Η αγορά επανεκκίνησε με δειλά βήματα, ενώ τα πρώτα ενθαρρυντικά μηνύματα από την αγοραστική κίνηση δεν πρέπει να μας ξεγελούν.
Του Γιώργου Λαμπράκη
Οσο διαψεύδεται από τα κυβερνητικά στελέχη και τους βουλευτές της ΝΔ το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, τόσο τροφοδοτούνται και ανακυκλώνονται σενάρια, σύμφωνα με τα οποία το κυβερνών κόμμα σκέφτεται σοβαρά την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών το φθινόπωρο. Στοχεύει να κεφαλαιοποιήσει αφενός την αυξημένη εμπιστοσύνη, την οποία απολαμβάνει από σημαντικό μέρος της κοινωνίας, όπως τουλάχιστον προκύπτει από το σύνολο των δημοσκοπήσεων, αφετέρου να ξεκαθαρίσει μια και καλή το πολιτικό τοπίο με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που δηλώνει ότι δεν φοβάται τις πρόωρες εκλογές εξαιτίας και του συστήματος της απλής αναλογικής, με το οποίο θα διεξαχθεί η επόμενη εκλογική αναμέτρηση είτε γίνει πρόωρα, είτε στη λήξη της θητείας της παρούσας κυβέρνησης.
Μπορεί το συγκεκριμένο σκεπτικό να θεωρείται πολιτικά βάσιμο, ωστόσο είναι κοινωνικά καιροσκοπικό και οικονομικά παράλογο. Η χώρα μόλις άρχισε να κάνει τα πρώτα της βήματα μετά το δίμηνο των σκληρών μέτρων καραντίνας, τα οποία παρέλυσαν την κάθε μορφής οικονομική δραστηριότητα. Η αγορά επανεκκίνησε με δειλά βήματα, ενώ τα πρώτα ενθαρρυντικά μηνύματα από την αγοραστική κίνηση δεν πρέπει να μας ξεγελούν. Η ύφεση βρίσκεται μπροστά μας και οι οδυνηρές συνέπειες από το δίμηνο lock down της οικονομίας προκαλούν αγωνία και ανασφάλεια στους πολίτες, που με τη σειρά τους θέλουν να δουν τη χώρα να σταθεροποιείται οικονομικά και όχι να γίνουν θεατές σε πολιτικό παιχνίδι με προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα.
Οποτε και αν γίνουν εκλογές, είτε διεξαχθούν με την απλή αναλογική, είτε με την ενισχυμένη, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν μπορεί να διεκδικήσει τίποτα άλλο από τη δεύτερη θέση. Ο πολιτικός του λόγος εξακολουθεί να μην εμπνέει εμπιστοσύνη, η πρότασή του για τη διαχείριση της υγειονομικής και της οικονομικής κρίσης του κορονοϊού παραμένει ασαφής και αμήχανη, ενώ η συνολική αντιπολιτευτική του τακτική συνεχίζει να στερείται σοβαρότητας και ρεαλισμού. Με αυτά τα δεδομένα η πολιτική κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη πρέπει να θεωρείται δεδομένη και αδιαμφισβήτητη, όπως και η παγίωση της διψήφιας δημοσκοπικής διαφοράς ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Σε καμία περίπτωση, βέβαια, δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τον παράγοντα της αβεβαιότητας, που διαπερνά την πολιτική σκηνή. Η αβεβαιότητα μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις ακόμη περισσότερο από την πορεία των μέτρων για την άρση των απαγορεύσεων σε ό,τι αφορά στην αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας της χώρας και την επανεκκίνηση της οικονομίας. Το ερχόμενο φθινόπωρο προβλέπεται πολύ δύσκολο σε υγειονομικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Οι συνέπειες στην οικονομία από τη υγειονομική κρίση του κορονοϊού τότε θα φανούν στο πραγματικό τους μέγεθος, ενώ πιθανή αναζωπύρωση της πανδημίας θα δοκιμάσει εκτός των άλλων και τις αντοχές του εθνικού συστήματος υγείας.
Οι κοινωνικές επιπτώσεις από την όλη κατάσταση θα γίνουν ακόμη πιο αισθητές, ενώ η δυναμική των κυβερνητικών μέτρων στήριξης της οικονομίας πιθανώς θα έχει εξαντληθεί, φέρνοντας τη ΝΔ αντιμέτωπη με τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Το σενάριο μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εντάσεις και γενικότερη αναταραχή στη χώρα. Αν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταφέρει να ηγηθεί ενός πιθανού ρεύματος διαμαρτυρίας, τότε οι πολιτικές εξελίξεις μπορεί να είναι απρόβλεπτες. Με τα σημερινά δεδομένα το συγκεκριμένο σενάριο δεν πρέπει να θεωρείται πιθανό, όχι μόνο εξαιτίας του απόλυτου ελέγχου, τον οποίο διατηρεί η κυβέρνηση σε ό,τι αφορά στις πολιτικές εξελίξεις, αλλά κυρίως λόγω της αλλοπρόσαλλης αντιπολιτευτικής στρατηγικής, την οποία εφαρμόζει η Κουμουνδούρου, στρατηγική που δεν επιτρέπει στον ΣΥΡΙΖΑ να ανακάμψει δημοσκοπικά 10μήνες μετά την οδυνηρή του ήττα στις βουλευτικές εκλογές του 2019 κι ενώ έχει μεσολαβήσει η χειρότερη υγειονομική κρίση των τελευταίων 100 χρόνων.
Η σημαντικότερη επίπτωση της κρίσης του κορονοϊού είναι η ανεργία. Απότοκος της επερχόμενης οικονομικής ύφεσης και της αναπόφευκτης αναστολής λειτουργίας μεγάλου αριθμού μικρομεσαίων και όχι μόνο επιχειρήσεων. Οι εκτιμήσεις για τα ποσοστά της ανεργίας μετά το καλοκαίρι τρομάζουν. Η πιθανή αύξηση του ποσοστού των ανέργων κατά πέντε μονάδες σε λίγους μήνες μοιάζει με εφιάλτη και καθιστά επιτακτική την ανάγκη χάραξης σοβαρού σχεδιασμού για την καλύτερη δυνατή διαχείριση της κατάστασης και την προστασία των θέσεων εργασίας. Αν μάλιστα οι εκτιμήσεις συνδυαστούν με τα σενάρια περί αναζωπύρωσης της πανδημίας από το φθινόπωρο, εύκολα γίνεται αντιληπτό το εφιαλτικό περιβάλλον, στο οποίο θα βρεθούμε ενδεχομένως. Από τη μια μεριά ο κορονοϊός, από την άλλη η οικονομική ύφεση και η ανεργία, μπορούν να απειλήσουν την κοινωνική συνοχή και να ναρκοθετήσουν την πορεία της χώρας.
Οσοι, λοιπόν, φαντάζονται και εξυφαίνουν σενάρια για πρόωρες εκλογές, προκειμένου να ξεκαθαρίσουν τις πολιτικές τους διαφορές με τους αντιπάλους τους, ας το ξανασκεφτούν. Ούτε η οικονομία έχει τα περιθώρια για πολιτικούς πειραματισμούς, ούτε η κοινωνία τις αντοχές και τη διάθεση να γίνει θεατής σκληρής προεκλογικής σύγκρουσης, τη στιγμή που η χώρα ακροβατεί στον γκρεμό των διψήφιων ποσοστών ύφεσης, τα οποία προβλέπονται για το 2020. Σε τελική ανάλυση, σε μια χώρα, όπου μόλις ο ένας στους τέσσερις εργάζεται κανονικά, οι τέσσερις στους δέκα έχουν υποστεί μειώσεις στο εισόδημά τους και ο ένας στους δέκα έχασε τη δουλειά του μετά την 1η Μαρτίου, είναι δυνατό να γίνεται συζήτηση για πρόωρες εκλογές;
