ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ
Στο τρίτο μέρος του αφιερώματος για τα ποδοσφαιρικά σωματεία του Μεσοπολέμου, εκτός από εκείνα του Βόλου που αναγνωρίστηκαν από το Πρωτοδικείο την τελευταία τριετία πριν το 1940,θα μνημονεύσουμε και τα άλλα που δραστηριοποιήθηκαν στην γύρω περιοχή, δηλ. το Πήλιο, τον Αλμυρό και το Βελεστίνο.
1. Ολυμπιακός Σύλλογος Φιλάθλων Βόλου
Οι απαρχές του συλλόγου εντοπίζονται στο ανεπίσημο σωματείο Μικρός Ολυμπιακός ή Ολυμπιακός Αγ. Κων/νου -επειδή έδρευε στην ομώνυμη συνοικία- και ήταν παράρτημα, του ισχυρού τότε, Κενταύρου.
Η ομάδα αποτελούνταν από φίλους του Ολυμπιακού Πειραιά, γι’ αυτό και υιοθετήθηκαν χρώμα και έμβλημα στην κατοπινή επίσημη μορφή του συλλόγου. Ποδοσφαιριστές του Κενταύρου και του Τοξότη, κυρίως, αλλά και του Κεραυνού, αποτέλεσαν το δυναμικό του νέου σωματείου, που ως ανεξάρτητο πλέον αναγνωρίστηκε από το Πρωτοδικείο Βόλου στις 2/6/1937 (απ. 611) κι έκτοτε έμελλε να πρωταγωνιστήσει στα ποδοσφαιρικά δρώμενα του Βόλου, της Θεσσαλίας, αλλά και των εθνικών πρωταθλημάτων.
Η ισχύς του διαπιστώθηκε από τις πρώτες κιόλας εμφανίσεις του και διακρίθηκε ιδιαίτερα στις επίσημες διοργανώσεις των τριών τελευταίων περιόδων πριν τον πόλεμο του 1940, με την κατάκτηση δύο πρωταθλημάτων (1938-39 και 1939-40) και ενός κυπέλλου (1939-40).
Αξιοσημείωτη και η επικράτησή του με 3-1 για το θεσμό του κυπέλλου Ελλάδος, όπου συμμετείχε ως κυπελλούχος Βόλου, επί του Ηρακλή Θεσσαλονίκης και η πρόκριση στους οκτώ του θεσμού. Εκεί αντιμετώπισε την πανίσχυρη τότε ΑΕΚ στην Αθήνα και φυσικά αποκλείστηκε.
Η μεταπολεμική του παρουσία με ιδιαίτερες διακρίσεις και συμμετοχές σε Β’ και Α΄ Εθνική Κατηγορία καταγράφεται αξιοσημείωτη και παραπέμπουμε κάθε ενδιαφερόμενο στο βιβλίο του Γιώργου Καρεκλίδη «Αθλητικός Όμιλος Βόλου Εθνικός Ολυμπιακός -50 χρόνια ιστορία (1937-87).» όπου παρατίθενται πλήρη στοιχεία ανά ποδοσφαιρική περίοδο.
2. Αθλητικός Ομιλος Βόλου ο Οδυσσεύς
Πρόκειται για σύλλογο που προϋπήρχε ως ανεπίσημος με τις ονομασίες Κίτρινα Πουλιά, ή Ανάληψη, ή Ένωσις Αναλήψεως καθώς έδρα του αναφέρεται η συνοικία Αναλήψεως και η περιοχή «Βάβουλα».
Επίσημη υπόσταση με το όνομα Οδυσσεύς απόκτησε στις 15/6/1937(απ.710) και αποτελεί το τελευταίο αναγνωρισμένο ποδοσφαιρικό σωματείο ως το 1940, που συμμετείχε στις διοργανώσεις της ΕΠΣΘ, δίχως ιδιαίτερες διακρίσεις στη Β’ τοπική Κατηγορία.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση μετονομάστηκε σε Αναγέννηση και λίγο αργότερα σε Αθλητικός Σύλλογος Βόλου Εθνικός. Δηλαδή ο Οδυσσεύς αποτελεί την πρώτη επίσημη μορφή του γνωστού ποδοσφαιρικού σωματείου Εθνικός, που δραστηριοποιείται στα τοπικά πρωταθλήματα ως τις μέρες μας.
Ετούτα υπήρξαν τα αναγνωρισμένα ποδοσφαιρικά σωματεία του Βόλου που ανήκαν στην δύναμη της ΕΠΣΘ και συμμετείχαν στις επίσημες διοργανώσεις εκείνης της εποχής, όπως επισημάναμε και πιο πάνω.
Τα ισχυρότερα από αυτά διέθεταν και θυγατρικά, συνεργαζόμενα σωματεία – αναφέρονται ως παραρτήματα ή δορυφόροι – και βέβαια λειτουργούσαν και ως φυτώρια του επίσημου συλλόγου. Συμμετείχαν σε ποικίλες ανεπίσημες συναντήσεις ή «εσωτερικά πρωταθλήματα» του σωματείου που «ανήκαν».
Επίσης όλοι οι αναγνωρισμένοι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι που ήταν ενταγμένοι στην ΕΠΣΘ διατηρούσαν και β’ ομάδες, με νεότερους παίχτες, και δραστηριοποιούνταν σε ξεχωριστό πρωτάθλημα. Οι συναντήσεις των β΄ ομάδων συνήθως προηγούνταν εκείνων των α΄, σύμφωνα με το πρόγραμμα του πρωταθλήματος.
Ακόμη υπήρχαν:
Α) ομάδες των σχολείων, δημοτικών και μέσης εκπαίδευσης,
Β) ομάδες στρατιωτικών μονάδων
Γ ) ομάδες της ΕΟΝ (επί καθεστώτος Μεταξά)
Δ) ομάδες εργατικών σωματείων και άλλων επαγγελματικών οργανώσεων
Ε) και τέλος ένα απροσδιόριστο, σε όλο του το εύρος, σύνολο ανεπίσημων ομάδων των συνοικιών της πόλης που συνεχώς έδινε το δικό του παρών στα ποδοσφαιρικά δρώμενα εκείνη την εποχή.
Εκτός από τα τρία – τέσσερα κανονικά γήπεδα (Πάρκο Γεωργίου, Κενταύρου, Νίκης και Κεραυνού ) όπου υπήρχε πλατεία, αλάνα κι άλλους προσφερόμενος χώρος οι νεαροί Βολιώτες έπαιξαν ποδόσφαιρο.
Ποδοσφαιρικά σωματεία στην ευρύτερη περιοχή.
Εκτός όμως από τις ποδοσφαιρικές ομάδες που έδρευαν στην πόλη του Βόλου, ιδρύθηκαν και άλλες στην ευρύτερη περιοχή της τότε επαρχίας Βόλου και του κατοπινού νομού Μαγνησίας.
Στο Πήλιο, τον Αλμυρό και το Βελεστίνο παρατηρείται αξιόλογη ανάλογη δραστηριότητα, με αναγνωρισμένα και ανεπίσημα ποδοσφαιρικά σωματεία.
Σε ολόκληρη την περίοδο του Μεσοπολέμου καταχωρίζονται στο Βιβλίο Αναγνωρισμένων Σωματείων του Πρωτοδικείου Βόλου, συνολικά 10 αθλητικοί σύλλογοι της ευρύτερης περιοχής από τους οποίους οι περισσότεροι παρουσιάζουν, τουλάχιστον μέσα από τα δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, ποδοσφαιρική δραστηριότητα.
Ας τους παρουσιάσουμε κατά χρονολογική σειρά ίδρυσης, αφού επισημάνουμε ότι περιορίζονταν μόνο σε ανεπίσημες συναντήσεις μιας και δεν ανήκαν στο δυναμικό της ΕΠΣΘ.
1. Γυμναστικός Σύλλογος Αλμυρού (1929)
Ο γνωστός ως σήμερα σύλλογος που τότε δραστηριοποιούνταν σχεδόν αποκλειστικά στον κλασικό αθλητισμό και βέβαια έχει να επιδείξει σε όλη του τη διαδρομή σημαντικές επιτυχίες στον τομέα αυτό.
Στα 1930 όμως φαίνεται πως διατηρούσε και ποδοσφαιρικό τμήμα. Σημειώνεται στην εφ. Λαϊκή Φωνή (9/3/1930) η μετάβαση στον Αλμυρό του βολιώτικου ανεπίσημου, αλλά ισχυρού συλλόγου Αίας, για ποδοσφαιρικό αγώνα με την ομάδα Γ.Σ.Α.
Μάλιστα η επίσκεψη και η συνάντηση είχαν πανηγυρικό χαρακτήρα με πολυπληθή υποδοχή και θερμή φιλοξενία. Τελικό αποτέλεσμα Γ.Σ.Α.-Αίας 1-4. Μετά τον αγώνα στους νικητές φιλοξενούμενους προσφέρθηκε «τέιον». Λίγο αργότερα, όπως φαίνεται, την ποδοσφαιρική δραστηριότητα μονοπώλησε ο σύλλογος Αχιλλεύς (θα το δούμε στη συνέχεια), ο οποίος μεταπολεμικά εντάχθηκε στον Γ.Σ.Α. που δημιούργησε και διατηρεί ως σήμερα, αξιόλογη ποδοσφαιρική ομάδα, με διακρίσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
2. Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Ιάσων Ανω Βόλου (1931)
Στον τοπικό Τύπο σημειώνονται συναντήσεις του παραπάνω συλλόγου με άλλους κυρίως ανεπίσημους της εποχής. Λίγους μήνες αργότερα από την ίδρυσή του διαλύεται και διαγράφεται με δικαστική απόφαση (31/10/1931). Πιθανότατα συνεχίζει να υπάρχει ως ανεπίσημο σωματείο με τις ονομασίες Αετός, Αναγέννησις, Εθνικός, Άρης κ.α. που επίσης προσδιορίζονται ως ποδοσφαιρικές ομάδες από τον Άνω Βόλο.
3. Αθλητικός Ομιλος Αγριάς ο Θησεύς (1931)
Πρωτοπαρουσιάζεται ως παράρτημα του Κενταύρου, «Αγριά» και ακολούθως ως «Θησεύς», ονομασία με την οποία αυτονομείται και αποκτά επίσημη υπόσταση. Στο καταστατικό του, ως σκοπός του σωματείου, αναφέρεται ρητά «η διάδοσις του ποδοσφαίρου».
Αρκετές φορές σημειώνονται στις εφημερίδες της εποχής συναντήσεις του με άλλες ομάδες. Είναι ένας από τους συλλόγους που δραστηριοποιείται επιτυχώς ως τις μέρες μας.
4. Αθλητικός Σύλλογος Βελεστίνου ο Ρήγας Φεραίος
Όπως σημειώνει ο Β. Καραμπερόπουλος στο βιβλίο του «Ρήγας Φεραίος – η ομάδα με την ιστορική διαδρομή 80 χρόνων», η ίδρυση του συλλόγου πραγματοποιήθηκε στα 1926 και δύο χρόνια αργότερα συγκροτήθηκε το ποδοσφαιρικό του τμήμα (1928).
Στην εφ. Σημαία (4/9/29) σε αυτόνομο δημοσίευμα, σημειώνονται οι πρώτες δραστηριότητες του νέου ποδοσφαιρικού σωματείου του Βελεστίνου, το οποίο φαίνεται να συνεργάζεται με τον Κένταυρο, καθώς την εκγύμναση και τις προπονήσεις έχει αναλάβει ο γνωστός τότε ποδοσφαιριστής του Κενταύρου, Φ. Ξυδάκης.
Επισημαίνονται οι αδυναμίες της νεοσύστατης ομάδας, αλλά και οι ευοίωνες μελλοντικές προοπτικές της χάρη στην συντονισμένη, συνολική προσπάθεια με την συμβολή και της Κοινότητας Βελεστίνου που διέθεσε σεβαστό κονδύλι γι’ αυτό τον σκοπό.
Ο Ρήγας Φεραίος απόκτησε επίσημη υπόσταση το 1932 (απ.264-31/10/1932). Μετά τον πόλεμο, καθώς είχε περιπέσει σε αδράνεια και ουσιαστικά τελούσε υπό διάλυση, επανιδρύεται και αναγνωρίζεται από το πρωτοδικείο Βόλου ως «Αθλητικόν Σωματείον Ρήγας Φεραίος» με την υπ.αρ.265 απόφαση στις 31/3/1951.
Η πορεία του ως τις μέρες μας με σημαντικές επιτυχίες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι γνωστή, ενώ την περίοδο 1975-76 αγωνίστηκε στη Β’ Εθνική.
5. Αθλητικός Ομιλος Κατηχωρίου η Θύελλα (1932)
Ως ποδοσφαιρικός σύλλογος χαρακτηρίζεται πρωταρχικά στο καταστατικό της η Θύελλα Κατηχωρίου και μνημονεύονται αρκετές συμμετοχές σε ανεπίσημες, φιλικού χαρακτήρα, συναντήσεις κατά τη δεκαετία του ΄30, κυρίως με ομάδες των όμορων κοινοτήτων, (Πορταριά, Μακρινίτσα, Ανακασιά κ.α.).
6. Αθλητική Ενωσις Μακρυνίτσης Αρης (1932)
Αναφέρεται συχνά στις αθλητικές στήλες των τοπικών εφημερίδων κατά τη διεξαγωγή φιλικών αγώνων με αντίστοιχους συλλόγους, των γύρω χωριών, αλλά και του Βόλου, ενίοτε και ως Ένωσις Μακρυνίτσης ή Μακρυνίτσα. Διαλύθηκε με την απόφαση στρατοδικείου 99/1939, προφανώς για λόγους πολιτικούς, δηλαδή συμπεριφορές αντίδρασης προς το ανελεύθερο καθεστώς της 4ης Αυγούστου, όπως συνέβαινε με πολλά, κάθε είδους, σωματεία.
7. Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος ο Αχιλλεύς (1938)
Δραστηριοποιούνταν στον Αλμυρό από τα μέσα της δεκαετίας του ΄20 δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο ποδόσφαιρο.
Επίσημη υπόσταση απόκτησε πολύ αργότερα, το 1938 κι αφού είχε καταγράψει τη δική του ενδιαφέρουσα πορεία στο χώρο του αθλήματος, με καλές επιδόσεις απέναντι στα ισχυρότερα σωματεία του Βόλου.
Μνημονεύονται πάντως στον τοπικό Τύπο και αντιπαραθέσεις με τον Γ.Σ.Α., κυρίως σε ζητήματα οργανωτικά των τοπικών αγώνων «Κρόκεια», καθώς διατηρούσε και άλλα αθλητικά τμήματα. Στις αρχές της δεκαετίας ’50 συγχωνεύτηκε στον Γ.Σ.Α. αποτελώντας το ποδοσφαιρικό τμήμα του.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εκτός από τα παραπάνω, στην περίοδο του μεσοπολέμου, υπήρχαν και άλλα αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία, στο Βόλο και τη γύρω περιοχή, που δεν είχαν ποδοσφαιρική δραστηριότητα, ή δεν φαίνεται τουλάχιστον κάτι τέτοιο στις αθλητικές στήλες των εφημερίδων της εποχής: 1) Σκοπευτικός Σύλλογος Βόλου, 2) Γ.Σ.Σκοπέλου, 3) Α.Σ. Ολιζώνος (Λαύκος ), 4) Α.Ο. Αργαλαστής Κεραυνός, 5) Α.Ο. Σκοπέλου. Για τα αναγνωρισμένα εργατικά ποδοσφαιρικά σωματεία θα γίνει ξεχωριστή αναφορά.
Τέλος να επισημάνουμε ότι στο Πήλιο και τον Αλμυρό υπήρχαν και αρκετά ανεπίσημα ποδοσφαιρικά σωματεία, όπως άλλωστε και στο Βόλο. Κι εδώ χρειάζεται αυτόνομο δημοσίευμα.
Πιστεύω πως δόθηκε στο σύνολό του ο ποδοσφαιρικός χάρτης του Βόλου και της ευρύτερης περιοχής με την συνοπτική, έστω, παρουσίαση των αναγνωρισμένων, επίσημων ποδοσφαιρικών σωματείων που δραστηριοποιούνταν στην περίοδο του Μεσοπολέμου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Εκτός από τα φύλλα των τοπικών εφημερίδων Θεσσαλία, Ταχυδρόμος, Λαϊκή Φωνή, Σημαία και αρχειακό υλικό (καταστατικά, έγγραφα κ.λ.π. ποδ. σωματείων) από τα ΓΑΚ Ν. Μαγνησίας προστρέξαμε τόσο στη μελέτη του δικηγόρου κι ερευνητή Σωτ. Γκανάτσιου «Η ιστορία του Μαγνησιώτικου Ποδοσφαίρου, όσο και στην έρευνα για το βολιώτικο ποδόσφαιρο στο Μεσοπόλεμο του δημοσιογράφου Χριστόφορου Σεμέργελη στο ένθετο Διαδρομές της εφ. Η θεσσαλία, το 2001.
