Το μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας, όπως και για κάθε κράτος που έπληξε η πανδημία, είναι η επόμενη μέρα της οικονομίας
Του Γιώργου Λαμπράκη
Από τα τέλη Φεβρουαρίου, που η υγειονομική κρίση του κορονοϊού χτύπησε την πόρτα της Ελλάδας, οι πολίτες επέδειξαν αξιοθαύμαστη ωριμότητα και συμμορφώθηκαν απόλυτα στις υποδείξεις των ειδικών και τις αποφάσεις της κυβέρνησης για τον περιορισμό των συνεπειών της πανδημίας. Ο κορυφαίος στόχος που έθεσε η κεντρική εξουσία επετεύχθη και πλέον η κοινωνία κάνει τα πρώτα της βήματα στη νέα κανονικότητα με μεγάλη προσοχή, αλλά και αρκετές παραφωνίες, οι οποίες προκαλούν ανησυχία και θέτουν υπό αμφισβήτηση όσα πέτυχαν οι Ελληνες με τις θυσίες τους το τελευταίο δίμηνο.
Οι μειοψηφίες, που εξακολουθούν να συμπεριφέρονται με ανευθυνότητα, αγνοώντας τους κινδύνους αναζωπύρωσης των εστιών διασποράς της πανδημίας, μπορεί να προκαλούν ανησυχίες και να κρατούν σε επιφυλακή τις αρχές, ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα, που θα αντιμετωπίσουμε το επόμενο διάστημα, δεν είναι οι νεαροί, οι οποίοι συνωστίζονται σε πάρκα και πλατείες για να απολαύσουν το ποτό τους ή οι παρέες που κατακλύζουν πεζόδρομους και παραλιακές διαδρομές για να κάνουν τη βόλτα τους. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα αντιληφθούν ότι ο νέος κορονοϊός δεν συγχωρεί επιπολαιότητες και ανεύθυνες συμπεριφορές. Επομένως, είτε θα αναγκαστούν να προσαρμοστούν στα δεδομένα της εποχής και να συμμορφωθούν στους κανόνες, είτε θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για χαλάρωση και αδιαφορία, μόλις πάρουν στα χέρια τους το σχετικό πρόστιμο.
Το μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας, όπως και για κάθε κράτος που έπληξε η πανδημία, είναι η επόμενη μέρα της οικονομίας. Η υγειονομική κρίση ήδη δίνει τη θέση της σε οικονομική πανδημία, η οποία απειλεί να γκρεμίσει πολλά από όσα θεωρούσαμε δεδομένα και να προκαλέσει τεράστιες ανατροπές στις ζωές μας. Τα πρώτα σημάδια είναι εμφανή και ιδιαίτερα ανησυχητικά. Αν μάλιστα επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις της Κομισιόν για ύφεση κοντά στο 10% και ανεργία στο 20% το 2020, τότε οι Ελληνες πρέπει να προετοιμαστούν να ξαναζήσουν σε χρονικό διάστημα λίγων μηνών τον δεκαετή εφιάλτη των μνημονίων. Τα μέτρα, που έχουν τεθεί σε ισχύ και όσα θα ακολουθήσουν, με βάση τα χρησμοδοτικά προγράμματα, τα οποία τρέχουν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν μοιάζουν ικανά να ανασχέσουν το επερχόμενο τσουνάμι της ύφεσης.
Ουδείς μπορεί να εκτιμήσει προς το παρόν την εξέλιξη της πανδημίας, αν δηλαδή θα συνεχίσει να καταγράφει διαρκώς μειούμενους αριθμούς κρουσμάτων και θανάτων στη Γηραιά Ηπειρο ή αν θα προκύψει κάποιο ξέσπασμα, το οποίο θα προκαλέσει με τη σειρά του νέο lockdown στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Παράλληλα, δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν με ακρίβεια οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, επειδή ακριβώς κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει με σαφήνεια το εύρος τους και τον βαθμό που αυτές θα επηρεάσουν τους οικονομικούς δείκτες και την κατανάλωση. Κορυφαίο ζητούμενο για τη χώρα μας, με τα εύθραυστα οικονομικά δεδομένα και την πληγωμένη, από τις συνέπειες των μνημονίων, παραγωγική βάση είναι να σταθεί όρθια η κοινωνία.
Ειδικά τα πιο ευάλωτα κομμάτια της να προστατευθούν από την επερχόμενη κρίση και να μη βρεθούν ξανά στο μάτι του κυκλώνα συνάνθρωποί μας, οι οποίοι πέρασαν τα πάνδεινα την τελευταία δεκαετία και μόλις άρχισαν να βλέπουν την καθημερινότητά τους να βελτιώνεται, είτε επειδή βρήκαν δουλειά, είτε επειδή μειώθηκαν οι φόροι τους, βιώνουν το τελευταίο δίμηνο την αγωνία και την αβεβαιότητα για το αύριο.
Ενα αύριο γεμάτο άγνωστες παραμέτρους τόσο σε υγειονομικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο, με πολύ δύσκολες μέρες για τον κόσμο της εργασίας και ακόμη χειρότερες συνθήκες σε ό,τι αφορά στα εργασιακά.
Το κύμα των απολύσεων και των λουκέτων που έρχεται προβλέπεται σαρωτικό. Οι δηλώσεις του υπουργού Εργασίας, ο οποίος στην ουσία προανήγγειλε εκτόξευση της ανεργίας, δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών για τις διαστάσεις και τις συνέπειες του επερχόμενου οικονομικού Αρμαγεδδώνα. Οι εκπρόσωποι των βιομηχάνων ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας και περαιτέρω μείωση του μισθολογικού κόστους. Η μέχρι τώρα εμπειρία από τη συρρίκνωση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και η μείωση των μισθών όχι μόνο δεν συγκράτησαν την ανεργία, αλλά τη διεύρυναν και προκάλεσαν συνθήκες πλήρους αποδιάρθρωσης της αγοράς εργασίας.
Ολα λοιπόν δείχνουν ότι οι συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού θα είναι δραματικές. Το μείζον ερώτημα είναι αν υπάρχει αντίδοτο για την επερχόμενη κρίση και αν διαθέτει η κυβέρνηση το κατάλληλο σχέδιο, προκειμένου να αμβλύνει τις συνέπειες και να θωρακίσει τις πιο ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας. Προς το παρόν το σχέδιό της εξαντλείται στην οικονομική ενίσχυση των επαγγελμάτων, τα οποία έχουν πληγεί από την καραντίνα. Επίσης, προβλέπει ότι την ερχόμενη χρονιά θα εκτιναχθεί η οικονομική ανάκαμψη και θα υπερκαλυφθούν οι φετινές απώλειες στο ΑΕΠ της χώρας.
Ολα αυτά όμως κινούνται σε θεωρητικό επίπεδο και αντιμετωπίζονται από τους πολίτες με τεράστια επιφυλακτικότητα. Ο μέσος εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα και ο μικρομεσαίος επαγγελματίας έχουν ανάγκη από κυβερνητικό σχέδιο, που θα μπορούν να εμπιστευτούν. Σχέδιο, το οποίο θα τους βγάλει από την οικονομική κρίση του κορονοϊού με τις μικρότερες δυνατές απώλειες και θα τους επιβραβεύσει για την υπεύθυνη στάση τους, όταν το κράτος τούς ζήτησε να κλειστούν στα σπίτια τους, ώστε να περιοριστεί η διασπορά της πανδημίας.
