Της Ελενας Αντωνοπούλου
Οι Τούρκοι αρχίζουν και πάλι να εργαλειοποιούν το μεταναστευτικό. Όχι ότι το άφησαν, αλλά οι πληροφορίες πληθαίνουν από την άλλη πλευρά των συνόρων και είναι ότι κάτι ετοιμάζουν. Δεν είναι μόνον οι δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων (που βρίσκονται πολύ κοντά στην εξτρεμιστική οργάνωση «Γκρίζοι Λύκοι»), ότι «εάν ανοίξουμε τις πόρτες 5 εκατομμύρια μετανάστες θα καταλάβουν τα ελληνικά νησιά» ή (οι δηλώσεις του Σοϊλού) ότι «η Ελλάδα εκπαιδεύει τρομοκράτες του ΡΚΚ στο Λαύριο», είναι και κάποιες ύποπτες κινήσεις που παρατηρούνται στα σύνορα, με πρόσφατο την τραγική περιπέτεια μεταναστών σε νησίδες στον Έβρο. Η Τουρκία εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό και αυτό είναι πλέον γεγονός. Πώς αντιδρά όμως η Ελλάδα;
Βεβαίως δεν φτάνουν μόνον οι δηλώσεις- απαντήσεις ως αντίδραση στους Τούρκους αξιωματούχους, ότι «η Τουρκία συνεχίζει και εργαλειοποιεί δυστυχισμένους ανθρώπους, τους παράτυπους μετανάστες, όπως το έκανε και τον Μάρτιο του 2020, σπρώχνοντάς τους πολλές φορές βιαίως προς τα σύνορά μας, τα οποία είναι τα σύνορα της Ευρώπης με την Τουρκία», αλλά είναι και τα έργα επί του πεδίου, με τα οποία απαντά η χώρα μας.
Πρώτα απ’ όλα αποφασίστηκε η επέκταση του φράχτη του Έβρου κατά περίπου 80 χιλιόμετρα ώστε να σφραγισθούν τα σύνορα. Και ξέρετε γιατί κρίθηκε αναγκαία η επέκταση; Επειδή με τον φράχτη αυτόν έχουν αναγκάσει τους διακινητές να αναζητήσουν άλλες διαδρομές, εργαλειοποιώντας παράλληλα τις νησίδες του Έβρου. Δεύτερον η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει τη δομή του Ελαιώνα, διότι, όπως εξήγησε ο Νότης Μηταράκης «μετανάστες και αλληλέγγυα άτομα απειλούν το προσωπικό μας, αυτό δεν θα γίνει ανεκτό και η δομή θα κλείσει».
Πόσοι μετανάστες διασώθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια από την μανία (και το εμπόριο) των Τούρκων διακινητών. Πόσοι τέλος πάντων επέζησαν; Τους μέτρησαν, έναν προς έναν και μία προς μία. Τους μέτρησαν δύο φορές και οι Λιμενικοί αλλά και τα στελέχη του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Από τους καταλόγους και από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν και παραδόθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου προκύπτουν τα παρακάτω: Από το 2019 έως σήμερα οι ελληνικές υπηρεσίες διάσωσης, διέσωσαν 40.560 πρόσφυγες- μετανάστες. Σαράντα χιλιάδες (και πλέον) ψυχές διασώθηκαν από την χώρα μας, όπως μου επιβεβαιώνει και ο Γιώργος Γεραπετρίτης από το Μαξίμου, επισημαίνοντας ότι ανθρωπιστική αποστολή των ελληνικών αρχών δεν σταματά και ακόμα συνεχίζεται. Μεγάλο το πρόβλημα σε μια ελληνική κοινωνία που ασφυκτιά οικονομικά.
Πάντως αν θέλουμε να δούμε το ζήτημα τα τελευταία χρόνια, γεγονός είναι ότι η πρωτοφανής άφιξη αιτούντων άσυλο και παράτυπων μεταναστών στην ΕΕ, που κορυφώθηκε το 2015, αποκάλυψε μια σειρά από αδυναμίες στις πολιτικές της ΕΕ για το άσυλο, τα εξωτερικά σύνορα και τη μετανάστευση. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί μια σειρά από μεταρρυθμίσεις, αφενός μέσω της αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης και αφετέρου μέσω της θέσπισης ενιαίων ρυθμίσεων για το άσυλο. Επίσης, οι αυξανόμενες μεταναστευτικός ροές έχουν δημιουργήσει ανάγκη για επιπλέον μεταρρυθμίσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των συνόρων αλλά και μια δικαιότερη κατανομή ευθύνης και αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών.
Η Ευρώπη είναι σημείο προορισμού για σημαντικά μεταναστευτικά ρεύματα για διάφορους λόγους: από την ασφάλεια, τη δημογραφία και τα ανθρώπινα δικαιώματα έως τη φτώχεια και την κλιματική αλλαγή.
Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη έρεπε να ανταποκριθεί στη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η μεταναστευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ασχολείται με την τακτική αλλά και με την παράνομη μετανάστευση. Η ΕΕ αποφασίζει τους όρους νόμιμης εισόδου και διαμονής, ενώ τα κράτη μέλη διατηρούν το δικαίωμα να ορίσουν τον όγκο των ανθρώπων που θα δεχτούν να εισέλθουν στην χώρα τους προκειμένου να αναζητήσουν εργασία.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει και την παράνομη μετανάστευση μέσα από πολιτικές επιστροφής μεταναστών, κατά τις οποίες ο σεβασμός των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι το πρωταρχικό κριτήριο. Οι εθνικές μεταναστευτικές πολιτικές δεν είναι εναρμονισμένες, δηλαδή δεν υπάρχει μια ενιαία ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, ωστόσο η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει υποστηρικτή προς τα κράτη μέλη ρόλο, ειδικά σε οικονομικό επίπεδο.
Τώρα παρόλη την κριτική που έχει ασκηθεί, από το 1999 η ΕΕ εργάζεται για τη δημιουργία Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου. Για να λειτουργήσει ένα τέτοιο σύστημα πρέπει να έχει ενιαίο καθεστώς ασύλου, κριτήρια για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης, κοινές προδιαγραφές σχετικά με τις συνθήκες υποδοχής, σύμπραξη και συνεργασία με τις τρίτες χώρες.
Από το 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει από κοινού με το Συμβούλιο της ΕΕ για τη νομοθεσία που σχετίζεται με το άσυλο. Αργεί η Ευρώπη το ξέρουμε, όμως όσοι σωστά της ασκούν κριτική θα έπρεπε να μην παραγνωρίζουν και τα σημαντικά βήματα που έχει κάνει.
