ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Εξαπλώνεται το γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι

εξαπλώνεται-το-γενετικά-τροποποιημέ-298607

Το γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι καταλαμβάνει ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας βαμβακοκαλλιέργειας. Όμως τα πλεονεκτήματα που διαφημίζουν οι εταιρίες καταρρίπτουν με σαφήνεια αγροτικές οργανώσεις.

Η αγορά του βαμβακιού σημειώνει κατακόρυφη άνοδο παγκοσμίως. 25 τόνοι καταλήγουν κάθε χρόνο σε επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας. Για να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες σε βαμβάκι ξεκίνησε από το 1996 η παραγωγή γενετικά τροποποιημένου βαμβακόσπορου. Αυτός γίνεται με την προσθήκη του βακτηρίου Bacillus thuringiensis, πιο σύντομα Bt, το οποίο συμβάλλει στην παραγωγή παρασιτοκτόνου από το ίδιο το άνθος του βαμβακιού.

Στο μεταξύ μεγάλες επιχειρήσεις, όπως η αμερικανική Monsanto, η ελβετική Syngenta και η γερμανική Bayer παράγουν μαζικά γενετικά τροποποιημένο βαμβακόσπορο, τον οποίο πωλούν στη συνέχεια κυρίως σε μικροπαραγωγούς χωρών με αναδυόμενες οικονομίες. Ο γερμανικός όμιλος Bayer π.χ. πουλά γενετικά τροποποιημένο βαμβακόσπορο στην Ινδία, μία από τις πρώτες βαμβακοπαραγωγούς χώρες παγκοσμίως.

Εξάπλωση του μεταλλαγμένου σπόρου

Ο Ρίχαρντ Μπρέουμ, εκπρόσωπος της γερμανικής εταιρίας, λέει σχετικά: «Το πλεονέκτημα είναι, όπως καταδεικνύουν πολλές μελέτες, ότι απαιτούνται λιγότερα παρασιτοκτόνα. Ο σπόρος Bt χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία πριν από 10 χρόνια και σήμερα το 88% των βαμβακοκαλλιεργειών εκεί είναι τέτοιου τύπου. Οι αγρότες το προτιμούν γιατί έχει πολλά πλεονεκτήματα».

Τον ενθουσιασμό του εκπροσώπου της γερμανικής εταιρίας δεν φαίνεται να μοιράζονται όμως όλοι στην Ινδία. Ο σπόρος Bt είναι ακριβότερος από τον κανονικό, παρουσιάζοντας μάλιστα φθίνουσα απόδοση μετά την πρώτη σπορά. Ο επιστήμονας αγροτικής οικονομίας Ντεμπγέτ Σαράνγκι από την ινδική ΜΚΟ Living Farms ασκεί έντονη κριτική στις μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις:

«Το βαμβάκι Bt πωλήθηκε με το επιχείρημα ότι θα μειώσει τη χρήση εντομοκτόνων και θα αυξήσει τη σοδειά άρα και το εισόδημα των αγροτών. Έτσι οι αγρότες στοιχημάτισαν σε αυτό με την προσδοκία να αυξήσουν τα κέρδη τους. Διαπίστωσαν όμως ότι το κόστος παραγωγής αυξήθηκε από το δεύτερο χρόνο. Επίσης έπρεπε να αυξήσουν τη χρήση παρασιτοκτόνων. Η σοδειά μειώθηκε εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των διακυμάνσεων στην παγκόσμια αγορά. Πολλοί αγρότες οδηγήθηκαν έτσι στην αυτοκτονία».

Αντίσταση και για λόγους ιστορίας

Σε αντίθεση με την Ινδία, το Μάλι στη δυτική Αφρική αντιστέκεται σθεναρά στην εισαγωγή γενετικά τροποποιημένου σπόρου. Εκεί, ο έλεγχος της καλλιέργειας έμεινε στα χέρια των αγροτών και κάποιων κρατικών ινστιτούτων. Οι περισσότεροι ντόπιοι αγρότες δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με μεγάλες δυτικές εταιρίες που πωλούν γενετικά τροποποιημένο σπόρο. Κι αυτό όχι μόνο για οικολογικούς και οικονομικούς, αλλά και για ιστορικούς λόγους: «Οι χώρα μας ήταν αποικία. Το ζήτημα της εξάρτησης είναι για μας θεμελιώδες. Δεν θέλουμε να ενισχύσουμε την εξάρτησή μας. Απορρίπτουμε το μεταλλαγμένο σπόρο επειδή μας κρατά δέσμιους σε ένα σύστημα εξάρτησης» λέει η Ασετού Σαμακέ, καθηγήτρια Βιολογίας στην πρωτεύουσα του Μάλι.

Η Σαμακέ στηρίζει τον αγώνα των αγροτών ενάντια στην εισαγωγή γενετικά τροποποιημένου βαμβακόσπορου και ψάχνει τρόπους ώστε να επεκταθεί η καλλιέργεια των σπόρων που είναι διαθέσιμοι στη χώρα.

Αγρότες και επιστήμονες του Μάλι αναπτύσσουν δίκτυα συνεργασίας με συναδέλφους τους από όλον τον κόσμο με συμμετοχή αγροτικών και κοινωνικών οργανώσεων από χώρες της δυτικής Αφρικής, της νότιας και ανατολικής Ασίας και της περιοχής των Άνδεων. Στόχος των δράσεών τους; Ο «εκδημοκρατισμός της αγροτικής έρευνας».

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου