Η σοβαρή κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και η εκτός ελέγχου κατάσταση στο προσφυγικό – μεταναστευτικό μπορεί να μονοπωλούν το ενδιαφέρον της επικαιρότητας τις τελευταίες εβδομάδες και να προκαλούν έντονο πονοκέφαλο στην κυβέρνηση της ΝΔ, ωστόσο το θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας είναι αυτό, που το επόμενο διάστημα θα επηρεάσει σε καθοριστικό βαθμό την εικόνα του κυβερνώντος κόμματος και τις σχέσεις του με τους πολίτες.
Εδώ και επτά μήνες η κοινωνία παρακολουθεί το κυβερνητικό έργο και στη μεγάλη της πλειονότητα, όπως τουλάχιστον προκύπτει από το σύνολο των δημοσκοπήσεων, εγκρίνει τις κυβερνητικές αποφάσεις και επικροτεί τις πρωτοβουλίες του Μεγάρου Μαξίμου στα θέματα της οικονομίας και της επιτάχυνσης των διαδικασιών για την έξοδο της χώρας από τη δεκαετή ύφεση. Μέχρι τώρα η πλειονότητα των πολιτών, η οποία έχει κληθεί από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων να εκφράσει τη γνώμη της για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, αξιολογεί θετικά το νομοθετικό έργο της ΝΔ και δηλώνει ότι εμπιστεύεται τον πρωθυπουργό και το υπουργικό του συμβούλιο ως προς τη διαχείριση των κρίσιμων θεμάτων της χώρας.
Αν, μάλιστα, δεν προέκυπταν το αλαλούμ στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος και οι σπασμωδικές κινήσεις της ελληνικής διπλωματίας στο μείζον θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, θα μιλούσαμε σήμερα για απόλυτη και αδιαμφισβήτητη πολιτική κυριαρχία του κυβερνώντος κόμματος. Παρ’ όλα αυτά, η ΝΔ έχει κατορθώσει να οικοδομήσει πολιτικό αφήγημα, που κρίνεται επιτυχημένο από την πλειονότητα των πολιτών, χωρίς, όμως, να έχει βρεθεί ακόμη στην επικαιρότητα το θέμα των πλειστηριασμών, που είναι ικανό να εξανεμίσει το πολιτικό πλεονέκτημα της νέας κυβέρνησης και να συνθλίψει μαζί με το επικοινωνιακό της οικοδόμημα και την αξιοπιστία της.
Η περίοδος χάριτος, που απολάμβανε η ΝΔ μέχρι το τέλος του περασμένου χρόνου, παρήλθε ανεπιστρεπτί και πλέον ο πρωθυπουργός, οι στενοί του συνεργάτες και οι υπουργοί με τα χαρτοφυλάκια φωτιά αρχίζουν να κρίνονται με αυστηρότητα από τους πολίτες. Η κριτική θα αποτελέσει την πρώτη σοβαρή δοκιμασία στις σχέσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη με την κοινωνία, η οποία πίστεψε στο κόμμα του και το έφερε στην εξουσία, επειδή υποσχέθηκε στήριξη της μεσαίας τάξης και προστασία των κοινωνικά αδύναμων.
Το αφήγημα της επιστροφής στην κανονικότητα, μετά από πέντε χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τους πολιτικούς τυχοδιώκτες του ΣΥΡΙΖΑ, έπεισε τον κόσμο να στηρίξει τη ΝΔ και να της δώσει ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, προκειμένου να εφαρμόσει το πρόγραμμά της και να βγάλει την Ελλάδα οριστικά από τον φαύλο κύκλο της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων. Η ΝΔ άρχισε ήδη να νομοθετεί για την αποκατάσταση της κανονικότητας ως προς το φορολογικό σύστημα, την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα με την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και την αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών, αν και σε αυτόν τον τομέα η αστυνομική αυθαιρεσία θόλωσε το όλο κυβερνητικό εγχείρημα.
Κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης για την επόμενη χρονιά είναι η μείωση των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μεγαλύτερος δημοσιονομικός χώρος για περαιτέρω φοροελαφρύνσεις. Κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, καθώς η κυβέρνηση, προκειμένου να αποσπάσει την έγκριση των δανειστών για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, δεν αρκεί μόνο να διατηρήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία και να επιτύχει τους στόχους για επενδύσεις, πρέπει, επίσης, να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων και να άρει την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Ο Ισπανός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διατύπωσε την άποψή του με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο. Η άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Τι μας είπε, δηλαδή, ο κ. Λουίς Ντε Γκίντος; Οτι το αντίτιμο για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων πρέπει να είναι οι μαζικοί πλειστηριασμοί και η δραματική αύξηση των αστέγων. Οπως ακριβώς έγινε με το ισπανικό μοντέλο στην αρχή της προηγούμενης δεκαετίας, όταν πολλοί οφειλέτες, οι οποίοι αδυνατούσαν να αποπληρώσουν τα στεγαστικά τους δάνεια, πηδούσαν, στην απελπισία τους, από τα παράθυρα των υπό πλειστηριασμό σπιτιών τους.
Αυτό το μοντέλο οραματίζονται οι Ευρωπαίοι εταίροι για τη χώρα μας; Αυτή την εφιαλτική προοπτική σχεδιάζουν στις Βρυξέλλες και πιθανότατα έχουν ήδη θέσει υπόψη της ελληνικής κυβέρνησης οι εκπρόσωποι των θεσμών; Αν ισχύει το σενάριο, τότε η κυβέρνηση πρέπει να ξεκαθαρίσει άμεσα το τοπίο και να τοποθετηθεί με ειλικρίνεια, έτσι ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια τι τους ξημερώνει από την 1η Μαΐου, που εκπνέει η ύστατη προθεσμία προστασίας της πρώτης κατοικίας. Αν όντως ισχύουν όλα αυτά, τότε η κυβέρνηση θα κληθεί να βαδίσει το επόμενο διάστημα σε πραγματικό πολιτικό και οικονομικό ναρκοπέδιο, ενώ ο σχεδιασμός της για μειώσεις φόρων και επανεκκίνηση της οικονομίας, με τις επενδύσεις και τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα, θα καταρρεύσει με πάταγο.
Σε ό,τι αφορά σε δηλώσεις υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών, όπως του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνι Γεωργιάδη, που υπερασπίστηκε τους πλειστηριασμούς και την άρση της απόλυτης προστασίας της πρώτης κατοικίας, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να επιτείνουν την κοινωνική αβεβαιότητα και να αυξάνουν ακόμη περισσότερο την αγωνία των «κόκκινων» δανειοληπτών. Ας μην ξεχνάμε ότι οι επίμαχες δηλώσεις είχαν την πλήρη κάλυψη του Μεγάρου Μαξίμου, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να υποστηρίζει ότι με το νέο πτωχευτικό δίκαιο θα προστατεύονται από 1ης Μαΐου μόνο οι πραγματικά αδύναμοι και όχι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Οι έννοιες του πραγματικά αδύναμου και του στρατηγικού κακοπληρωτή σε χώρες όπως η Ελλάδα είναι γενικές και αόριστες. Τα αντικειμενικά κριτήρια, που θα προσδιορίσουν ποιος μπορεί και ποιος αδυνατεί να αποπληρώσει το στεγαστικό του δάνειο, πολύ δύσκολα μπορούν να διαμορφωθούν και να αποτελέσουν αξιόπιστο μπούσουλα, στον οποίο θα βασιστεί τόσο σημαντική διαδικασία. Ενδεικτική του κλίματος που έχει διαμορφωθεί είναι η έως τώρα στάση των δανειοληπτών στις συνεχείς εκκλήσεις κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών, όπως ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προς τους πολίτες με «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια, να σπεύσουν να ενταχθούν στο υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Η ζημιά στην εικόνα της κυβέρνησης έχει ήδη γίνει. Η αντιπολίτευση δεν έχασε την ευκαιρία και έσπευσε να κατηγορήσει τη ΝΔ για κοινωνική αναλγησία, κυνισμό και ακραία νεοφιλελεύθερη ατζέντα στην οικονομία. Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψη το κλίμα σύγκλισης των τελευταίων ημερών μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, τότε τα δεδομένα για το κυβερνών κόμμα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο. Ειδικά αν αλλάξει η δημοσκοπική εικόνα της ΝΔ και μειωθεί το ξεκάθαρο προβάδισμα, που είχε πολύ πριν αναλάβει τα ηνία της χώρας.
