ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Θανάσης Λάλας: Η τέχνη είναι φως στο σκοτάδι

θανάσης-λάλας-η-τέχνη-είναι-φως-στο-σκο-743776

Ο γνωστός δημοσιογράφος, που αποδείχθηκε αποκάλυψη ως εικαστικός, αναλύει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ την έννοια της τέχνης

Παλιός γνώριμος του χώρου τέχνης «δ.» ο Θανάσης Λάλας, επανέρχεται στις εικαστικές δραστηριότητες του Βόλου, συμμετέχοντας στην ομαδική έκθεση ζωγραφικής «Συγγενείς διαφορετικότητες». Ο Θανάσης Λάλας ψάχνει στα σκοτεινά μαργαριτάρια της τέχνης και ξεδιπλώνει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ τις απόψεις του περί τέχνης. Η συμμετοχή του στην ομαδική έκθεση, που φιλοξενείται στον χώρο τέχνης «δ.», αποτελεί την αφορμή για μια συζήτηση αμιγώς εικαστικού χαρακτήρα με πινελιές φιλοσοφημένης διάθεσης, με αφετηρία και κατάληξη τα χρώματα, την εικόνα της δημιουργίας και όσα προσφέρει στην ψυχή του.

Συνέντευξη στη ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ

Κάθε επιφάνεια μπορεί να αποτελέσει, εν δυνάμει, πεδίο ζωγραφικής δημιουργίας;

Οπουδήποτε μπορείς να ζωγραφίσεις… Πάνω σε ένα παπούτσι, σε έναν λευκό ή μουτζουρωμένο καμβά, στον τοίχο, στα χέρια σου, στο μαρμάρινο τραπέζι του καφενείου, σε ένα πιάτο, πριν το γεμίσεις με φασολάκια ή μελιτζάνες ιμάμ… Κάθε φορά το υλικό σε οδηγεί σε έναν άλλο κόσμο!

Ποια συναισθήματα σας συνδέουν με τη στιγμή της έμπνευσης;

Οταν ζωγραφίζω, δεν σκέφτομαι τίποτα. Εγκαταλείπομαι σαν πέτρα σε ωκεανό! Ενας άλλος αποφασίζει το αποτέλεσμα, ένας «θεός» επιλέγει το πού, το πώς, το γιατί… Αυτός ο «άλλος» που καθημερινά έχει αναλάβει εργολαβικά να βολτάρει στα σκοτάδια μου, εκεί που κατοικούν οι φόβοι, οι ενοχές, τα όνειρα, οι εφιάλτες, τα μεγάλα και τα μικρά μυστικά και μυστήρια που μας καθορίζουν. Λυτρώνομαι κάθε φορά που μπαίνω σε αυτή τη διαδικασία. Δεν φοβάμαι αυτή την παράδοση στον «θεό» ή στον «άλλο» μου εαυτό όταν ζωγραφίζω, γιατί πάντα το αποτέλεσμα είναι μια εικόνα που υπάρχει στα όνειρά μου και αυτή θέλω να δω να «ζωντανεύει».

Απάντηση σε υπαρξιακό ερώτημα κάθε έργο που ολοκληρώνεται;

Κάθε φορά που τελειώνει ένα έργο νιώθω πως κάποιος άλλος, άγνωστος, ζωγράφισε τα όνειρά μου… Ποιος ξέρει τόσο καλά αυτά τα φανταστικά σκηνικά που μέσα τους ζει η φυλή των ανθρωπόμορφων που είναι πλασμένα από τις αδυναμίες μου, τα λαμπερά μου, τα σκοτεινά μου, τις ενοχές και τους φόβους μου; Ποιος; Ποιος φτιάχνει αυτά τα ονειρικά σκηνικά που μέσα τους οι αισθήσεις μου οξύνονται και ακούω σιωπές, βλέπω πίσω από καθρέφτες, χαϊδεύω κάτω από το δέρμα, καβαλώ ανείπωτα και ταξιδεύω στα γνωστά στέκια σαν άγνωστος.

Ελπίδα η τέχνη στην εποχή της πανδημίας;

Πιστεύω ότι σήμερα η μόνη ελπίδα μας είναι να βγάλουμε την ψυχή μας από το μπαούλο. Μόνο έτσι θα μπει φρένο στο τρεχαλητό του μυαλού μας. Το μυαλό είναι ένα σκυλί που, αν δεν το δέσεις από την ψυχή, ικανοποιεί τις επιθυμίες ενός ζώου, οδηγεί τον άνθρωπο με ιλιγγιώδη ταχύτητα στο θαυμαστό κόσμο των ζώων.

Υπάρχει ακόμα ελπίδα… Ναι το πιστεύω, υπάρχει!

Τίποτε δεν μπορεί να απειλήσει τον άνθρωπο, την ανθρώπινη ψυχή. Η μόνη απειλή του ανθρώπου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, το μυαλό του.

Το κακό το κάνει ο ίδιος ο άνθρωπος στον άνθρωπο, ψάχνοντας συνεχώς δυνατότητες εναντίον των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Ο άνθρωπος τώρα, προσπαθεί να πετύχει μέσω της τεχνολογίας το αδύνατον…

Να αναπτύξει ταχύτητες που δεν μπορεί να παρακολουθήσει το ανθρώπινο μυαλό. Αυτό οδηγεί τον άνθρωπο στην ασάφεια. Οσο πιο μεγάλη ταχύτητα αναπτύσσουμε, τόσο χάνουμε ένα μέρος της όρασής μας. Δεν βλέπουμε τα κοντινά, μόνο τα μακρινά διακρίνουμε. Και αυτό μας κάνει να ζούμε με τα μακρινά χάνοντας τα τωρινά, το παρόν, που είναι το ζητούμενο, που είναι η ζωή, που είναι η γέφυρα με το μέλλον.

Η τέχνη δίνει, ουσιαστικά, διεξόδους ψυχικής ανάτασης και έκφρασης ταυτόχρονα;

Τελευταία, με έναν πολύ έντεχνο τρόπο, κάποιοι σκέπασαν με μια βαριά κουβέρτα τα συναισθήματά μας, την ψυχή μας. Η ψυχή, κάνει τον καθένα μας αναντικατάστατο.

Και τι είναι η ψυχή; Η ψυχή… Μια έρημος… Μια έρημος, η ψυχή του καθενός μας. Ο καθένας πρέπει να ανακαλύψει την ερημιά του. Μόνο έτσι μπορεί να αντέξει το ανεξήγητο της ύπαρξής του. Το ανεξήγητο πιάνει πολύ περισσότερο χώρο μέσα μας, από το δυνατόν να εξηγήσουμε.

Τι βοηθάει να μη χάσουμε την ψυχή μας; Η τέχνη, ο ποιητής, ο μουσικός, ζωγράφος…

Πώς ορίζεται, στο δικό σας οπτικό πεδίο, η έννοια της τέχνης;

Εχω παρατηρήσει ότι στις μέρες μας, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε πιο εύκολο το «ναι» από το «όχι» στη ζωή μας… Οι περισσότεροι φοβόμαστε τη μοναξιά τού «όχι». Ξέρετε, είναι πολύ εύκολο να πέσεις στο ποτάμι και, χωρίς να κάνεις τίποτε, να αφεθείς να παρασυρθείς από το ρεύμα. Είναι πολύ δύσκολο να αντιστέκεσαι. Γι’ αυτό, τιμώ τους αντιφρονούντες, όπου και αν βρίσκονται. Αυτός που διαφωνεί φωτίζει με διαφορετικότητα την πληκτική ομοιομορφία.

Ο θάνατος του καλλιτέχνη στην εποχή μας είναι τα εύκολα «ναι»!

Δυστυχώς και οι επονομαζόμενοι «καλλιτέχνες» στην εποχή μας έπαψαν να αντιστέκονται, έπαψαν να είναι τα τρανά «όχι». Εγιναν εμπορεύματα, ξεπουλήθηκαν στο ράφι της κατανάλωσης.

Τα «όχι» της τέχνης δείχνουν το μέλλον;

Η αληθινή τέχνη με τα «όχι» της δείχνει, σε έναν κόσμο που λέει σε οτιδήποτε «ναι», ποιο είναι το μέλλον. Η τέχνη είναι φως στο σκοτάδι και όχι σκοτάδι στο φως. Με τα «ναι» της η τέχνη το μόνο που καταφέρνει είναι να κολακεύει. Με την κολακεία δεν προχωράμε… Στεκόμαστε στο ίδιο σημείο, βλεπόμαστε στον καθρέφτη και αυτοθαυμαζόμαστε. Ο κόσμος προχωρεί με τη συνεχή κριτική. Η κολακεία του κοινού είναι ο θάνατος της τέχνης. Η πρωτοπορία που μετατρέπεται σε μόδα, δολοφονεί τη διαφορετικότητα.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου