Α΄ Αυξανόμενοι ρυθμοί
Η καλοκαιρινή λουτρική ειδησεογραφία διεκδικεί σημαντικό μερίδιο στις σελίδες των τοπικών εφημερίδων, κάθε θερινή περίοδο, με ένα ευάριθμο και πολύμορφο σύνολο δημοσιευμάτων στα οποία καταγράφεται η ενδιαφέρουσα καθημερινότητα.
Ευεξήγητη ετούτη η παρουσία, καθώς η πλούσια δραστηριότητα που συνδέονταν με τα μπάνια του λαού, αποτελούσε αξιομνημόνευτη πτυχή της κοινωνικής συμπεριφοράς των Βολιωτών, ώστε να απασχολεί, από διάφορες οπτικές γωνίες, τον τύπο, τόσο πριν όσο και μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60 παρατηρείται και στις τρεις παραλίες του Βόλου (Άναυρος – Πευκάκια- Αλυκές) σπουδαία κινητικότητα, είτε σε όλη τη διάρκεια της ημέρας για μπάνιο, είτε το βράδυ για διασκέδαση στα αξιόλογα εξοχικά κέντρα της εποχής που δραστηριοποιούνταν εκεί και τα περισσότερα διέθεταν ζωντανή μουσική με αξιόλογα τοπικά σχήματα, ενώ συχνά εμφανίζονταν επώνυμοι και κορυφαίοι μουσικοί και ερμηνευτές του λαϊκού κυρίως τραγουδιού.
Ειδικότερη αναφορά επιβάλλεται για την κατακόρυφη ανάπτυξη των Αλυκών, σε όλο το ανάπτυγμα της εκτενούς αμμουδιάς της έως το Σωρό, όπου η καλοκαιρινή δραστηριότητα γνώρισε λαμπρές μέρες (και νύχτες) για δεκαετίες με αποκορύφωμα την περίοδο 1956-1966 όπως έχουμε επισημάνει σε αρκετά παλιότερα δημοσιεύματά μας.
Πράγματι οι εξυγιαντικές προσπάθειες της περιοχής, που είχαν ξεκινήσει προπολεμικά συνεχίστηκαν μετά το 1950 και μαζί με άλλες βελτιωτικές παρεμβάσεις, οδήγησαν στην οικιστική ανάπτυξη και τη δημιουργία ενός αξιόλογου θερέτρου που προσείλκυε κόσμο όχι μόνο από το Βόλο και τη Μαγνησία αλλά και από την υπόλοιπη Θεσσαλία και άλλα μέρη της Ελλάδας.
Η ίδρυση της πλαζ του ΕΟΤ το 1964, έδωσε ένα πιο κοσμοπολίτικο αέρα στην παραλία των Αλυκών. Νωρίτερα στα 1956 υπήρξε άλλη μια καθοριστική αλλαγή, που βοήθησε στην παραπέρα αξιοποίηση με την παύση της λειτουργίας των αλυκών και της παραγωγής αλατιού, αποδίδοντας μεγάλες εκτάσεις στην οικιστική επέκταση και αναβάθμιση του τόπου.
Ας δούμε κάποιες πτυχές της καλοκαιρινής καθημερινότητας στα Πευκάκια και στις Αλυκές γύρω στο 1960, όπως αποτυπώνονται στα δημοσιεύματα του τοπικού τύπου εκείνης της εποχής.
Β΄ Τα Πευκάκια αντέχουν
Η ανάπτυξη των Αλυκών μεταπολεμικά και η συνακόλουθη προτίμηση του κόσμου λειτουργούσε αντιστρόφως ανάλογα για τα Πευκάκια. Περιορισμένη και μάλλον υποδεέστερη η παραλία με βραχώδη σημεία, δεν κάλυπτε τις όλο και περισσότερες αυξανόμενες απαιτήσεις κι επέφερε μάλλον μια στασιμότητα στην καλοκαιρινή κίνηση. Με την πάροδο του χρόνου παρατηρήθηκε μείωση της προσέλευσης, που προς το τέλος της δεκαετίας του 60΄ εξελίχθηκε σε πλήρη αδράνεια.
Σε τούτο συντέλεσαν δύο καθοριστικοί παράγοντες :
α) το κλείσιμο του ιστορικού κέντρου Πευκάκια, που λειτουργούσε ανελλιπώς από το 1919 και β) Η θαλάσσια ρύπανση της περιοχής από τα απόβλητα μέσω της σήραγγας της Κάρλας.
Από το 1971 τα νυχτερινά Πευκάκια αναβίωσαν χάρη στη ντισκοτέκ Μπούρτζι, ενώ δειλά – δειλά επανήλθαν, αλλά παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα και τα καλοκαιρινά μπάνια ως τα μέσα της δεκ. του ΄ 80 περίπου.
Παρά την αδιαμφισβήτητη υπεροχή και προτίμηση των Αλυκών, τα Πευκάκια διατηρούν τις αντοχές τους προς τα τέλη της δεκαετίας του ΄50 και επισημαίνουμε στις εφημερίδες καταχωρίσεις που στοχεύουν στην προσέλευση του κόσμου, όπως η παρακάτω δημοσίευση -προφανώς διαφημιστική ενημέρωση- του ομώνυμου κέντρου με τον χαρακτηριστικό τίτλο:
«Αγαπάτε τη θάλασσα», όπου εκθειάζονται τα φυσικά προνόμια της περιοχής, αλλά και οι ποιοτικές υπηρεσίες του καταστήματος: «Ο Βόλος έχει πολλές εξοχές αλλά σαν τα Πευκάκια δεν είναι καμμιά. Θάλασσα καθαρώτατη, δροσερός και υγιεινότατος αγέρας, ευχάριστος παραμονή, ιδίως το πρωί για τα μικρά παιδιά.Το Κέντρο των Πευκακίων με τη άφθαστη καθαριότητα και τα ζωντανά ψάρια σας υπόσχεται κάθε περιποίηση. Συγκοινωνία εξησφαλισμένη δια των καλύτερων πετρελαιακάτων». (Ταχυδρόμος 22-6-1957).
Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας παρατηρούνται και ορισμένες παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της περιοχής, όπως η κατεδάφιση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων των παλιών πυριτιδαποθηκών. Ο χώρος της στρατιωτικής περιοχής, μετά το 1950 έμεινε ελεύθερος και ήταν δυνατή η πρόσβαση των λουόμενων στις παρακείμενες παραλίες ως το φάρο και πιο πέρα.
Τα ετοιμόρροπα οικήματα όμως αποτελούσαν κίνδυνο για τους εκείνους που αναζητούσαν χώρο για να γευματίσουν ή να αναπαυθούν μετά το μπάνιο τους. Όπως φαίνεται το ζήτημα είχε απασχολήσει και νωρίτερα τις αρμόδιες υπηρεσίες αλλά η… γνωστή κρατική ταχύτης προχώρησε στην κατεδάφιση προς το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου!
Πιθανότατα η υλοποίηση της επέμβασης να έχει άμεση σχέση με τη εγκατάσταση στην περιοχή της αγγλικής ταξιαρχίας αλεξιπτωτιστών για το δίμηνο Αύγουστου – Σεπτεμβρίου του 1962,στα πλαίσια ασκήσεων του ΝΑΤΟ.
Από τα τέλη της δεκ. του ΄50 είχε ξεκινήσει η διάνοιξη του παραλιακού δρόμου από τα Πευκάκια προς Αλυκές. Προηγουμένως η οδική σύνδεση από την παράκαμψη στις Νέες Παγασές, έφθανε σχεδόν ως το κτήμα Σέφελ και τις πυριτιδαποθήκες.
Ακολούθως επιχειρήθηκε η πρόσβαση ως τις Αλυκές με παράλληλη διαπλάτυνση της υπάρχουσας οδού. Στα 1964 αποφασίστηκε η ασφαλτόστρωση του τμήματος από τη Μπουρμπουλήθρα ως τα Πευκάκια και αυτό διευκόλυνε την οδική μετάβαση για μπάνιο ως εκεί.Ο υπόλοιπος δρόμος παρέμενε -απ΄ όσο θυμάμαι- στα επόμενα χρόνια, σκυροστρωμένος για να ολοκληρωθεί ο ασφαλτοτάπητας ως τις Αλυκές κάπου στα 1970.
Διαβάζουμε στη εφ. Θεσσαλία: «Θ΄ ασφαλτοστρωθή το τμήμα Μπουρμπουλήθρας – Πευκακίων – Αρχίζει αύριο η προετοιμασία. Από αύριον θα αρχίση η προεργασία δια την ασφαλτόστρωσιν της οδού Πευκακίων. Δια της διατεθείσης πιστώσεως 500.000 δραχμών θ΄ ασφαλτοστρωθή το τμήμα της οδού από την Μπουρμπουλήθραν μέχρι των Πευκακίων, μήκος 1430 μέτρων, θ απομείνει δε προς ασφαλτόστρωσιν το τμήμα από Πευκάκια προς Αλυκές μήκος 2,5 χιλιομέτρων περίπου…» (2-8-1964).
Στη συνέχεια του δημοσιεύματος σημειώνεται η απαίτηση πρόσθετων εργασιών στο υπόλοιπο τμήμα του δρόμου αλλά και ορισμένες απαλλοτριώσεις ιδιωτικών κτημάτων, ώστε να ολοκληρωθεί η σύνδεση. Παρατηρούμε ότι και αυτές οι εργασίες εκτελούνταν μεσούσης της καλοκαιρινής περιόδου !
Γ΄ Ανακοινώσεις της πλαζ Αλυκών
Κι άλλες φορές έχουμε κάνει λόγο για την «πλαζ Αλυκών» του Δ.Θεοδώρου, οργανωμένο, πλήρες λουτρικό συγκρότημα που λειτουργούσε από το 1928 ως το 1963 στο χώρο της σημερινής πλαζ. Κάθε καλοκαιρινή σεζόν, συναντούμε στον τοπικό τύπο ανακοινώσεις της επιχείρησης, η οποία αποτελούσε πράγματι μια σύγχρονή μονάδα, εφάμιλλη των αντίστοιχων της Αττικής ή και του εξωτερικού ακόμη.
Σε αυτές τις ενημερωτικές διαφημιστικές καταχωρίσεις πληροφορούμαστε τις δυνατότητες και τις παροχές της πλαζ με συνεχείς ανακαινίσεις και εκσυγχρονισμούς, ανάλογα με τις απαιτήσεις της εποχής. Στα 1959 αποφασίστηκε η δημιουργία νέας πλαζ από τον ΕΟΤ, με παράλληλη αναγκαστική αποχώρηση του ιδιώτη επιχειρηματία. Δικαστικοί αγώνες, αλλά και η καθιερωμένη βραδύτητα στην ολοκλήρωση του έργου, παρέτειναν για μερικά καλοκαίρια (ως το 1963) τη λειτουργία της υπάρχουσας πλαζ.
Σ΄ αυτά τα τελευταία χρόνια, κατά την έναρξη της θερινής περιόδου, ο Δ. Θεοδώρου δημοσιεύει εκτενείς ανακοινώσεις που εμπεριέχουν, πέρα από την ενημέρωση για τις δυνατότητες της επιχείρησής του, ιστορική αναδρομή όπου αποτυπώνεται η επαγγελματική δημιουργικότητα και η κοινωνική προσφορά τριών και πλέον δεκαετιών. Ετούτη η πρακτική στοχεύει εμφανώς στην αποτροπή της εκδίωξης του μέσα από την δημιουργία ενός κλίματος συμπαράστασης του κόσμου και αναγνώρισης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Παραθέτουμε την ανακοίνωση της περιόδου 1961.
«Ανακοίνωσις ΠΛΑΖ ΑΛΥΚΩΝ ΔΗΜ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ.
Από σήμερον Κυριακήν 25ην Ιουνίου επισήμος έναρξις της Λουτρικής Σαιζόν της ΠΛΑΖ ΑΛΥΚΩΝ. Παρά την γνωστήν πολεμικήν και τον γενόμενον θόρυβον περιξ της πλαζ Αλυκών ως ειδικευμένος και συγχρονισμένος επαγγελματίας, άνευ θορύβου και διαμαρτυριών εξετέλεσα και πάλιν το επαγγελματικόν μου καθήκον, ανακαίνισας τελείως όλας τα λουτρικάς εγκαταστάσεις και πλουτίσας αυτάς, καταστήσας ούτως την ΠΛΑΖ ΑΛΥΚΩΝ εφάμιλλον των ευρωπαϊκών λουτροπόλεων και εδαπάνησα και πάλιν δεκάδας χιλιάδων δραχμών δια την καλύτεραν ψυχαγωγίαν των αγαπητών μου επισκεπτών και πελατών.
Αποδυτήρια γυναικών και ανδρών με 250 ιματιοθήκας, έκαστον συγκρότημα προς διαφύλαξιν ενδυμάτων, χρημάτων και τιμαλφών των λουόμενων, Επίσης πολύχρωμες ομβέλλες πλαζ, ντουζ, ωραίες κούνιες, τραμπάλες, καναπέδες δια τους βρεγμένους να στεγνώσουν,στολίσκον παλυχρώμων κανώ, μέγα ανάβαθρον καταδύσεων. Καθημερινός καθαρισμός βυθού και αμμουδιάς.
Γενική λουτρική είσοδος δραχμάς 2!!! μόνον. Θα πρέπει να θεωρείται δωρεάν όταν έχομεν υπόψιν ότι οι καλύτερες πλαζ Αθηνών έχουν 15 δραχμάς είσοδον και οι κατώτερες 7 δραχμάς δίχως να προσφέρουν ούτε το ελάχιστον των ανωτέρω αναφερόμενων. Κολακεύομαι να πιστεύω ότι τα 32 χρόνια της επαγγελματικής μου ζωής τα ηνάλωσα δια να δημιουργήσω την πρότυπον πανελληνίως γνωστή ΠΛΑΖ ΑΛΥΚΩΝ.
Είμαι υπερήφανος που εξυγίανα μία νοσογόνον εστίαν, εξημέρωσα την έκτασιν τούτην που έβριθε λύκων, τσακαλιών και ήτο ορμητήριον των κακοποιών, εξωραϊσας ταύτην, δημιουργήσας την σημερινήν πολιτισμένην ΠΛΑΖ ΑΛΥΚΩΝ. Μουσική, ηλεκτρόφωνων αυτόματον 1961 με 200 μουσικά τεμάχια, τα εκλεκτώτατα.
Η ΠΛΑΖ ΑΛΥΚΩΝ προσφέρει κάθε δυνατή άνεση στους πελάτας της μόνον μ ένα δίδραχμον, χάρις στην ιδιωτική επαγγελματική πρωτοβουλία η οποία πολλάκες έχει δώσει θαυμάσια δείγματα στην πόλιν μας εις βάρος δυστυχώς, ως επι το πλείστον των ιδίων των επιχειρήσεων, διότι δεν εύρον την κατανόησιν, θα πρέπει δε και το κοινόν να έχει κάποιαν υποχρέωσιν υποστηρίξεως εις κάθε καλόν επαγγελματίαν. Ευελπιστών ότι θα τύχω της υποστηρίξεως όλων με θέρμην και συμπαράστασιν προς ενίσχυσιν των πρασπαθειών μου αι οποίαι αποβλέπουν εις καλυτέραν εξηπυρέτησιν και ψυχαγωγίαν. Κουζίνα εκλεκτή- τιμαί προσιταί- ψάρια ζωντανά» ( Η Θεσσαλία 25-6-1961).
Παρ’ όλα αυτά οι εξελίξεις είχαν ήδη δρομολογηθεί.
Τμήμα της παραλίας των Πευκακίων όπως είναι σήμερα
