Καθώς αρχίζει η συζήτηση για τον νέο εκλογικό νόμο, αναλογίζομαι πόσο άλλαξαν, στα χρόνια της μεταπολίτευσης, που κάθε κυβέρνηση έφερνε και έναν καινούργιο εκλογικό νόμο, κομμένο και ραμμένο στα δικά της μέτρα, οι απόψεις μου επί του θέματος. Βεβαίως, όχι μόνον οι δικές μου.
Είμαι από τους αναρίθμητους ανθρώπους, που ανδρωθήκαμε αγωνιζόμενοι, μεταξύ άλλων, για πιο δίκαιο εκλογικό σύστημα, πιστεύοντας ότι δεν μπορεί να είναι άλλο από την απλή αναλογική. Να παίρνει, δηλαδή, το κάθε κόμμα, σε έδρες, ό,τι ακριβώς του αναλογεί με βάση τις ψήφους, που του δίνουν οι πολίτες στις κάλπες. Θεωρητικώς εξακολουθώ να πιστεύω ότι πράγματι αυτό είναι το πιο δίκαιο σύστημα. Μόνο που φαίνεται να ισχύει για άλλες χώρες, ο δημόσιος βίος των οποίων δεν στιγματίζεται από τη ρετσινιά, που του κόλλησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Δεν είναι «ένα απέραντο φρενοκομείο».
Δυστυχώς, ο πολιτικός μας βίος κατατρύχεται από σύνδρομο, τον φόβο της ακυβερνησίας, επειδή δεν είμαστε μαθημένοι να συνεταιριζόμαστε και να συνεργαζόμαστε εντίμως και ισοτίμως. Με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο έχουμε ισχυρή κυβέρνηση και Βουλή με επτά κοινοβουλευτικές ομάδες. Αν οι εκλογές είχαν γίνει με απλή αναλογική, ακόμη και αν το πρώτο κόμμα είχε πάρει το ίδιο ποσοστό (39,85%), το πιο πιθανό ήταν ότι ακόμη θα βρισκόμασταν στα παζάρια, μεταξύ δώδεκα ή και περισσότερων κομμάτων, για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Η αλήθεια είναι ότι αυτό το «δώρο» των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα μού κάθεται στο στομάχι. Δεν μπορώ, όμως, να ξεχάσω αυτό που συνέβη, όταν μαγείρεψε στα δικά του μέτρα τον εκλογικό νόμο ο μακαρίτης Μένιος Κουτσόγιωργας, διαβλέποντας τη νίκη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Οταν, δηλαδή, φτάσαμε στο σημείο, το 1989, να πάρει η ΝΔ 44,3% στις εκλογές του Ιουλίου και 46,19% σε εκείνες του Νοεμβρίου, αλλά να μην μπορεί να κυβερνήσει, διότι έλαβε μόνον 145 έδρες τον Ιούλιο και 148 τον Νοέμβριο. Οπότε, μέσα σε δέκα μόλις μήνες στήθηκαν οι κάλπες τρεις φορές. Με τον Απρίλιο του 1990 να αναδεικνύεται, παρά το 46,89%, ασταθής κυβέρνηση, έρμαιο του εκβιασμού οποιουδήποτε βουλευτή της δεν του ικανοποιούσε όλες τις απαιτήσεις και τελικώς να ανατρέπεται εκ των έσω.
Με βαριά καρδιά, λοιπόν, καταπίνω το… ξίδι σαν γλυκάδι.
Γ. Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ
