Tης Μαρίζας Στ. Χατζησταματίου,
Ψυχολόγου, M.Sc, PhD, Διδάκτορος Παν/μίου Θεσσαλίας
www.my-psychology.gr
Αν είστε γονείς, σίγουρα θα σας έχει προβληματίσει επανειλημμένα η συμπεριφορά των παιδιών σας σε διάφορες φάσεις της καθημερινότητας καθώς και η δική σας αντίδραση … Το ζητούμενο για τους περισσότερους γονείς είναι να γίνουν τα παιδιά τους ανεξάρτητοι, θαρραλέοι και με αυξημένη αυτοπεποίθηση ενήλικες που να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της ζωής και να τα καταφέρουν στη ζωή τους διαχειριζόμενοι ακόμα και τις πιο δύσκολες καταστάσεις.
Με ποιο τρόπο θα τα καταφέρουμε να διαμορφώσουμε τον χαρακτήρα των παιδιών μας έτσι ώστε να γίνουν ανεξάρτητα και ευέλικτα άτομα;
Πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας να λένε ΌΧΙ. Επιτρέποντας στα παιδιά μας να λένε όχι, τα βοηθάμε να αναπτύξουν τη δική τους φωνή και να αποκτήσουν άποψη που μπορούν να την υποστηρίξουν με επιχειρήματα. Αν τα παιδιά αισθανθούν ασφαλή να πουν όχι στους γονείς, θα είναι σε θέση μεγαλώνοντας να πουν όχι σε οποιονδήποτε άλλο…
Χρειάζεται να δίνουμε στα παιδιά τη δυνατότητα επιλογής. Ας υποθέσουμε ότι σκεφτόμαστε να οργανώσουμε μια εκδρομή για την οικογένειά μας. Είναι σημαντικό να εμπλέξουμε τα παιδιά στην οργάνωση της εκδρομής, να σκεφτούν πού θα ήθελαν να πάμε κτλ… Αμέσως έχουν μπροστά τους τη δυνατότητα της επιλογής, πράγματα που πρέπει να σκεφτούν, να επεξεργαστούν και να αποφασίσουν. Έτσι θα τους βοηθήσουμε να καταλάβουν πως η εκδρομή βασίζεται πάνω τους!
Ας δείξουμε στα παιδιά μας ότι πολλά πράγματα εξαρτώνται μόνο από εκείνα
Η ασφάλεια που παρέχουμε στα παιδιά είναι μια σπουδαία αρετή για εκείνα. Πρέπει ωστόσο, να μάθουν πως δεν εξαρτώνται όλα από εμάς τους γονείς. Οι φιλίες τους, οι επιδόσεις τους στο σχολείο, ο ελεύθερος χρόνος τους και πολλά ακόμα εξαρτώνται από τις δικές τους επιλογές και αυτό θα γίνει αν τους αφήσουμε χώρο να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους και να χτίσουν έναν δυναμικό και ανεξάρτητο χαρακτήρα.
Ας επιτρέψουμε στα παιδιά μας να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους. Σε πρώτη φάση, η ανάληψη ευθύνης από τα παιδιά μπορεί να σημαίνει να βρουν τρόπο να ζητήσουν συγνώμη από κάποιον που ενόχλησαν, να δεχτούν τις συνέπειες της δικής του συμπεριφοράς, να διορθώσουν κάτι που έκαναν λάθος, κ.ά. Χρειάζεται να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μάθουν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους και να τα συνδράμουμε στο να βρουν μια λύση κι όχι να βρούμε τη λύση εμείς γι αυτά. Χρειάζεται επιπλέον, να δώσουμε στα παιδιά διάφορες υπευθυνότητες, για
παράδειγμα, να κάνουν μια δουλειά στο σπίτι, να πλένονται μόνα τους, να τακτοποιούν καθημερινά το δωμάτιό τους, είτε να βάζουν τα άπλυτά τους στο καλάθι, κ.ά. Αν δεν τους παρέχουμε τη δυνατότητα να εξασκήσουν την υπευθυνότητά τους, δεν θα μπορέσουν να την εξασκήσουν από μόνα τους. Φυσικά, η άσκηση υπευθυνότητας δε σημαίνει ότι δε βοηθάμε τα παιδιά μας, όταν μας ζητήσουν βοήθεια.
Να θυμάστε… η εικόνα που έχουν τα παιδιά για τον εαυτό τους καθρεφτίζεται μέσα από τα μάτια των γονιών τους. Αν οι γονείς πιστεύουν ότι το παιδί τους είναι ικανό, νιώθει κι εκείνο ικανό, αν πιστεύουν ότι είναι έξυπνο, νιώθει κι εκείνο έξυπνο. Πολλές φορές, μάλιστα, τα παιδιά προσαρμόζουν τις αντιδράσεις τους στις προσδοκίες ή αντιλήψεις των γονιών τους, δημιουργώντας έτσι μία κατάσταση που μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δείχνουμε στα παιδιά μας ότι πιστεύουμε στις ικανότητές τους και με λόγια, αλλά και έμπρακτα, με το να τα αφήνουμε να αναλαμβάνουν υποχρεώσεις και να φέρνουν σε πέρας πράγματα μόνα τους.
