Μία εβδομάδα συμπληρώνεται σήμερα Δευτέρα από το μακελειό στη Μακρυνίτσα με θύματα τα δύο νερά αδέρφια, τον Γιώργο και την Κωνσταντίνα, που έφυγαν με τόσο άδικο και βίαιο τρόπο από τη ζωή. Η οικογένεια του Απόστολου Τσάπα ξεκληρίστηκε. Οικείοι των δύο άτυχων παιδιών δήλωναν προχθές στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ενόψει της απολογίας του δράστη και της προφυλάκισής του ότι η διπλή ανθρωποκτονία δεν αφήσουν με κανέναν τρόπο να ξεχαστεί ποτέ.
Θα είναι πάντοτε εδώ να υπενθυμίζουν τι συνέβη, να επισημαίνουν τις αποτρόπαιες πράξεις του δράστη, να ζητούν δικαιολογημένα δικαίωση για τη μνήμη των παιδιών.
Ερωτήματα για το τι συνέβη και στη Μακρινίτσα διαδραμτίστηκαν σκηνές αρχαίας τραγωδία δυστυχώς δεν έχουν ακόμη απαντηθεί. Τελικά προστατεύονται από τον νόμο και την Πολιτεία τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας; Η Κωνσταντίνα αντιμετώπιζε προβλήματα από τον περασμένο Δεκέμβριο με τον εν διαστάσει σύζυγό της, τον μακελάρη.
Από την οικογένειά της υπήρξαν αναφορές για αλλεπάλληλα περιστατικά βίας τόσο σε βάρος της 28χρονης κοπέλας, όσο και της υπόλοιπης οικογένειας τα οποία είχαν καταγγελθεί. Οι νόμοι και η Πολιτεία προστατεύουν τα θύματα κακοποίησης;
Γενικότερα στον Βόλο και τη Μαγνησία καταγγέλλονται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 35 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ συνομιλεί σήμερα με δύο δικηγόρους, που έχουν ασχοληθεί με πολλές υποθέσεις οικογενειακού δικαίου σε μία προσπάθεια να αναζητήσει τυχόν κενά ή προβλήματα που μπορεί να παρουσιάζονται στην εφαρμογή των νόμων.
Ο Νικόλαος Μακρής φρονεί ότι το νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, της βίας κατά των ανηλίκων και εν γένει αδυνάτων (Ν 3500/2006, άρθρα 312, 333 Π.Κ.), με το οποίο εισάγεται «ιδιώνυμο έγκλημα», είναι επαρκές και εναρμονισμένο με τις προβλέψεις αντίστοιχων ευρωπαϊκών και διεθνών συμβάσεων.
Ο φόβος εντείνει τη βία
Το πρόβλημα, κατά την άποψή του, εντοπίζεται στην ενεργοποίησή του. Όπως εξηγεί, βασικό ζήτημα ενεργοποίησής του είναι ο φόβος, οι αναστολές και η σιωπή του θύματος, ιδιαίτερα στις μικρές κοινωνίες, αλλά και όχι μόνο. Κάτι ανάλογο, δηλαδή, με το επίκαιρο meetoo. Ο φόβος απέναντι στο κουτσομπολιό και στο γκρέμισμα της «άριστης» εικόνας της οικογένειας είναι αποτρεπτικός παράγοντας της καταγγελίας της βίαιης συμπεριφοράς. Επίσης, ο φόβος για την επανάληψη της βίας ή η συνήθως φρούδα ελπίδα ότι η βία δεν θα επαναληφθεί και η οικογένεια θα σωθεί.
«Ετσι, όμως, ο βίαιος γίνεται βιαιότερος, ο θρασύς θρασύτερος και ο επικίνδυνος επικινδυνότερος. Η δε κοινωνία, που πάντα, παρά τη μυστικότητα, κάτι γνωρίζει, πάντα θα «πέφτει από τα σύννεφα», αν κάτι χειρότερο συμβεί. Θα πρέπει, λοιπόν, να ξεπερνιούνται οι ενδοιασμοί και οι αναστολές και η βία να καταγγέλλεται. Δεν σώζεται η οικογένεια με στρουθοκαμηλισμούς, ούτε είναι για τα παιδιά καλύτερο το βίαιο περιβάλλον μιας παραδοσιακής πυρηνικής οικογένειας από το ήσυχο περιβάλλον της μονογονεϊκής οικογένειας, ενώ και οι διωκτικές αρχές έχουν υποχρέωση απόλυτης εχεμύθειας», επισημαίνει.
Ποιος πρέπει να αποφασίζει για τη δεύτερη ευκαιρία
Μετά την καταγγελία, στις ελαφρύτερες περιπτώσεις, ο εισαγγελέας συστήνει την ποινική διαμεσολάβηση και την εξεύρεση λύσης. Ο κ. Μακρής σημειώνει: «Δυστυχώς, αυτό δεν πετυχαίνει συχνά. Ακολουθούν τα Δικαστήρια που κατά κανόνα αντιλαμβάνονται και ξεχωρίζουν ποιες περιπτώσεις βίας είναι τυχαίες ή απότοκες των οικονομικών και άλλων συνθηκών (έκρηξη κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας είχαμε στη διάρκεια της καραντίνας) και δεν θα επαναληφθούν. Σε ποιες περιπτώσεις αξίζει να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία. Και τότε εφαρμόζουν τη βασικότερη για τη δικαιοσύνη αρχή της επιείκειας, αθωώνοντας ή ρίχνοντας στα ελαφρά τους δράστες, αλλά και εξαντλώντας την αυστηρότητα στους υπότροπους ή τους κατά συνήθεια ή εκ πεποιθήσεως βίαιους. Αντιλαμβάνονται, επίσης, σε ποιες περιπτώσεις το θύμα δεν είναι και τόσο «θύμα», ούτε ο δράστης τόσο «δράστης». Διότι, δυστυχώς, υπήρξαν και περιπτώσεις, ευτυχώς ελάχιστες, που το «θύμα» προκάλεσε τον «θύτη» για να τον μηνύσει στη συνέχεια ή εκμεταλλεύθηκε εγωιστικά την προστασία του νομικού πλαισίου ή ακόμη και σκηνοθέτησε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας».
Οι διωκτικές αρχές επιδεικνύουν ευαισθησία
Για τον ίδιο δεν υπάρχει ζήτημα νομικού πλαισίου. Ούτε εφαρμογής του. «Οι διωκτικές αρχές συνήθως επιδεικνύουν ευαισθησία και διάθεση δράσης, όταν αντιμετωπίζουν τέτοιες περιπτώσεις. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Υπάρχει ζήτημα παιδείας, κοινωνικής παιδείας, αυτοσεβασμού και σεβασμού του συνανθρώπου, κοινωνικής μόρφωσης. Ηρεμης, αλλά και θαρραλέας και αποφασιστικής αντιμετώπισης των οικογενειακών καταστάσεων, προκειμένου να παταχθεί το κακό. Θα πρέπει ο κόσμος να μάθει να αντιμετωπίζει με διάλογο και καλοπιστία και όχι με τη βία τα όποια οικογενειακά προβλήματα. Αν δεν μπορέσει, να μη θεωρεί ντροπή την προσφυγή σε οικογενειακούς συμβούλους, ψυχολόγους, ψυχαναλυτές. Να θεωρεί ντροπή τη βία και αν συμβεί να μη φοβάται, ούτε να ντρέπεται να την καταγγείλει», καταλήγει.
Οι άγραφοι νόμοι
Από την πλευρά του ο δικηγόρος Νικόλαος Παντελοδήμος ενημερώνει ότι ο αδίκημα της ενδοοικογενειακής βίας δεν εμφανίστηκε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, αλλά έχει τις ρίζες του πολλές δεκαετίες πριν εξαιτίας της επικράτησης του μοντέλου της πατριαρχικής οικογένειας, όπου ο άνδρας κατείχε κυρίαρχη θέση έναντι της γυναίκας, η οποία θεωρούνταν ως το ασθενές φύλο.
Οπως αναφέρει, σε απομακρυσμένες ορεινές ή νησιωτικές κοινωνίες της Επικράτειας η υπακοή στις προσταγές του άνδρα θεωρούνταν «άγραφος» νόμος που επιβάλλονταν είτε με λεκτική είτε με σωματική βία, με αποτέλεσμα η γυναίκα να φοβάται να καταγγείλει τέτοια περιστατικά βίας και να τα ανέχεται σε σημείο που να προσβάλλεται βάναυσα η τιμή και η αξιοπρέπεια της. Με το πέρασμα του χρόνου και την εξέλιξη της κοινωνίας μας, ο ρόλος της γυναίκας αναβαθμίστηκε και επί της ουσίας εξισώθηκε με αυτόν του άνδρα, «οπλίζοντας» την με μεγαλύτερο θάρρος και ψυχική δύναμη να καταγγέλλει περιστατικά λεκτικής και σωματικής βίας.
Ολοένα και περισσότερες γυναίκες θύματα βίας
Σύμφωνα πάντοτε με τον ίδιο, ολοένα και περισσότερα γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας ξεκίνησαν να καταγγέλλουν τα όσα βίωναν στις αρμόδιες Αρχές κάτι που αποδεικνύεται από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού. Ο κ. Παντελοδήμος λέει ότι ο νομοθέτης δεν παρέμεινε απαθής στον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας με την θέσπιση του Ν.3500/2006. «Ως ενδοοικογενειακή βία (ή ενδοοικογενειακή κακοποίηση ή και οικογενειακή βία) ονομάζεται η (με συνέπεια) βίαιη και κακοποιητική συμπεριφορά ενός ατόμου προς άλλο, μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, όπως στον γάμο ή, απλά, στη συμβίωση. Μπορεί, επίσης, να ονομαστεί και ενδόμυχη βία, όταν ένας σύζυγός, ή σύντροφος, είναι βίαιος προς την ενδόμυχη σχέση του. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τις ετεροφυλοφιλικές σχέσεις, όσο και τις ιδίου φύλου σχέσεις ή, ακόμα, και πρώην συντρόφους και συζύγους. Η εν λόγω συμπεριφορά έχει πολλές μορφές βίας και κακοποίησης και μπορεί να διαπραχθεί σε σωματικό, λεκτικό και συναισθηματικό επίπεδο. Πολλές φορές περιλαμβάνει και οικονομικά, θρησκευτικά θέματα, καθώς και γονιμότητας. Η σεξουαλική μορφή, ωστόσο, είναι από τις πιο συνηθέστερες.
Παγκοσμίως, το κατά πλειοψηφία θύμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι η γυναίκα, η οποία δέχεται πολλές μορφές βίας. Έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει άμεση και σημαντική συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου της ισότητας των δύο φύλων με τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας. Η ενδοοικογενειακή βία είναι το έγκλημα που αποκρύπτεται περισσότερο από κάθε άλλο σε όλο τον κόσμο από τις γυναίκες. Η ενδοοικογενειακή βία συμβαίνει όταν το άτομο με τη βίαιη συμπεριφορά, πιστεύει ότι η κακοποίηση ή η βία, είναι δεκτή, δικαιολογημένη και σχεδόν απίθανο να γνωστοποιηθεί.
Ο νόμος εφαρμόζεται με αυστηρότητα
Αναφορικά με το νομικό πλαίσιο το Άρθρο 2 του εν λόγω νόμου προσθέτει: «Ορίζει ότι «Η άσκηση βίας κάθε μορφής μεταξύ των μελών της οικογένειας απαγορεύεται». Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.2,3 του παρόντος νόμου αν το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη. Τέλος, αν η πράξη της σωματική κάκωσης ή βλάβη της υγείας, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του προηγούμενου άρθρου τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών και αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, ενός έτους, ενώ τιμωρείται με φυλάκιση και το μέλος της οικογένειας το οποίο προκαλεί τρόμο ή ανησυχία σε άλλο μέλος της οικογένειας, απειλώντας το με βία ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη. Η Ποινική δίωξη για τα ανωτέρω εγκλήματα των (άρθρα 6, 7, 9 και 10) ασκείται αυτεπαγγέλτως.
Γίνεται έντονα αντιληπτή η διάθεση του νομοθέτη να προστατεύσει τα μέλη μιας οικογένειας και να καταστείλει συγκεκριμένες μορφές βίας κατά ανήμπορων ή αδύναμων προσώπων τιμωρώντας αυτούς που ασκούν την ενδοοικογενειακή βία με ιδιαίτερη αυστηρότητα», καταλήγει.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
