Προβληματισμός για τους μετανάστες όταν η Ελλάδα σταματήσει να λειτουργεί ως ζώνη τράνζιτ
Αποθήκη ψυχών είναι η Ελλάδα για τους μετανάστες όπως χρησιμοποιήθηκε από τον πλούσιο Βορρά. Τα στατιστικά στοιχεία της Frontex είναι αποκαλυπτικά. Το πρώτο 10μηνο του 2015 540.000 πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα εισήλθαν στην Ελλάδα. Η κρίση του προσφυγικού σε συνδυασμό με το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι άλλαξε το περιβάλλον του νομοθετικού πλαισίου με αποτέλεσμα να τίθενται μεγάλες προκλήσεις για τα ατομικά δικαιώματα. Τα αδιαμφισβήτητα ερωτήματα που διατυπώνονται προσπαθεί να απαντήσει το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ενωσης Δικαίου Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, που συνδιοργάνωσε η ΕΔΑΜ με τους Δικηγορικούς Συλλόγους Βόλου και Αθηνών, το οποίο ξεκίνησε χθες στο ΤΕΕ και συνεχίζεται με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Στην έναρξη του Συνεδρίου παρευρέθηκε και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών Βασίλης Παπαδόπουλος, ο οποίος από το Βόλο μετέφερε τον προβληματισμό του τι θα γίνει όταν η Ελλάδα πάψει να λειτουργεί ως χώρα εισόδου και χρειαστεί να παραμείνουν στη χώρα μετανάστες. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μία ανησυχητική κατάσταση από τα βόρεια σύνορα, η οποία ελέγχεται σε συνεννόηση με τους βόρειους γείτονες και την κεντρική Ευρώπη. Η χώρα λειτουργεί ως ζώνη τράνζιτ. Εάν αυτό ανακοπεί, πράγματι θα έχουμε κάποιους ανθρώπους οι οποίοι θα μείνουν στην Ελλάδα και αυτό είναι η έγνοια μας».
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στη συνθήκη Σένγκεν, για την οποία είπε ότι υπάρχουν συζητήσεις σε όλη την Ευρώπη, όμως επισήμανε ότι η κρίση του προσφυγικού αποτελεί παράλληλα και ευκαιρία. «Τα δυτικά Βαλκάνια για παράδειγμα μπαίνουν στις συζητήσεις ως ισότιμα εταίροι και διαχειριστές. Θεωρώ ότι αυτό δημιουργεί ευκαιρία στην Ευρώπη να ξαναδεί το ρόλο της συνολικά» κατέληξε.
Στο σύντομο χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Λάζαρος Γαϊτάνης παρουσίασε αναλυτικά τα στοιχεία της Frontex για τους μετανάστες τονίζοντας ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως αποθήκη ψυχών όπως τη χρησιμοποιεί ο πλούσιος Βορράς. Οπως είπε, το πρώτο 10μηνο του 2015, 540.000 πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα εισήλθαν στην Ελλάδα. Από αυτούς οι 150.000 πέρασαν τον Οκτώβριο στη χώρα μας από την Τουρκία. Συνολικά στις χώρες της Ε.Ε. εισήλθαν 1,2 εκατομμύρια άτομα, 4 φορές περισσότερα από πέρυσι. Αντίθετα από τη Λιβύη στην Ιταλία το πρώτο 10μηνο του 2015 πέρασαν 150.000 άτομα, δηλαδή 15.000 λιγότερα από πέρυσι.
Ο κ. Γαϊτάνης επισήμανε ότι είναι εξαιρετικά ανησυχητικό και το φαινόμενο του διαρκώς διογκούμενου αριθμού θυμάτων στα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας. «Η φωτογραφία δίπλα στο κύμα του τρίχρονου Αϊλάν Κουρντί, που πνίγηκε στο ταξίδι για την Κω, συγκλόνισε. Συγκλόνισε όμως τους απλούς ανθρώπους. Οχι τους ηγέτες κάποιων κρατών της Ευρώπης. Το «χορό» άνοιξε η Ουγγαρία. Την ακολούθησαν η Σλοβενία, η Κροατία, τα Σκόπια ακόμη και η Αυστρία υψώνοντας φράχτες. Αραγε ποια κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στην Ελλάδα των ανοιχτών θαλασσίων συνόρων και των χωρών που υψώνουν φράχτες;» αναρωτήθηκε. Ο κ. Γαϊτάνης είπε ότι σήμερα κινδυνεύει η ελεύθερη μετακίνηση στην Ε.Ε., αν δεν υπάρξει αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της Ενωσης, ενώ αναφέρθηκε στους Νόμους 4251/2014 και 4332/2015 που αποτελούν θετικά βήματα για την οικονομική ένταξη των μεταναστών και τη διαδικασία κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας. «Ομως η Ελλάδα δεν μπορεί να σηκώσει μόνη της βάρος του προσφυγικού προβλήματος. 160.000 πρόσφυγες είχε συμφωνηθεί να εγκατασταθούν σε χώρες της Ε.Ε. Μέχρι στιγμής εγκαταστάθηκαν μόλις 150!» πρόσθεσε.
Ιδιαίτερης νομικής αντιμετώπισης χρήζει το μεταναστευτικό σύμφωνα με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Βασίλειο Αλεξανδρή, ο οποίος είπε ότι τόσο το ελληνικό πλαίσιο όσο και το ευρωπαϊκό βρίσκεται υπό διαρκή αναθεώρηση. «Τους επόμενους μήνες θα πάμε σε μία συνολική αλλαγή του νομοθετικού καθεστώτος» ανέφερε χαρακτηριστικά τονίζοντας ότι σε επόμενη συνεδρίαση του ΔΣΑ θα τεθεί το θέμα κλεισίματος των συνόρων από άλλα κράτη για να γίνουν προτάσεις. «Ο ευρωπαϊκός νομικός πολιτισμός πρέπει να αποδείξει ουσιαστικά και όχι φραστικά ότι μπορεί να πάρει μέτρα για να αντιμετωπίσει την καταιγίδα του προσφυγικού ζητήματος σε επίπεδο ατομικών δικαιωμάτων. Οι Ελληνες δικηγόροι οργανώνουν σήμερα αυτή τη συζήτηση προκειμένου να δοθεί μία σωστή κατεύθυνση σε όλο το νομικό προβληματισμό ώστε να υπάρξει ασπίδα προστασίας» συμπλήρωσε.
Ελλιπής είναι τόσο η εθνική νομοθεσία όσο και η ευρωπαϊκή για το μεταναστευτικό. Οπως δήλωσε χθες η πρόεδρος Εφετών Ειρήνη Γιανναδάκη, η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση του τελευταίου καιρού, που εκδηλώνεται πράγματι με σφοδρότητα και δραματικό τρόπο, αλλά και οι τελευταίες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον στο νομικό πλαίσιο του μεταναστευτικό. «Είναι πάρα πολλές οι προκλήσεις που αφορούν την εφαρμοσιμότητα του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, τη ρυθμιστική ικανότητα του δικαίου ενόψει των εξελίξεων διεθνών και εθνικών» είπε η ίδια ενώ για το θέμα κινδύνου ή όχι της συνθήκης του Σένγκεν σημείωσε ότι το ζήτημα είναι υπερεθνικό και πρέπει τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα να το λύσουν. Για την υφιστάμενη εθνική νομοθεσία, σημείωσε ότι με δεδομένες τις τελευταίες εξελίξεις είναι ελλιπής. Ειδική αναφορά έκανε στα θέματα ασύλου, ιθαγένειας αλλά και νομιμοποίησης αλλοδαπών, τα οποία είναι πλέον δύσκολα διαχειρίσιμα, ενώ γενικά από τις χώρες υποδοχής υπάρχουν πλέον επιφυλάξεις.
Για το θέμα της κτήσης της ιθαγένειας ή όχι αναφέρθηκε η καθηγήτρια Συγκριτικού Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Ελίνα Μουσταΐρα, η οποία παρουσίασε τι συμβαίνει σε άλλα κράτη της Ε. Ε και είπε ότι «προσπαθούν να αποφύγουν τον τουρισμό ιθαγένειας». Ωστόσο, όπως σημείωσε, το ουσιαστικό πρόβλημα είναι να υπάρξει προστασία των ανθρώπων αλλά και προστασία του κράτους, ισορροπία στις κοινωνικές σχέσεις. «Είναι κρίμα να επικρατεί κυνισμός των άλλων κρατών προκειμένου να διασφαλίσουν τη δική τους ισορροπία και να μην συμμετέχουν στο πρόβλημα κάποιων χωρών όπως είμαστε εμείς, η Ισπανία και η Ιταλία στις οποίες οι μετανάστες έχουν άμεση πρόσβαση» συμπλήρωσε.
