Του Γιώργου Λαμπράκη
Η κατάσταση, σε ό,τι αφορά στην υγειονομική κρίση του κορονοϊού, είναι σε οριακό σημείο, μετά από τόσους μήνες μέτρων, απαγορεύσεων και περιορισμών. Στη δικαιολογημένη αγωνία για την εξέλιξη της πανδημίας, έρχονται να προστεθούν η κόπωση των πολιτών από τα περιοριστικά μέτρα, αλλά και η ανησυχία για το οικονομικό κόστος, που θα έχουν τα μέτρα στήριξης της αγοράς και της πραγματικής οικονομίας συνολικά, καθώς εξαντλούνται οι δυνατότητες του προϋπολογισμού, μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται από πέρυσι δράσεις, όπως οι αναστολές συμβάσεων, που έχουν αποτρέψει την κοινωνική καταστροφή. Μέχρι στιγμής, οι επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης, που έχει προκαλέσει η πανδημική κρίση, δεν έχουν αποτυπωθεί στην κοινωνία και την οικονομία, γιατί έχουν διατεθεί πάνω από 35 δισ. ευρώ από τα κρατικά ταμεία, καθώς και από ευρωπαϊκούς πόρους.
Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να γίνει κατανοητό, ιδίως από εκείνους που μπορεί να γνωρίζουν τα πάντα για τις ιατρικές και επιδημιολογικές πλευρές της πανδημίας, αλλά όχι πώς λειτουργεί η κοινωνία, ότι από ένα σημείο και μετά η διαρκής επίκληση της ανάγκης για ακόμη πιο αυστηρά μέτρα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Σταθεροί αντίπαλοι της κυβέρνησης για την πολυπόθητη επιστροφή στην κανονικότητα παραμένουν τα επιδημιολογικά δεδομένα, που φέρνουν συνεχείς παρατάσεις των περιοριστικών μέτρων και ανατρέπουν τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για άνοιγμα της αγοράς και σταδιακή επιστροφή της κοινωνίας στους ρυθμούς προ πανδημίας. Οι αναφορές κυβερνητικών στελεχών στο περίφημο «τελευταίο μίλι που διανύουμε» δεν έχουν πλέον τον αναμενόμενο αντίκτυπο στους πολίτες. Το Μέγαρο Μαξίμου εναγωνίως προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις δύσκολες επιδημιολογικές συνθήκες και στην ασφυκτική πίεση, που ασκούν, πλέον, οι κλειστές δραστηριότητες στην κοινωνία και την οικονομία.
Τα περιοριστικά μέτρα και οι συνεχείς παρατάσεις στην ημερομηνία «απελευθέρωσης» της κοινωνίας ενισχύουν το αίσθημα κόπωσης των πολιτών, με την κυβέρνηση να ψάχνει βαλβίδες εκτόνωσης από την πίεση. Παρά τον πολύμηνο εγκλεισμό, πολίτες, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι συνεχίζουν να βρίσκονται αντιμέτωποι με τον φαύλο κύκλο των παρατάσεων, ενώ την ίδια ώρα ο ημερήσιος αριθμός των νέων κρουσμάτων παραμένει υψηλός.
Τα «καμπανάκια», που ηχούν μετά τις τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης, που αποτυπώνονται αφενός η απαισιοδοξία των πολιτών για το τέλος της υγειονομικής κρίσης, αφετέρου η δυσφορία της κοινωνίας ως προς την αποδοχή των περιοριστικών μέτρων, φτάνουν δυνατά στα αφτιά του κυβερνητικού επιτελείου. Δεδομένη είναι και η σύγχυση, που προκαλεί η πολυφωνία στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας. Για τον τρόπο λειτουργίας της και για το πόσο έχει βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, το 56% των πολιτών εκτιμά ότι υπάρχει πολυφωνία, που προκαλεί σύγχυση και ανασφάλεια.
Παράλληλα, η κοινή γνώμη φαίνεται μοιρασμένη σε ό,τι αφορά στη συνολική αντιμετώπιση της κρίσης. Οσο νεότεροι είναι ερωτηθέντες, τόσο περισσότερο δυσαρεστημένοι δηλώνουν. Στο ερώτημα εάν ο τρόπος, με τον οποίο αντιμετωπίζει η κυβέρνηση την πανδημία, είναι θετικός ή αρνητικός, το 50% πιστεύει ότι είναι θετικός και το 45% αρνητικός, ενώ οι θετικές αξιολογήσεις την περασμένη άνοιξη ξεπερνούσαν το 75%.
Η επιδημιολογική εικόνα αποτελεί πηγή προβληματισμού, με την κυβέρνηση να εξετάζει προσεκτικά την εξέλιξη των δεδομένων και τις αντοχές του συστήματος υγείας. Βούλησή της είναι να επαναλειτουργήσει η εστίαση στους εξωτερικούς χώρους στις αρχές Μαΐου. Το οικονομικό επιτελείο θα συνεχίσει παράλληλα τη στήριξη των πληγέντων, με τα πρόσθετα μέτρα να φτάνουν τα 2,5 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στο πολιτικό κλίμα, δεν αποκλείεται να φορτιστεί περαιτέρω το επόμενο χρονικό διάστημα, με τη χώρα να εισέρχεται σε φαύλο κύκλο αντιπαράθεσης λόγω και της κόπωσης από την πανδημία. Οι συνεχείς δηλώσεις εκατέρωθεν τροφοδοτούν την ένταση στη γενικότερη προσπάθεια να κυριαρχήσει η νηφαλιότητα και να προχωρήσει η κοινωνία στην τελική ευθεία της μάχης με την πανδημική κρίση ενωμένη και όχι διχασμένη.
Ουδείς αμφισβητεί ότι η κατάσταση είναι δύσκολη. Οσο δε εξακολουθεί να ασκείται ασφυκτική πίεση στο σύστημα υγείας και να υφίσταται ο κίνδυνος να ξεμείνουμε από κλίνες ΜΕΘ, τόσο θα δυσκολεύουν οι συνθήκες και θα παρατείνονται τα περιοριστικά μέτρα. Ομως, όταν στην κοινωνία περνά το μήνυμα ότι «επειδή δεν απέδωσε το ένα lockdown, περνάμε στο επόμενο», εύλογα σχηματίζεται η εντύπωση ότι δεν δίνουμε μάχη με την πανδημία, αλλά ότι έχουμε εμπλακεί σε φαύλο κύκλο, από τον οποίο δεν φαίνεται διέξοδος.
Από την άλλη, τοποθετήσεις, από τις οποίες προκύπτει ότι «ναι μεν προχωρεί ο εμβολιαστικός σχεδιασμός, αλλά θα συνεχίσουμε να τηρούμε μέτρα για πολύ καιρό ακόμη», προκαλούν τη δικαιολογημένη δυσφορία του κόσμου, που υποτίθεται ότι λαμβάνει μέρος στο σχέδιο «Ελευθερία» ακριβώς για να γίνουν όσο το δυνατό περισσότερες δόσεις εμβολίων και να βρεθούμε στην έξοδο του τούνελ της πανδημικής κρίσης και των περιορισμών μια ώρα αρχύτερα.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο χρειάζεται σαφής προοπτική εξόδου από το δράμα της υγειονομικής κρίσης. Με ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα, με συγκεκριμένους στόχους, που πρέπει να πετύχουμε, με ειλικρινείς δεσμεύσεις από την κυβέρνηση για την επόμενη μέρα της κοινωνίας και της οικονομίας. Με σαφή και κατανοητά ορόσημα ως προς την επιστροφή στη νέα κανονικότητα. Με προσπάθεια όχι να τρομοκρατηθεί, ούτε να νουθετηθεί η κοινωνία, αλλά να καταλάβει γιατί πρέπει να βάλει πλάτη, γιατί πρέπει πράγματι να προσέξει και να διορθώσει κάποιες ανεύθυνες συμπεριφορές, γιατί πρέπει να κάνει λίγη υπομονή ακόμη.
Πάντως, τα αποθέματα υπομονής των πολιτών ούτε ανεξάντλητα είναι, ούτε πρέπει να εκλαμβάνεται η υπομονή τους ως λευκή επιταγή στην κυβέρνηση για να λαμβάνονται αναποτελεσματικές αποφάσεις και να ψηφίζονται μέτρα χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα στη μάχη με την πανδημική κρίση. Το έργο το βλέπουμε από τον περασμένο Νοέμβριο. Αρχισε θρίλερ και κατέληξε σαπουνόπερα.
