Του Γιώργου Λαμπράκη
Ακούμε εδώ και καιρό εγκωμιαστικά σχόλια για την αξιοθαύμαστη υπευθυνότητα, εγκράτεια και σοβαρότητα, που επέδειξαν οι Ελληνες, σε ό,τι αφορά στην τήρηση των μέτρων κατά της διασποράς του κορονοϊού. Οσοι εκφράζουν δημόσιο λόγο, είτε είναι πολιτικά πρόσωπα, είτε όχι, εξυμνούν τη στάση των απλών πολιτών, που συμμορφώθηκαν με απροσδόκητη, για τα δεδομένα του Νεοέλληνα, προσήλωση στις συνθήκες, που διαμόρφωσαν οι έκτακτες ανάγκες της πανδημίας.
Η κυβέρνηση έλαβε άμεσα τα απαιτούμενα μέτρα, ωστόσο αν οι πολίτες δεν αντιλαμβάνονταν τη σοβαρότητα της κατάστασης και δεν τηρούσαν τις απαγορεύσεις, όχι μόνο γιατί αυτές συνοδεύονταν από τσουχτερά χρηματικά πρόστιμα, αλλά κυρίως γιατί έπρεπε να διαφυλάξουν τη δημόσια υγεία, δεν θα καταγράφονταν τα εντυπωσιακά στατιστικά στοιχεία, τα οποία αποτυπώνονται τις τελευταίες ημέρες, αναφορικά με την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας. Πολύ περισσότερο, δεν θα φτάναμε σχετικά γρήγορα στην ημέρα, που η κυβέρνηση θα ανακοίνωνε χαλάρωση των μέτρων και σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, έτσι ώστε να πάρουμε πίσω τις ζωές μας, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
Οι πολίτες έκαναν λοιπόν το καθήκον τους και δικαίωσαν τις κυβερνητικές επιλογές για γενικό lock down στη χώρα, που με τη σειρά του προκάλεσε ολοκληρωτική αδράνεια στην πραγματική οικονομία και τεράστια ανασφάλεια για την επόμενη μέρα. Αυτή η μέρα έφτασε και εκτός από τα «μπράβο» και τα «ευχαριστώ» της πολιτείας, οι Ελληνες περιμένουν ουσιαστική επιβράβευση της υπεύθυνης στάσης τους, σε μια από τις πιο σημαντικές υγειονομικές κρίσεις που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης.
Με άλλα λόγια, οι απλοί πολίτες περιμένουν από την κυβέρνηση, την οποία εξέλεξαν το περασμένο καλοκαίρι, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να χαράξει την κατάλληλη διαδρομή για έξοδο από την οικονομική κρίση του κορονοϊού, με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Οι θυσίες, που υπέστησαν οι Ελληνες την τελευταία δεκαετία, ήταν οδυνηρές. Η ζωή τους ανατράπηκε και η καθημερινότητά τους έγινε ανυπόφορη, επειδή η χώρα χρεοκόπησε και χρειάστηκε να νομοθετηθούν άδικα και αντιλαϊκά μέτρα για να ορθοποδήσει ξανά η οικονομία. Συντάξεις κουτσουρεύτηκαν, μισθοί περικόπηκαν, καταστήματα και επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο ή απέλυσαν εργαζόμενους, σπίτια κατασχέθηκαν, συνάνθρωποί μας αυτοκτόνησαν. Κανείς δεν ξεχνά τον εφιάλτη των μνημονίων. Κανείς δεν θέλει να τον ξαναζήσει και μάλιστα με τη βίαιη μορφή, που εκτιμάται ότι μπορεί να προκαλέσει η οικονομική κρίση, την οποία θα διαδεχθεί η πανδημία του κορονοϊού.
Οι πολίτες μόλις είχαν αρχίσει να βγάζουν το κεφάλι τους έξω από το νερό και να παίρνουν τις πρώτες γερές ανάσες μετά τις συνθήκες οικονομικής ασφυξίας, που έζησαν μετά το 2011. Μόλις είχαν αρχίσει να ελπίζουν ότι από εδώ και στο εξής τα πράγματα θα φτιάξουν και η καθημερινότητά τους θα γίνει πιο υποφερτή, καθώς τα πρώτα μέτρα για την ελάφρυνση των δυσβάστακτων φόρων που τους επιβλήθηκαν ελέω μνημονίων, είχαν αρχίσει ήδη να λαμβάνονται και αυτό το χρονικό διάστημα επρόκειτο να αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο πακέτο ελάφρυνσης των φορολογικών βαρών, που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση.
Δυστυχώς, όλος αυτός ο σχεδιασμός ανατρέπεται και πρέπει τώρα να χαραχθεί διαφορετική οικονομική διαδρομή, έτσι ώστε η χώρα να ανακτήσει τις δυνάμεις της και οι πολίτες να περάσουν τον κάβο των συνεπειών της πανδημίας με τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Αυτή θα ήταν η καλύτερη επιβράβευση των προσπαθειών, τις οποίες καταβάλλουν από τις αρχές Μαρτίου, που εισέβαλε στις ζωές μας ο κορονοϊός. Να μην επιτραπεί, δηλαδή, να γίνουν απολύσεις, ούτε να μειωθούν οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης, ούτε να γίνουν περικοπές συντάξεων και μισθών στο δημόσιο. Να μην κλείσουν καταστήματα και επιχειρήσεις, ούτε να χάσουν τα σπίτια τους από τις τράπεζες εκείνοι, που δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να είναι συνεπείς ως προς την εξόφληση των δανειακών τους υποχρεώσεων.
Ολο αυτό μπορεί να θεωρείται ουτοπικό. Μπορεί κάποιοι να το εκλαμβάνουν ως ανεδαφική προσέγγιση της σκληρής πραγματικότητας, την οποία διαμορφώνει το δίμηνο των σκληρών μέτρων απαγόρευσης στη λειτουργία της οικονομίας. Κι όμως, υπάρχουν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, τόσο σε ό,τι αφορά στον κρατικό προϋπολογισμό, όσο και στο περίφημο «μαξιλάρι ασφαλείας».
Επιπρόσθετα, τα ευρωπαϊκά κονδύλια, που εγκρίθηκαν από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ξεπερνούν το μισό τρισεκατομμύριο ευρώ, αποτελούν σημαντικό οικονομικό όπλο στη μάχη κατά της ύφεσης, που δεν αποκλείεται να φτάσει σε διψήφιο ποσοστό μέχρι το τέλος του έτους.
Αν στην κρίσιμη στιγμή της μάχης με τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας δεν επιδειχτούν τα κατάλληλα αντανακλαστικά, ο πόλεμος για την ομαλή μετάβαση στην καθημερινότητά μας κινδυνεύει να χαθεί. Η κυβέρνηση καλείται να σχεδιάσει την επάνοδο στην επόμενη μέρα με την ίδια σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα που επέδειξε όταν χάρασσε την πολιτική αντιμετώπισης των υγειονομικών συνεπειών της πανδημίας. Τώρα καλείται να αντιμετωπίσει τις οικονομικές της συνέπειες και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, με τα οποία η χώρα θα σταθεί στα πόδια της και θα επιστρέψει στην κανονικότητα.
Κανονικότητα με ατέλειωτες στρατιές ανέργων, κλειστές επιχειρήσεις και φτωχοποιημένους πολίτες δεν μπορεί να υπάρξει. Κάθε υφιστάμενο χρηματοδοτικό εργαλείο πρέπει να αξιοποιηθεί και κάθε οικονομική δυνατότητα, που παρέχεται είτε από τον κρατικό, είτε από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, πρέπει να χρησιμοποιηθεί στην πιο δύσκολη μάχη, που έχει δώσει η χώρα μας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ετσι θα σταθεί όρθια και η οικονομία, αλλά θα ενισχυθεί και το αίσθημα εμπιστοσύνης των πολιτών προς την κεντρική εξουσία, η οποία έχει μοναδική ευκαιρία να αποδείξει ότι πράγματι εκλέγεται για να δίνει λύσεις στα προβλήματά μας.
