Υποβρύχια Μουσεία στη Μαγνησία

υποβρύχια-μουσεία-στη-μαγνησία-701403

Πρόταση της Περιφέρειας προκειμένου να καταστούν επισκέψιμα δέκα αρχαία ναυάγια

Το πράσινο φως για την υλοποίηση ενός φιλόδοξου στόχου και συγκεκριμένα της δημιουργίας υποβρύχιων μουσείων στην περιοχή μας, έδωσε πρόσφατη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το οποίο ενέκρινε τη μελέτη για την ανάδειξη τεσσάρων ναυαγίων σε επισκέψιμους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, σε θαλάσσιες περιοχές των Σποράδων και στο δυτικό Παγασητικό. Η μελέτη, που εκπόνησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανάπτυξης του ενάλιου πλούτου, αλλά και του καταδυτικού τουρισμού, το οποίο προωθεί το υπουργείο Τουρισμού και η περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού. Το έργο, που χρηματοδοτείται από επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ, παρακολουθεί ειδική επιτροπή, μέλη της οποίας είναι η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ.

Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ

Στόχος των ιθυνόντων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, ωστόσο, είναι να δοθεί σταδιακά ανάλογη έγκριση και στα δέκα σημεία που καταγράφονται στη συνολική πρόταση που έχει υποβληθεί για την ανάδειξη των ενάλιων αρχαιοτήτων της περιοχής μας.

Στην πρόταση της Περιφέρειας Θεσσαλίας, καταγράφονται ως επισκέψιμοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι, για τη δημιουργία υποβρύχιων Μουσείων τα εξής ναυάγια:

Κλασικό ναυάγιο της Νήσου Περιστέρας, Βυζαντινά ναυάγια Περιστέρας, Ναυάγιο Ακρωτηρίου «Τσέλιος», Ναυάγιο βόρεια του όρμου του «Αγ. Δημητρίου» Αλοννήσου, Ναυάγιο Σκάντζουρας, Κλασσικό Ναυάγιο νήσου Φαγκρούς, Πελαγονήσι, Ναυάγιο στη θέση Κάτεργο Κυρά-Παναγίας, Οικισμός Ψαθούρας, Ναυάγιο Βραχονησίδας Μέλισσα.

Σημαντικά ναυάγια

Το Κλασικό ναυάγιο της Νήσου Περιστέρας, είναι ένα από τα σημαντικότερα κλασικά ναυάγια που έχουν ερευνηθεί ποτέ, κυρίως λόγω του μεγέθους του, που άλλαξε με την ανακάλυψή του, την αντίληψη για το μέγεθος των πλοίων που μπορούσαν να ναυπηγηθούν εκείνη την εποχή.

Τα Βυζαντινά ναυάγια της Περιστέρας αποτελούν κατ’ ουσία μία συγκέντρωση τριών ουσιαστικά ναυαγίων στην δυτική πλευρά της νήσου Περιστέρας στο βόρειο άκρο του όρμου Βασιλικού, που φέρουν παρόμοιο φορτίο (αμφορείς 12-13ου αιώνα) και έχουν βυθιστεί σε μια εξαιρετικά υπήνεμη θέση της περιοχής. Τα δύο βυζαντινά ναυάγια βρίσκονται σε βάθος 50-58μ με χιλιάδες αμφορείς το καθένα και απέχουν μεταξύ τους περίπου 5 μ. και σε απόσταση 120 μ. περίπου. Σε παρόμοιο με αυτά βάθος 57μ, βρίσκεται το τρίτο βυζαντινό ναυάγιο το οποίο έχει διαρραγεί και αποτελείται από δύο ξεχωριστούς σχεδόν όγκους αμφορέων.

Το ναυάγιο του Ακρωτηρίου «Τσέλιος» είναι κλασικό ναυάγιο το οποίο βρίσκεται στη νοτιοανατολική άκρα της Νήσου Περιστέρας σε βάθος 32-36μ με χιακούς αμφορείς οι οποίοι χρονολογούνται στον 4ο αιώνα πΧ. Η θέση του ναυαγίου σε επικλινή βυθό το διαφοροποιεί από τα ναυάγια που έχουν περιγραφεί παραπάνω, ενώ το ασταθές βραχώδες περιβάλλον στο οποίο έχει βρεθεί το φορτίο μετά από 2.500 χρόνια αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο ενδιαφέροντος για την ιστορία του ναυαγίου.

Στους επισκέψιμους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους προτείνεται να συμπεριληφθεί, παράλληλα, το ναυάγιο που βρίσκεται βόρεια του όρμου του «Αγίου Δημητρίου» Αλοννήσου, μετά την παροχή των σχετικών στοιχείων από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού του ΥΠΑΙΘΠΑ. Αφορά σε ναυάγιο καϊκιού που μετέφερε μεταλλοφόρο πέτρωμα. Το σκάφος ναυάγησε το 1905 και βρίσκεται σε βάθος 5-8 μέτρων, ενώ σώζονται τμήματα από το σκαρί του πλοίου.

Στην νοτιοανατολική πλευρά της Νήσου Σκάντζουρα σημειώνεται η θέση ενός αρκετά σημαντικού κλασικού ναυαγίου το οποίο ερευνήθηκε από την Ε.Ε.Α. κατά τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για το ναυάγιο το οποίο βρίσκεται σε έναν επικλινή σχετικά βυθό από τα 32 μέχρι τα 38 μέτρα και έχει έκταση 38.50 Χ 18.00μ περίπου. Στο ρηχότερο τμήμα του ναυαγίου όπου υπάρχει μεγαλύτερη πυκνότητα του φορτίου διακρίνονται τρεις διαφορετικοί τύποι αμφορέων, Θάσου, Μένδης και τύπου Σολόχα Διάσπαρτα ανάμεσα στους αμφορείς σε όλη την έκταση του ναυαγίου βρίσκονται αττικά αγγεία, αποθηκευτικά και επιτραπέζια κυρίως, όπως σκύφοι τύπου Α’, ενώ αριθμητικά λιγότερα είναι αγγεία, όπως ασκοί τύπου Guttous, φιαλίδια, πινάκια, λήκυθοι, λύχνοι, κανθαροκύλικες και άλλα.

Ενάλιοι θησαυροί

Στο νότιο άκρο της Νήσου Φαγκρούς σημαίνεται η θέση κλασσικού ναυαγίου σε βάθος 37 μέτρων. Το ναυάγιο βρίσκεται σε βάθος 37μ και φέρει φορτίο αμφορέων Μένδης Χαλκιδικής οι οποίοι έχουν χρονολογηθεί στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Τμήμα του έχει ανασκαφεί σε δύο ανασκαφικές περιόδους (1995-1996). Το ναυάγιο εκτείνεται σε μια περιοχή 80 τετραγωνικών μέτρων. Ξεκινάει από βραχώδη πυθμένα βάθους 28μ και καταλήγει σε αμμώδη περιοχή σε βάθος 36μ. Οι περισσότεροι αμφορείς είναι συγκεντρωμένοι στο βαθύτερο σημείο όπου φαίνεται να διατηρείται ένα άρτιο τμήμα του ναυαγίου διαστάσεων 15Χ11μ σε βάθος 35μ.

Στο νότιο άκρο της Βραχονησίδας του Αγίου Πέτρου στον ομώνυμο Ορμο Κυρά-Παναγιάς, έχει εντοπιστεί το γνωστό Βυζαντινό ναυάγιο με τα πινάκια του 12ου αιώνα. Στο ίδιο σημείο, και ειδικότερα μεταξύ της Νήσου Αγίου Πέτρου και της απέναντι δυτικής ακτής του ομώνυμου Ορμου βρίσκεται καταβυθισμένος προϊστορικός οικισμός, ο οποίος όμως δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς επισκεψιμότητας.

Στο βορειότερο ακρωτήρι της Κυρά-Παναγιάς, στη θέση Κάτεργο βρίσκεται Βυζαντινό ναυάγιο του 11ου αιώνα μ.Χ. Πρόκειται για ένα ακόμη βυζαντινό ναυάγιο στην περιοχή του οποίου το μεγαλύτερο μέρος του φορτίου έχει καταστραφεί. Σύμφωνα με δελτίο τύπου που εκδόθηκε από το ΥΠ.ΠΟ. τον Ιούλιο του 1994 μετά τον εντοπισμό του ναυαγίου από κλιμάκιο της Ε.Ε.Α. «Πιθανολογείται ότι το πλοίο στην προσπάθειά του να προσεγγίσει τον όρμο Πλανήτη, τον ασφαλέστερο λιμένα της νήσου, προσέκρουσε στην βραχώδη περιοχή της εισόδου του και κατέληξε στο βυθό σε βάθος 26 μέτρων. Κατά τη βύθιση του σκάφους παρέμειναν δεμένες πάνω στο κατάστρωμά του τρεις άγκυρες χωρίς να μπορέσουν να τις χρησιμοποιήσουν. Και οι τρεις σιδερένιες άγκυρες που ανήκουν στις άγκυρες τύπου «Υ» και χρονολογούνται στον 11ο αιώνα, βρίσκονται στη θέση τους».

Στο νοτιοανατολικό άκρο της Νήσου Κυρά-Παναγιάς απέναντι από την Βραχονησίδα Μέλισσα, έχει εντοπιστεί Βυζαντινό ναυάγιο με πινάκια και αμφορείς που βρίσκεται σε σχετικά μεγάλο βάθος 65-68 μέτρα.

Στις ανατολικές ακτές της Νήσου Ψαθούρας, σημειώνεται καταποντισμένος οικισμός σε βάθος που ξεκινά από τα 2 μέτρα. Η συγκεκριμένη θέση δεν προτείνεται κατά το στάδιο της χωροθέτησης να γίνει επισκέψιμη, λόγω ανεπαρκούς τεκμηρίωσης και έκθεσης σε ισχυρούς ανέμους.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου