Ανάγκη να δημιουργηθεί και στον Βόλο Σπίτι του Παιδιού
Απροστάτευτοι από τον νόμο είναι στην ποινική διαδικασία οι ανήλικοι – θύματα εγκληματικών πράξεων. Οι ανήλικοι εξετάζονται σε τμήματα προστασίας της Ελληνικής Αστυνομίας και όχι σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους και στην είσοδο του Αστυνομικού Μεγάρου περνούν κανονικά από έλεγχο όπως και οι ενήλικοι.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Η δουλειά που γίνεται από τους αστυνόμους ψυχολόγους είναι πολύ καλή, όμως για την προστασία των ανήλικων θυμάτων εγκληματικών πράξεων υπάρχει συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, που προβλέπει τη σύσταση και λειτουργία Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων – Σπιτιών του Παιδιού, αλλά δυστυχώς η εφαρμογή του παρουσιάζει μεγάλη καθυστέρηση.
Για τον Βόλο δε επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη, εν αντιθέσει με άλλες πόλεις, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, ο Πειραιάς, η Πάτρα και το Ηράκλειο.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Χρήστος Στρατηγόπουλος επισημαίνει ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου προτίθεται να συμπράξει σε κάθε συγκροτημένη και αρμόδια διεκδίκηση προοπτικής δημιουργίας από την Πολιτεία «Αυτοτελούς Γραφείου Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων – «Σπίτι του Παιδιού», στον Βόλο.
Η νομοθεσία
«Η θέσπιση εφαρμόσιμων και λειτουργικών ρυθμιστικών μέτρων για την ουσιαστική – πλέον αποτελεσματική προστασία των ανηλίκων θυμάτων εγκληματικότητας (οφείλει να) αποτελεί για την Πολιτεία όχι μόνο τυπική υποχρέωση συμμόρφωσης στην Οδηγία 2012/29/Ε.Ε., αλλά κυρίαρχα έμπρακτη απόδειξη σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων των μελών μίας κοινωνικής ομάδας που χαρακτηρίζεται από πολυεπίπεδη και ευρείας κλίμακας ευαλωτότητα».
Τα παραπάνω τονίζει για το θέμα ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου, Χρήστος Στρατηγόπουλος. Όπως εξηγεί ότι με τον Ν 4478/2017, ο εθνικός νομοθέτης υιοθέτησε προβλέψεις της Οδηγίας 2012/29/ΕΕ, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας, μεταξύ δε αυτών προέβλεψε (άρθρα 74 έως 76) την σύσταση και λειτουργία πέντε «Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων – Σπιτιών του Παιδιού» (σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα και Ηράκλειο).
«Η σύσταση έγινε με διακηρυγμένη πρόθεση την διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών και χώρων για την ατομική αξιολόγηση των ανηλίκων θυμάτων, την εκτίμηση της αντιληπτικής ικανότητας και ψυχικής κατάστασης τους, τον προσδιορισμό ειδικών αναγκών προστασίας τους, την παροχή γενικών υπηρεσιών υποστήριξής τους, καθώς και την συνδρομή των προανακριτικών, ανακριτικών, εισαγγελικών και δικαστικών αρχών για την προσήκουσα εξέταση των ανηλίκων θυμάτων(μέσω και της καταγραφής της κατάθεσης των ανηλίκων με ηλεκτρονικά οπτικοακουστικά μέσα, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις).
Με χαρακτηριστική καθυστέρηση (δύο σχεδόν έτη από την ψήφιση του Ν 4478/2017), εκδόθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η με αριθμό 7320/2019 (ΦΕΚ Β΄ 2238/10.06.2019) εφαρμοστική απόφαση για την «Ρύθμιση θεμάτων λειτουργίας των Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων «Σπίτι του Παιδιού» – Δομημένο πρωτόκολλο εξέτασης ως μάρτυρα του ανήλικου θύματος», τονίζει ακόμη.
Στις αρχές Ιουλίου 2019 εκδόθηκαν αποφάσεις στελέχωσης των εν λόγω δομών με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, χωρίς παράλληλα να υφίστανται αρμόδιες και ακριβείς πληροφορίες για την λειτουργική (σε επίπεδο υποδομής) κατάσταση των εν λόγω δομών και συνεπώς ένα αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα λειτουργίας τους.
Στηρίζει έμπρακτα σχετικές πρωτοβουλίες
Από την πλευρά του ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου στηρίζει έμπρακτα πρωτοβουλίες που έχουν στόχο την εμβάθυνση και ενίσχυση της προστασίας των ανηλίκων, υπό το ειδικότερο μάλιστα πρίσμα της προώθησης μίας φιλικής για τους ανήλικους λειτουργίας της Δικαιοσύνης.
Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Στρατηγόπουλος λέει ότι υποστήριξε τοπικά τις δράσεις του ευρωπαϊκού Προγράμματος E Protect που υλοποιείται (μεταξύ άλλων Εταίρων από 5 χώρες της Ε.Ε.) από το «Κέντρο Ερευνών της Νοτιανατολικής Ευρώπης», με έδρα την Θεσσαλονίκη, φιλοξενώντας στο Βόλο δύο παρουσιάσεις του Προγράμματος (6 Φεβρουαρίου 2019 και 9 Ιουλίου 2019), ο Σύλλογος δε θα εκπροσωπηθεί από τον ίδιο στην επικείμενη Ημερίδα συνολικής παρουσίασης και αποτίμησης του Προγράμματος, στο Βουκουρέστι (24 Σεπτεμβρίου 2019).
Ακόμη, ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου υποστηρίζει την συνέργεια με την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Βόλου, που αναμένεται να λάβει οργανωμένη και συστηματική μορφή, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με την συνεργασία τους σε σειρά εκδηλώσεων, δράσεων και πρωτοβουλιών κοινού ενδιαφέροντος.
Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα
Η υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Sheffield στη Μεγάλη Βρετανία Φαίη Βερβερίδου που εργάζεται στο πρόγραμμα E Protect του Κέντρου Ερευνών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEERC), με το οποίο συνεργάζεται ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου λέει: «Στόχος είναι να ενισχύσουμε την προστασία των ανήλικων θυμάτων και να δημιουργηθεί ένα φιλικό προς το παιδί σύστημα ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα και στα υπόλοιπα κράτη που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, τα οποία είναι η Βουλγαρία, η Αυστρία, η Ιταλία και η Ρουμανία».
Στο πλαίσιο αυτό ενημερώνει ότι εκπονήθηκαν εκθέσεις για το καθεστώς που επικρατεί σε κάθε χώρα σχετικά με το φαινόμενο της ανήλικης θυματοποίησης και την ενσωμάτωσης της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας.
Η ευρωπαϊκή οδηγία (η 2012/29) διεισδύει ακόμη πιο στοχευμένα το κομμάτι της ατομικής αξιολόγησης των αναγκών των ανήλικων θυμάτων, η οποία θα πραγματοποιείται στα Σπίτια του Παιδιού όταν αυτά ιδρυθούν και λειτουργήσουν.
Όπως λέει, το κάθε παιδί θα εξετάζεται ξεχωριστά προκειμένου να αξιολογηθούν οι ανάγκες του, όπως αν μπορεί να συμμετάσχει στην ποινική διαδικασία. Παράλληλα θα ερευνάται η τυχόν εφαρμογή ειδικών μέτρων που μπορούν να επιβληθούν κατά περίπτωση στη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας κατά την εξέταση των ανήλικων ως μάρτυρες.
Ειδικά για τα Σπίτια του Παιδιού, ενημερώνει ότι θα είναι ειδικώς διαμορφωμένοι χώροι, θα διαθέτουν διπλούς καθρέφτες ώστε οι ερωτήσεις να τίθενται από ειδικούς όπως παιδοψυχολόγους, παιδοψυχίατρους και πάντως όχι από ανακριτικούς υπάλληλους και το παιδί να προστατεύεται από πιθανώς δευτερογενή θυματοποίηση και να αντιμετωπίζεται από ανθρώπους που έχουν ειδική εκπαίδευση προς το σκοπό αυτό.
Πέραν της Θεσσαλονίκης, της Αθήνας, της Πάτρας και του Ηρακλείου όπου θα λειτουργήσουν τα Σπίτια του Παιδιού, υπήρχε πρόβλεψη και για άλλες πόλεις για αντίστοιχες δομές αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει γνωστό που θα λειτουργήσουν.
