Το ελαιόλαδο, το χαρακτηριζόμενο «υγρό χρυσάφι» κατά τον Όμηρο ήταν γνωστό από την αρχαιότητα ότι αποτελεί εξαιρετική πηγή θρεπτικών συστατικών για τον άνθρωπο. Ποια είναι όμως η διατροφική αξία του ελαιολάδου και πώς αξιολογείται; Ποιες κατηγορίες ελαιολάδου υπάρχουν; Με ποια κριτήρια πρέπει να αγοράζουμε το ελαιόλαδο; Παρακάτω παρουσιάζονται όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε και αφορούν το ελαιόλαδο.
Τι είναι η οξύτητα του ελαιολάδου;
Η οξύτητα είναι ένας από τους δείκτες αξιολόγησης του ελαιολάδου. Εκφράζεται συνήθως επί τοις εκατό (π.χ. το Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο έχει οξύτητες 0-1%), και αντιπροσωπεύει το ποσοστό ελεύθερων λιπαρών οξέων που περιέχει. Η οξύτητα οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως στον τρόπο συγκομιδής και αποθήκευσης του καρπού, το στάδιο ωρίμανσής του κ.λ.π. Τα ελαιόλαδα με υψηλή οξύτητα αλλοιώνονται ευκολότερα και γρηγορότερα από τα άλλα.
Ποιες οι Κατηγορίες ελαιολάδου;
Το ελαιόλαδο διακρίνεται στις εξής τρεις βασικές κατηγορίες:
Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο: είναι ο φυσικός χυμός της ελιάς, χωρίς καμία επεξεργασία πέραν της έκθλιψης, του οποίου η οξύτητα δεν ξεπερνά το 1% σε ελαϊκό οξύ. Τυποποιείται με την ένδειξη στη συσκευασία «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο».
Παρθένο Ελαιόλαδο: είναι ο φυσικός χυμός της ελιάς, του οποίου η οξύτητα κυμαίνεται από 1% έως 2% σε ελαϊκό οξύ. Τυποποιείται με την ένδειξη στη συσκευασία «Παρθένο Ελαιόλαδο».
Ελαιόλαδο: είναι εξευγενισμένο ελαιόλαδο (ραφινέ) το οποίο περιέχει μικρό ποσοστό φυσικού χυμού ελιάς (παρθένο ελαιόλαδο), συνήθως 20% έως 30%. Η οξύτητά του κατόπιν της χημικής επεξεργασίας είναι συνήθως χαμηλή, δεν πρέπει όμως να υπερβαίνει το 1,5% οξύτητα σε ελαϊκό οξύ. Τυποποιείται με την ένδειξη στη συσκευασία «Ελαιόλαδο», η οποία είναι δυνατόν να παραπλανήσει τους καταναλωτές.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε και το πυρηνέλαιο, το οποίο στην ουσία δεν αποτελεί γνήσιο ελαιόλαδο αφού δεν προέρχεται από τον καρπό της ελιάς αλλά από το κουκούτσι, τον πυρήνα του καρπού της ελιάς. Το πυρηνέλαιο είναι χαμηλής ποιότητας και θρεπτικής αξίας και θεωρείται εξευγενισμένο ελαιόλαδο.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου;
Καταναλώνοντας εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο παίρνουμε όλα τα διαθρεπτικά στοιχεία της ελιάς. Τα στοιχεία αυτά είναι εκείνα που προσδίδουν στο ελαιόλαδο τα λεγόμενα «οργανοληπτικά χαρακτηριστικά» του. Σ’ αυτά ανήκουν οι βιταμίνες, τα μέταλλα ή άλλες ουσίες, πολύ χρήσιμες για τον οργανισμό μας, οι οποίες λέγονται «αντιοξειδωτικές». Επιπλέον, καλό είναι να προτιμούμε το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο να είναι ψυχρής έκθλιψης.
Συμπερασματικά, συστήνεται να επιλέγουμε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, εξαιρετικά για να έχει χαμηλή οξύτητα, παρθένο για να μην είναι εξευγενισμένο και ελαιόλαδο εξ’ αιτίας της υπεροχής του ελαιολάδου έναντι των άλλων ελαίων, ψυχρής έκθλιψης ώστε να μην έχει υποστεί επεξεργασία σε υψηλές θερμοκρασίες, σε αδιαφανή ή σκούρα συσκευασία και να το φυλάσσουμε σε χώρο σκοτεινό, ξηρό και δροσερό (10-18οC) για να προφυλάσσεται από το φως, τις υψηλές θερμοκρασίες και το οξυγόνο!
