Του Γιώργου Λαμπράκη
Η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί την αφορμή για τη δημοσίευση άρθρων στον διεθνή Τύπο με διθυραμβικό περιεχόμενο, για τον τρόπο με τον οποίο κατάφερε να περιορίσει τις υγειονομικές συνέπειες της πανδημίας. Ο αριθμός νεκρών και κρουσμάτων από τον κορονοϊό είναι από τους μικρότερους στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα αρθρογράφοι κορυφαίων ευρωπαϊκών και όχι μόνο ηλεκτρονικών και έντυπων ΜΜΕ να εκθειάζουν τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που άμεσα έλαβε δυσάρεστες αποφάσεις και ελαχιστοποίησε τις συνέπειες της πανδημίας όχι μόνο στη δημόσια υγεία, αλλά και στο ΕΣΥ.
Εχοντας πλέον περάσει στη δεύτερη φάση της πρωτοφανούς κατάστασης, η κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει σχεδιασμό με πολλαπλή στόχευση, αφενός να κρατήσει σε χαμηλά επίπεδα την εξάπλωση της πανδημίας, ενώ η οικονομία προσπαθεί να επανεκκινήσει, αφετέρου να στηρίξει τους επαγγελματικούς κλάδους, οι οποίοι κινδυνεύουν να αφανιστούν από τη δίμηνη καραντίνα. Το μεγάλο στοίχημα είναι τώρα να συνεχίσει να αποτελεί λαμπρό παράδειγμα η χώρα μας σε ό,τι αφορά στη δύσκολη προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης έπειτα από το γενικό lock down, που επιβλήθηκε από τα μέσα Μαρτίου.
Τόσο οι πολίτες, όσο και διεθνείς οικονομικοί αναλυτές δεν πιστεύουν ότι μπορεί να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος διπλός στόχος, ωστόσο αντίστοιχη δυσπιστία υπήρξε και στο ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης του κορονοϊού, τότε δηλαδή που οι περισσότεροι εξ ημών πιστεύαμε ότι η πανδημία θα σαρώσει τη χώρα και θα οδηγήσει σε ολοκληρωτική κατάρρευση το ετοιμόρροπο οικοδόμημα του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Κι όμως, η Ελλάδα, με το αναξιόπιστο πολιτικό κατεστημένο, την ατέρμονη γραφειοκρατία και τις ανεπαρκείς υγειονομικές υποδομές, έδωσε μαθήματα υπευθυνότητας, ετοιμότητας, ταχύτατων αντανακλαστικών και συγκροτημένου σχεδιασμού.
Η προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης της χώρας μετά το ισχυρό πλήγμα, το οποίο δέχθηκε το εύθραυστο οικοδόμημα της εθνικής οικονομίας, θα είναι πολύ πιο δύσκολη από την αντίστοιχη θωράκισης της δημόσιας υγείας από τον κορονοϊό. Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για σταδιακή επανεκκίνηση της αγοράς θα εξελίσσεται, ενώ ο κίνδυνος της πανδημίας όχι μόνο δεν έχει εξαλειφθεί, αλλά αντίθετα είναι παρών και επηρεάζει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας και διαμορφώνει νέα κανονικότητα, στην οποία κυριαρχούν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και η αυστηρή τήρηση κανόνων ατομικής υγιεινής. Οι συνθήκες προσδιορίζουν πλέον τις καθημερινές μας συνήθειες και μας αναγκάζουν να είμαστε εξαιρετικά επιφυλακτικοί απέναντι στον διπλανό μας, καθώς επίσης και σε ό,τι έχει σχέση με την κάλυψη των αναγκών μας.
Οι επιφυλάξεις μας εντείνονται ακόμη πιο πολύ εξαιτίας του κλίματος αβεβαιότητας, το οποίο έχει διαμορφωθεί στην ιδιωτική οικονομία. Η επόμενη μέρα δεν είναι δυνατό να προβλεφτεί και οι όποιες εκτιμήσεις για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας μας κινούνται σε αχαρτογράφητα νερά. Τα πάντα εξελίσσονται σε επίπεδο εκτιμήσεων και σεναρίων. Εκτιμήσεων για το μέγεθος της οικονομικής ύφεσης και σεναρίων για τους τρόπους εξόδου από το σκοτεινό τούνελ, στο οποίο έχει οδηγήσει η πανδημία την Ελλάδα. Οι εκτιμήσεις και τα σενάρια έχουν τόσο μεγάλο εύρος, ώστε διαπιστώνει κανείς το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος, που στην ουσία είναι ότι δεν μπορεί να γίνει καμία απολύτως εκτίμηση, δεν υπάρχει καμία σταθερά, κανένα δεδομένο σε χρονικό και οικονομικό επίπεδο, καθώς τα πάντα εξαρτώνται από την πορεία της πανδημίας. Οχι μόνο στη χώρα μας, αλλά διεθνώς.
Αν δεν ελεγχθεί η νόσος, είτε με αποτελεσματική φαρμακευτική αγωγή, είτε με εμβόλιο, δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς εκτιμήσεις για τα στάδια ανάκαμψης της οικονομίας. Πολύ δε περισσότερο όταν πρόκειται για παγκόσμιο υγειονομικό πρόβλημα, το οποίο επηρεάζει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το 30% του ΑΕΠ της εξαρτάται από τον τουρισμό, η προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία καθίσταται ακόμη πιο περίπλοκη. Για αυτό χρειάζονται προσεκτικός σχεδιασμός και μελετημένες κινήσεις, έτσι ώστε οι δυσκολίες να ξεπερνιούνται βήμα προς βήμα.
Μαξιμαλιστικές πολιτικές προτάσεις, ανέφικτες στρατηγικές και πολιτική σπέκουλα, με σκοπό τη δημαγωγία και τον λαϊκισμό, αποτελούν επικίνδυνες και ανήθικες τακτικές, οι οποίες προκαλούν σύγχυση στην κοινή γνώμη και αποπροσανατολίζουν από τον εθνικό στόχο, την έξοδο της Ελλάδας από την οικονομική κρίση του κορονοϊού με τις μικρότερες δυνατές απώλειες σε θέσεις εργασίας και τις ελάχιστες δυνατές συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα.
Οι δυνάμεις του λαϊκισμού ήδη έδειξαν τις προθέσεις τους, καταθέτοντας ανεδαφικές προτάσεις για τη διαχείριση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Το επόμενο διάστημα θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν τις συνέπειες, ανάλογα με το εύρος τους ανά επαγγελματικό κλάδο. Ετσι θα θελήσουν να στριμώξουν πολιτικά την κυβέρνηση και να υπονομεύσουν κάθε προσπάθεια προσαρμογής στη νέα συνθήκη. Ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός που τους διακατέχει και το πάθος τους για εξουσία προσδιορίζουν τις κινήσεις τους και διαμορφώνουν τις επιλογές τους. Με ανάλογες πρακτικές δεν μπορεί όμως να ξεπεραστεί η σημερινή αβεβαιότητα, ούτε να χαραχθεί σαφής σχεδιασμός για τη σταδιακή επαναλειτουργία της οικονομίας.
Οι κραυγές πλειοδοσίας εξυπηρετούν συγκεκριμένες πολιτικές ιδιοτέλειες και αποδεικνύουν ότι ακόμη και στις κρίσιμες στιγμές σημαντικό μέρος του πολιτικού προσωπικού της χώρας δεν μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ομονοήσει σε κοινό σχέδιο. Ακόμη και σενάρια πρόωρων εκλογών διακινούν και αναπαράγουν οι ανεύθυνοι λαϊκιστές, που διέψευσαν πανηγυρικά τις προσδοκίες των πολιτών. Οι εκλογές θα είναι πραγματικά καταστροφική εξέλιξη για τη χώρα μας. Κι όμως, κάποιοι τις επιδιώκουν, όχι επειδή αγαπούν τον τόπο τους και θέλουν τον βοηθήσουν, αλλά για να ικανοποιήσουν τις πολιτικές τους μωροφιλοδοξίες.
