Στη διπλωματία συνηθίζεται η χρήση λατινικών όρων. Επέλεξα τη λατινική διατύπωση της φράσης «η επανάληψις μήτηρ μαθήσεως». Αισθάνομαι την ανάγκη να επαναλάβω όσα έγραψα τον Σεπτέμβριο, αμέσως μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, τα οποία καθίστανται λίαν επίκαιρα, με τις τελευταίες τουρκικές προκλήσεις:
Καλά θα κάνετε κ. πρόεδρε να μην καλλιεργείτε μεγάλες προσδοκίες ως κυβέρνηση και ως μηχανισμός επικοινωνίας, εκεί που η εξέλιξη των πραγμάτων δεν εξαρτάται μόνον από τη δική σας θέληση.
Εσπευσαν οι έχοντες την ευθύνη της επικοινωνιακής σας πολιτικής να παρουσιάσουν τη συνάντησή σας με τον Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ως μέγα επίτευγμα. Ως την απαρχή μιας νέας κατάστασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι καταφέρατε, με την προσωπική σας γοητεία, να …ξεκλειδώσετε την ψυχή του σουλτάνου της Αγκυρας. Τόσον, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για «επανεκκίνηση» των τόσο προβληματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. Για νέο θετικό κλίμα.
Παρακολουθώντας επί μισό αιώνα τον τρόπο, με τον οποίο χαράσσεται και ασκείται η τουρκική εξωτερική πολιτική, ιδίως απέναντί μας, από τους «πασάδες» της Αγκυρας, ανεξαρτήτως ποιος κρατά το πηδάλιο διακυβέρνησης αυτής της χώρας, δεν έχω ψευδαισθήσεις. Χρήσιμο θα είναι να μην έχετε και εσείς, ούτε να καλλιεργείτε έωλες προσδοκίες στην κοινή γνώμη. Τα σχέδια της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα και γενικότερα απέναντι στον ελληνισμό είναι σταθερά και μακρόπνοα. Οι όποιες κατά καιρούς «διαφωνίες» δεν είναι τίποτε άλλο από πλειοδοσία αξιώσεων σε βάρος των δικών μας συμφερόντων. Στη βάση των σχεδιασμών συμπίπτουν όλοι, ομονοούντες, παρά τις κομματικές τους διαφορές. Κάτι που, δυστυχώς, δεν έχουμε καταφέρει εμείς.
Ηθικό δίδαγμα: Μη σπεύδετε να πανηγυρίσετε για «κέρδη», είτε από επίσημη διαπραγμάτευση, είτε από άτυπη συνάντηση, όπως αυτή της Νέας Υόρκης, εάν δεν έχετε κάτι χειροπιαστό να επιδείξετε. Οι «καλές ημέρες», όταν ο Ερντογάν ήθελε και έλπιζε ότι μπορεί να καταστεί ομοτράπεζος στο μεγάλο τραπέζι της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οπότε μπορούσε να κάνει κάποιες παραχωρήσεις, έχουν περάσει προ πολλού.
Ελπίζω, όλα όσα διαδραματίστηκαν έκτοτε, να λειτούργησαν διδακτικώς. Να μην έχουμε νέες αυταπάτες περί της «καλής θελήσεως» είτε του Ερντογάν προσωπικώς, είτε της τουρκικής διπλωματίας και στρατοκρατίας γενικώς, ώστε να μη χρειαστεί άλλη επανάληψη.
Γ. Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ
