Τα πασχαλινά διηγήματα του Αλ. Μωραϊτίδη ~ Μόνο τρια, αλλά ενδιαφέρονταΤελευταία ενημέρωση: 2022-04-23, 21:20:23
![]() Μωραϊτίδης και Παπαδιαμάντης υπηρετούν με συνέπεια το εορταστικό διήγημα. Σημαντικό μέρος του έργου τους εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία, με τις υποθέσεις των διηγημάτων να έχουν σχέση με τα δρώμενα των ημερών ή έστω να εκτυλίσσονται κατά τις περιόδους των μεγάλων εορτών της χριστιανοσύνης, τα Χριστούγεννα (Πρωτοχρονιά - Φώτα) και το Πάσχα. Η προτίμηση και των δύο Σκιαθιτών στο συγκεκριμένο είδος προκύπτει από την εσωτερική τους ανάγκη να προβάλλουν τα γνήσια παραδοσιακά στοιχεία του τόπου τους, αλλά και να εκφράσουν την πηγαία τους λατρεία προς το θείο, με τους αδιαπραγμάτευτους κανόνες που οι ίδιοι θέτουν. Είναι άλλωστε γνωστή η εκ βαθέων κατάθεση του Παπαδιαμάντη στον Λαμπριάτικο Ψάλτη - «Το επ’ εμοί…». Στον Παπαδιαμάντη, που συνήθως μας είναι πιο γνώριμος, παρατηρείται μια ισορροπία περίπου ως προς τον αριθμό των χριστουγεννιάτικων και πασχαλινών διηγημάτων(1), με τα πρώτα να είναι περισσότερα λόγου του εύρους των εορτών του Δωδεκαημέρου, συμπεριλαμβανόμενων, δηλαδή, και των πρωτοχρονιάτικων ή των Φώτων. Αντίθετα, στον, ομογάλακτο βέβαια, Μωραϊτίδη επισημαίνεται μια εξόφθαλμη δυσαναλογία υπέρ των χριστουγεννιάτικων, που μαζί με εκείνα της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων φθάνουν τα 16, ενώ τα πασχαλινά είναι μόνον τρία. Η διαφορά ετούτη, αν συνυπολογίσουμε τη βαθιά πίστη και ευλάβεια του Μωραϊτίδη, του μεγαλόσχημου μοναχού Ανδρόνικου στις δυσμές του βίου του, προβάλλει δυσεξήγητη και πιθανόν να σχετίζεται με τα ερεθίσματα και την έμπνευση του συγγραφέα ή ακόμη και με το γεγονός ότι συνέγραψε αρκετά λιγότερα διηγήματα από τον Παπαδιαμάντη (171 έναντι 30). Ο Τέλλος Αγρας στη μελέτη του «Τα διηγήματα του Μωραϊτίδη(2)» αποκαλεί τον συγγραφέα «Χριστουγεννιάτικο ψάλτη», αφού δημιουργεί βέβαια περισσότερα χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Ερμηνεύει αυτή την προτίμησή του, επειδή για τις εορτές των Χριστουγέννων επιστρέφουν συνήθως οι ξενιτεμένοι Σκιαθίτες ναυτικοί, όπως άλλωστε φαίνεται στα διηγήματα: Ο Αναποδιασμένος, Η Πορταϊτισσα, Μανουήλα, Η θεία Μυγδαλίτσα, Φαντάσματα και Συντροφιά με τη θάλασσα. Επίσης για τους Σκιαθίτες, που ζουν στην Αθήνα, διογκώνεται ετούτες τις μέρες η νοσταλγία του γενέθλιου τόπου, όπως καταγράφεται στα διηγήματα: Χριστούγεννα στον ύπνο μου και Ιστορία μιας τυρόπιτας. Και σημειώνει ανάμεσα στις υπόλοιπες σχετικές επισημάνσεις του ο Αγρας: «Η Σκιάθος και τα Χριστούγεννα είναι κατά βάθος του δύο παραγωγικά τους στοιχεία», που οδηγούν στις ανάλογες γραφές. Η παραπάνω άποψη εξηγεί, νομίζω, επαρκώς, γιατί υπολείπονται των χριστουγεννιάτικων, τα πασχαλινά διηγήματα του Μωραϊτίδη. *** Τα τρία πασχαλινά διηγήματα του Μωραϊτίδη είναι τα εξής, σύμφωνα με τη σειρά της πρώτης τους δημοσίευσης(3).
Ελάχιστες είναι οι αναφορές για το Πάσχα και στα υπόλοιπα διηγήματα του Μωραϊτίδη. Μόνο στο διήγημα «Τα Βακούφικα», που τα γεγονότα εκτυλίσσονται κατά την Πρωτομαγιά, δηλαδή λίγο μετά το Πάσχα, γίνεται λόγος για τον σκιαθίτικο χορό Καμάρα (4) που συνηθίζεται στις λαϊκές εκδηλώσεις την εβδομάδα της Διακαινησίμου. Ακόμη υπάρχει και η εξής ωραία παρομοίωση για το ξημέρωμα της Πρωτομαγιάς: «…τα άστρα εξηφανίζοντο και εσβέννυντο το εν κατόπιν του άλλου ως σβέννυνται αι λαμπάδες μία - μία την ημέραν του Πάσχα…»(5).
Πασχαλινά άρθρα Βέβαια, ο Μωραϊτίδης, ως ευσεβής χριστιανός, δημοσίευσε και πληθώρα θρησκευτικών άρθρων, όπως άλλωστε και ο Παπαδιαμάντης, αρκετά από τα οποία αναφέρονται στις ημέρες της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα. Στο βιβλίο του καθηγητή Φώτη Δημητρακόπουλου «Ο μοναχός Ανδρόνικος - λεύκωμα Μωραϊτίδη», εκδόσεις ERGO, 2002, που μνημονεύονται κατ’ έτος οι κυριότερες πτυχές της ζωής και του έργου του Μωραϊτίδη, γίνεται λεπτομερής αναφορά και για τα πασχαλινά άρθρα του συγγραφέα. Για το Πάσχα του 1887 δημοσιεύει στην Ακρόπολι δύο άρθρα με την υπογραφή Μ., όταν και ο Παπαδιαμάντης δίνει άλλα τρία υπογράφοντας ως Π. (σελ. 88). Ομοίως την επόμενη χρονιά πάλι με υπογραφή Μ., στην Ακρόπολι, δημοσιεύει πασχαλινά άρθρα από τις 17 έως τις 23 Απριλίου (σελ. 95). Νέα σειρά επίκαιρων κειμένων με γενικό τίτλο «Μεγάλη Εβδομάς» δημοσιεύεται ξανά στην Ακρόπολι από τις 23 έως τις 30 Μαρτίου και την 1η Απριλίου του 1890 (σελ. 99). Αναφέρονται, βέβαια, στην εργογραφία του και άλλα θρησκευτικά άρθρα χωρίς εξειδίκευση της θεματολογίας τους, οπότε ίσως υπάρχουν και άλλα πασχαλινά. Ακόμη στον Ε’ τόμο των ταξιδιωτικών του κειμένων με το γενικό τίτλο: «Με του βορηά τα κύματα» υπάρχει κείμενο με τον τίτλο: «Λαμπρόγιορτα» (Εκδόσεις Ι. Σιδέρη, 1926). Ας μη μας επηρεάζει το γεγονός ότι ο Μωραϊτίδης συνέγραψε μόνον τρία πασχαλινά διηγήματα. Η ποιότητα και η αυθεντικότητά τους, χάρη στη βαθιά πίστη του συγγραφέα, τα καθιστούν εκλεκτά αναγνώσματα, ευπρόσδεκτα και απόλυτα απαραίτητα για μια εκ βαθέων μέθεξη στο πνεύμα των ημερών. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Ας μη μας επηρεάζει το γεγονός ότι ο Μωραϊτίδης συνέγραψε μόνον τρία πασχαλινά διηγήματα. Η ποιότητα και η αυθεντικότητά τους, χάρη στη βαθιά πίστη του συγγραφέα, τα καθιστούν εκλεκτά αναγνώσματα ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ
Δείτε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τον Βόλο, την Μαγνησία, την Ελλάδα και τον κόσμο
απο τον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ Σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια γι'αυτό το άρθρο
Διαβάστε σήμερα
![]() 1
Δεν χρειάζεται ανησυχία, καθησυχάζει ο Βολιώτης παιδίατρος Γιώργος Χαρίτος ...»
Τοπικά: 10:33:07
2
Το πλαίσιο για την υποβολή αιτήσεων ένταξης στο πρόγραμμα «Ανακυκλώνω - Αλλάζω...»
Ελλάδα: 10:23:52
3
Ο χαρισματικός καλλιτέχνης ένιωσε αδιαθεσία και λιποθύμησε
...»
Διεθνή: 10:09:33
4
Ικανοποίηση από δεκάδες καρδιοπαθείς, που μεταβαίνουν εκτός νομού για την επεμβατική διαδικασία...»
Τοπικά: 09:55:20
5
Εντυπωσίασαν Στέλιαρος, Μιχαηλίδης, Παλάντζα, Ροβίθης, Σαρακατσιάνος ...»
Τοπικά: 23:28:55
|