Η παρατεταμένη υγειονομική κρίση και το κύμα ακρίβειας, που σαρώνει την αγορά, επηρεάζουν αρνητικά τη δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης. Σε ό,τι αφορά στους πολίτες, οι αυξήσεις στο κόστος της ενέργειας και σε βασικά καταναλωτικά αγαθά «ροκανίζουν» τα εισοδήματα, ενώ η διαρκής απειλή των μεταλλάξεων του κορονοϊού συρρικνώνει ακόμη περισσότερο τη διάθεση του κόσμου να προβαίνει σε αγορές, πέραν των απολύτως αναγκαίων.
Τα κυβερνητικά μέτρα, που ανακοινώθηκαν στο τέλος του 2021, πολύ δύσκολα θα εξισορροπήσουν την κατάσταση μεταξύ της ανησυχίας για το πανδημικό κύμα, το οποίο προκάλεσε η μετάλλαξη Ομικρον, και της προσπάθειας για διατήρηση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας στα δεδομένα της νέας κανονικότητας, που βιώνουμε την τελευταία διετία. Μπορεί το ενδεχόμενο νέου lock down να μην υφίσταται πλέον, ωστόσο δεν είναι δυνατό να αποκλειστεί η πιθανότητα για επιπρόσθετα μέτρα περιορισμού, που σίγουρα θα προκαλέσουν μεγάλο πρόβλημα. Οσο, μάλιστα, προκύπτουν νέες μεταλλάξεις του κορονοϊού, τόσο η αβεβαιότητα και οι ανησυχίες θα διατηρούνται και θα ενισχύονται, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας.
Από την άλλη, η πολιτική κόπωση της κυβέρνησης αποτυπώνεται πλέον σε όλες τις δημοσκοπήσεις και δημιουργεί νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό, με την πανδημία να συνεχίζει να αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία των πολιτών. Η μετάλλαξη Ομικρον ήρθε να ταρακουνήσει την ελληνική οικονομία και την κυβέρνηση, σε περίοδο που η χώρα είχε αρχίσει να ανακτά τον βηματισμό της προς την έξοδο από την υγειονομική κρίση, με όπλο τα εμβόλια. Για αυτό στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι από την εξέλιξη της πανδημίας, των εμβολιασμών και των εισαγωγών στα νοσοκομεία θα εξαρτηθεί το βάρος του πολιτικού κόστους, που θα επωμιστεί η κυβέρνηση το επόμενο χρονικό διάστημα.
Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό για την εικόνα της κυβέρνησης να παραμείνει στη σφαίρα του απίθανου το ενδεχόμενο λήψης οριζόντιων γενικευμένων μέτρων. Ετσι, το κυβερνητικό αφήγημα για ανοιχτή οικονομία και κοινωνία θα παραμείνει ισχυρό και παράλληλα θα αποδυναμωθεί ακόμη περισσότερο η επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης, που θα πρέπει να αναζητήσει νέα πεδία άσκησης κριτικής και δημιουργίας κλίματος αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση.
Σε ό,τι αφορά, πάντως, στο σχέδιο για την οικονομία, τις επενδύσεις και τα νέα μέτρα ελάφρυνσης των πολιτών, που δρομολογούνται έως το τέλος της τετραετίας, πέραν της διαρκούς απειλής της πανδημίας, εμπόδια φέρνει και η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους. Κατά συνέπεια, στο επόμενο χρονικό διάστημα το Μέγαρο Μαξίμου καλείται να ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί, προκειμένου να διατηρεί σε αναπτυξιακή πορεία την οικονομία, παρά τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και ταυτόχρονα να εφαρμόσει χωρίς πισωγυρίσματα το κυβερνητικό πρόγραμμα. Ετσι, η κυβέρνηση θα καταφέρει να διατηρήσει τη δημοσκοπική της απόσταση από την αντιπολίτευση και να φτάσει μέχρι τις εκλογές, χωρίς ουσιαστικές απώλειες, παρά το ιδιαίτερα περίπλοκο περιβάλλον που έχει διαμορφώσει η υγειονομική και η ενεργειακή κρίση.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πρωτιά για τη ΝΔ, όμως έχουν μειωθεί τα ποσοστά της, σε σχέση με πέρυσι. Οι πολίτες θεωρούν ότι τα σοβαρότερα προβλήματα της χώρας είναι η ακρίβεια, για την αντιμετώπιση της οποίας έχουν ληφθεί μέτρα, που, ωστόσο, δεν αποδίδουν, η διαχείριση της πανδημίας με την πλειονότητα των πολιτών να δηλώνει δυσαρεστημένη, καθώς οι σκληροί δείκτες παραμένουν σε άκρως ανησυχητικά επίπεδα και η ανεργία, που αυξήθηκε στο 13,4%.
Η πολιτική αντιπαράθεση παραμένει επικεντρωμένη στο ζήτημα της θωράκισης του συστήματος υγείας. Τα στοιχεία του προϋπολογισμού αποτυπώνουν ότι οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία θα είναι φέτος αυξημένες έναντι του 2021 και του 2019 και θα φτάσουν, συνολικά, στο 6,3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η εικόνα στα νοσοκομεία εξακολουθεί να είναι προβληματική, με τις ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να προκαλούν σοβαρά προβλήματα και να αποτελούν σημείο τριβής με την αντιπολίτευση και τους συνδικαλιστές του χώρου, που σε κάθε ευκαιρία στρέφουν τα πυρά τους κατά της ΝΔ, διεκδικώντας μόνιμες και όχι παροδικές λύσεις.
Το άλλο ανοιχτό μέτωπο για την κυβέρνηση εντοπίζεται στον τομέα της οικονομίας, με τους αναλυτές να χτυπούν καμπανάκια κινδύνου για το ενδεχόμενο να αναχαιτιστεί η αναπτυξιακή της τροχιά, εξαιτίας του κλίματος αβεβαιότητας στο ζήτημα της υγειονομικής κρίσης και των δεδομένων, τα οποία δημιουργούν οι εξελίξεις σε ό,τι αφορά στις ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας. Παράλληλα, οι όποιες ανησυχίες για την πιθανότητα επιβολής νέων μέτρων, λόγω της μετάλλαξης Ομικρον, ήδη επιδρούν στην ψυχολογία της αγοράς, ενώ η διατήρηση της αβεβαιότητας μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα, επηρεάζοντας τις επενδύσεις και τον τουρισμό, παράγοντες που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Το οικονομικό επιτελείο, λαμβάνοντας υπόψη τα επιστημονικά πορίσματα σχετικά με την επικινδυνότητα της νέας μετάλλαξης και τον βαθμό εμβολιαστικής κάλυψης του γενικού πληθυσμού, επεξεργάζεται πιθανά σενάρια για τους επόμενους μήνες, που, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, θα είναι καλύτεροι ως προς την εξέλιξη της πανδημίας, ωστόσο σε ό,τι αφορά στο μέτωπο της ακρίβειας οι επιπτώσεις προβλέπονται πολύ χειρότερες από ό,τι είχε εκτιμηθεί αρχικά. Κυβερνητικοί κύκλοι εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι υπάρχει επάρκεια διαθεσίμων (ας μην ξεχνάμε το περίφημο «μαξιλαράκι» των 32 δισ. ευρώ) για να αντιμετωπίζεται η οποιαδήποτε κρίση και έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία για κάθε δυσμενές σενάριο είτε στο ζήτημα της πανδημίας, είτε στο αντίστοιχο της ενεργειακής κρίσης.
Στις εκτιμήσεις τους οι αναλυτές χαρακτηρίζουν την πανδημία ως τη νούμερο ένα απειλή για το 2022, γιατί η υγειονομική κρίση διαρκεί περισσότερο χρόνο από τις αρχικές προβλέψεις, παρά τη σημαντική πρόοδο του εμβολιαστικού προγράμματος. Ο δεύτερος μεγάλος κίνδυνος είναι η ενεργειακή κρίση, που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα διαρκεί ίσως και μέχρι το τέλος του 2022. Ηδη, προκύπτουν τα πρώτα άκρως αρνητικά δεδομένα, σε ό,τι αφορά στην πορεία του πληθωρισμού, ο οποίος άρχισε να «ροκανίζει» τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και να μειώνει τις προσδοκίες για ανάκαμψη της οικονομίας. Τον Δεκέμβριο ξεπέρασε το 5%, από 4,8% τον Νοέμβριο του 2021, με την πρώτη αύξηση του κατώτατου μισθού για τη νέα χρονιά να έχει ήδη εξανεμιστεί.
