Γρ. Καρταπάνης: Παραβατικές συμπεριφορές (1925 – 1929)

γρ-καρταπάνης-παραβατικές-συμπεριφο-390273

Από δημοσιεύματα της εφημερίδας ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (1925 – 1929)

Για παραβατικές συμπεριφορές, που σημειώνονταν στην περιοχή του Βόλου την περίοδο 1920 – 1930, είχαμε κάνει λόγο και σε παλιότερο σημείωμά μας, εστιάζοντας την προσοχή μας στην παράνομη αλιεία με χρήση δυναμίτιδας και στη διάπραξη λαθρεμπορίου διαφόρων ευπώλητων ειδών. Οι δύο παράνομες δραστηριότητες απασχολούν διαχρονικά το λεγόμενο αστυνομικό δελτίο του τοπικού Τύπου, καθώς όσοι εμπλέκονταν με αυτές επωφελούνταν από την ελλιπή αστυνόμευση θάλασσας και ακτών και προσέγγιζαν σε δυσπρόσιτα σημεία είτε για να ξεφορτώσουν τα παράνομα διακινούμενα προϊόντα, είτε για να ανάψουν τα μπουρλότα τους. Οι διωκτικές αρχές προσπαθούσαν να εκτελέσουν το καθήκον τους με τα ανεπαρκή μέσα που διέθεταν και συχνά σημειώναν επιτυχίες στην πάταξη αυτών των ανόμων πράξεων, χωρίς όμως να κατορθώνουν την εξάλειψή τους. Τα μέτρα καταστολής που λαμβάνονταν θεωρούνταν μάλλον περιστασιακά με προσωρινή επιβολή του νόμου.

***

Πέρα όμως από τις δύο παραπάνω δραστηριότητες, στο ίδιο πάνω – κάτω χρονικό διάστημα παρατηρούμε και άλλες παραβατικές συμπεριφορές, που ανάγκαζαν τις αστυνομικές αρχές σε διαρκή επαγρύπνηση και προσπάθεια εντοπισμού των παρανομούντων, ώστε να μη διασαλεύεται η τάξη μιας ευνομούμενης κοινωνίας. Σταχυολογούμε μέσα από δημοσιεύματα της εφημερίδας ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ την καταγραφή παρανόμων πράξεων, που σημειώνονταν στην πόλη του Βόλου, δοσμένων με το ύφος και τη φρασεολογία της εποχής, στοιχεία που καθιστούν τις γραφές περισσότερο ενδιαφέρουσες.

***

Ναργιλέδες και τεκέδες

Υπήρχαν και τότε οι χρήστες ουσιών, που επέλεγαν κατάλληλα σημεία κρυψώνες για να ικανοποιήσουν τα γούστα τους, χωρίς τον φόβο εντοπισμού τους από τις αρμόδιες αρχές. Η χρήση του χασίς ήταν και τότε, μέσα της δεκαετίας του ’20, διαδεδομένη, κυρίως στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και δεν έλειπαν οι αυτοσχέδιοι τεκέδες για να ανάψουν οι ναργιλέδες ή τα τσιγάρα. Οι χρήστες ονομάζονταν «χασισοπόται», η πράξη «χασισοποτεία» και ο τεκές επισήμως «χασισοποτείον», όλα βγαλμένα από την έκφραση «πίνω χασίς» και όχι «καπνίζω», που καθιερώνεται αργότερα. Στον Βόλο σε απόμερες γειτονιές, αφώτιστα σημεία του λιμανιού ή άλλα μέρη, όπου επικρατούσαν οι κατάλληλες συνθήκες απόκρυψης, παρατηρούνταν συχνά τέτοιες επιλήψιμες συμπεριφορές. Μόνο που… επίσης τακτικά η επιμονή των διωκτικών αρχών οδηγούσε στον εντοπισμό της καβάτζας με τη συνακόλουθη σύλληψη των «χασισοποτών». Τον Ιούνιο του 1925 οι δραστήριοι, όπως φαίνεται, αστυνομικοί του Β’ Τμήματος Βόλου καταγράφουν δύο επιτυχίες στον τομέα της δίωξης των ναρκωτικών, όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ μέσα από την καθημερινή στήλη «Μικρά νέα», που καταχωρούνται σύντομες ειδήσεις και σχόλια από την καθημερινότητα της πόλης.

Διαβάζουμε στο φύλλο της 7ης Ιουνίου:

«Χασισοποτείον

Συνελήφθησαν χθες παρά των οργάνων καταδιώξεως του Β’ Αστυνομικού Τμήματος οι χασισοπόται Λημνιός ή Αϊβαλιώτης, Σπ. Ντίνος, Ματρούλιας Χαρ. και Δήμος Αρναούτογλου ή Χατζής, καθ’ ην ώραν έπινον χασίς εις το παρά τη συνοικίαν Γύφτικα (σ.σ. Παλιά) χασισοποτείον των, κατασχεθέντων των δοχείων, άτινα εχρησιμοποίουν διά το κάπνισμα, ως και μαχαιρών τινών».

Οι αυτοσχέδιοι τεκέδες οργανώνονταν σε σημεία κατάλληλα, ώστε να αποφεύγονταν, όσο αυτό ήταν δυνατό, απρόσμενες… επισκέψεις και οι θαμώνες να απολαμβάνουν ξένοιαστα τις φούμες τους.

***

Αλλοι όμως προτιμούσαν τη ρομάντζα της θάλασσας και επέλεγαν για αυτό τον σκοπό το λιμάνι, που οπωσδήποτε διέθετε δυσπρόσιτα, απόμερα μέρη. Ειδικότερα οι λεμβούχοι του λιμανιού, που βρίσκονταν και στον χώρο εργασίας τους, δεν δίσταζαν να φουμάρουν ακόμη και σε κεντρικά σημεία, όπως στο παρακάτω περιστατικό:

«Σύλληψις χασισοποτών

Συνελήφθησαν υπό των οργάνων του Β’ Αστυνομικού Τμήματος οι λεμβούχοι Ιωάν. Θεοχάρης και Πλατανιώτης ή Ταραρίμπας καπνίζοντες εις την προβλήτα του λιμένος χασίς. Ούτοι παραπεμφθέντες εις το επ’ αυτοφώρω πλημμελειοδικείον κατεδικάσθησαν εις ενός μηνός φυλάκισιν και 200 δραχμών πρόστιμον» (27/6/1925).

Ηταν βέβαια τότε μια πραγματικότητα, η ύπαρξη, ανάμεσα στους λεμβούχους του λιμένος, διάφορων περιθωριακών στοιχείων με λερωμένο ποινικό μητρώο. Γι’ αυτό καταβάλλονταν προσπάθειες αναβάθμισης του κλάδου, με καταγραφή των πραγματικά επαγγελματιών, που εφοδιάζονταν με άδεια άσκησης επαγγέλματος από τις λιμενικές αρχές, ώστε να εκλείψουν οι παρείσακτοι και παράνομοι, σε μια επαγγελματική τάξη απόλυτα απαραίτητη για τις ανάγκες του λιμανιού.

Τραβεστί… στον Βόλο το 1925

Το σχετικό δημοσίευμα φέρει τίτλο «Σύλληψις επικινδύνων προσώπων εις την δημοσίαν ηθικήν» και αναφέρεται σε κάποιους ομοφυλόφιλους της εποχής, που ντύνονταν γυναικεία και συμμετείχαν σε ερωτικές συνευρέσεις, για να συλληφθούν από τους προφανώς δραστήριους και αποτελεσματικούς αστυνομικούς του Β’ Τμήματος Βόλου.

Παραθέτουμε το δημοσίευμα:

«Υπό των οργάνων του Β’ Αστυνομικού Τμήματος συνελήφθησαν χθες οι Χρήστος Λεωνίδου, Δημ. Πιταμίδης, Νικ. Παπαβασιλείου και Νικ. Νικηφορίδης, άπαντες εκ Κων/πόλεως, κατηγορούμενοι επί προκλήσει εις παρά φύσιν ασέλγειαν. Οι συλληφθέντες κρατούνται εις το Τμήμα, σήμερον δε θα αποσταλώσιν εις την εισαγγελίαν διά τα περαιτέρω. Ούτοι αποτελούν τα υπολείμματα της ανακαλυφθείσης πέρυσι εις Αθήνας σπείρας της «στρογγυλής τραπέζης». Εις τας αποσκευάς των ευρέθησαν γυναικείαι αμφιέσεις, φιαλίδια με αιθέρα και πολλαί επιστολαί και φωτογραφίαι διαφόρων προσώπων. Τα υποκοριστικά των ονόματα είναι Χριστίνα, Δήμητρα και των δύο τελευταίων Νικολέττα» (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 5/9/1925).

Οπως σημειώνεται, οι εν λόγω «κύριοι» ήταν από την Κωνσταντινούπολη και αποτελούσαν απομεινάρια μεγάλου κυκλώματος στην Αθήνα, που είχε εξαρθρωθεί νωρίτερα. Φαίνεται επίσης πως είχαν διασυνδέσεις με επώνυμα και ευυπόληπτα πρόσωπα, που εμπλέκονταν προφανώς σε ερωτικά σκάνδαλα… ιδιαιτέρων προτιμήσεων, ενώ δεν τους έλειπε και ο κατάλληλος… εξοπλισμός.

***

Διαρρήκτης από «το λωποδυτικόν πάνθεον»

Οι επιτυχίες των αστυνομικών του Βόλου καταγράφονται στην τοπική ειδησεογραφία και κάποιες από αυτές αποτελούν ξεχωριστό γεγονός, όντας ιδιαίτερα σημαντικές, όπως η σύλληψη διαρρήκτη, που είχε ρημάξει σπίτια και καταστήματα. Ο τίτλος του σχετικού δημοσιεύματος είναι χαρακτηριστικός: «Συνελήφθη προχθές διαρρηκτική προσωπικότης». Συνεχίζει ο συντάκτης: «Υπό των αστυνομικών οργάνων του Β’ Αστυνομικού Τμήματος συνελήφθη προχθές μια γνωστοτάτη εις το λωποδυτικόν πάνθεον προσωπικότης. Η σύλληψις εγένετο προ διημέρου, αλλ’ ετηρείτο μυστική διά να μη δυσχερανθή το έργον της αστυνομικής αρχής εις την σχετικήν προανάκρισιν. Ο συλληφθείς ονομάζεται Α.Ν. Χατζής πρόσφυξ, κάτοικος δε Σταγιατών. Ούτος, ως ομολόγησεν ο ίδιος, την νύκτα 24-25 Μαρτίου ε.ε. διέρρηξε το υποδηματοποιείον των Σ. Σταμπουλίδου και Χ. Λαζάρου, αφαιρέσας εξ αυτών διάφορα είδη αξίας εν συνόλω 1.500 δραχμών. Τα αντικείμενα ταύτα κατασχέθησαν εις χείρας των Κ. Κολέτσου, Κ. Κορώνη, Ν. Λέτσου και Δ. Κυριάκου, οίτινες και συνελήφθησαν ως κλεπταποδόχοι. Ο συλληφθείς εξάλλου ωμολόγησεν ότι είναι και δράστης της κλοπής διαρρήξεως 20 καρεκλών του παρά τον σταθμόν καφενείου του κ. Κ. Σακκά, ως και δωδεκάδας όλης άλλων κλοπών διαρρήξεων διαπραχθεισών εν τη περιφέρεια Βόλου» (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 4/4/1929).

Η σύλληψητου κλέφτη, που είχε αναπτύξει τόσο σπουδαία δράση, σίγουρα θα ικανοποίησε τους κατοίκους του Βόλου. Οι αστυνομικοί του Β’ Τμήματος πρόσθεσαν άλλη μια επιτυχία στη πάταξη της παρανομίας.

***

Ο Βόλος κέντρο λαθρεμπορίου!

Η σύλληψη λαθρεμπορικού σκάφους από τους άνδρες του Λιμεναρχείου Βόλου αποκαλύπτει, σύμφωνα με όσα επισημαίνονται σε σχετικό δημοσίευμα, πως ολόκληρη η περιοχή χαρακτηρίζεται ως μία από εκείνες, που παρατηρείται έξαρση του λαθρεμπορίου. Κι άλλες φορές, σε αντίστοιχα δημοσιεύματά μας, έχουμε επισημάνει περιστατικά λαθρεμπορίας στον Βόλο και την ευρύτερη περιφέρεια, κάτι που όπως είναι γνωστό συνέβαινε και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Προφανώς για να αποδοθεί μια τέτοια μομφή θα πρέπει και τότε, στην περίοδο που αναφερόμαστε (1929), να είχε επισημανθεί αυξημένη διακίνηση λαθραίων προϊόντων. Οι διαπιστώσεις προέρχονται από το αρμόδιο Υπουργείο, σύμφωνα με στοιχεία που είχε στη διάθεσή του. Ο τίτλος του σχετικού δημοσιεύματος είναι σαφής: «Η πόλις μας ορμητήριον σπείρας λαθρεμπόρων». Το περιστατικό με τη σύλληψη του λαθρεμπορικού καϊκιού, περίπτωση ιδιαίτερα σοβαρή με πολλούς εμπλεκόμενους, προφανώς αποτελεί μια πτυχή της όλης κατάστασης.

Ας παραθέσουμε το αποκαλυπτικό δημοσίευμα:

«Κατόπιν τηλεγραφήματος της οικείας διευθύνσεως εξ Αθηνών , το Λιμεναρχείον της πόλεώς μας προέβη την πρωίαν της παρελθούσης Παρασκευής εις την κατάσχεσιν του μόλις τότε καταπλεύσαντος βενζινοπλοίου Αγιος Νικόλαος υπό πλοίαρχον τον Ιω. Αλιμπράντην. Η κατάσχεσις είχε διαταχθεί, διότι υπήρχεν η υπόνοια εκπροηγηθεισών εν Αθήναις ανακρίσεων, ότι διά του εν λόγω βενζινοπλοίου διενεργείτο λαθρεμπόριον σιγαρόχαρτου, εις τον κύκλον δε της δράσεώς του περιελαμβάνετο και η πόλις μας.

Ως δε διεπιστώθη εκ των μετέπειτα λαβόντων χώραν, αι πρώται πληροφορίαι ήταν απολύτως ακριβείς. Μετά την κατάσχεσιν του βενζινόπλοιου συνέληφθη και ο πλοίαρχός του Ι. Αλιμπράντης και ο ναύτης του Πατρ. Πολυκράτης υπό των οργάνων του Λιμεναρχείου μας. Οι συλληφθέντες ωμολόγησαν αμέσως ότι πράγματι διεξάγουν λαθρεμπόριον σιγαροχάρτου και ότι την προτεραίαν μόλις είχαν ξεφορτώσει εις τον ορμίσκον Μαλάκι, μεταξύ Γατζέας και Ανω Λεχωνίων ποσόν αρκετά σημαντικόν εξ αυτού. Το γεγονός τότε πλέον υπήχθη εις την δικαιοδοσίαν της Αστυνομίας και την περαιτέρω ενέργειαν ανέλαβε το Τμήμα Καταδιώξεως μετά του 2ου Αστυνομικού Τμήματος, εις τα οποία και εγνωρίσθη το γεγονός υπό του Λιμεναρχείου μας. Κατόπιν τούτου οι διοικηταί των δύο τμημάτων μετά του ανθυπομοιράρχου κ. Τσίβου μετέβησαν αμέσως εις το Μαλάκι και ερευνήσαντες εντός της οικίας του Ν. Βελαλή ανεκάλυψαν 25 σάκους πλήρεις σιγαροχάρτου λαθραίου, ενός σάκου πλήρους λαθραίων σιγαρέτων και τέσσαρα τραπεζομάνδηλα μεταξωτά, ιταλικής προελεύσεως. Η κατάσχεσις των ανωτέρω ειδών εγένετο περί την 11ην π.μ. της ίδιας ημέρας καθ’ ην κατεσχέθη το βενζινόπλοιον, συνελήφθη δε και ο Νικ. Βελαλής εις την οικία του οποίου ευρέθη το λαθρεμπόρευμα. Εκ της γενομένης όμως ανακρίσεως προέκυψεν ότι συνένοχοι εις το διενεργούμενον λαθρεμπόριον μετά του Βελαλή, όστις επείχε τρόπον τινά θέσιν αρχηγού της σπείρας, ήσαν και οι Κ. Μίχος και Σοφ. Σοφοκλέους κάτοικοι Ανω Λεχωνίων. Κατόπιν τούτου υπό των ανωτέρω αστυνομικών συνελήφθησαν αμέσως και οι ανωτέρω δύο. Ηδη συνεχίζονται αι ανακρίσεις διά να εξακριβωθή, αν και κατά πόσον υπάρχουν και άλλοι συνένοχοι. Το κατασχεθέν σιγαρόχαρτον είναι βάρους περίπου 765 οκάδων» (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 28/4/1929).

Διαπιστώνουμε πως πρόκειται για μια σοβαρή περίπτωση λαθρεμπορίου, που εξουδετέρωσαν οι τοπικές αστυνομικές αρχές χάρη στον συντονισμό και την άμεση επέμβασή τους.

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου