Αναυρος – καλοκαίρι 1947
Από τα τέλη του 19ου αιώνα ακόμη υπήρχαν λουτρικές εγκαταστάσεις στην παραλία του Αναύρου, για να εξελιχθούν, τα επόμενα χρόνια, μετά το 1900, σε οργανωμένη πλαζ, προσαρμοσμένη στα ευρωπαϊκά πρότυπα, που κατέγραψε δυναμική παρουσία στην καλοκαιρινή δραστηριότητα ως το 1940. Όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουμε τις χαρακτηριστικές φωτογραφίες με τις υπερθαλάσσιες καμπίνες, στα χρόνια του Μεσοπολέμου, που αποδεικνύουν την πληρότητα των εγκαταστάσεων μιας πραγματικά οργανωμένης παραλίας με υψηλό επίπεδο παροχών για τα δεδομένα της εποχής.
Το παραθαλάσσιο μέτωπο μισθώνονταν από την Οικονομική Εφορία Βόλου στον πλειοδοτούντα επιχειρηματία που, ανάμεσα στα άλλα, είχε την υποχρέωση να φροντίσει για συγκεκριμένες παρεμβάσεις και κατασκευές, ώστε να παρέχονται οι προβλεπόμενες λουτρικές υπηρεσίες στον κόσμο, προσφέροντας μια ανώτερη ποιότητα στα θαλάσσια μπάνια.
Στη διάρκεια όμως του πολέμου και της Κατοχής, οι καμπίνες και οι διάφορες άλλες παράλιες εγκαταστάσεις είχαν καταστραφεί, γι’ αυτό και τα δύο πρώτα καλοκαίρια μετά την απελευθέρωση, η ακτή του Αναύρου λειτουργούσε ως ελεύθερη, “ λαϊκή “ πλαζ, προσβάσιμη σε όλους, χωρίς εισιτήριο εισόδου, το λεγόμενο “ δικαίωμα λουτρού “.
Επαναλειτουργία της οργανωμένης πλαζ
Η τοπική οικονομική εφορία όμως αποφάσισε να δημοπρατηθεί και πάλι η παραλία του Αναύρου, να μισθωθεί από ιδιώτη, έναντι κάποιου ποσού, πιθανόν στο πλαίσιο μιας οικονομικής πολιτικής για την αύξηση των κρατικών εσόδων. Ο Β’ Οικονομικός Έφορος Βόλου προώθησε τη σχετική πρόταση στο αρμόδιο υπουργείο για έγκριση, αλλά η απάντηση καθυστέρησε, με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν διάφορες ανυπόστατες φήμες για την εξέλιξη της υπόθεσης.
Το σχετικό δημοσίευμα, στην εφ.Ταχυδρόμος στις 23/2/1947 μας πληροφορεί για τη στασιμότητα στο ζήτημα της επικείμενης, δημοπρασίας, αλλά και της εκποίησης των σιδηρών πασάλων από τις καμπίνες και άλλων άχρηστων υλικών, προκειμένου να καθαριστεί ο χώρος και να εξαλειφθούν, τ’ απομεινάρια που μπορούσαν να προκαλέσουν ατύχημα:
Το ζήτημα των θαλάσσιων λουτρών του Αναύρου
“Σχετικώς με το ζήτημα των θαλάσσιων λουτρών του Αναύρου ουδέν το νεώτερον υπάρχει, είναι δε ανακριβή τα λεγόμενα ότι το υπουργείον έδωσεν εντολήν εις τον Β’ Οικονομικόν Έφορον Βόλου, όπως προκηρύξει δημοπρασίαν, αφ’ ενός μεν προς εκποίησιν των σιδηρών σκελετών των λουτρών, οι οποίοι μετά την γενομένην προ τριετίας λύσιν της συμβάσεως μετά του κ. Γ. Μυλωνά, περιήλθον εις στο δημόσιον και αφ’ ετέρου, όπως εν συνεχεία προκηρύξη πλειοδοτικόν διαγωνισμόν προς ενοικίασιν του θαλάσσιου χώρου και ανέγερσιν εκεί νέων εγκαταστάσεων λουτρών υπό του αναδειχθησομένου πλειοδότου. Το μόνο αληθές είναι ότι ο Β’ έφορος κ. Πολιτόπουλος έχει προ καιρού υποβάλλει προς το υπουργείον, αναφοράν, ζητών την έγκρισιν όπως προκηρύξη δημοπρασίαν δια πολυετή ενοικίασιν των θαλάσσιων λουτρών Αναύρου, ώστε να καλλωπισθή και ο χώρος εκείνος, διότι ο ενοικιαστής θα υπεχρεούτο να ανεγείρη τας απαιτουμένας εγκαταστάσεις. Απάντησιν όμως εις την αναφοράν του ταύτην δεν έλαβεν ο κ. έφορος “.
Από το παραπάνω δημοσίευμα γνωστοποιούνται και δυο βασικοί όροι του “ πλειοδοτικού διαγωνισμού “ :
α) η πολυετής μίσθωση και
β) η υποχρέωση του νέου ενοικιαστή να φτιάξει τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις.
Διαμαρτυρίες και εντάσεις
Ωσπου να φθάσει το καλοκαίρι οι διαδικασίες ολοκληρώθηκαν και η πλαζ του Αναύρου κατακυρώθηκε σε γνωστό επιχειρηματία του Βόλου, που προφανώς διέθετε όλα τα εχέγγυα για την αξιοποίηση και ορθή εκμετάλλευση του χώρου.
Σύντομο δημοσίευμα, στην εφ.Ταχυδρόμος μας πληροφορεί για την μεταπολεμική επαναλειτουργία της οργανωμένης πλαζ:
Θαλάσσια λουτρά Αναύρου
“Αυριον Πέμπτην, εορτήν της Αναλήψεως, άρχονται τα θαλάσσια λουτρά Αναύρου. Εισητήριον 300 δραχμών. Ο ενοικιαστής Χρ. Νικοβιώτης, προτίθεται να εξωραΐσει τα λουτρά δια καμπινών, εξοχικού κέντρου και διάφορων παιχνιδιών προς τελείαν εξυπηρέτησιν των λουόμενων “ (21/5/1947).
Κι ενώ φαίνεται πως τα πράγματα παίρνουν το δρόμο τους με την επανέναρξη των οργανωμένων “ λουτρών Αναύρου “ κατά την εόρτια ημέρα της Αναλήψεως, όπου παραδοσιακά οι χριστιανοί επισκέπτονται τη θάλασσα, αρχίζει τις επόμενες μέρες μια διαμάχη ως προς την έκταση της παραλίας που περιφράσονταν. Έρχονται στο φως της δημοσιότητας διαμαρτυρίες και καταγγελίες για υπέρβαση των προβλεπόμενων ορίων σε τέτοιο εύρος που λίγο-πολύ δεν υπήρχε ελεύθερο τμήμα παραλίας σ’ ολόκληρο το παραθαλάσσιο μέτωπο από τον Αγ. Κωνσταντίνο ως τη Γορίτσα. Τέτοιες ενστάσεις παρουσιάζονταν και προπολεμικά, όπως είχαμε μνημονεύσει σε παλιότερες “ καλοκαιρινές αναδρομές “ όταν αναφύονταν ζήτημα σχετικά με τα όρια δικαιοδοσίας της οργανωμένης πλαζ.
Ομοίως και τώρα, στα 1947, επανεμφανίζονταν το ζήτημα της επιτρεπόμενης περίφραξης, καταγγέλλοντας το νέο ενοικιαστή των λουτρών Αναύρου για υπέρβαση και ζητούνταν η παρέμβαση των αρμόδιων, τοπικών αρχών, ώστε διευθετηθεί η υπόθεση. Στο δημοσίευμα που ακολουθεί οι καταγγελίες είναι συγκεκριμένες και σοβαρές, καθώς επισημαίνεται η ανάγκη ύπαρξης και ελεύθερης παραλίας για όσους αδυνατούσαν να πληρώσουν εισιτήριο στη νέα πλαζ. Η γενική απαγόρευση προκάλεσε κοινωνικό πρόβλημα, αφού ο καθένας είχε δικαίωμα ν’ απολαμβάνει και δωρεάν το θαλάσσιο μπάνιο του.
Διαβάζουμε σχετικά:
Τι συμβαίνει στον Αναυρο; Η περίφραξις που έλαβε τεραστίας διαστάσεις
“Προπολεμικώς ο ενοικιαστής των λουτρών του Αναύρου είχε το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται ορισμένην μόνον θαλάσσιαν έκτασιν γύρω από τις καμπίνες. Εφέτος όμως ο ενοικιαστής του χώρου εκείνου, παρ’ όλον ότι δεν θα προβή εις ουδένα πραγματικόν εξωραϊσμόν έβαλε χέρι εις μιαν τεραστίαν περιοχήν από του Δημοτικού Νοσοκομείου μέχρι σχεδόν τον βράχων της Γορίτσης. Περιέφραξεν ολόκληρον αυτήν την έκτασιν και ζητεί εισητήριον από τους πάντας. Πρότινων όμως ημερών ο κ. Β’ Οικονομικός Έφορος είχεν ανακοινώσει ότι η περίφραξις δεν θα επεξετείνετο και πέραν από τας εκβολάς του Αναύρου, όποτε η αμμουδιά του παλαιού ταρσανά θα αφίνετο απολύτως ελευθέρα. Παρίσταται όθεν ανάγκη να μεταβή επιτόπου ο κ. Έφορος και να υποχρεώση τον ενοικιαστήν να περιορίση την περίφραξιν εις τα σημεία της δικαιοδοσίας του παλαιού ενοικιαστού.
Αυτό που έχει γίνει τώρα ισοδυναμεί με αποκλεισμόν από κάθε σημείον της αμμουδιάς του Αναύρου, παντός όστις δεν θα καταβάλη το τριακοσιόδραχμον. Και άλλοτε όμως υπήρχαν τα μπάνια, αλλά χιλιάδες κόσμου εχρησιμοποιούσαν δωρεάν ευρείαν έκτασιν της αμμουδιάς από τας έκβολας του Αναύρου και πέραν. Αλλά η έκτασις αυτή επιβάλλεται να ελευθερωθεί και πάλιν.
Επί τέλους με 16 εκατομμύρια δεν ημπορεί ο καθείς να εξουσιάζει όλη την θάλασσαν και ν’ αφίνη μόνον τους βράχους της Γορίτσης έξω από το επαχθές χαράτσι του. Τί προσφέρει δηλαδή σ’ αυτόν που θα κολυμβήση κοντά στο νοσοκομείο και ζητεί εισητήριον και από αυτόν και από τους συνοδούς του; Εν προκειμένω επιβάλλεται να επέμβη και ο κ. λιμενάρχης. Διότι, επαναλαμβάνομεν, τόσον η αμμουδιά του ταρσανά, όσον και ολόκληρος η έκτασις προ του μουσείου, πρέπει να αφεθή τελείως ελευθέρα, για να χαίρονται εντελώς τη θαλάσσια και αι πολυμελείς πτωχαί οικογένειαι που δεν έχουν την δυνατότητα να πληρώσουν “. ( Ταχυδρόμος 23/5/1947).
Η απάντηση των αρμόδιων αρχών υπήρξε άμεση, την επόμενη κιόλας μέρα, όπου διευκρινίζονται οι όροι της σύμβασης σχετικά με τα όρια δικαιοδοσίας του εκμισθωτή της πλαζ. Ο τελευταίος δεν προχώρησε σε καμμία υπέρβαση και επιπλέον είχε το δικαίωμα ν’ απαγορεύσει τα ελεύθερα μπάνια σε απόσταση έως 500 μέτρα εκατέρωθεν του μισθωμένου χώρου, αλλά, όπως επισημαίνεται, δεν προτίθονταν να εφαρμόσει κάτι τέτοιο για λόγους κοινωνικής ευαισθησίας, αφήνοντας ελεύθερες τις όμορες ακτές. Πάντως η σύμβαση του επέτρεπε την απαγόρευση και το επίμαχο σημείο κρίνεται ως άκρως αντικοινωνικό και με ολοκληρωτική έλλειψη ευαισθησίας. Ένας ευφυής και φιλοπρόοδος επιχειρηματίας, σωστά δεν θα εφάρμοζε ετούτα τα απαράδεκτα “ δικαιώματα “.
Διαβάζουμε πάλι στον Ταχυδρόμο:
Η ενοικίασις του Αναύρου
“Εις απάντησιν των όσων εγράψαμεν χθες σχετικώς με την περίφραξιν του Αναύρου, μας ανεκοινώθη ότι η σύμβασις επί τη βάσει της οποίας διενεργήθη τελευταίως η δια δημοπρασίας ενοικίασις της πλαζ περιλαμβάνει ακριβώς τα σημεία εις την περίφραξιν των οποίων και προέβη ο ενοικιαστής κ. Νικοβιώτης. Επομένως ούτος ευρίσκεται εν απολύτω τάξει. Σημειωτέον ακόμη ότι το υπουργείον οικονομικών δια της συμβάσεως παρέχει εις τον ενοικιαστήν το δικαίωμα να απαγορεύη τα θαλάσσια μπάνια και εις ακτίνα πεντακοσίων μέτρων εντεύθεν και εκείθεν του περιφραγμένου χώρου, αλλ ‘ ο κ. Νικοβιώτης δεν προτίθεται να επιμείνη εις την τήρησιν της συμβάσεως και ως προς το σημείον αυτό. Εκ της συμβάσεως όμως θα είχεν όλην την ευχέρειαν να αξιώση και τούτο. Ως γνωστόν η ενοικίασις του χώρου του Αναύρου δια την εφετεινήν θερινήν περίοδον εγένετο αντί 16.500.000 δρχ. Ο ενοικιαστής όμως θα δαπανήση και άλλα χρήματα δια το καθάρισμα της θαλάσσης εις ωρισμένην ακτίνα, καθώς και δια την κατασκευήν υποστέγου “ ( Ταχυδρόμος 24/5/1947).
Στην ανακοίνωση φαίνεται η διάθεση των αρμόδιων αρχών να ηρεμήσουν την κατάσταση, επισημαίνοντας την τήρηση της νομιμότητας, έστω και αν περιλαμβάνονταν στην μίσθωση μεγάλο τμήμα της παραλίας.
Και άλλες επιλογές
Στην παραλία του Αναύρου όμως δραστηριοποιήθηκαν άλλα παραλιακά κέντρα που δεν είχαν σχέση με την οργανωμένη πλαζ. Να μια χαρακτηριστική διαφημιστική καταχώρηση: “ Το γνωστό σας εξοχικόν κέντρον ΑΚΤΑΙΟΝ (Άναυρος). Κάθε μέρα που περνά συγκεντρώνει και νέους πελάτας με την άφθαστη κουζίνα του και τα εκλεκτά κρασιά του και ποτά. Η ρεκλάμα μας είναι η ευχαριστημένη πελατεία μας. Σημ. Με την πλαζ των λουτρών δεν έχομεν απολύτως καμμίαν σχέσιν, ούτε και με το κέντρον της πλαζ “. ( Ταχυδρόμος 14/6/1947).
Οι Βολιώτες που πήγαιναν για το μπάνιο τους στον Άναυρο είχαν περιθώρια επιλογής, προτιμώντας άλλοι την οργανωμένη και άλλοι την ελεύθερη πλαζ, έστω και μετ’ εμποδίων, όπως άλλωστε και τα διάφορα εξοχικά παραλιακά κέντρα.
Αποψη των λουτρών του Αναύρου (από την ιστοσελίδα: “Η Μαγνησία στο πέρασμα του χρόνου” )
