ΠΤΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ (1929) ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ.
Στο προηγούμενο μέρος της έρευνας μας αναφερθήκαμε στα πρώτα οργανωμένα πρωταθλήματα ποδοσφαίρου στο Βόλο και τους φορείς που φρόντιζαν για τη διοργάνωση τους, όπως και για την ίδρυση, στη συνέχεια ,της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Θεσσαλίας, ως επίσημης τοπικής διοργανώτριας και εποπτεύουσας αρχής, ενταγμένης στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία.
Η αρμοδιότητές της εκτείνονταν σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, με επίκεντρο (και έδρα της) πάντοτε την πόλη του Βόλου, όπου υπήρχε η πλέον αξιοσημείωτη ποδοσφαιρική δραστηριότητα. Το τοπικό ποδόσφαιρο έπαιρνε πλέον επίσημο χαρακτήρα αλλά τα προβλήματα δεν έλλειπαν.
ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΕΝ ΤΗ ΓΕΝΕΣΕΙ
Η ΕΠΣΘ (αρχικά ΕΠΣΜΘ, δηλ. Μαγνησίας- Θεσσαλίας)παρουσίασε από γεννησιμιού της σοβαρές εγγενείς αδυναμίες και αναταραχές. Βέβαια το αναπτυσσόμενο άθλημα χαρακτηρίζεται από τις νηπιακές του ασθένειες κι αυτό οδηγούσε συχνά σε αντιδράσεις και αμφισβητήσεις. Οι ελλιπείς ακόμη, κανονισμοί και η ανεπάρκεια των παραγόντων, αποτελούσαν τις βασικές παραμέτρους για τις όποιες αρνητικές εξελίξεις.
Αν και δεν έλλειπε η διάθεση για προσφορά με φιλότιμες προσπάθειες, η άγνοια και η αναπόφευκτη , μεροληπτική αντιμετώπιση πολλές φορές των καταστάσεων (οι παράγοντες της ΕΠΣΘ ήταν μέλη διοικήσεων των ίδιων των σωματείων), όξυναν το αρνητικό κλίμα, με σοβαρές ενίοτε αντιπαραθέσεις. Διαφωνίες σε διοικητικά ζητήματα και αγωνιστικές εντάσεις ,μεταξύ των συλλόγων, αποτελούσαν τις κύριες αιτίες των δημιουργούμενων ανωμαλιών.
Η τοπική Ένωση ιδρύθηκε όπως είπαμε με την πρωτοβουλία τριών αθλητικών συλλόγων (Νίκη, ΑΕΚ, Κένταυρος) οι οποίοι αποτέλεσαν και τα ιδρυτικά της μέλη. Υπήρχαν όμως ακόμη τέσσερις αναγνωρισμένες ομάδες (Πηλεύς, Νικομήδεια, Τοξότης, ΠΑΟΚ) που δεν εντάσσονταν στην ΕΠΣΘ για τους δικούς τους λόγους.
Ο Πηλεύς δίσταζε να ενταχθεί, φοβούμενος αποτυχία της νέας προσπάθειας, αφού αυτή δεν τύγχανε καθολικής αποδοχής. Η ΑΕΚ δεν επιθυμούσε την ένταξη του ΠΑΟΚ , μιας και αυτός προήλθε από αποσκίρτηση μελών της και διάσπαση. Ομοίως ο Τοξότης προέκυψε από την Πηλέα οπότε κι εκεί υπήρχαν διαφωνίες. Η Νίκη πρότεινε την απάλειψη των όποιων διαφωνιών και να ενταχθούν όλες οι υφιστάμενες ομάδες στην ΕΠΣΘ, πρόταση που όμως απορρίφθηκε από τον Κένταυρο και την ΑΕΚ με αποτέλεσμα και την αποχώρηση της Νίκης. Έτσι η Ένωση απέμεινε με δύο μόνο σωματεία!
Η στάση αυτή του προσφυγικού σωματείου, ίσως προέκυψε, πέρα από τις παραπάνω διαφωνίες και έπειτα από ένα επεισοδιακό αγώνα με τον Κένταυρο, στον οποίο κυριολεκτικά έπεσε πολύ ξύλο και οι νεότεροι παίχτες της εδάρησαν ανηλεώς από τους πιο εύρωστους αντιπάλους τους, με ορισμένους να υποστούν σοβαρούς τραυματισμούς, στις 6/10/1929.
Ήδη, εκείνες τις μέρες η ΕΠΣΜΘ μετονομάζεται σε ΕΠΣΘ με την υπ. αρ. 1094/8/10/1929, απόφαση του πρωτοδικείου Βόλου, προφανώς επιθυμώντας να αναδείξει τον αμιγώς πανθεσσαλικό χαρακτήρα της, προσελκύοντας στις τάξεις της και συλλόγους των άλλων Θεσσαλικών πόλεων.
Τα σοβαρά επεισόδια του αγώνα Κενταύρου – Νίκης και η όλη αναστάτωση, με τη διάσπαση της ΕΠΣΘ, προκαλούν τη δημοσίευση μιας εκτενούς δημοσιογραφικής έρευνας για τα ποδοσφαιρικά δρώμενα στο Βόλο με τίτλο «Το ποδόσφαιρον στο Βόλο- Μια αθλητική μελέτη», σε τρείς συνέχειες (11 έως 13/10/29) στην εφ, Σημαία και με υπογραφή «ο καθημερινός».
Σε αυτή δίνεται γλαφυρά η εικόνα της γενικής αναταραχής που αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου και βέβαια προτείνονται λύσεις (βελτίωση αγωνιστικών χώρων, παιδεία των αθλητών, παραγόντων , φιλάθλων κ.λ.π, ηθική και υλική ενίσχυση από το κράτος κ.α. ). Ίσως κάποια άλλη φορά να προχωρήσουμε σε μια παρουσίαση αυτού του ενδιαφέροντος κειμένου.
Παρ’ όλα αυτά η ΕΠΣΘ ορίζει στις 6/10 τους πρώτους αγώνες φιλικού χαρακτήρα της νέας περιόδου, καθώς δεν διαφαίνεται σύγκλιση των διισταμένων απόψεων, ώστε να οργανωθεί το νέο πρωτάθλημα της περιόδου 1929-30.
Ήδη τα εκτός ΕΠΣΘ πέντε ποδοσφαιρικά σωματεία προσανατολίζονται στην ίδρυση νέας Ένωσης ,αφού εκείνη αποτελεί πλέον μειοψηφία με δύο μόνο συλλόγους στη δύναμή της. Το αδιέξοδο παγιώνεται και ως μόνη δυνατότητα επίλυσης των διαφορών προτείνεται η παρέμβαση της ΕΠΟ ως ανώτερης αρχής.
Διαβάζουμε στην εφ. Λαϊκή φωνή :
«Να επέμβει η ΕΠΟ.
Κατόπιν της επελθούσης διασπάσεως της παλαιάς Ενώσεως των Ποδοσφαιρικών Σωματείων Θεσσαλίας και της καταβαλλόμενης προσπαθείας ιδρύσεως νέας ΕΠΣΘ, οι αθλητικοί κύκλοι μας θεωρούν αναγκαίαν την επέμβασιν της ΕΠΟ δια την εξομάλυνσιν των μεταξύ των ποδοσφαιρικών σωματείων διαφορών. Η αρξάμενη μεταξύ τους πολεμική και η αναπτυσσόμενη εις τους αθλητάς εχθρότης, ούτε τους ηγέτας της αθλητικής κινήσεως της πόλεώς μας τιμά, ούτε εις την πρόοδον και ανάπτυξιν του ποδοσφαίρου συντείνει». (21/10/1929).
Η ΕΠΟ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΠΣΘ
Η ΕΠΟ βέβαια ήταν ήδη ενήμερη για την κατάσταση στο Βόλο και «κακίζεται» η αποχώρηση της Νίκης από την ΕΠΣΘ, όπως και η πρωτοβουλία της για την ίδρυση νέας αρχής, μαζί με τα άλλα σωματεία.
Στο έγγραφο της Ομοσπονδίας προς την τοπική Ένωση σημειώνονται τα εξής σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφ. Λαϊκή φωνή:
«Το συμβούλιον της ΕΠΟ, εις την οποίαν ανεκοινώθη η διάσπασις της ΕΠΣΘ, απέστειλε προ ολίγων ημερών έγγραφον εις την υπάρχουσαν τοπικήν Ένωσιν και κακίζει δι΄ αυτού την αποχώρησιν της Νίκης, τονίζει δε ότι επ’ ουδενί λόγω δύναται να ιδρυθεί και νέα τοπική Ένωσις ποδοσφαιρικών σωματείων, έστω και αν την υφισταμένην ΕΠΣΘ απαρτίζει εν και μόνον σωματείον.
Η ΕΠΟ υπογραμμίζει εις το έγγραφόν της ότι σωματεία έχοντα έστω και τριών μηνών ζωής δύνανται να εγγράφωσιν εις την τοπικήν ΕΠΣ λαμβάνοντα μάλιστα μέρος και εις τους αγώνας πρωταθλήματος.
Τα σωματεία όμως ταύτα, συμφώνως προς το καταστατικόν ,δεν έχουν δικαίωμα ψήφου εφόσον δεν έχουν τουλάχιστον ετήσιαν δράσιν και ζωήν. Ακολούθως η ΕΠΟ εις το έγγραφόν της ανακοινοί ότι μετά την τέλεσιν του οικείου πρωταθλήματος η πρωταθλήτρια ομάς οφείλει να κατέλθει εις Αθήνας δια το πανελλήνιον άθλημα του ποδοσφαίρου, ενισχυόμενη πιθανώς και υπό της ΕΠΟ» (22/10/1929).
Η ομοσπονδία προτείνει την ένταξη στην ΕΠΣΘ (χωρίς βέβαια δικαίωμα ψήφου) νεοϊδρυθέντων, αναγνωρισμένων σωματείων ,με πλήρη αγωνιστική συμμετοχή, ως κίνητρο για την αντιμετώπιση των διασπαστικών τάσεων. Και ακόμη αναγγέλλει τη μετάβαση της μελλοντικής πρωταθλήτριας ομάδας στην Αθήνα για συμμετοχή στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, που ήδη διοργανώνονταν με τους πρωταθλητές Αθήνα –Πειραιά-Θεσσαλονίκης μόνον.
Επειδή το ζήτημα είχε πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και η αρωγή της ΕΠΟ διαφαίνονταν ως η μόνη ικανή για την επίλυση του, η ΕΠΣΘ έφερε στη δημοσιότητα μέσω του τύπου, ολόκληρη την αλληλογραφία της με την Ομοσπονδία.
Στην εφ. Λαϊκή φωνή παρατίθενται την επόμενη (23/10/1929) τόσο το έγγραφο της ΕΠΣΘ, όσο και το απαντητικό της ΕΠΟ, περίληψη του οποίου είχε δημοσιευτεί στο χθεσινό φύλλο.
Η τοπική Ένωση είχε απευθύνει ορισμένα ερωτήματα για τις επικείμενες κινήσεις της, τα οποία συνοπτικά είναι τα εξής:
α) Πώς διατείνεται η Νίκη την δυνατότητα ίδρυσης νέας Ένωσης, αφού, σύμφωνα με το καταστατικό η διάλυση της υπάρχουσας είναι εφικτή όταν αποχωρήσουν τα ¾ των εγγεγραμμένων σωματείων.
β) Αν η Νίκη που αποχώρησε, θεωρείται σωματείο της ΕΠΟ η «αυτοδικαίως διαγράφεται υπ’ αυτής».
γ) Αν είναι δυνατή η εγγραφή σωματείων στην ΕΠΟ απευθείας, δίχως προηγούμενη εγγραφή στην ΕΠΣΘ.
δ) Αν μπορεί, κατ’ εξαίρεση , να διαθέτουν δικαίωμα ψήφου και τα νεοϊδρυθέντα σωματεία που τυχόν εντάσσονταν, ώστε αυτό να αποτελέσει κίνητρο για την εγγραφή τους στην ΕΠΣΘ και να αυξηθεί η δύναμή της.
ε) Σε περίπτωση ίδρυσης, ανεπίσημης έστω ένωσης και μποϊκοτάρισμα από αυτή των σωματείων της ΕΠΣΘ, η ΕΠΟ θα εξακολουθήσει να παρέχει στήριξη; Και
στ) Αιτείται η άμεση έλευση ανωτέρου στελέχους της ΕΠΟ στο Βόλο για τη διευθέτηση του όλου θέματος, αφού ήδη παρουσιάζονταν και «κρούσματα απειθαρχίας μεταξύ των αθλητών»
Οι απαντήσεις της Ομοσπονδίας ήταν ξεκάθαρες:
«Ως προς το ερώτημα διαλύσεως της Ενώσεως δεν επιτρέπεται εφ’ όσον ρητώς τούτο αναγράφεται εν τω υμετέρω Καταστατικόν αδιαφόρως αν απεχώρησεν εν εκ των ιδρυτών σωματείων, ουδέ και ίδρυσης δευτέρας τοπικής ένωσεως δύναται να νοηθή, απαγορευμένου τούτου ρητώς υπό του Καταστατικού της ΕΠΟ.
Δύνανται τα αποχωρήσαντα σωματεία να προβώσιν εις την ίδρυσιν δευτέρας ενώσεως, θα είναι όμως άγνωστος εις την ΕΠΟ , δηλαδή τα σωματεία ταύτα ως μη αποτελούντα δύναμιν της ΕΠΟ δε θα δύνανται να λάβωσι μέρος εις επίσημον τοπικόν πρωτάθλημα, δεν θα δύνανται να λάβωσι μέρος εις το παρά της ΕΠΟ διοργανούμενον πρωτάθλημα Κυπέλλου Ομοσπονδίας, οι παίκται τούτων δεν θα λαμβάνωνται υπ’ όψιν κατά τον καταρτισμόν της Εθνικής Ομάδος, δεν θα δύνανται τα σωματεία να συναντώνται μετά άλλων σωματείων άλλης ενώσεως εις αγώνας, δεν θα υπολογίζονται εις τυχόν χρηματικήν ενίσχυσιν παρά της ΕΠΟ κλπ.
Επί του δεύτερου ερωτήματος εξυπακούεται και διαγραφή του «Γ.Σ. Νίκη» από την δύναμιν της ΕΠΟ, εφόσον έπαυσε να αποτελή μέλος της Ενώσεως.
Επί του τρίτου ερωτήματος συμφώνως τω καταστατικώ, τα σωματεία εγγράφονται παρά των τοπ. ενώσεων, αιτίνες γνωρίζουσι την εγγραφήν, ουδέ η ΕΠΟ δύναται να προβή οίκοθεν εις ταύτην.
Επί του τετάρτου ερωτήματος εξαίρεσις από του άρθρου 5 δεν χωρεί, όντος ρητού και κατηγορηματικού του άρθρου τούτου.
Επί του πέμπτου ερωτήματος η ΕΠΟ δεν δύναται να ανεχθή αντιπειθαρχικά κινήματα, θα εξακολουθήση δε αναγνωρίζουσα την ήδη υφισταμένην τοπ. ενώσιν, κανονικώς συγκροτηθείσαν και εγκριθείσαν.
Επί του έκτου ερωτήματος έλαβε εντολήν ο Γεν. Γραμματεύς της ΕΠΟ κ. Στ. Μαραγκουδάκης όπως έλθη αυτόθι και κομίση τας αντιλήψεις της ΕΠΟ , φροντίση δε δια την εξομάλυνσιν της καταστάσεως. Επί του παρόντος όμως δεν καθίσταται τούτο εφικτόν λόγω του όγκου της εργασίας παρά τη ΕΠΟ.
Οπωσδήποτε η ΕΠΟ εκ πείρας έχουσα υπόψιν,ότι παρόμοιαι διενέξεις και παραξηγήσεις, παρατηρούνται πάντοτε κατά την ίδρυσιν των ενώσεων, ελπίζει δε και εύχεται όπως η σώφρων πολιτική και διαλλακτικότης των ποδ. Παραγόντων της περιφερείας ημών θα απαλλάξη της κρίσεως το τοπικόν ποδόσφαιρον δια το συμφέρον αυτού και του ελληνικού γενικώτερον».
Όπως γίνεται αντιληπτό η ΕΠΟ παρέχει πλήρη στήριξη στην ΕΠΣΘ, αλλά μεταθέτει εν ευθέτω χρόνο την αποστολή του γραμματέα της για την επίλυση των αντιθέσεων. Όπως θα δούμε πιο κάτω η έλευση του καθυστέρησε περίπου δυο μήνες. Στο τέλος του εγγράφου επισημαίνονται οι αναπόφευκτες ανωμαλίες στις ιδρύσεις των διαφόρων περιφερειακών ενώσεων, έως ότου τα πράγματα πάρουν το δρόμο τους, ενώ δεν λείπουν και τα ευχολόγια για την επικράτηση διαλλακτικότητας και σωφροσύνης.
ΦΤΩΧΗ Η ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ.
Αν και το αδιέξοδο συνεχίζονταν, δίχως να διακρίνεται κάποιο φώς, η ΕΠΣΘ προσπαθούσε να διοργανώσει το νέο πρωτάθλημα της περιόδου 1929-30 , με την πρόσκληση για εγγραφή ανεπισήμων σωματείων στη δύναμή της, εφόσον αυτό εγκρίνονταν από την ΕΠΟ :
«Συνήλθε προχθές το διοικητικόν συμβούλιον της ΕΠΣΘ και συνεζήτησε επί διαφόρων εγγράφων της ΕΠΟ αναφορικώς με την έναρξιν του ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος εις την πόλιν μας. Αι ληφθείσαι επί του ζητήματος τούτου αποφάσεις εκοινοποιήθησαν εις την ΕΠΟ προς έγκρισιν. Ακολούθως ελήφθη απόφασις να αποσταλή εις την ΕΠΟ έγγραφον δια του οποίου να ζητείται όπως επιτραπή εις τα εκτός της ΕΠΣΘ ανεπίσημα σωματεία η εγγραφή τούτων εις την Ένωσιν και η συμμετοχή των εις το υπ’ αυτής προκηρυχθησόμενον πρωτάθλημα 1920-1930» (Λαϊκή φωνή 8/11/1929).
Η ποδοσφαιρική δραστηριότητα όμως περιορίζονταν σε φιλικού χαρακτήρα συναντήσεις ή άλλες μεταξύ ανεπίσημων συλλόγων. Ο Οκτώβριος του 1929, αλλά και οι επόμενοι μήνες υπήρξαν μια από τις πλέον ταραγμένες περιόδους στο βολιώτικο ποδόσφαιρο του Μεσοπολέμου.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Η Νίκη γύρω στο 1930 (από το Βιβλίο Γυμναστικός Σύλλογος η Νίκη-από την Ιωνία στη Νέα Ιωνία.
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ
