Η Βολιώτισσα εκπαιδευτικός και συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το καινούργιο της βιβλίο
Την εσωτερική ανάγκη, που την οδηγεί σε δρόμους επικοινωνίας με τους φίλους του βιβλίου, αποκρυπτογραφεί στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η Βολιώτισσα εκπαιδευτικός και συγγραφέας Ελενα Νταβλαμάνου, με αφορμή την παρουσίαση του καινούργιου της βιβλίου «Ενας παρεξηγημένος φίλος». Αναλύοντας τα μηνύματα του καινούργιου της βιβλίου, υπογραμμίζει ότι η επικοινωνία της με τα παιδιά μέσω του γραπτού λόγου γεμίζει με πλούτο συναισθημάτων την ψυχή της. Η συγγραφή βιβλίων για παιδιά είναι απόρροια της εκπαιδευτικής της δραστηριότητας και όπως επισημαίνει ενισχύει τους διαύλους επικοινωνίας με τη δημιουργικότητα και την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων.
Συνέντευξη στη ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Εσωτερική ανάγκη για μια συγγραφέα η επικοινωνία μέσω του γραπτού λόγου;
Γράφω για μένα σημαίνει ανοίγω μια τόση δα πορτούλα και δραπετεύω από την ανιαρή πραγματικότητα, γράφω σημαίνει ταξιδεύω στον χώρο και τον χρόνο, αν και καθισμένη στο γραφείο μου μπροστά στον υπολογιστή μου. Σημαίνει δίνω διέξοδο στις ιστορίες, που γυρίζουν στο μυαλό μου, σε ήρωες που επιτακτικά μου ζητούν να πάρουν σάρκα και οστά και να τρυπώσουν στον μικρόκοσμο των παιδιών. Κυρίως, όμως, σημαίνει επικοινωνώ, μοιράζομαι τις ιστορίες μου με τα παιδιά σε ένα μοίρασμα, που δεν είναι ξόδεμα, αντίθετα με κάνει πλουσιότερη.
Το παιδικό βιβλίο αποκτά άλλη διάσταση μέσα από τη ματιά μιας εκπαιδευτικού;
Η εκπαίδευση είναι μια δουλειά, η οποία είναι συμβατή με τη συγγραφή. Ως εκπαιδευτικοί, έχοντας τη γλύκα και την αγωνία στο αλώνι των καθημερινών σχέσεων με τα παιδιά, νομίζω ότι εκπαιδευόμαστε, ώστε τις απογευματινές ώρες να μπορούμε όλο αυτό το οποίο ζήσαμε με κάποιο τρόπο να το μετουσιώσουμε σε δημιουργία και λόγο. Θα έλεγα πως τα βιβλία μας γίνονται, άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα, αγγελιαφόροι μηνυμάτων, χωρίς ωστόσο να χάνουν τη διάθεσή τους για τέρψη των μικρών αναγνωστών.
Τι κρύβει άραγε «Ενας παρεξηγημένος φίλος», αλήθειες για τα παιδιά και ηθικά διδάγματα για τους μεγάλους;
Το «Ενας παρεξηγημένος φίλος» είναι ιστορία, που αφορά στην παιδική φοβία «αν δεν είσαι καλό παιδί, θα σε πάρει ο αστυνόμος», που αδικαιολόγητα περνούν οι γονείς στα παιδιά τους. Ο αστυνόμος είναι όργανο της τάξης και υπάρχει για να μας βοηθά και να μας προστατεύει, όχι για να είναι αντικείμενο φόβου. Ευελπιστώ το βιβλίο μου να βοηθήσει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν κάποιες άτοπες φοβίες και ταυτόχρονα να μάθουν τον τρόπο που απαιτείται ώστε να καταρριφθεί ένα στερεότυπο ή γενικότερα πώς να σκέφτονται κάποια πράγματα που θεωρούνται δεδομένα, ώστε να καταλήγουν σε δικά τους λογικά συμπεράσματα. Θεωρώ πως το συγκεκριμένο βιβλίο δίνει το ερέθισμα στα μικρά παιδιά να κατανοήσουν πως ο αστυνόμος είναι ο δικός μας καθημερινός ήρωας.
Το παιδικό βιβλίο είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση απ’ ό,τι δείχνει σε πρώτη ανάγνωση;
Αν ο λόγος κι η εικόνα κινητοποιούν διαδρομές του νου και της ψυχής, τα παιδιά είναι έντιμοι ταξιδευτές. Τα παιδιά αποτελούν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό κοινό, που παρ’ ότι δεν έχουν ξεκάθαρα διακριτές αξίες, διαθέτουν ένα έντονο κριτήριο του σωστού και του λάθους, του καλού και του κακού και μια αυθόρμητη ροπή στο καλό, στο δίκαιο και σωστό, γεγονός που εμάς τους συγγραφείς μας καθιστά πολύ προσεκτικούς στην επιλογή των θεμάτων. Μέσα από μια σωστά ειπωμένη ιστορία μπορεί κανείς να πλησιάσει με σοβαρότητα και ευαισθησία δύσκολα θέματα, όπως ο χωρισμός, η ασθένεια, η διαφορετικότητα, οι φοβίες, τα στερεότυπα.
Ποια είναι τα μηνύματα, που κρύβονται πίσω από τις γραμμές για τον αναγνώστη;
Οταν γράφω έχω στο μυαλό μου ένα βασικό μήνυμα και πολλά επιμέρους. Ωστόσο, δεν θα ήθελα να τα επιβάλλω στη σκέψη των παιδιών. Μου αρκεί η αισθητική απόλαυση που θα προσφέρει αρχικά το βιβλίο, γνωρίζοντας ότι η ανάγνωσή του λίγο καιρό μετά θ’ ανοίξει καινούργια παράθυρα. Γράφω για το «τώρα» και για το «μετά» των παιδιών. Επιδιώκω ν’ ανακαλύπτουν κρυμμένα μηνύματα σε κάθε νέα ανάγνωση. Οι αναγνώστες λαμβάνουν από τα βιβλία το μήνυμα που μπορούν, έχουν ανάγκη και είναι έτοιμοι να λάβουν τη στιγμή που τα διαβάζουν. Είναι μια ζώσα σχέση, διαρκώς ενεργή, η σχέση μας με το βιβλίο και συνήθως δεν ολοκληρώνεται αφού το κλείσουμε. Εργάζεται μέσα μας, μεγαλώνουμε μαζί της, όσο αναρωτιόμαστε, όσο αισθανόμαστε, όσο ενδιαφερόμαστε γι’ αυτό. Mέσα στις σελίδες του βιβλίου μου μπορεί να εντοπίσει κανείς μηνύματα για το λειτούργημα του αστυνομικού, για τη φιλία και την εμπιστοσύνη, για τους λανθασμένους χειρισμούς των γονέων που οδηγούν σε φοβίες και σε στερεότυπα, αλλά πάνω από όλα στοχεύω στην απόλαυση της ανάγνωσης, στη ζύμωση της ψυχής μέσα από την αναγνωστική διαδικασία, στην αγάπη για τη ζωή σε κάθε της έκφανση.
Το καινούργιο σας πόνημα είναι απόρροια προβληματισμού, βαθιάς σκέψης ή απλά αγάπης για το παιδί;
Μέχρι τώρα όσες ιστορίες έχω γράψει είναι απόρροια και των τριών συνισταμένων. Στο σχολείο, η καθημερινή επαφή με τα παιδιά δίνει εναύσματα για προβληματισμό σχετικά με θέματα που τα απασχολούν και υπάρχει έντονη η σκέψη πώς μπορώ εγώ, ως εκπαιδευτικός που έχω την τύχη να μοιράζομαι όλα όσα τους απασχολούν μαζί τους, μέσα από τα βιβλία μου να τους βοηθήσω να τα ξεπεράσουν. Ιδανικό είναι να ταυτιστούν με τους ήρωες, να καθρεφτίσουν σκηνές από τη δική τους ζωή στις ιστορίες, να εισπράξουν την κάθαρση που προσφέρει η ηθική δικαίωση. Και όλα αυτά βέβαια δεν είναι εφικτά αν δεν βασιλεύει στην καρδιά μου και στην καρδιά κάθε συγγραφέα η αγνή και άδολη αγάπη για το παιδί.
Ως συγγραφέας και εκπαιδευτικός τι συμβουλεύετε γονείς και παιδιά;
Η ενασχόληση με το παιδικό βιβλίο φέρνει κοντά τα παιδιά με τους γονείς ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να συμβαίνει. Ενα βιβλίο δίνει την ευκαιρία να γίνει έπειτα από την ανάγνωση, μια συζήτηση που το παιδί θα εκφράσει τις απορίες του, θα καταλάβει καλύτερα κάποια πράγματα και θα υπάρξει γόνιμη ανταλλαγή απόψεων. Επίσης, είναι παράλογο να περιμένουμε κάποιος να γίνει ξαφνικά βιβλιόφιλος ως ενήλικας, όταν δεν έχει μάθει να διαβάζει από μικρός. Αν δεν εξοικειωθεί το παιδί με κάτι σιγά σιγά από μικρό, δύσκολα θα μπορέσει να το αναζητήσει και να το αγαπήσει όταν μεγαλώσει. Υπάρχουν γονείς, που ισχυρίζονται ότι το παιδί τους δεν αγαπά το διάβασμα, βαριέται, δυσανασχετεί και προτιμά να ασχοληθεί με άλλα πράγματα. Το παιδί δεν θα μάθει από μόνο του να αγαπά το διάβασμα, δεν μπορούμε να έχουμε τέτοια απαίτηση. Βασική προϋπόθεση είναι να βλέπει και τους γονείς του να διαβάζουν, μιας και στις μικρές ηλικίες λειτουργεί μιμητικά. Εχει καθοριστική σημασία το διάβασμα να περάσει στη συνείδηση του παιδιού ως κάτι διασκεδαστικό, που το κάνουμε όλοι επειδή μας δίνει ευχαρίστηση και όχι ως κάτι καταναγκαστικό και υποχρεωτικό. Γιατί τότε θα το βλέπει ως αγγαρεία και είναι λογικό να το απωθεί. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο πώς το παρουσιάζεται η ανάγνωση ενός βιβλίου. Αν το διάβασμα προτείνεται στο παιδί κατόπιν της απαγόρευσης του τάμπλετ ή της τηλεόρασης τότε αποκτά τη μορφή τιμωρίας. Είναι σαν να καταδικάζουμε, με αυτό τον τρόπο, τη σχέση του με το βιβλίο. Είναι πολλά τα οφέλη του διαβάσματος και είναι πολύ σημαντικό να μάθει ένα παιδί να το αγαπά. Αλλά αυτό δεν θα είναι ποτέ εφικτό, αν ο ίδιος ο γονιός δεν αφιερώσει χρόνο, αν η αγάπη αυτή παρουσιάζεται ως υποχρέωση και αν στον βωμό της θυσιάζονται άλλα πράγματα που κάνουν το παιδί χαρούμενο.
Παρουσίαση βιβλίου
Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου «Ενας παρεξηγημένος φίλος» από τις εκδόσεις Μίνωας θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 13 Νοεμβρίου στην Ελληνογαλλική Σχολή Βόλου «Αγιος Ιωσήφ», στις 6.30 το απόγευμα.
Την εκδήλωση διοργανώνουν οι εκδόσεις Μίνωας, το βιβλιοπωλείο Πλαστελίνη, σε συνεργασία με το Δημοτικό Σχολείο «Αγιος Ιωσήφ», τον Σύλλογο Αποφοίτων, τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου και τον Σύλλογο Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Ν. Μαγνησίας. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο δικηγόρος, τ. αντιπεριφερειάρχης Γιώργος Καλτσογιάννης, ο διευθυντής Διεύθυνσης Αστυνομίας Μαγνησίας, αστυνομικός διευθυντής Βασίλης Καραΐσκος, η εκπαιδευτικός, πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων Ελληνογαλλικής Σχολής Βόλου «Αγιος Ιωσήφ» Αρτεμις Κουτσούκου, η ψυχολόγος Μαρίζα Χατζησταματίου και η συγγραφέας.
Την εκδήλωση θα συντονίσει η εκπαιδευτικός, πρόεδρος του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου Βόλου Γαβαλά Μαίρη. Θα συμμετάσχουν με θεατρικά και μουσικοχορευτικά δρώμενα οι μαθητές/τριες της Α’ και Γ’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου «Αγιος Ιωσήφ».
