Του Δρ. Νικόλαου Αθ. Κυριαζή, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Παγκόσμια έκπληξη έχει προκαλέσει η κίνηση του «μαέστρου» Ερντογάν να πάρει μέτρα που ενισχύουν ακόμη περισσότερο τον πληθωρισμό στην Τουρκία. Καταρρίπτοντας κάθε υπόνοια οικονομικής ορθολογικότητας και πιθανόν επιθυμώντας να υπηρετήσει τις επιταγές κατά της ύπαρξης υψηλής ανταμοιβής του χρήματος που υποδεικνύουν τα μουσουλμανικά ιδεώδη, επέβαλε στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας να μειώσει ακόμη περισσότερο το βασικό επιτόκιο.
Με αυτό τον τρόπο, το χρήμα της Τουρκίας κατέστη ακόμη πιο υποβαθμισμένο σε σχέση με διεθνή νομίσματα όπως το δολάριο, και τα αποθέματα της Τουρκίας σε ξένο συνάλλαγμα σχεδόν εξαντλήθηκαν ολοκληρωτικά. Το ακραίο αυτό παράδειγμα ίσως μας ξενίζει λιγότερο από όσο πρέπει καθώς ζούμε σε περιβάλλον γενικότερα υψηλού πληθωρισμού και πολύ έντονης προσπάθειας αναθέρμανσης των παγκόσμιων οικονομιών μέσα στη δίνη που προκάλεσε κι εξακολουθεί να προκαλεί η πανδημία του κορονοϊού.
Σε αναζήτηση ενός από μηχανής θεού που θα διαφυλάξει την αγοραστική αξία των εισοδημάτων τους και το βιοτικό επίπεδο τους ολοένα και περισσότεροι επενδυτές στρέφονται προς τα κρυπτονομίσματα, αυξάνοντας πολύ γοργά τη συνολική κεφαλαιοποίηση αυτών. Το σκεπτικό είναι απλό… χρειάζονται κάτι που η αξία του θα αυξάνεται γρηγορότερα από την αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών. Επομένως, αντί να χρησιμοποιείται ένα εθνικό νόμισμα για αγοραπωλησίες και να απαιτούνται όλο και περισσότερες μονάδες από αυτό για την αγορά ενός αγαθού μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί ένα κρυπτονόμισμα που η αξία του ανέρχεται πολύ γρήγορα και χρειάζονται όλο και λιγότερες μονάδες από αυτό για να αγοραστεί ένα αγαθό.
Κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin, χαρακτηρίζονται από προκαθορισμένα περιορισμένη προσφερόμενη ποσότητα η οποία απαγορεύεται να αυξηθεί βάσει του πρωτοκόλλου δημιουργίας του νομίσματος. Επομένως, αποτρέπεται ο πληθωρισμός λόγω υπερβολικής προσφοράς αυτού του νομίσματος. Επιπλέον, τα κρυπτονομίσματα δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε νομισματική ή κρατική εξουσία άρα δε μπορεί να επιβληθεί υποτίμηση σε αυτά. Από την άλλη πλευρά, κάθε εθνικό νόμισμα είναι εγγυημένο από το κράτος (όσο αναξιόπιστο κι αν μπορεί να αποδειχθεί) ενώ τα ψηφιακά νομίσματα βασίζονται στην εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού προς κάποιον εντελώς άγνωστο που αναμφισβήτητα είναι κερδοσκόπος.
Πρέπει να τονισθεί ότι ο πληθωρισμός αποτελεί τη δυσβάσταχτη παρενέργεια ενός φαρμάκου που αποσκοπεί στο να θεραπεύσει την οικονομία από την ασθένεια της οικονομικής ανέχειας που προκαλεί η ύφεση λόγω της πανδημίας. Το φάρμακο φθάνει τα όρια του ανεπιθύμητου όταν το φαρμάκι που περιέχει (μείωση της αγοραστικής δύναμης λόγω αύξησης τιμών των πρώτων υλών και συνεπώς αύξησης τιμών των τελικών προϊόντων) υπερκερνά την ευεργετική επίδραση του (αύξηση της ζήτησης, η οποία όμως συμπιέζεται λόγω πληθωρισμού). Το δίλημμα του εθνικού χρήματος έναντι των κρυπτονομισμάτων μοιάζει με το να είναι κάποιος σε παιδική ηλικία ως προς την οικονομική αντίληψη και να καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε έναν αποτυχημένο γονέα ή έναν ξένο που δίνει καραμέλες και ανέλπιστα δώρα. Τα εθνικά νομίσματα αποτελούν χρηματικά μέσα με μεγάλη μείωση στη μάζα τους που τα καθιστά αδύναμα να αντισταθούν στις απαιτήσεις που συνεπάγεται η ανάγκη για αξιοπρεπή επιβίωση των ανθρώπων. Αντιθέτως, τα κρυπτονομίσματα διαμορφώνουν έναν υπερμεγέθη κι εντυπωσιακό όγκο αλλά με ανεπαρκή μάζα κι είναι έτοιμα να εξαφανιστούν με έναν ισχυρό επενδυτικό άνεμο αντίθετης κατεύθυνσης. Η σύγκριση τους με τον χρυσό ως ασφαλές καταφύγιο είναι αναπόφευκτη αλλά και άστοχη (αν σκεφθούμε απαλλαγμένοι από την έντονη πίεση που επιφέρουν οι δυσμενείς συνθήκες της εποχής) καθώς αποτελούν τον ορισμό των αντίθετων εναλλακτικών.
Μπορούμε άραγε να ζήσουμε σε έναν κόσμο συνεχιζόμενης αβάσιμης πίστης που θα διαφυλάξει την εύρυθμη λειτουργία αλλά και την ολοένα πιο αδηφάγα ανάγκη για στήριξη σε ρευστότητα της οικονομίας; Ας ελπίσουμε η καινοτομία των κρυπτονομισμάτων να παραμείνει μια ευχάριστη επενδυτική συνήθεια για αποκόμιση κέρδους και όχι το τεντωμένο σκοινί στο οποίο θα χρειαστεί να βαδίζουμε προς διαφυγή από τα δεινά του πληθωρισμού και του χρέους.
