Η αγαπημένη ηθοποιός αναλύει τη σημειολογία του έργου «Κατάδικός μου» που θα παρουσιαστεί στο Βόλο
Καρπός βαθιάς εσωτερικής αναζήτησης είναι το έργο «Ο κατάδικός μου» που θα παρουσιαστεί την Τρίτη 8 Ιουλίου στις 9.15 μμ στο Θερινό Δημοτικό Θέατρο Βόλου «Μελίνα Μερκούρη». Το έργο της Ελένης Ράντου, της Σάρας Γανωτή και του Νίκου Σταυρακούδη, που απέσπασε το Βραβείο καλύτερου νεοελληνικού Ελληνικού Εργου «Κάρολος Κουν» 2012, είναι μια αιχμηρή κωμωδία, μια παράσταση βαθιά ανθρώπινη, που έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές. Μιλώντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η αγαπημένη ηθοποιός, υπογραμμίζει ότι οι δύσκολες καταστάσεις μας αφυπνίζουν και το συγκεκριμένο έργο γράφτηκε στην εποχή της κρίσης.
Συνέντευξη στη ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Η δημοφιλής πρωταγωνίστρια και θεατρική συγγραφέας εκτιμά ότι είναι στο χέρι μας να αναπνεύσουμε αέρα ελευθερίας, επισημαίνοντας παράλληλα ότι «πρέπει να ξαναγυρίσουμε στην εποχή που το σύστημα ενδιαφερόταν για τις ποιότητες των ανθρώπων και είχε ως κέντρο τον άνθρωπο». Δίνοντας τον ορισμό της κωμωδίας, αναφέρει ότι «στα δικά μου δεδομένα κωμωδία είναι ότι έχει χιούμορ κι ότι δεν έχει μιζέρια στην αντιμετώπιση της ζωής», ενώ δεν παραλείπει να προσθέσει ότι «η γκρίνια δεν οδηγεί πουθενά».
Υπάρχει μεγάλη απόσταση από την τηλεοπτική σειρά «Κωνσταντίνου και Ελένης» μέχρι σήμερα;
Είναι τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια. Είναι μια μεγάλη απόσταση, γιατί μεγαλώνουμε. Αν δείτε πόσες αλλαγές έχουν γίνει στην Ελλάδα, θα καταλάβετε πόσες έχουν γίνει και σ’ εμένα. Εχουν έρθει τα πάνω-κάτω. Τώρα ως προς το εντελώς προσωπικό, ωριμάζουμε, μεγαλώνουμε, βαθαίνει η αναζήτηση, γίνεται όλο και πιο εσωτερική.
Οι εποχές που διανύουμε και τα ερεθίσματα που προέρχονται από το κοντινό και ευρύτερο περιβάλλον, λειτουργούν ως βαρόμετρο ή πηγή έμπνευσης, αντίστοιχα, για τα επόμενα καλλιτεχνικά σας βήματα;
Η δυσκολία είναι πάντα πηγή έμπνευσης για έναν καλλιτέχνη, γιατί δεν σας κρύβω ότι η ευκολία μας κοιμίζει λίγο. Οι εύκολες εποχές μας κάνουν λίγο πιο νωθρούς. Μας αφυπνίζει πάντα η δυσκολία και το συγκεκριμένο έργο γράφτηκε μέσα σε αυτή τη δυσκολία. Ουσιαστικά προσπαθούσε να καταγράψει και να περιγράψει το συναίσθημα, που μπορεί να νιώθει κανείς, μπροστά σε τόσο μεγάλες αλλαγές.
Απόρροια της σύγχρονης εποχής «Ο κατάδικός μου»;
Εντελώς. Το έργο γράφτηκε το 2011 ακριβώς όταν ξεκίναγε όλη η περιπέτειά μας και προσπαθούσε να καταγράψει αυτή την ανασφάλεια κι αυτή την αγωνία κι αυτό φόβο για αλλαγή. Είναι εμμονή να θεωρεί ο άνθρωπος ότι του ανήκουν πράγματα, να έχει την ανάγκη ο ίδιος να ανήκει κάπου, αλλά και να θεωρεί ότι του ανήκουν και οι άνθρωποι και τα πράγματα. Η κτητικότητα μπορεί να σε κάνει καταδικασμένο του ίδιου σου του εαυτού. Είναι λίγο σύνθετο όλο αυτό, αλλά αν το δει κανείς μέσα στο έργο, το καταλαβαίνει καλύτερα.
Ποια ήταν η αφορμή για να το γράψετε;
Η αφορμή ήταν ένα ερώτημα που βασάνιζε πολύ το μυαλό μου, αυτό το παιδικό το ποιηματάκι που έλεγε «τι είναι πατρίδα μου». Αυτός ο τίτλος, το τι είναι πατρίδα μου, μου έχει καρφωθεί πολύ έντονα στο μυαλό, να περιγράψει κανείς ανθρώπους που αναζητούν την πατρίδα τους. Οχι όμως με τη γεωγραφική έννοια, αλλά με το που νιώθει κανείς ότι, όταν είναι εκεί, είναι η πατρίδα του.
Είμαστε όλοι εν δυνάμει «φυλακισμένοι» στη σύγχρονη εποχή του μνημονίου και της κρίσης;
Απόλυτα. Υπάρχει και σκηνή στο έργο που το περιγράφει πολύ γλαφυρά. Νομίζω ότι είμαστε φυλακισμένοι του τρόπου που σκεφτόμαστε. Είμαστε φυλακισμένοι του τρόπου ζωής μας, είμαστε φυλακισμένοι μιας πραγματικότητας που μας έρχεται από πάνω, «φορετή», μιας κατασκευής. Δεν είναι πράγματα τα οποία τα γεννάμε εμείς, είναι κατασκευασμένα, «φορεμένα». Η εποχή των αγορών, η εποχή που η οικονομία καθορίζει τις ανάγκες μας, η οικονομία που τη φτιάξαμε για τις ανάγκες μας και τώρα είναι η οικονομία που καθορίζει το πώς θα ζήσουμε, είναι κάτι το οποίο μόνο φυλακή μπορεί να είναι. Γιατί δεν είναι κάτι οργανικό, δεν είναι ένα συναίσθημα, είναι ένα χαρτονόμισμα.
Εχουμε ελπίδα να αναπνεύσουμε και πάλι αέρα ελευθερίας;
Στο χέρι μας είναι. Οσο κι αν φαίνεται ότι δεν είναι κι ότι αλλού παίρνονται οι αποφάσεις κι ότι απλά είμαστε έρμαια, είναι ένας κύκλος που αυτή τη στιγμή πρέπει να γίνει ολόκληρος. Πρέπει να δούμε όλο το έργο και μετά λογικά θα πρέπει και να αντιδράσουμε. Πρέπει να ξαναγυρίσουμε στην εποχή που το σύστημα ενδιαφερόταν για τις ποιότητες των ανθρώπων, είχε ως κέντρο τον άνθρωπο. Τώρα είναι η αγορά το κέντρο και η αγορά είναι απάνθρωπη. Δεν είναι ουσία ανθρώπινη, είναι κατασκεύασμα ανθρώπινο και τώρα το κατασκεύασμα είναι το κυρίαρχο. Θα ήθελα να πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα αντιδράσουμε και θα επιβάλουμε να βρίσκεται ο άνθρωπος στο κέντρο.
Η καλοκαιρινή περιοδεία είναι μια αφορμή επικοινωνίας με το κοινό;
Είναι μια εμπειρία που δεν την έχω δοκιμάσει, ούτε με δικό μου έργο, ούτε με δική μου παραγωγή. Την έχω δοκιμάσει στα πρώτα μου βήματα με παραγωγές του Εθνικού ή του Θεάτρου Τέχνης και δεν την έχω απολαύσει σε όλο της το μεγαλείο. Είναι μια προσπάθεια να επικοινωνήσω και με τον κόσμο που είναι πέρα από την Αθήνα, γιατί ζω σε ένα αστικό κέντρο κι έχω μεγάλη αγωνία να επικοινωνήσω και εκτός ενός αστικού κέντρου, τόσο χαοτικού και τόσο απάνθρωπου όπως είναι η Αθήνα.
Σας έχουμε συνδέσει με το χαμόγελο, το γέλιο, με την κωμωδία. Το συγκεκριμένο έργο είναι μια άλλη άποψη ζωής;
Στα δικά μου δεδομένα, κωμωδία είναι ότι έχει χιούμορ κι ότι δεν έχει μιζέρια στην αντιμετώπιση της ζωής. Κωμωδία δεν είναι αναγκαστικά ούτε το γελοίο, ούτε το φαιδρό, ούτε αυτό που δεν συμβαίνει στη ζωή. Αυτό το έργο συμβαίνει στη ζωή. Με αυτή την έννοια είναι μια καινούργια κωμωδία θα έλεγα. Είναι η κωμωδία που αγαπώ εγώ, που οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και δεν κοροϊδεύουν την ανθρώπινη φύση, και που μπορεί να συμβαίνει και στη ζωή. Θα το έλεγα πια ότι είναι κομμάτι της ζωής αυτό το έργο. Είναι σαν μια κλειδαρότρυπα που βλέπεις τη ζωή σου. Θα γελάσεις πολύ, αλλά δεν αποκλείεται και να κλάψεις.
Με ποια συναισθήματα έρχεστε στο Βόλο;
Ερχομαι σε έναν αγαπημένο προορισμό, γενικά με μια αίσθηση ενός παιδιού που πηγαίνει για πρώτη φορά είτε στο λούνα παρκ, είτε στο πάρκο, είτε σε ένα κήπο, σε ένα, ας το πούμε, περιβάλλον ελευθερίας.
Ως ηθοποιός και συγγραφέας, πως θα αποδίδατε την σύγχρονη κατάσταση, με κωμικές ή δραματικές πινελιές;
Οι δραματικές πινελιές που είναι η πραγματικότητα, έχουν πολύ ενδιαφέρον να ειδωθούν με χιούμορ. Αυτή είναι και η δική μας η δουλειά. Πρέπει να παίρνουμε την πραγματικότητα και το τραγικό της να το αντιστρέφουμε, για να μπορούμε να πηγαίνουμε παρακάτω, να ανακουφιζόμαστε. Είναι σαν μια ψυχοθεραπεία. Η κωμωδία είναι ψυχοθεραπεία, γιατί παίρνεις απόσταση από το πρόβλημα, δεν του επιτρέπεις να σε πνίξει, το βάζεις σε τέτοια απόσταση, που είναι υγιές. Ας πούμε ότι θα βρεθούμε για να αυτοψυχαναλυθούμε όλοι μαζί. Κι εμείς που είμαστε πάνω στη σκηνή και οι θεατές που θα είναι από κάτω.
Τα δύσκολα τα αντιμετωπίζετε, τελικά, με χαμόγελο;
Οχι πάντα, αλλά όταν βρω την απόσταση αυτή που καθορίζει τη γκρίνια από το χαμόγελο, γιατί το πιο εύκολο είναι στα δύσκολα να αρχίζει η γκρίνια, αυτό ζούμε τώρα στην Ελλάδα. Η γκρίνια υπάρχει παντού στα δύσκολα. Δεν είναι εύκολο να βρεις την απόσταση για να περάσεις στο χαμόγελο, αλλά μπορείς να κάνεις αυτό το βήμα, προκειμένου να φύγεις από τη γκρίνια που σε καθηλώνει και να πας στη δράση, στην αναζήτηση λύσεων. Η γκρίνια είναι καθηλωτική. Βολεύει ένα σύστημα να γκρινιάζουμε, γιατί εκτονώνεις τη γκρίνια με γκρίνια και δεν κάνεις τίποτα.
