Αβεβαιότητα και ανασφάλεια στον δικηγορικό κόσμο μετά το δεύτερο πανδημικό κύμα
Αντιμέτωποι με τρομακτική οικονομική κρίση βρίσκονται εκ νέου οι δικηγόροι του Βόλου εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού. Οι ελπίδες στην αρχή του έτους ότι κάτι είχε αρχίζει να αλλάζει και τα αισιόδοξα μηνύματα που εκπέμπονταν με τη σταθεροποίηση της δικαστηριακής ύλης συνοδεύτηκαν τελικά από διάχυτη αβεβαιότητα και ανασφάλεια.
Η δικηγορική ύλη μειώθηκε δραματικά με τις τροποποιήσεις της νομοθεσίας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και του νόμου 4689/20 για την παύση της ποινικής δίωξης και την αποσυμφόρηση της Δικαιοσύνης και βέβαια από την πανδημία του κορονοϊού που χτυπάει για δεύτερη φορά την πόρτα των δικηγόρων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν φόβοι ότι θα αποτελέσει και τη χαριστική βολή. Η εντεινόμενη οικονομική κρίση από την πανδημία στην ελληνική κοινωνία, σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, είναι ιδιαίτερα αισθητή.
Τα στατιστικά στοιχεία από γραμμάτια προείσπραξης ανά δικαστήριο, τα οποία καθρεφτίζουν τις παραστάσεις των δικηγόρων σε δίκες, μιλούν από μόνα τους. Το πρώτο 11μηνο του 2020 τα γραμμάτια μειώθηκαν στα 11.000 από 14.998 που ήταν το πρώτο 11μηνο του 2019 και από 16.766 που ήταν το πρώτο 11μηνο του 2018. Οι υποθέσεις που εκδικάστηκαν μειώθηκαν κατά 5.766 με ό, τι συνεπάγεται αυτό για έναν κλάδο που προσπαθούσε να ορθοποδήσει μετά από πολύχρονη οικονομική κρίση.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Χρήστος Στρατηγόπουλος λέει ότι τα στοιχεία δικαστηριακής δραστηριότητας σε επίπεδο Πρωτοδικείου και Ειρηνοδικείου Βόλου καθώς και τα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου από τα γραμμάτια προείσπραξης καταγράφουν ιδιαίτερα σημαντική μείωση στο συγκρινόμενο διάστημα.
Στο μισό οι παραστάσεις στα ποινικά
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υποθέσεις που συζητήθηκαν στο Ειρηνοδικείο Βόλο το 2018 σύμφωνα με τα προαναφερόμενα στοιχεία με τις παραστάσεις δικηγόρων ήταν 6.965, ενώ το 2019 ήταν 5.593 και από την αρχή του χρόνου και μέχρι σήμερα 3.297.
Οσον αφορά στις ποινικές δίκες, στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Βόλου οι υποθέσεις που συζητήθηκαν με παραστάσεις δικηγόρων ήταν ολόκληρο το 2019 ήταν 3.409 ενώ το 2020 μέχρι σήμερα 1.571 και στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο ήταν 1.423 το 2019 και 703 το 2020 μέχρι σήμερα.
Παρόμοια αποθαρρυντική εικόνα υπάρχει και στις αστικές δίκες. Για παράδειγμα οι συζητήσεις υποθέσεις στο Ειρηνοδικείο Βόλου είναι από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα 1.564, ενώ ολόκληρο το 2019 2.275. Αντίστοιχα στο Πρωτοδικείο Βόλου ήταν το 2020 μέχρι σήμερα 1.613 ενώ το 2019 1.968.
Πανδημία και οικονομική κρίση αποτρέπουν δικαστικές διεκδικήσεις
Ο κ. Στρατηγόπουλος αποδίδει την εικόνα σε τρεις κύριες, αλλά όχι αποκλειστικές αιτίες. Αυτές είναι:
Πρώτον, η μείωση της δικαστηριακής που προέκυψε στο πλαίσιο νομοθετικών πρωτοβουλιών της Πολιτείας με πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις των τροποποιήσεων της νομοθεσίας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που αποδικαστικοποίησε σημαντικό τμήμα της σχετικής διαδικασίας και δεύτερον η παύση της ποινικής δίωξης για μεγάλο κομμάτι ποινικής ύλης στο πλαίσιο του νόμου 4689/20.
Δεύτερον, η αναστολή των δικαστηρίων εντός του 2020 για σημαντικό χρονικό διάστημα λόγω της πανδημίας κορονοϊού σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν έχει επανασυζητηθεί το σύνολο των υποθέσεων που αποσύρθηκαν – ματαιώθηκαν κατά το διάστημα της αναστολής.
Τρίτον, η συνεχιζόμενη και μάλιστα εντεινόμενη εξαιτίας της πανδημίας οικονομική δυσπραγία μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, ιδιώτες και επιχειρήσεις, που σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος πρόσβασης στη Δικαιοσύνη αποτρέπουν τη δικαστική διεκδίκηση των αξιώσεών τους.
Αποδικαστικοποιήθηκαν οι υποθέσεις των υπερχρεωμένων νοικοκυριών
Οπως είναι γνωστό ο νόμος Κατσέλη έληξε τον Μάρτιο του 2019. Μέχρι τότε ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά κάλυπτε ένα μεγάλο όγκο δικαστηριακής ύλης. Ο όγκος των υποθέσεων ήταν τόσο μεγάλος ώστε ακόμη και σήμερα συζητούνται αιτήσεις που είχαν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Οι δε υποθέσεις του Ειρηνοδικείου Βόλου που τυγχάνουν έφεσης προσδιορίζονται να συζητηθούν ακόμη και το 2024. Από την κατάργηση του νόμου και μετά τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά απευθύνονταν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ρύθμισης οφειλών η οποία έληξε με τη σειρά της στις 31 Ιουλίου, ενώ αυτή τη στιγμή υπάρχει το πρόγραμμα ΓΕΦΥΦΑ για την επιδότηση του ενοικίου. Ο νέος πτωχευτικός κώδικας αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από την έναρξη του καινούργιου χρόνου.
Χιλιάδες υποθέσεις παραγράφηκαν
Σε εφαρμογή του νόμου 4689/2020 για την υφ’ όρον παραγραφή εκατοντάδες υποθέσεις -εκτιμάται ότι πάνω από 3.000 μέχρι σήμερα- έχουν αρχειοθετηθεί με την παύση της ποινικής δίωξης. Στο αρχείο μπαίνουν οι υποθέσεις που αφορούν μεταξύ άλλων σε κατοχή ναρκωτικών ουσιών, εξύβριση λόγω και έργω, απειλή και εξύβριση.
Στο διάστημα πριν την αναστολή λειτουργίας των δικαστηρίων σε κάθε δικάσιμο ο νόμος έβρισκε εφαρμογή σε πάνω από το 50% των προς εκδίκαση υποθέσεων.
Συγκεκριμένα ο νόμος αφορά σε αδικήματα που έχουν τελεσθεί μέχρι 30 Απριλίου 2020 και τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας ή σωρευτικά κάποιες από τις παραπάνω ποινές.
Αυτά τα αδικήματα παραγράφονται και παύει η δίωξη με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα. Επισημαίνεται ότι οι αστικές αξιώσεις που απορρέουν από τις πράξεις δεν θίγονται με οποιονδήποτε τρόπο.
Αντίστοιχα με παραγραφή οδεύουν οι καταδικαστικές αποφάσεις που αφορούν σε ποινές φυλάκισης μέχρι έξι μηνών ή χρηματικές ποινές ή ποινές παροχής κοινωφελούς εργασίας που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις που έχουν εκδοθεί μέχρι τις 27 Μαΐου.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Συνεχίζεται η αποχή από τη δωρεάν νομική συνδρομή
Μέσα σε όλα οι δικηγόροι έχουν να αντιμετωπίσουν και τις καθυστερήσεις που φθάνουν σε διάρκεια και τα δύο έτη για την καταβολή των αποζημιώσεων για τη δωρεάν νομική συνδρομή.
Η πολιτεία οφείλει ποσό άνω των 200.000 ευρώ για παραστάσεις σε δίκες.
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας οι δικηγόροι απέχουν μέχρι και τις 30 Νοεμβρίου από τις παραστάσεις σε κακουργήματα. Μέχρι σήμερα είναι αναγκασμένοι να προπληρώνουν για τις παραστάσεις όταν τα διπλότυπα σε δίκες μπορεί να ξεκινούν από 700-800 ευρώ και να φθάνουν και να ξεπερνούν το ποσό των 1.400 ευρώ αν αυτές γίνονται στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
Η καταβολή των αμοιβών εκτιμάται ότι πλήττει καίρια τους δικηγόρους που χειρίζονται σχετικές υποθέσεις και εν τέλει υπονομεύουν τον ίδιο τον θεσμό της νομικής βοήθειας, σύμφωνα με τον Δικηγορικό Σύλλογο Βόλου.
