόψιμο του νυφικού και θα ακολουθήσουν παραδοσιακοί χοροί. Το βράδυ, στις 8.30, αναβιώνει το έθιμο του ξυρίσματος του γαμπρού και του ξεκινήματος της νύφης. Παρουσιάζονται επίσης η γαμήλια πομπή, η επιστροφή στο σπίτι, το γαμήλιο γεύμα, το κρέμασμα του γαμπρού, το ψώνισμα του γαμπρού και το σπάσιμο της στάμνας.
Η αναβίωση των εθίμων του Πηλιορείτικου Γάμου τελείται, όπως πάντα, στην Κεντρική Πλατεία Πορταριάς. Στην παράσταση του Πηλιορείτικου Γάμου συμμετέχουν, ως γνωστόν, όλοι οι κάτοικοι της Πορταριάς.
Από το Σάββατο 21 Αυγούστου έως και το τέλος του Πηλιορείτικου Γάμου θα εκτίθενται, στο Αγροτουριστικό Περίπτερο, παραδοσιακά κεντήματα και έργα παραδοσιακής πηλιορείτικης ταπητουργίας από τις γυναίκες της Πορταριάς και της Άλλης Μεριάς.
 
Πανάρχαιο έθιμο
Η αφετηρία του Πηλιορείτικου Γάμου ουσιαστικά χάνεται στους αιώνες.
Το πιθανότερο είναι τα έθιμά του να αποτελούν συνέχεια των επεισοδίων ενός μυθικού γάμου που τελέστηκε στην περιοχή και προκάλεσε το μεγαλύτερο πόλεμο της αρχαιότητας, τον Τρωικό. Ήταν τότε που ο Πηλέας, ο γιος του βασιλιά της Αίγινας Αιακού, παντρεύτηκε πάνω στο βουνό, το οποίο έκτοτε φέρει το όνομά του, τη Νηρηίδα Θέτιδα. Και σ’ εκείνο το Γάμο, όπως και στον Πηλιορείτικο, υπήρξαν δυσκολίες, καθώς νύφη δεν ήθελε το γαμπρό και με τη μαγική δύναμη που διέθετε μεταμορφώνονταν για να του κρυφτεί. Πότε γίνονταν σουπιά που μελάνωνε γύρω της τα νερά και χάνονταν από το διώκτη της και πότε υψώνονταν σα μια τεράστια φλόγα την οποία ο καημένος ο Πηλέας δεν μπορούσε καν να πλησιάσει.
Στην απελπισία του ο βασιλιάς απευθύνθηκε στον σοφό και μειλίχιο Χείρωνα ένα ον παράδοξο, που κατά το μισό του ήταν άνθρωπος και κατά το άλλο μισό άλογο, μόνιμο κάτοικο της περιοχής. Ο Χείρων έπαιξε το ρόλο που παίζει σήμερα στον Πηλιορείτικο Γάμο η προξενήτρα. Έφερε πιο κοντά τους μελλονύμφους και ηρέμησε τη σχέση. Έγινε μάλιστα και δάσκαλος του γιου τους Αχιλλέα. Αλλά και η συνέχεια του Γάμου Πηλέα και Θέτιδας υπήρξε επεισοδιακή. Η θεά Έριδα που δεν είχε προσκληθεί, προκάλεσε ανάμεσα στις υπόλοιπες προσκεκλημένες θεές τα πρώτα καλλιστεία, που υπήρξαν,  ως γνωστόν,  η αφορμή του Τρωικού Πολέμου. Φυσικά για το ζευγάρι όλα εξελίχθηκαν κατ’  ευχήν. Η ένωσή τους υπήρξε αρμονική κι απέκτησαν γιο τον τρισένδοξο ήρωα του Τρωικού Πολέμου, τον ξακουστό στο Πανελλήνιο Αχιλλέα.
Η ομοιότητα των επεισοδίων, των δυσκολιών που μοιάζουν ανυπέρβλητες αλλά τελικά ξεπερνιούνται, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Πηλιορείτικος Γάμος αποτελεί συνέχεια αυτού του μοναδικού Γάμου που χάνεται στην αχλή του χρόνου.
Το ευχάριστο τέλος που γιορτάζεται με γλέντι τρικούβερτο έως και τις μέρες μας στον Πηλιορείτικο Γάμο – είναι εκείνο που κάνει τους μελλόνυμφους να θεωρούν τον τόπο γούρικο και τυχερό για να τελούν τους γάμους τους, την Πορταριά.
Εκείνο που τονίζεται επίσης στον Πηλιορείτικο Γάμο είναι ο κοινοτικός τρόπος ζωής των κατοίκων των χωριών μας. Οι άνθρωποι συμμετείχαν, και εν μέρει συμμετέχουν ακόμη στο μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής Περιφέρειας, όλοι μαζί, τόσο στη χαρά όσο και στη λύπη. Κάθε χτύπημα της καμπάνας, χαρούμενο ή πένθιμο συνεγείρει τους πάντες και η συμμετοχή στο όποιο συναίσθημα είναι καθολική.
 Ο Πηλιορείτικος Γάμος, τέλος, έχει στοιχεία από την Κομμέντια ντελ άρτε και το Θέατρο του Δρόμου, δεδομένου ότι συμμετέχουν, όπως προαναφέρθηκε, όλοι οι κάτοικοι του χωριού.
 
 

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου