Μεγάλη η προσφορά της οικογένειας Χατζηγάκη σε δύσκολες περιόδους και στα νεότερα χρόνια
Ιστορίες ανδρείας έχουν γραφεί ανεξίτηλα σε δύσκολες εποχές, με την οικογένεια Χατζηγάκη να αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο στην ενότητα της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης. Με βαθιές ρίζες προσφοράς και κοινωνικής ευαισθησίας, συνέβαλε αποφασιστικά στη διάσωση πολλών εβραϊκών οικογενειών στον Βόλο και την ευρύτερη Θεσσαλία και τιμήθηκε σε μεγάλη εκδήλωση, που διοργανώθηκε παλαιότερα στην Αθήνα, για την προσφορά της στην Ισραηλιτική Κοινότητα Βόλου.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Με αφορμή την ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος, που τιμάται την 27η Ιανουαρίου, και ενόψει των εκδηλώσεων, που διοργανώνονται την ερχόμενη Κυριακή 6 Φεβρουαρίου στον Βόλο από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, την Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας και Σποράδων και την Ισραηλιτική Κοινότητα Βόλου, ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ καταγράφει σελίδες μεγάλης προσφοράς, με επίκεντρο οικογένεια με βαθιές ρίζες ψυχής και ανθρωπιάς.
Με περίσσευμα καρδιάς, η οικογένεια Χατζηγάκη, συγγενείς του γνωστού Βολιώτη γιατρού Κώστα Χατζηγάκη, προσέφερε χέρι βοήθειας σε δεκάδες ψυχές, που κινδύνευσαν να σταλούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Με ρίσκο και αψηφώντας τον κίνδυνο, διέσωσαν χωρίς δεύτερη σκέψη τον Βολιώτη τραπεζίτη Ισίδωρο Βαρούχ και την οικογένεια του, αλλά και τους Εβραίους των Τρικάλων, ανοίγοντας δίοδο ελπίδας για πολλές οικογένειες στη Θεσσαλία.
Μέλη της οικογένειας συνέστησαν μεταγενέστερα το Ιδρυμα Χατζηγάκη, διευρύνοντας τις δράσεις προσφοράς σε πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο. Με πεδίο δράσης όλη την Ελλάδα και διαρκή ευαισθησία, η κοινωνική παράδοση μεταλαμπαδεύεται στις νεότερες γενιές, ως παρακαταθήκη ζωής και ελπίδας.
Αξιέπαινη δράση
Την κοινωνική δράση της οικογένειας στον καιρό της κατοχής κατέγραψε σε χειρόγραφες σημειώσεις του ο γνωστός Βολιώτης γιατρός Κώστας Χατζηγάκης, με τους γιους του Αλέξη και Πέτρο να συνεχίζουν με την ίδια ευαισθησία την οικογενειακή παράδοση.
Σε ηλικία 15 ετών, ο Κώστας Χατζηγάκης συνέβαλε αποφασιστικά στη διάσωση του Ισίδωρου Βαρούχ και της οικογένειάς του, μαζί με τον πατέρα του Αλέξανδρο και τον θείο του Δημήτρη, αδελφό του πατέρα του. Με κίνδυνο της ζωής τους φυγάδευσαν τον Ισίδωρο Βαρούχ από τον Βόλο στα Τρίκαλα και από εκεί στην Πίνδο, μεταμφιεσμένο σε χωριάτη, για να μη γίνει αντιληπτός από τους Γερμανούς.
«Ενα απόγευμα ο θείος μου Μήτσος μού παρήγγειλε να πάω στο γραφείο. Οταν πήγα, δίπλα στον θείο μου ήταν δύο χωριάτες, ένας άνδρας κοντός και άσχημος και μία ωραιότατη γυναίκα, προφανώς ντυμένοι χωριάτες για κάλυψη. Ηταν ο τραπεζίτης του Βόλου Εβραίος Βαρούχ και η σύζυγός του. Ο θείος μου έδωσε την οδηγία του. Κρύψε τους στην ίσμπα.
Τους πέρασα από την αυλή με προσοχή μη μας δουν οι Γερμανοί, που διέμεναν στο σπίτι, τους κατέβασα στο υπόγειο από μια αφανή πόρτα και τους έκρυψα στην ίσμπα, που ήταν δωμάτιο κρυφό-τυφλό, το οποίο ως πόρτα είχε μια ντουλάπα, που αν έβγαζες ένα μεγάλο καρφί από ένα σημείο, άνοιγε ως πόρτα ολόκληρη. Τους έκρυψα και τους έδωσα ένα σύνθημα με χτυπήματα για αναγνώριση», γράφει ο Κώστας Χατζηγάκης.
Διέσωσαν πολλές οικογένειες
Μιλώντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο Αλέξης Χατζηγάκης, γιος του Βολιώτη γιατρού και αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Χατζηγάκη, υπογραμμίζει ότι «ο παππούς μου Αλέξανδρος είχε την ευθύνη με τον αδελφό του να σώσουν τους Βαρούχ και από τον Σέφελ, πρόξενο της Γερμανίας στον Βόλο, είχε διαρρεύσει η πληροφορία ότι θα τους συλλάβουν οι Γερμανοί, από μέρα σε μέρα. Μόλις το έμαθαν ο παππούς μου και ο αδελφός του, αποφάσισαν αμέσως να βοηθήσουν την οικογένεια. Τους έντυσε χωριάτες ο θείος του πατέρα μου και τους πήγαν στο δικηγορικό γραφείο του παππού μου, στα Τρίκαλα. Εκεί τους συνάντησε ο πατέρας μου και τους έκρυψε στο υπόγειο για να σωθούν».
Μεγάλη η κοινωνική προσφορά της οικογένειας, που δεν δίστασε ούτε στιγμή να βοηθήσει στη διάσωση εκατοντάδων οικογενειών, όταν πληροφορήθηκαν ότι οι Γερμανοί ετοιμάζονταν να συλλάβουν τους Εβραίους των Τρικάλων και να τους οδηγήσουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το πληροφορήθηκαν τυχαία, καθώς οι Γερμανοί είχαν επιτάξει δωμάτιο του σπιτιού της οικογένειας, όπου διέμεναν δύο Γερμανοί αξιωματικοί. Διακριτικά, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, ο Αλέξανδρος Χατζηγάκης, ο αδελφός του Δημήτρης και ο έφηβος, τότε, Κώστας Χατζηγάκης κινήθηκαν τάχιστα και με το πρώτο φως της μέρας άρχισε η μεγάλη επιχείρηση διάσωσης και πολλές οικογένειες φυγαδεύτηκαν σε μικρές ομάδες, γλιτώνοντας από βέβαιο θάνατο.
Το επόμενο πρωί μόλις χάραξε η μέρα, μέλος της οικογένειας πήγε στο κατάστημα του Μωυσή Σολομών, ο οποίος διατηρούσε εμπορικό στο κέντρο των Τρικάλων με υφάσματα. Ενημέρωσε για το σχέδιο των Γερμανών και με την παρότρυνση του ραβίνου έφυγαν σε μικρές ομάδες οι Εβραίοι των Τρικάλων και γλίτωσαν. «Την άλλη μέρα πρωί-πρωί ο θείος μου Μιχαλάκης, εις τον οποίον ανετέθη να ειδοποιήσει τους Εβραίους, έσπευσε στην εβραϊκή συνοικία, στο κατάστημα υφασμάτων του Μωυσή Σολομών και του είπε τα δυσάρεστα νέα και ότι θα έπρεπε ανά μικρές ομάδες, με όσα λιγότερα πράγματα για να μην προκληθεί προσοχή, να φύγουν αμέσως προς διάφορες κατευθύνσεις. Ετσι έγινε και σώθηκαν οι Εβραίοι των Τρικάλων» σημειώνει ο Κώστας Χατζηγάκης, ανατρέχοντας στα δραματικά γεγονότα του 1943.
Ιδρυμα προσφοράς
Καρπός προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο το Πολιτιστικό Ιδρυμα Παναγιώτη Χρ. Χατζηγάκη, το οποίο ιδρύθηκε το 2008 από μέλος της οικογένειας Χατζηγάκη. Πρόκειται για Κοινωφελές Ιδρυμα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με άξονες τον πολιτισμό, την αλληλεγγύη και την κοινωνική προσφορά.
Το Ιδρυμα φέρει το όνομα της οικογένειας Χατζηγάκη, η οποία από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους το 1881 έχει να επιδείξει συνεχή παράδοση ενασχόλησης και προσφοράς, πολιτικής και κοινωνικής, στον ελληνικό δημόσιο βίο.
Το Ιδρυμα φιλοδοξεί να συνεχίσει και να τιμά την οικογενειακή παράδοση. Αρχισε επίσημα τη δράση του το 2012 και φέρει το όνομα του συγγραφέα Παναγιώτη Χατζηγάκη, ο οποίος δώρισε όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία του για τη σύσταση και τη λειτουργία του Ιδρύματος. Στους καταστατικούς σκοπούς του περιλαμβάνονται οι κοινωφελείς, πολιτιστικές και αναπτυξιακές δράσεις με έμφαση στην πρόνοια, την παιδεία και τον πολιτισμό.
«Θέλουμε να προσφέρουμε όσο και όπου μπορούμε, με τις δυνάμεις και τα μέσα που διαθέτουμε, σε αυτούς που χρειάζονται ένα χέρι βοηθείας και αλληλεγγύης» υπογραμμίζει ο Στέλιος Χατζηγάκης, πρόεδρος και συνιδρυτής του Πολιτιστικού Ιδρύματος.
Κοντά στον άνθρωπο
«Ο ιδρυτής του Ιδρύματος είναι συγγενής μας, άνθρωπος καλλιεργημένος, ευγενής. Η οικογένεια έχει ρίζες στα Τρίκαλα και εμείς αποτελούμε τον κλάδο από τον Βόλο», αναφέρει ο Αλέξανδρος Χατζηγάκης, αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Χατζηγάκη.
«Το Ιδρυμα αποτελεί ένα ακόμη «παρακλάδι» της κοινωνικής προσφοράς της οικογένειας. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση η προσφορά. Λειτουργούμε με αίσθημα ευθύνης, προς όφελος της κοινωνίας. Αλλωστε, πιστεύουμε ότι ο καθένας πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθά τους γύρω του», υπογραμμίζει ο ίδιος.
Με βαριά κληρονομιά το οικογενειακό όνομα και τη μακρά ιστορία προσφοράς, τα μέλη του Ιδρύματος Χατζηγάκη συνεχίζουν στον δρόμο που χάραξαν οι προγενέστεροι, με τον Αλέξη Χατζηγάκη να επισημαίνει ότι «πρέπει να βοηθάμε την κοινωνία, να μην είμαστε απομονωμένοι», για να προσθέσει ότι οι αρχές και οι αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης αποτελούν καθοριστικής σημασίας παράγοντα σε διαχρονική βάση.
