Σπεύδουν ταχέως εν μέσω πένθους στο Ειρηνοδικείο Βόλου και υποβάλλουν δηλώσεις αποποίησης κληρονομιάς, σύζυγοι, τέκνα, γονείς αποθανόντος, αδερφοί, παιδιά των αδερφών, εγγονοί των αδερφών ενημερώνονται από… στόμα σε στόμα για τα χρέη του εκλιπόντος και αποποιούνται κάθε κληρονομικού στοιχείου είτε οι ίδιοι είτε οι εκπρόσωποί τους. Και έπεται συνέχεια. Ακολουθούν, παππούδες και γιαγιάδες του αποβιώσαντος, αν υπάρχουν παππούδες και προγιαγιάδες του κληρονομούμενου και οι σύζυγοι κληρονομούμενου.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Πενταπλασιάστηκαν στα χρόνια της κρίσης οι δηλώσεις αποποίησης κληρονομιών. Οι δηλώσεις στο Ειρηνοδικείο Βόλου αριθμούν κάθε χρόνο εκατοντάδες όταν προ κρίσης στο Πρωτοδικείο Βόλου που είχε την αρμοδιότητα ήταν μερικές δεκάδες και πάντως δεν ξεπερνούσαν τις 100.
Δυστυχώς, η κρίση και οι επιπτώσεις της στα νοικοκυριά προκάλεσε μεγάλα οικονομικά προβλήματα, τα οποία σκιάζουν το θάνατο ολοένα και περισσότερων ανθρώπων καθώς τα χρέη ακολουθούν γενιές και γενιές. Ομως, με αξιόπιστη και έγκαιρη ενημέρωση υπάρχει ο τρόπος απαλλαγής με την δήλωση αποποίησης. Μάλιστα, η εν λόγω διαδικασία ακολουθείται από ολοένα και περισσότερους κληρονόμους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 έγιναν εκατόν δεκαοκτώ περισσότερες αποποιήσεις κληρονομιάς συγκριτικά με το 2013, ενώ και το 2015 φαίνεται ότι θα κλείσει επίσης με θετικό πρόσημο.
Αναλυτικά σύμφωνα με στοιχεία από το Ειρηνοδικείο Βόλου, το 2013 έγιναν 357 δηλώσεις αποποίησης κληρονομιάς, το 2014 – 475 και το 2015 έως σήμερα 460. Οι διαθήκες που έγιναν αντίστοιχα ήταν 364 το 2013, 530 το 2014 και 340 από τις αρχές του 2015 έως και σήμερα.
Γίνονται δεκτές
Οι περισσότερες από τις δηλώσεις γίνονται δεκτές από το Ειρηνοδικείο Βόλου, όμως απορίας άξιον είναι αν εξίσου σε όλες τις υποθέσεις υπάρχει αξιόπιστη ενημέρωση και τεκμηριωμένη ως εκ τούτου απόφαση για αποποίηση των κληρονομικών στοιχείων.
Οι περισσότεροι απευθύνονται μόνοι τους ή και με κάποιον Δικηγόρο στο Ειρηνοδικείο και είναι ενημερωμένοι για τις οφειλές του εκλιπόντος ανεπίσημα από το κοντινό ή ευρύ οικογενειακό περιβάλλον.
Οι κληρονόμοι είναι σε κάθε περίπτωση ήσυχοι ότι σε οποιαδήποτε όχληση από την Εφορία, τα Ασφαλιστικά Ταμεία, Τράπεζες θα έχουν το αντίγραφο της δήλωσης αποποίησης και δεν θα φέρουν καμία απολύτως ευθύνη για τα επίμαχα χρέη. Οι κληρονομιές αφορούν σε πραγματικά χρέη που «κυνηγούν» το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον του θανόντος μέχρι να αποπληρωθούν εκτός αν γίνει εγκαίρως η αποποίησης της κληρονομιάς.
Ομως, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν αποκλείεται η αποποίηση να γίνεται χωρίς επαρκή γνώση. Παράλληλα με τα χρέη μπορεί να υπάρχουν άγνωστα περιουσιακά στοιχεία του θανόντος και δυστυχώς οι δηλώσεις εφόσον υποβληθούν και γίνουν δεκτές από το Ειρηνοδικείο Βόλου μετά είναι αμετάκλητες για να ανακληθούν.
Στις περιπτώσεις ανηλίκων η αποποίηση γίνεται από τους γονείς για λογαριασμό των τέκνων με ειδικό πληρεξούσιο και συζητούνται με την εκούσια διαδικασία του Ειρηνοδικείου Βόλου. Από αρχές του 2013 έως και σήμερα εκδόθηκαν συνολικά 120 αποφάσεις.
Η διαδικασία
Σύμφωνα με νομικούς, η αποποίηση της κληρονομιάς είναι η δήλωση βούλησης του προσωρινού κληρονόμου στον οποίο έχει επαχθεί η κληρονομιά ότι δεν δέχεται την κληρονομιά και δεν επιθυμεί να καταστεί οριστικά κληρονόμος. Η αποποίηση γίνεται με δήλωση στο Ειρηνοδικείο, ενώ η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομιάς είναι τέσσερις μήνες από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση της επαγωγής και του λόγου της κληρονομίας. Η τελευταία βραχεία προθεσμία παρατείνεται και γίνεται ένα έτος σε περίπτωση που ο κληρονόμος είναι κάτοικος εξωτερικού ή σε περίπτωση που η επαγωγή της κληρονομιάς έγινε όσο ο κληρονόμος κατοικούσε στην αλλοδαπή.
Πάντως, η απόδειξη του χρόνου που κανείς έλαβε γνώση της κληρονομιάς, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι μία διαδικασία η οποία μπορεί να τεκμηριωθεί δύσκολα, γι’ αυτό και καλό είναι η δήλωση να γίνεται τέσσερις μήνες από το θάνατο του εκλιπόντος.
Και αποποιήσεις τέκνων
Σε περίπτωση αποποίησης, η κληρονομιά υπάγεται στους κληρονόμους του αποποιήσαντα κληρονόμου. Ο αποποιήσας εκτιμάται ότι πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε περίπτωση που υπάρχουν τέκνα διότι η τυχόν κατάχρεη κληρονομιά επάγεται σε αυτά. Σκόπιμη ως εκ τούτου θεωρείται η έγκαιρη αποποίηση της κληρονομιάς και για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου εκ μέρους των γονιών του κατόπιν χορήγησης της σχετικής άδειας από το αρμόδιο Δικαστήριο.
Προστασία του κληρονόμου
Πάντως, σε περίπτωση που η κληρονομιά είναι κατάχρεη υπάρχει η δυνατότητα να προστατευθεί ο κληρονόμος χωρίς να χρειάζεται να αποποιηθεί απαραιτήτως την κληρονομιά. Για να μην πληρώσει τους δανειστές με την ατομική του περιουσία εκτιμάται από δικηγορικούς κύκλους ότι μπορεί να προχωρήσει σε αποδοχή της κληρονομιάς με το ευεργέτημα της αποδοχής. Η διαδικασία γίνεται επίσης με υποβολή δήλωσης. Με βάση αυτή ο κληρονόμος δεν ευθύνεται πλέον με την προσωπική του περιουσία παρά μόνο με το ενεργητικό της κληρονομιάς και όσο αυτό επαρκεί.
Ωστόσο έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Πρέπει να συντάξει το ενεργητικό και το παθητικό της περιουσίας εντός προθεσμίας τεσσάρων μηνών από την δήλωση αποδοχής ενώπιον Συμβολαιογράφου, η απογραφή που θα συνταχθεί να μην είναι ανακριβής εκ δόλου ή να μη διαχειρίζεται την κληρονομική ομάδα δόλια και να μην εκποιήσει ακίνητα της κληρονομιάς χωρίς προηγούμενη άδεια δικαστηρίου.
