Ιδιαίτερα πλούσια παρουσιάζεται η επίκαιρη ειδησεογραφία το καλοκαίρι του 1929, με πληθώρα ειδήσεων και ποικίλων δημοσιευμάτων, που άπτονται με διάφορους τρόπους της θερινής καθημερινότητας και αποκαλύπτουν ενδιαφέρουσες πτυχές της.
Θρησκευτικές πανηγύρεις
Ξεχωριστή δημοσιότητα δίνεται στους εορτασμούς ιερών προσκυνημάτων, τόσο στις γύρω εξοχές της πόλης, όσο και στην ευρύτερη περιοχή. Οι εκδηλώσεις, θρησκευτικές και κοσμικές, αφού συνήθως συνοδεύονταν από γλέντι, αποτελούσαν για τον κόσμο προσφιλείς διεξόδους για πνευματική ανάταση, αλλά και ψυχαγωγία, που επιπλέον συνδυάζονταν και με ελκυστική εκδρομή. Ενδεικτική η ανακοίνωση για την εορτή των Αγίων Αναργύρων στον φερώνυμο ναό στην ομώνυμη σήμερα συνοικία, Καπακλί τότε, που βέβαια εκείνη την εποχή αποτελούσε αναπτυσσόμενο προάστιο της πόλης του Βόλου:
«Θρησκευτική πανήγυρις Αγίων Αναργύρων Καπακλί Βόλου
Την ερχομένην Δευτέραν, 1ην Ιουλίου, εορτή των Αγίων Αναργύρων πανηγυρίζει ο εν τη συνοικία Καπακλί φερώνυμος ιερός ναός ως ακολούθως: Την Κυριακήν εσπέρας και ώραν 6ην θα ψαλή ο εσπερινός μετά της αρτοκλασίας. Την Δευτέραν ο όρθρος και η θεία λειτουργία θα αρχίσουν τη συνήθη ώραν παραταθησομένης της θείας λειτουργίας μέχρι της 10ης ώρας. Καθ’ όλην την ημέραν της Δευτέρας θα παιανίζει εν τη ευρυχώρω και δροσερά πλατεία του ναού η φιλαρμονική της φιλοπτώχου Αδελφότητος. Η από τροχιοδρομικής στάσεως Παλαιά μέχρι του ιερού ναού συγκοινωνία θα γίνεται τακτικώς δι’ αυτοκινήτων. Οθεν καλούνται πάντες οι τιμώντες την μνήμην των αγίων και θαυματουργών Αναργύρων, όπως τιμήσωσι την εορτήν των προσερχόμενοι εις τον ιερόν αυτόν ναόν» (29/6/1929).
***
Ιδιαίτερης προτίμησης από προσκυνητές – εκδρομείς ήταν και η γιορτή του Προφήτη Ηλία στον ομώνυμο λόφο των Αλυκών (Παγασών), όπως καταμαρτυρούν τα σχετικά δημοσιεύματα κάθε καλοκαίρι. Η μετάβαση των πιστών σε όλη την προπολεμική περίοδο γινόταν με τις βενζίνες και η προσκυνηματική επίσκεψη συνδυαζόταν με δροσερή εκδρομή και μπάνιο στην παραλία των Αλυκών. Οι ανακοινώσεις των βενζινακάτων μάς πληροφορούν και για τα έκτακτα δρομολόγια λόγω της πανήγυρης:
«Αι ανεξάρτηται βενζινάκατοι θα μεταφέρουν λόγω της πανηγύρεως του Προφήτου Ηλιού προσκυνητάς και λουομένους στην απέραντη καθαρή αμμουδιά και κρυσταλλένια θάλασσα των Αλυκών…» (19/7/1929).
Ανάλογη και η καταχώρηση της «θαλαμηγού» Νάρκισσος: «…Επίσης θα εκτελέση νυχθημερόν δρομολόγια διά την πανήγυριν του Προφήτου Ηλία εις τας Αλυκάς…» (17/7/1929).
***
Δεν θα μπορούσε από τις καλοκαιρινές θρησκευτικές πανηγύρεις να λείπει η πληροφόρηση για την εορτή της Παναγίας στο νησί Παλαιό Τρίκερι στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου, γεγονός που κατά κάποιο τρόπο οριοθετούσε το τέλος του καλοκαιριού και των θερινών πανηγύρεων. Να η ανακοίνωση της βενζίνας Νάρκισσος:
«Πανήγυρις Τρικκέρων. Από σήμερον μέχρι της προσεχούς Τρίτης η ευρύχωρος βενζινάκατος ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ δέχεται προσκυνητάς διά το νησί των Τρικκέρων…» (7/9/1929). Οπως βλέπουμε, το διήμερο πανηγύρι, όταν συμπορευόταν με Σαββατοκύριακο, γινόταν τριήμερο ή τετραήμερο.
Προβλήματα στα Πευκάκια
Στο προηγούμενο δημοσίευμά μας αναφερθήκαμε στη δυναμική και με ανοδικές τάσεις παρουσία των Αλυκών στα καθημερινά μπάνια, κάτι που απέβαινε σε βάρος των Πευκακίων και του Αναύρου. Κυρίως όμως η πρόοδος των Αλυκών έβλαπτε τα Πευκάκια μιας και βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση και εξυπηρετούνταν αποκλειστικά από τις βενζίνες. Το βάρος των δρομολογίων μετατοπίζεται, λόγω του κόσμου, προς τις Αλυκές, οπότε στην έτερη ακτή προκαλούνται προβλήματα ελλιπούς συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης.
Η επισήμανση της εφημερίδας ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ είναι σαφής και εφιστά την προσοχή του Λιμεναρχείου για την επικρατούσα κατάσταση, μιας και το καλοκαίρι μπαίνει πλέον για τα καλά:
«Διά το Λιμεναρχείον
Εις τα Πευκάκια συμβαίνουν πολλά περίεργα πράγματα. Οταν πρόκειται για να πάη κανείς ευρίσκει του κόσμου τις βενζίνες για να τον μεταφέρουν. Οταν αποφασίση όμως να επιστρέψει μεσημέρι, πρέπει να βλαστημήση την ώραν και την στιγμήν που πήγε. Και ξέρετε γιατί; Διότι όταν πηγαίνη κανείς πληρώνει εισιτήριο μετ’ επιστροφής. Οι διάφοροι λοιπόν βενζινοδηγοί έχοντες υπόψιν ότι το φόρτωμα των επιβατών από Πευκακίων εις Βόλον είναι αγγαρεία, δεν σπεύδουν το μεσημέρι να τους παραλάβουν, αλλά περιμένουν στην παραλία του Βόλου ώσπου να γεμίση η βενζίνα διά να ξεκινήσουν. Φυσικά το μεσημέρι ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να πάνε απέναντι κι έτσι ο κοσμάκης περιμένει ώρες ολόκληρες στον ήλιο, ξεροσταλιάζοντας όρθιος για να πάρη σειρά και να γυρίση στα σπίτια του με την πρώτη βενζίνα που θα ευδοκήση να τους θυμηθή. Το Λιμεναρχείον δεν τα προσέχει αυτά τα πράγματα;» (24/6/1929).
Σαν να μην έφθαναν τα παραπάνω προβλήματα στην κίνηση για τα Πευκάκια, σημειώθηκε και σοβαρό ατύχημα με δύο τραυματίες, πέρα από την τρομάρα κι ένα επιπλέον… θαλάσσιο λουτρό! Η σκάλα των Πευκακίων κατέρρευσε κάτω από το βάρος του κόσμου που περίμενε την προφανώς καθυστερημένη βενζίνα για μετάβαση στον Βόλο, ευτυχώς χωρίς δυσάρεστες συνέπειες.
Το σχετικό ρεπορτάζ είναι κατατοπιστικό:
«Τα χάλια της συγκοινωνίας Βόλου – Πευκακίων
Κατέρρευσεν η εξέδρα Πευκακίων
Ο Τύπος κατ’ επανάληψιν έγραψεν για την άθλιαν εκ μέρους των βενζινοκινήτων λέμβων συγκοινωνίαν με τα Πευκάκια, ταυτοχρόνως δε είχεν ερωτηθή και η προσοχή των αρμοδίων επί του κινδύνου, τον οποίον οι συμπολίται διατρέχουν παραμένοντες συγκεντρωμένοι επί της σεσηπότος εξέδρας των Πευκακίων. Το Λιμεναρχείο εθεώρησεν τα γραφόμενα υπερβολάς και όχι μόνον κάνενα μέτρον δεν έλαβε, αλλά κι εκείνα που υπήρχαν πέρυσι σχεδόν τα κατήργησε. Ετσι, ενώ χθες αρκετοί συμπολίται ανέμενον επί της εξέδρας των Πευκακίων την πάντοτε υπερήφανον βενζινάκατον, η εξέδρα εθραύσθη εκ του υπερβολικού βάρους και περί τα 30 πρόσωπα έκαναν ένα ακούσιον θαλάσσιον λουτρόν, δύο εξ’ αυτών ετραυματίσθησαν, τα δε άλλα καταληφθέντα υπό πανικόν ετράπησαν εις φυγήν. Ευτυχώς που η ψυχραιμία των λεμβούχων δεν έλλειψε και έτσι δεν είχαμεν και κανέναν πνιγμόν…».
Στη συνέχεια ο συντάκτης του δημοσιεύματος επανέρχεται στο θέμα της πλημμελούς συγκοινωνίας Βόλου – Πευκακίων, αλλά και σε κάποια ακόμη κακώς κείμενα, που το Λιμεναρχείο, ως αρμόδια αρχή, δεν επεδείκνυε την απαιτούμενη προσοχή:
«…Και το Λιμεναρχείον; Το Λιμεναρχείον ηρκέσθη να εκδόση διαταγήν δι’ ης απηγορεύθη η μετάβασις συμπολιτών εις τα Πευκάκια μέχρι της επιδιορθώσεως της εξέδρας… Και έτσι νομίζει ότι έπραξε το καθήκον του και είναι εν τάξει. Εάν ελάμβανε υπόψη αυτά τα οποία επανειλημμένως εγράψαμεν δεν θα εσημειούντο τα χθεσινά επεισόδια. Και ακριβώς δι’ αυτόν τον λόγον νομίζομεν ότι επιβάλλεται να επιστήσωμεν και πάλιν την προσοχήν του επί των εξής: Αι βενζινάκατοι εφ’ όσον εκδίδουν εισητήρια αλε – ρετούρ έχουν καθήκον να εκτελούν τας υποχρεώσεις των και όχι μόνον προκειμένου περί μεταβιβάσεως. Παράδειγμα αναφέρομεν ότι συμπολίτης μετάβας την 8ην πρωινήν εις τα Πευκάκια ελλείψει συγκοινωνίας επέστρεψε την 5ηναπογευματινήν. Αι λέμβοι να μην υπερπληρούνται αλλά να παραλαμβάνουν αριθμόν επιβατών εγγυωμένων την ασφάλειαν, μια δε επιθεώρησις των μηχανών και της στερεότητας αυτών καθίσταται απαραίτητος. Και τελευταίον οι εντεταλμένοι διά την εποπτείαν ναύται, αφ’ ενός μεν να είναι προσεκτικώτεροι και ευγενέστεροι εις τα καθήκοντά των, αφ’ ετέρου δε όταν οι πολίται ζητούν την συνδρομήν των ή πληροφορίαν τινά να κατεδέχωνται να τους απαντούν. Η επιδιόρθωσις της εξέδρας Πευκακίων επιβάλλεται να γίνη το ταχύτερον» (22/7/29).
Το Λιμεναρχείο φαίνεται πως επιλήφθηκε άμεσα του προβλήματος και δύο μέρες αργότερα μηχανικός της νομαρχίας πραγματοποίησε αυτοψία στην κατεστραμμένη αποβάθρα ώστε ν’ αρχίσουν το ταχύτερο δυνατόν οι εργασίες αποκατάστασης (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 24/7/1929).
Βενζίνες και δρομολόγια
Οι αναφερόμενες ως «ανεξάρτητες βενζινάκατοι» σε διάφορες ενημερωτικές ανακοινώσεις δρομολογίων φαίνεται πως εξυπηρετούσαν αποκλειστικά τη γραμμή των Αλυκών, διαχωρίζονται τη θέση τους από κάποιες άλλες, που ίσως λειτουργούσαν σε κοινοπραξία κάτι που συνέβαινε και σε άλλες περιόδους. Εκείνη τη χρονιά οι βενζίνες θα πρέπει να ήταν συνολικά έξι – εφτά ή οκτώ το πολύ, με επιφύλαξη η εκτίμηση, οπότε γίνεται σαφής η προτίμηση ένταξης στη γραμμή Αλυκών. Οι «ανεξάρτητες» είναι οι εξής: Αγγελική, Υδρα, Νάρκισσος και Ηρώ, ενώ δεν γνωρίζουμε αν εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται άλλες που αναφέρονται σε προηγούμενα χρόνια (Χρυσαυγή, Φαραώ, Καλλιόπη) ή αν υπήρχαν τότε νεότερες που καταγράφονται στις αρχές της δεκαετίας του ‘30. Πέρα από τις γενικότερες καταχωρήσεις την ανεξαρτήτων βενζινακάτων, όπως αυτές που αναφέραμε νωρίτερα για την πανήγυρη του Προφήτη Ηλία, ένα από τα σκάφη αυτά, ο Νάρκισσος, εκδηλώνει μια ξεχωριστή, διαφημιστική παρουσία στις σελίδες της εφημερίδας ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ με όλη την γκάμα των δρομολογίων – εκδρομών του, αφού δεν περιοριζόταν στη γραμμή των Αλυκών και πραγματοποιούσε ταξίδια σε διάφορα μέρη του Παγασητικού:
«Αφησσος – Μηλίνα. Η βενζινάκατος Νάρκισσος του Νόνη, λόγω πολλών απαιτήσεων από πολλούς εμπόρους, τεχνίτας, μαθητάς κ.λπ. θα εκτελή κάθε Σάββατον βράδυ στας 8 μ.μ. δρομολόγιον Αφήσσου, Καλάμου και Μηλίνας. Επίσης διαθέτει ώρας νυχθημερόν δι’ εκδρομάς. Ομοίως ο Νάρκισσος θα εκτελέση καθημερινώς δρομολόγια διά λουτρά Αλυκών. Πληροφορία στου Νόνη» (25/7/1929).
Φαίνεται πως η εν λόγω βενζίνα εκτελούσε συχνά διάφορους θαλασσινούς «περιπάτους» στον Παγασητικό γι’ αυτό και η ιδιαίτερη ανακοίνωση:
«Θαλασσινά ταξιδάκια: Οσοι θέλετε να περάσετε ώρες ευχάριστες και ν’ απολαύσετε την αύρα του Παγασητικού επιχειρήσατε έναν θαλασσινό περίπατο με την όμορφη ολοκαίνουργια και αναπαυτικώτατη βενζινάκατο ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ. Πληροφορίαι Καπνοπωλείον Νόνη».
Προβλήματα με τον καύσωνα
Από την καλοκαιρινή ειδησεογραφία δεν λείπουν και τα δημοσιεύματα σχετικά με τα προβλήματα που προκαλούν οι υψηλές θερμοκρασίες. Στις αρχές Ιουλίου του 1929 το θερμόμετρο χτυπά κόκκινο και το σχόλιο στη στήλη «Τα Σημερινά» είναι ενδεικτικό της κατάστασης, με τον συντάκτη του ν’ αναρωτιέται τι θα γίνει αργότερα:
«Ζέστες
Το κύμα του καύσωνος κοντεύει να μας κάνη παραλυτικούς. Ούτε να εργασθούμε μπορούμε, ούτε να σκεφθούμε, ούτε να κοιμηθούμε, ούτε ν’ αναπνεύσουμε ακόμη. Κι είμαστε ακόμη στα «κράσπεδα» του θερμού αυτού αντικυκλώνος. Φαντασθήτε τι θα γίνη όταν προχωρήση ακόμη λίγο αυτό το καυτερό κύμα. Θα ψηθούμε σαν κοτόπουλα» (10/7/1929).
Το κατάβρεγμα των δρόμων της πόλης αποτελούσε… μονόδρομο ώστε ν’ αποφεύγεται η αποπνικτική σκόνη στην παραμικρή πνοή αέρα και παράλληλα να προσφέρεται μια δόση δροσιάς. Ομως κι εδώ η παρέμβαση γίνεται επιλεκτικά με αποτέλεσμα να εκφράζονται παράπονα και αντιδράσεις. Στα καλοκαιρινά του 1919 είχαμε σημειώσει τις ενστάσεις για βρέξιμο μόνο των κεντρικών δρόμων, ενώ οι πιο συνοικιακοί πνίγονταν στον κονιορτό.
Το ζήτημα, σύμφωνα πάλι με τον συντάκτη του σχολίου στα «Σημερινά», πρέπει να προβληματίσει τον δήμαρχο:
«Το κατάβρεγμα
Πλημμελέστατη η υπηρεσία του καταβρέγματος τας τελευταίας αυτάς ημέρας. Δρόμοι ολόκληροι έμειναν τελείως ακατάβρεχτοι. Τόσην έλλειψιν έχομεν από νερό ή μήπως τα καταβρεκτήρια του Δήμου έχουν ωρισμένας συμπαθείας ή αντιπαθείας, ώστε άλλοι μεν δρόμοι να βρέχωνται δις και τρις της ημέρας, άλλοι δε να μένουν στεγνοί. Κε δήμαρχε! Δεν μας λύνετε την απορίαν;» (28/6/1929).
Να σημειώσουμε ότι τότε ήταν δήμαρχος ο Σπ. Σπυρίδης ώς τις εκλογές, λίγες εβδομάδες πιο μετά, στις 4/8/1929 οπότε εκλέχτηκε ο Κων. Καρτάλης.
Ετούτα κι άλλα πολλά συνέβαιναν το καλοκαίρι του 1929, δηλαδή πριν από 90 χρόνια.
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ
