ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Ενεργειακή αποδοτικότητα – Ηλεκτροκίνηση, οι βασικοί πυλώνες της ενεργειακής μετάβασης

ενεργειακή-αποδοτικότητα-ηλεκτροκ-811180

Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή τα τελευταία χρόνια, αλλά θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι το δυναμικό εξοικονόμησης στη χώρα μας είναι τεράστιο και πως το ζήτημα της ενεργειακής αποδοτικότητας δεν έχει ακόμα εμπεδωθεί σε βαθμό ώστε να αφυπνίσει τα ενεργειακά «ένστικτα» της Πολιτείας και της ελληνικής κοινωνίας

Tης Αλεξάνδρας Σδούκου,

Γενικής Γραμματέως Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών

Στο επίκεντρο της εθνικής προσπάθειας για το πέρασμα της χώρας στην επόμενη ημέρα για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον, βρίσκεται μια ευρεία σειρά πρωτοβουλιών, παρεμβάσεων και δράσεων που έχουν ως κύριο πρόσημο την παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Με οδηγό μας το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ίσως το πιο τολμηρό σε όλη την Ευρώπη, που προβλέπει την κινητοποίηση επενδύσεων 44 δισ. ευρώ έως το 2030, κάνουμε πραγματικότητα τις φιλοδοξίες μας σε όλο το φάσμα της ενέργειας: την απολιγνιτοποίηση, τη ραγδαία διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μίγμα, την υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών, την ανάπτυξη δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού, την κυκλική οικονομία, τη βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ενεργειακή αποδοτικότητα και την προώθηση λύσεων ηλεκτροκίνησης στη χώρα.

Δεν έχω κρύψει ότι με συναρπάζει η ενασχόληση με τις δύο τελευταίες κατηγορίες δράσεων: Την ενεργειακή αποδοτικότητα και ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και κτιρίων καθώς και την ηλεκτροκίνηση.

Πρόκειται για ιδιαίτερα προκλητικούς τομείς που μπορούν, με πολύ δουλειά, γνώση και τις αναγκαίες συνεργασίες, να αλλάξουν την εικόνα της χώρας και την καθημερινότητα των πολιτών έως το 2030.

Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή τα τελευταία χρόνια, αλλά θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι το δυναμικό εξοικονόμησης στη χώρα μας είναι τεράστιο και πως το ζήτημα της ενεργειακής αποδοτικότητας δεν έχει ακόμα εμπεδωθεί σε βαθμό ώστε να αφυπνίσει τα ενεργειακά «ένστικτα» της Πολιτείας και της ελληνικής κοινωνίας.

«Εξοικονομώ-Αυτονομώ»

Η ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και κτιρίων εξυπηρετήθηκε, αρχικά με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» και σήμερα συνεχίζεται με το απείρως πιο προωθημένο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» που μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης στις 11 Δεκεμβρίου.

Με το νέο αυτό πρόγραμμα φιλοδοξούμε να πετύχουμε μείωση της ετήσιας πρωτογενούς ενεργειακής κατανάλωσης και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κτιρίων, με ό,τι και αν αυτό σημαίνει για την ευρύτερη οικονομία, την απασχόληση και, βεβαίως, την τσέπη των καταναλωτών.

Απώτερος στόχος μας είναι να μηδενίσουμε, μακροπρόθεσμα, την κατανάλωση ενέργειας από το κτιριακό απόθεμα της χώρας. Υπό αυτή την έννοια, το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», με προϋπολογισμό 850 εκατ. ευρώ και επιδοτήσεις που φθάνουν στο 85%, προσφέρει στους Έλληνες τη δυνατότητα να κάνουν παρεμβάσεις στις κατοικίες τους που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, την θερμική άνεση, και την ενεργειακή συμπεριφορά αυτών, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση έξυπνων λύσεων σε προβλήματα της καθημερινότητας.

Όπως προβλέπει το ΕΣΕΚ, πρέπει να αναβαθμίζονται ενεργειακά 60.000 κτίρια κάθε χρόνο, δηλαδή ποσοστό 15% του κτιριακού αποθέματος της χώρας, έως το 2030.

Στο Υπουργείο έχουμε θέσει ως στόχο ένα μεγάλο μέρος από τα 32 δισ. ευρώ σε άμεσες ενισχύσεις και δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και από τα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία που διατίθενται στο πλαίσιο του προγράμματος ανακαινίσεων, να κατευθυνθούν σε αναβαθμίσεις όχι μόνο σπιτιών αλλά και επιχειρήσεων, δημοσίων κτιρίων και ξενοδοχειακών μονάδων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, από την εκτέλεση του προγράμματος θα υπάρξει σημαντική αύξηση, κατά 3,4 δισ. ευρώ, του εισοδήματος των εργαζομένων στους κλάδους που θα αναμειχθούν σε αυτές τις δράσεις (μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κλπ), ενώ αναμένουμε και τη δημιουργία 22.000 νέων θέσεων εργασίας κατά την προσεχή δεκαετία.

Το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», προσφέρει τη δυνατότητα συμμετοχής για την πλειονότητα των ιδιοκτητών κατοικιών, χάρη στη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων που αποφασίσαμε με αποκλειστικό γνώμονα, μέσα από αυτή την κυρίαρχη στρατηγική μας, να στηρίξουμε την καινοτομία, την οικονομία, το επιχειρείν και το περιβάλλον και πάνω απ’ όλα να βελτιώσουμε το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών, ακόμη και τώρα, που βιώνουμε τις επώδυνες συνέπειες της πανδημίας.

Οι δράσεις που έχουμε θέσει σε πλήρη κίνηση πραγματοποιούνται ώστε η χώρα να συμμορφωθεί με τον νέο πανευρωπαϊκό στόχο, για συνολική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κτίρια ευθύνονται για περίπου το 40% της κατανάλωσης ενέργειας στην Ε.Ε. και το 36% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Και όμως, τα ετήσια ποσοστά ενεργειακών αναβαθμίσεων των κτιρίων δεν ξεπερνούν το 1%!

Είναι σημαντικό να τονίσω ότι με αυτές τις πολιτικές δεν συμμορφωνόμαστε μόνο με τις διεθνείς υποχρεώσεις μας, αλλά αντιμετωπίζουμε και την ενεργειακή φτώχεια, χάρη στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας που πληρώνουμε. Γνωρίζουμε πως κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας, πολλοί συμπατριώτες μας αδυνατούσαν να αντεπεξέλθουν στις δαπάνες θέρμανσης των σπιτιών τους. Πλέον, με τις Δράσεις «Εξοικονομώ» που προγραμματίζουμε να βγάζουμε κάθε χρόνο, όλοι οι Έλληνες θα μπορούν να θερμάνουν, ή να δροσίσουν τα σπίτια τους, χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να δαπανήσουν υπέρογκα ποσά, και αυτό να μπορούν να το κάνουν με σεβασμό στο περιβάλλον.

Δεν πρόκειται περί πολυτέλειας, αλλά απαραίτητου συστατικού κάθε σύγχρονης χώρας που σέβεται τους πολίτες της.

Ηλεκτροκίνηση

Αφότου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, τον Ιούνιο του 2019, έθεσε ψηλά τον πήχη και στο ζήτημα του εξηλεκτρισμού των μεταφορών και της μετακίνησης.

Να κάνουμε τις μετακινήσεις μας πιο βιώσιμες, πιο πράσινες, κάτι που προϋποθέτει τη μετατροπή μεγάλου μέρους του εγχώριου, γερασμένου, στόλου οχημάτων, σε οχήματα μηδενικών ή χαμηλών ρύπων στην επόμενη 20ετία. Προκειμένου να επιτευχθεί ένα τόσο φιλόδοξο σχέδιο χρειάζεται πολιτική βούληση.

Αυτή ακριβώς που επέδειξε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός όταν παρουσίασε, στις αρχές του περασμένου Ιουνίου, την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, που περιλαμβάνει την παροχή επιδοτήσεων και κινήτρων για την απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις που θα χρησιμοποιούν «καθαρά» οχήματα.

Πρόκειται για ένα ολιστικό σχέδιο που αφορά στο κράτος, την τοπική αυτοδιοίκηση, την αγορά και την κοινωνία των πολιτών. Ο εθνικός στόχος όπως έχει καθοριστεί από την κυβέρνηση είναι, 1 στα 3 οχήματα στην Ελλάδα, το 2030, να είναι ηλεκτροκίνητα!

Για το σκοπό αυτό προσφέρουμε μια ευρεία γκάμα οικονομικών κινήτρων, όπως είναι η επιδότηση, σε πρώτη φάση, με 100 εκατ. ευρώ και για 18 μήνες της αγοράς αυτοκινήτων νέου τύπου που εκτιμούμε ότι θα καλύψει το 25% του κόστους και αφορά σε περίπου 14.000 νέα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το όφελος ανά μονάδα, αν συνδυαστεί με το οικολογικό μπόνους και με τις σχετικές φοροαπαλλαγές, θα προσεγγίζει τις 10.000 ευρώ, γεγονός που θα καταστήσει την ηλεκτροκίνηση ακόμη πιο ελκυστική και κυρίως, προσιτή για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό.

Φυσικά, το όραμα της ηλεκτροκίνησης δεν αποτελεί ουτοπία, πολλώ δε μάλλον μια ελιτίστικη προσέγγιση στα προβλήματα του παρόντος και του μέλλοντος. Οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι ο τομέας των μεταφορών αποτελεί την κύρια πηγή ρύπανσης της ατμόσφαιρας, αφού αντιπροσωπεύει το 1/3 της τελικής κατανάλωσης ενέργειας και το 1/5 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με τις οδικές μεταφορές να συμβάλουν με περισσότερο από 20% στις συνολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και περίπου 25% σε εγχώριο επίπεδο!

Με την ηλεκτροκίνηση δεν θα μειώσουμε μόνο το κόστος των μετακινήσεων και μεταφορών μας, αλλά και τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ενώ θα βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής στις πόλεις μας. Ιδίως για την Ελλάδα, όπου ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου οχημάτων φτάνει στα 15,5 έτη, δηλαδή, είναι κατά πολύ υψηλότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο στην ΕΕ που είναι 11,7 έτη.

Μπορώ να σας αποκαλύψω ότι η πορεία εφαρμογής του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» είναι πολύ ενθαρρυντική, καθώς από τα στοιχεία λειτουργίας της πλατφόρμας για την περίοδο 24/8 – 26/10 φαίνεται ότι υποβλήθηκαν 7.874 αιτήσεις για επιδοτήσεις ηλεκτρικών Ι.Χ., επαγγελματικών αυτοκινήτων, ποδηλάτων, δίκυκλων ή τρίκυκλων οχημάτων.

Από τον προαναφερόμενο αριθμό αιτήσεων, οι 5.915, δηλαδή το 75,12% του συνόλου αφορούν στην επιδότηση αγοράς ηλεκτρικών ποδηλάτων, με το μεγάλο ενδιαφέρον να αποδίδεται στο υψηλό ποσοστό ενίσχυσης της τάξης του 40%, και με ανώτατο ποσό επιδότησης τα 800 ευρώ. Επίσης, για την επιδότηση αγοράς αυτοκινήτων υποβλήθηκαν 540 αιτήσεις, ενώ στις 181 ανήλθαν οι αιτήσεις για την επιδοτούμενη αγορά φορτιστών οχημάτων.

Φυσικά, δεν κλείνουμε τα μάτια στην πραγματικότητα. Η αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκίνητου κοστίζει πολλά χρήματα σήμερα. Αλλά με τη δραστική μείωση του κόστους της μπαταρίας, και τη διεύρυνση των πολιτικών επιδοτήσεων και άλλων κινήτρων, – τέλη κυκλοφορίας, δωρεάν στάθμευση, μεγάλη εξοικονόμηση καυσίμων κ.λπ. – θεωρούμε πως θα μας φέρουν ένα βήμα πλησιέστερα στην ευόδωση του στόχου μας για την ηλεκτροκίνηση.

Τέλος, θα ήθελα να σημειώσω πως το «Κινούμαι Ηλεκτρικά» θα μείνει ανοικτό και το επόμενο έτος 2021, μέχρις εξαντλήσεως των πόρων του.

Με το ρυθμό που η Ελλάδα προωθεί όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την ενεργειακή αποδοτικότητα, τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών και την παραγωγή καθαρής ενέργειας, πιστεύω βάσιμα, πως μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε ως χώρα σε μια πράσινη ανάπτυξη, κληροδοτώντας στην επόμενη γενιά ένα καθαρότερο περιβάλλον και μια πιο ευημερούσα κοινωνία.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου