Της Λίτσας Παρισάκη, Καθηγήτριας
Η παράκληση ενός καλού φίλου του δεν άφησε αδιάφορο τον Σεν -Σανς. Και το αποτέλεσμα ήταν να προστεθεί στα έργα του Γάλλου μουσουργού, μία ακόμα επιτυχία. Το περίφημο «Καρναβάλι των ζώων».
Οταν τα δάκτυλα του Σεν – Σανς δεν χτυπούσαν τα πλήκτρα του πιάνου ή δεν χάιδευαν τις χορδές του εκκλησιαστικού οργάνου, έσφιγγαν τον κονδυλοφόρο.
Από μικρό παιδί είχε συνηθίσει να εργάζεται ακούραστα για την τέχνη. Πέντε χρόνων άρχισε να συνθέτει και στα 11 χρόνια του, χωρίς τρακ, με επίγνωση το ταλέντο του, αντιμετώπισε το παρισινό κοινό, δίνοντας την πρώτη του συναυλία.
Παράλληλα όταν δεν σημειώνει νότες αραδιάζει στίχους.
Αξιοποιεί δημιουργικά όλο το διαθέσιμο χρόνο του για να συνθέσει όπερες, ορατόρια, κονσέρτα, μουσική δωματίου.
Ξεχωρίζουν τα έργα του «Σαμψών και Δαλιδά», «Η κίτρινη πριγκίπισσα», «Φρύνη», «Οι βάρβαροι», «Ελένη», τα ορατόρια «Οι γάμοι του Προμηθέως», «Ο κατακλυσμός» κ.ά.
Σκυμμένος στα χειρόγραφά του ο πολυταξιδεμένος μουσουργός, προσπαθούσε να δώσει την τελική μορφή σε κάποιο ποίημα, όταν δέχθηκε την επίσκεψη του καλύτερου φίλου του, τον βιολοντσελίστα Λε Μπουκ, ο οποίος χωρίς περιστροφές του εξήγησε το λόγο της επίσκεψής του. Hθελε τη βοήθειά του για κάποια εκδήλωση μουσική, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, να του γράψει μουσική γι’ αυτή την εκδήλωση.
Ο Σεν – Σανς μόλις έφυγε ο φίλος του παραμέρισε τα χειρόγραφά του και άρχισε να σκέπτεται. Τι αλήθεια θα μπορούσε να εμπνευστεί για μια αποκριάτικη εκδήλωση, πρωτότυπη και αντάξια της φήμης του!
Το πρώτο που σκέφτηκε ήταν να απομονωθεί σε κάποιο εξοχικό του σπίτι και να αρχίσει απερίγραφτος να συνθέτει.
Η εξαφάνισή του αυτή ανησύχησε τον φίλο του που τον γνώριζε καλά και δεν θα υπήρχε περίπτωση να τον προδώσει. Έτσι σε κάποια στιγμή εμφανίστηκε ο Σεν – Σανς που είχε κρατήσει την υπόσχεσή του.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ της Αποκριάς του 1886. Όλα είναι έτοιμα για τη μεγάλη γιορτή. Το κοινό ενθουσιασμένο, χειροκροτεί μέχρι τη στιγμή που φθάνει να ερμηνευτεί το «Καρναβάλι των ζώων».
Δυο πιάνα, δυο βιολιά, άλτο, τσέλο, κοντραμπάσο, φλάουτο, κλαρινέτο, αρμόνιο, συνολικά δεκατέσσερα όργανα, με ισάριθμους βιρτουόζους σολίστες, περιμένουν το σύνθημα.
Στο ένα από τα δύο πιάνα κάθεται ο ίδιος ο συνθέτης, ο μουσουργός ο Καμίγ Σεν -Σανς. Αρχίζει η εκτέλεση. Καθώς ξεχύνονται οι πρώτες νότες, το κοινό διαισθάνεται ότι αυτό το έργο ξεχωρίζει… Έχει κάτι δικό του, κάτι πρωτότυπο… Αρχίζει με το εμβατήριο του λιονταριού, για να ακολουθήσουν τα κοκόρια, οι ελέφαντες, όλος ο φανταστικός κόσμος των ζώων, σε μια «αποκριάτικη παρέλαση», ασυνήθιστη, μοναδική, ανεπανάληπτη. Μια ζωολογική φαντασία, στη φόρμα της σουίτας, αναβλύζει από τα όργανα και συναρπάζει τους ακροατές. Η ερμηνεία αριστουργηματική. Το «Καρναβάλι των ζώων» κυριάρχησε σ’ εκείνη την εκδήλωση και ξεχάστηκε όλο το πρόγραμμα της γιορτής…
Ο ενθουσιασμός του κοινού είχε φθάσει στο κορύφωμά του και ο συνθέτης υποχρεώνεται να υποκλιθεί πολλές φορές.
Ο Σεν – Σανς μένει έκπληκτος από το αποτέλεσμα. Είχε εργαστεί για να ικανοποιήσει το φίλο του και να προσθέσει και κάτι στην αποκριάτικη γιορτή.
«Το Καρναβάλι των ζώων» ήταν κάτι που γράφτηκε για την περίσταση. Κάτι που θα ξετυλιγόταν σαν μια σερπαντίνα, για να προσθέσει και το δικό της χρώμα σ’ ένα φαντασμαγορικό αποκριάτικο φόντο, κάτι που θα ξετυλιγόταν, για να πεταχτεί μετά μαζί με τις σερπαντίνες.
Oμως δεν ήταν μια σερπαντίνα. Hταν ένα αριστούργημα που τοποθετήθηκε στο βάθρο του.
«Το Καρναβάλι των ζώων» έχει πολλές φορές, επιτυχώς χαρακτηριστεί ως μια χαρούμενη παιδική παράσταση που διδάσκει τη μουσική. Την άποψη αυτή ενισχύουν τόσο η ευχάριστη και χιουμοριστική του έργου διάθεση, που αναφέρεται σε μια μεγάλη γιορτή των αγαπημένων φίλων των παιδιών, των ζώων και που δανείζονται τις φωνές από τα έγχορδα, πνευστά και κρουστά όργανα. Όσο και από την ατμοσφαιρική δομή του έργου, που αποτελείται από δέκα τέσσερα μέρη, εικόνες, ουσιαστικά ζώων.
Στο «Καρναβάλι των ζώων» είναι γραμμένο για ορχήστρα σε κείμενο του Eddy Marnay, με τα εξής μέρη:
Εισαγωγή – Βασιλικό εμβατήριο του λιονταριού, ακολουθούν τα κοκόρια και οι κότες, τα αλογάκια, οι χελώνες, ο ελέφαντας, τα καγκουρό, τα ακουάριουμ στο ενυδρείο, ο γάιδαρος με μεγάλα αυτιά, ο κούκος πολύ σνομπ, τα πουλιά, οι δεινόσαυροι και τα προϊστορικά όντα παίζοντας ξυλόφωνα και τέλος ο κύκνος. Τι ωραίο τέλος. Φινάλε.
Ολα τα μέρη είναι μικρής διάρκειας (1-2 λεπτά της ώρας το καθένα), ώστε να μπορούν οι μικροί μαθητές πιο εύκολα να συγκεντρωθούν πάνω στη μουσική και να την παρακολουθήσουν.
«Το Καρναβάλι των ζώων» είναι όπως των ανθρώπων, ένα όνειρο κρυφό.
Ο Σεν – Σανς ήταν τότε 51 χρόνων. Η νέα επιτυχία δεν επηρέασε τον ρυθμό της ζωής του. Συνέχισε να συνθέτει, να γράφει, να ταξιδεύει.
Δεξιοτέχνης του πιάνου και του εκκλησιαστικού οργάνου, συνέχισε για άλλα 35 χρόνια τις περιηγήσεις του στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, φέρνοντας το κοινό όλων των χωρών με τη μουσική του.
Αυτόν τον ρομαντικό μουσικοσυνθέτη του γαλλικού συμφωνικού ποιήματος και δασκάλου της ενορχήστρωσης, τον βρήκε ο θάνατος στο Αλγέρι το 1921. Και ήταν 86 χρόνων.
