Οσμές μη τοξικές και μη επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία εντοπίζονται στη μελέτη της Περιφέρειας Θεσσαλίας με τη μέθοδο της ολφακτομετρίας από εγκαταστημένα εργοστάσια στην ευρύτερη περιοχή του Βόλου για το διάστημα από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο του 2020. Οι οσμές, όπως επισημάνθηκε, είναι δυνατό να μεταφέρονται στον Βόλο, όταν επικρατούν χαμηλές ταχύτητες ανέμου με δυτικές διευθύνσεις, ευστάθεια της ατμόσφαιρας και υγρασία. Μπορεί να συμβάλλουν, όμως, σε επεισόδια δυσοσμίας στην πόλη σε ποσοστό μόλις 5,9%.
Τα συμπεράσματα της μελέτης παρουσιάστηκαν χθες από τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό και την αντιπεριφερειάρχη Μαγνησίας Δωροθέα Κολυνδρίνη, παρουσία των μελετητών της Envirometrics Απόστολου Σίσκου και Βασιλικής Σιδέρη, καθώς και μελών του Κλιμακίου Ελέγχου Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΚΕΠΠΕ).
Στην παρουσίαση επισημάνθηκε ότι οι πηγές δυσοσμίας στον Βόλο δεν έχουν ταυτοποιηθεί εν αναμονή αποτελεσμάτων παράλληλων ερευνών, που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Επίσης, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μετρήσεων του Εθνικού Κέντρου Ερευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος για τις διοξίνες και τα φουράνια στις καμινάδες των εργοστασίων της ΑΓΕΤ και της Χαλυβουργίας, τα οποία, σύμφωνα με την ενημέρωση που έγινε, δείχνουν ότι είναι εντός των επιτρεπόμενων ορίων.
Ακολουθήθηκαν καινοτόμες έρευνες
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα ο Κ. Αγοραστός επισήμανε ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι η μοναδική στην Ελλάδα, που ακολούθησε καινοτόμες έρευνες για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας, οι οποίες γίνονται για πρώτη φορά στη χώρα και μάλιστα από δημόσιο κρατικό μηχανισμό.
«Ελέγξαμε για πρώτη φορά τις πτητικές οργανικές ενώσεις και κάναμε το προφίλ τους μέσα στην καμινάδα και στον περιβάλλοντα χώρο των εργοστασίων. Ολα έγιναν σύμφωνα με τα πρότυπα του ευρωπαϊκού νόμου και τις πρότυπες διαδικασίες που κυριαρχούν παγκόσμια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι οργανικές ενώσεις δεν είναι τοξικές και δεν προκαλούν προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό. Διαπιστώνεται ότι μυρίζει στα εργοστάσια και λίγο στους περιβάλλοντες χώρους τους, ενώ οι οσμές μπορεί να μεταφερθούν κάτω από ορισμένες μετεωρολογικές συνθήκες στον Βόλο και υπάρχει περίπτωση να συμβάλλουν στη δυσοσμία κατά 5,9%», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο Κ. Αγοραστός είπε ότι «συνολική εικόνα για τη δυσοσμία στον Βόλο θα έχουμε, όταν ολοκληρωθεί στο τέλος του χρόνου η μελέτη του ΑΠΘ για να γίνει σύγκριση και συνεκτίμηση των πτητικών οργανικών ενώσεων, που υπάρχουν στην πόλη και στα εργοστάσια και να διαπιστωθεί η πηγή προέλευσης των οσμών».
Παράλληλα, ενημέρωσε ότι αναμένονται τα αποτελέσματα των μετρήσεων στο έδαφος για βαρέα μέταλλα, για να συνεκτιμηθούν επίσης.
«Πάντως, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχετε δει ότι δεν υπάρχουν επιπτώσεις στους αέριους ρύπους και τα επεισόδια οσμών έχουν μειωθεί. Εμείς δεν σταματάμε και συνεχίζουμε τις έρευνες. Θέλω να ευχαριστήσω τις υπηρεσίες μας, που ήταν καταπληκτικές στη λειτουργία τους και έδειξαν σεβασμό και ενδιαφέρον απέναντι στην κοινωνία», πρόσθεσε.
Από την πλευρά της, η κ. Κολυνδρίνη είπε ότι όλα τα αποτελέσματα διαβιβάζονται στο υπουργείο Περιβάλλοντος, που είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο για τις όποιες τροποποιήσεις των ΑΕΠΟ.
Τα συμπεράσματα των μετρήσεων
Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε από το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό του διαπιστευμένου κατά ΕΝ ISO/IEC 17025:2017 εργαστηρίου της Envirometrics.
Η ανάλυση των δειγμάτων για τον προσδιορισμό της
συγκέντρωσης των οσμών κατά ΕΝ 13725 πραγματοποιήθηκε
στο εξειδικευμένο και διαπιστευμένο κατά ΕΝ ISO/IEC 17025:2017
εργαστήριο της OLFASENSE στην Ολλανδία.
Η τεχνική, που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της συγκέντρωσης της οσμής, είναι η λήψη δειγμάτων από οσμηρό αέρα και η αξιολόγηση του αριθμού των αραιώσεών του.
Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στα χρονικά διαστήματα 27 – 28 Ιανουαρίου, 1– 4 Φεβρουαρίου και 8 Φεβρουαρίου. Εγιναν στα εργοστάσια CaO HELLAS ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ, ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΪΑ Α.Β.Ε.Ε., BIOMAR HELLENIC S.A., LAFARGE CEMENT VOLOS PLANT, ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ, PETROLIN AEBE και ΣΑΚΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ.
Για να αξιολογηθεί η συμβολή της κάθε ένωσης στη συνολική οσμή του δείγματος υπολογίστηκε η τιμή δραστηριότητας οσμής (Odour Activity Value-OAV) κάθε μιας. Η τιμή υπολογίζεται σύμφωνα με τον τύπο OAV = Cv / OTV, που Cv είναι η συγκέντρωση της κάθε πτητικής ένωσης και OTV είναι το κατώφλι οσμής της κάθε μίας. Πτητικές ενώσεις με OAV>1 έχουν σημαντική συμβολή στη συνολική οσμή του δείγματος.
Οι τιμές κατωφλίου οσμής (OTV) που χρησιμοποιήθηκαν στον υπολογισμό της τιμής δραστηριότητας οσμής (OAV) κάθε ένωσης προέρχονται από έγκυρες βιβλιογραφικές πηγές που έχουν επιλεγεί σε συνεννόηση με το Εργαστήριο Ελέγχου Περιβαλλοντικής Ρύπανσης του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ.
Με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης GC-Sniffing των έξι δειγμάτων, ενώσεις με OAV>1 ανιχνεύτηκαν στα δείγματα που ελήφθησαν από την καμινάδα της ΒΙΟΜΑΡ και την καμινάδα DECOS 2 της ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Συνολικά από όλα τα δείγματα, οι πτητικές ενώσεις με OAV>1 που φαίνεται να συμβάλλουν περισσότερο στη συνολική οσμή που εκπέμπεται από τις 6 εγκαταστάσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες που προσδιορίστηκαν είναι οι αλδεΰδες: 3-μεθυλοβουτανάλη, δεκανάλη και 2-προπενάλη.
Τα συμπεράσματα υπολογισμών μοντέλων διασποράς
Το πρώτο μοντέλο διασποράς αφορά στην περίοδο 01.01.2017-31.12.2019, την πλέον πρόσφατη τριετία κατά την αρχική φάση εκπόνησης της μελέτης με διαθέσιμα ωριαία μετεωρολογικά δεδομένα για την περιοχή του Βόλου.
Σύμφωνα με τις βρετανικές και γερμανικές κατευθυντήριες γραμμές και τους υπολογισμούς του μοντέλου για την 3ετία, η λειτουργία των εξεταζόμενων εγκαταστάσεων (συνολικά και συνδυαστικά) επηρεάζει την περιοχή της ΒΙ.ΠΕ. και τον γειτονικό οικισμό του Σέσκλου, καθώς σε αυτές παρατηρούνται υπερβάσεις των προτεινόμενων οριακών τιμών (ετήσιες υπερβάσεις οριακής τιμής 1,5 ouE/m3 και ώρες οσμής/έτος). Υπερβάσεις των προτεινόμενων οριακών τιμών είναι πιθανόν να συμβούν και στους οικισμούς Αγ. Γεωργίου και Διμήνι και στο Π.Σ. Βόλου σε περίπτωση ύπαρξης και συνδυαστικής επίπτωσης και άλλων πηγών εκπομπής οσμών εκτός των εξεταζόμενων.
Το δεύτερο μοντέλο αφορά στην περίοδο από 01.08.2020-31.12.2020. Για την ακριβέστερη αποτύπωση των επιπτώσεων από τις εκπομπές οσμών των εξεταζόμενων εγκαταστάσεων κατά την περίοδο επεισοδίων δυσοσμίας πραγματοποιήθηκαν υπολογισμοί με το μοντέλο διασποράς CALPUFF ειδικά για την περίοδο Αυγούστου-Δεκεμβρίου 2020 χρησιμοποιώντας τα μετεωρολογικά δεδομένα του σταθμού ΔΕΣΕ της Περιφέρειας σε συνδυασμό με μετρήσεις του σταθμού της Ν. Αγχιάλου και προγνωστικών δεδομένων.
Λόγω της χαμηλότερης ταχύτητας ανέμου η συνεισφορά των εξεταζόμενων εγκαταστάσεων στις συγκεντρώσεις οσμής της περιοχής εκτιμάται μεγαλύτερη κατά την περίοδο αυτή συγκριτικά με το βασικό μοντέλο.
Ειδικότερα υπερβάσεις της προτεινόμενης οριακής τιμής με βάση τις Βρετανικές Κατευθυντήριες παρατηρούνται στο μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής μελέτης συμπεριλαμβανομένου του Π.Σ. Βόλου, ενώ με βάση τις Γερμανικές κατευθυντήριες υπερβάσεις παρατηρούνται στους οικισμούς Σέσκλο, Διμήνι, Αγ. Γεώργιος Φερών και Στεφανοβίκειο. Εντός του Π.Σ. Βόλου ώρες οσμής με
βάση τις Γερμανικές κατευθυντήριες (ώρες με συγκεντρώσεις οσμής 6-λέπτου > 1,0 ouE/m3) σημειώνονται στο 2%-10% του χρόνου.
Τα συμπεράσματα της μελέτης
Αναλυτικά οι μελετητές κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:
• Οι εκπομπές οσμής από τις εξεταζόμενες εγκαταστάσεις συνολικά και συνδυαστικά εξηγούν κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τις οχλήσεις στην περιοχή της ΒΙΠΕ και τους γειτονικούς
σε αυτή οικισμούς (Σέσκλο, Διμήνι, Αγ. Γεώργιος), τόσο με βάση τα αποτελέσματα στο βασικό μοντέλο (περίοδος 01.01.2017-31.12.2019), όσο και για την περίοδο 01.08.2020-31.12.2020.
• Οι συγκεντρώσεις οσμών εμφανίζουν μεγάλες διακυμάνσεις από πολύ χαμηλές ώς και πολύ υψηλές συγκεντρώσεις (που συνδέονται με επεισόδια οσμής) ανάλογα με τις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες. Συνεπώς οι εκπομπές οσμής μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα δυσοσμίας και στους λοιπούς οικισμούς και το Π.Σ. Βόλου υπό δυσμενείς για την
διασπορά μετεωρολογικές συνθήκες (χαμηλές ταχύτητες ανέμου, δυτικές διευθύνσεις, ευστάθεια της ατμόσφαιρας και υψηλή υγρασία), ειδικά αν ληφθούν υπόψη και άλλες πιθανές πηγές εκπομπής οσμών.
• Επεισόδια δυσοσμίας στο Π.Σ. Βόλου καταγράφονται από την αρμόδια αρχή νυχτερινές και πρώτες πρωινές ώρες που επικρατούν συνθήκες οι οποίες ευνοούν τη μεταφορά οσμών από την περιοχή της ΒΙ.ΠΕ. (άνεμοι δυτικών διευθύνσεων με χαμηλές ταχύτητες και υψηλή
υγρασία).
- Η συχνότητα εμφάνισης υψηλών συγκεντρώσεων οσμής κατά την περίοδο 01.08.2020-31.12.2020 είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με το βασικό μοντέλο, γεγονός το οποίο οφείλεται στις χαμηλότερες ταχύτητες των μετεωρολογικών δεδομένων του σταθμού ΔΕΣΕ για την συγκεκριμένη περίοδο.
• Συγκεκριμένα για το Π.Σ. Βόλου όπου έχουν καταγραφεί τα επεισόδια δυσοσμίας, την περίοδο Αυγούστου-Δεκεμβρίου 2020 το ποσοστό του χρόνου με συγκεντρώσεις οσμής μεγαλύτερες του προτεινόμενου ορίου έντονης οσμής των 10 ouE/m3 σε τουλάχιστον έναν αποδέκτη είναι 5,9% και αναφέρεται στις δυσμενέστερες για τη διασπορά μετεωρολογικές συνθήκες.
Η μελέτη για τις διοξίνες και τα φουράνια
ΦΩΤΟ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΟΦΙΝΕΣ ΚΑΙ ΦΟΥΡΑΝΙΑ
ΛΕΖ: Τα συνοπτικά αποτελέσματα των
μετρήσεων διοξινών, βαρέων μετάλλων και αιωρούμενων σωματιδίων
Στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου «Διενέργεια τεσσάρων
δειγματοληψιών και ανάλυση των δειγμάτων αερίων εκπομπών στα εργοστάσια της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ στα Αστέρια Αγριάς (1
δειγματοληψία) και της ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στη Β’ ΒΙΠΕ
Βόλου (3 δειγματοληψίες), ώστε να διαπιστωθεί η τήρηση των
όσων προβλέπονται στις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών
Όρων των δύο βιομηχανιών (όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί και
ισχύουν), για τις παραμέτρους: α) Σ(Cd + Tl), (β) Hg, (γ) Σ (As, Sb,
Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V), (δ) PCDDs +PCDFs, (ε) PCBs και (στ)
αιωρούμενα σωματίδια» διεξήχθησαν μετρήσεις εκπομπών αέριων
ρύπων για διοξίνες (PCDDs+PCDFs) και βαρέα μέταλλα (Ti, V, Cr, Mn, Co, Ni, Cu, As, Cd, Sb, Hg, Pb) στις 20, 21 και 22 Απριλίου 2021.
Η δειγματοληψία διενεργήθηκε σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο EN 1948-1:2006. H διάρκεια της κάθε δειγματοληψίας είναι περίπου 6 ώρες.
Η έρευνα κατέδειξε ότι δεν υπάρχει υπέρβαση ορίου για τις διοξίνες/φουράνια σε καμία δειγματοληψία.
Επίσης, δεν υπάρχει υπέρβαση ορίου για τα βαρέα μέταλλα και τα αιωρούμενα σωματίδια σε καμία δειγματοληψία.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
