ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

«Γεια σας, είμαι ο Τζόνι Κας»

γεια-σας-είμαι-ο-τζόνι-κας-493926

Γιάννη Ν. ΚαλαντζήΗ οικογένεια μετακινήθηκε από το χωριό Κίνγκσλαντ, του Αρκανσο, όταν ο Τζόνι ήταν 3 ετών, σε αναζήτηση μιας λιγότερο μίζερης ζωής. Γιος μιας βαθιά θρησκευόμενης οικογένειας φτωχών αγροτών (ένα από τα επτά παιδιά των Ray και Carrie Cash), μεγάλωσε με λιτά μέσα στην Πολιτεία του Μισισίπι και, αφού τελείωσε το γυμνάσιο (12 χρόνων έγραφε τραγούδια), δούλεψε για ένα διάστημα σε εργοστάσιο, στο Ντιτρόιτ. Ενα απόγευμα καλοκαιριού, συνάντησε, κάνοντας πατίνια, τη 17χρονη πανέμορφη Ιταλοαμερικανίδα Βίβιαν Λιμπέρτο. «Εγώ θα φύγω από ΄δω», της είπε μια μέρα, «αλλά θα ξαναγυρίσω κοντά σου!». Σε 20 μέρες κατετάγη στην αεροπορία και μετατέθηκε στη Γερμανία. Εκεί έμαθε να παίζει κιθάρα, εκεί επιβεβαιώθηκε το ταλέντο του, εκεί έγραψε και το πασίγνωστο FolsomPrisonBlues.

Επί τέσσερα χρόνια αλληλογραφούσε καθημερινά με τη Βίβιαν, την οποία, όταν απολύθηκε και επέστρεψε στις ΗΠΑ, παντρεύτηκε μέσα σε έναν μήνα (1954)! Εγκαταστάθηκαν στο Μέμφις του Τενεσί, απέκτησαν τέσσερα κορίτσια (ανάμεσά τους η τραγουδίστρια Rosanne) και έπιασε δουλειά ως πλασιέ ηλεκτρικών συσκευών. Η συνεχής ενασχόλησή του με τη μουσική, οι ηχογραφήσεις και η σύμπραξη με τους ΤennesseThreeδημιούργησαν μια σειρά επιτυχημένων τραγουδιών (1955). Την ίδια χρονιά ανακηρύχτηκε «Βασιλιάς της κάντρι».

Η πώληση έγχρωμης τηλεόρασης στη γραμματέα της εταιρείας Sun Records, στο Μέμφις, τον έφερε σε επαφή με το αφεντικό της, τον πανίσχυρο παραγωγό Σαμ Φίλιπς, ο οποίος συνεργαζόταν με καλλιτέχνες της μπλουζ και της κάντρι, όπως ήταν ο Ελβις Πρίσλεϊ! Στα ταλέντα (Ρόι Ορμπινσον, Τζέρι Λι Λιούις, Καρλ Πέρκινς), που είχαν παγιδευτεί στην απόχη του Φίλιπς, συμπεριλήφθηκε και ο Τζόνι Κας.

Τον Ιούνιο του 1955 κυκλοφορεί το Cry, Cry, Cry και ξεκινά η μεγάλη καριέρα του Αμερικανού τραγουδοποιού, η πρώτη φάση της οποίας κράτησε, υπό την εποπτεία του Φίλιπς, τρία χρόνια. Στο διάστημα αυτό περιοδεύει με τους Λιούις και Πέρκινς, αλλά πάντοτε οι τρεις φίλοι επέστρεφαν στο στούντιο της Sun. Eνα απόγευμα, 5 Δεκεμβρίου ήταν του 1956, άνοιξε η πόρτα και μπήκε ο Ελβις, ο οποίος πριν έναν χρόνο είχε εγκαταλείψει το Μέμφις και τον Φίλιπς για να κατακτήσει τον κόσμο.

Το τρίο έγινε κουαρτέτο. Ανταλλάσσοντας αστεία γύρω από το πιάνο, παίζουν θρησκευτικούς ύμνους, τραγουδούν «αμαρτωλά» τραγούδια, με τον Ελβις να λάμπει, τους άλλους να ακολουθούν και τον Φίλιπς να πατά κρυφά το κουμπί της ηχογράφησης και να ειδοποιεί έναν φωτορεπόρτερ να τρέξει στο στούντιο! Το επόμενο πρωί το νέο δημοσιεύθηκε σε εφημερίδα της πόλης, αλλά ο κόσμος έπρεπε να περιμένει 25 χρόνια για να ακούσει αυτό το ανέλπιστο (ως προς τη σύνθεσή του) κουαρτέτο, το γνωστό ως TheMillionDollarQuartet. Το πανίσχυρο συμβόλαιο του Ελβις με την RCAαπαγόρευε οποιαδήποτε άλλη συνεργασία. Οι τέσσερις δεν ξαναβρέθηκαν ποτέ μαζί!

Ο Τζόνι Ρ. Κας (1932-2003) διέθετε ιδιόμορφη χροιά στη φωνή του, η τελική δε υποταγή του στην αναπόφευκτη καθημερινότητα έκαναν τους δίσκους του να μοιάζουν με κηρύγματα ηθικής έντασης και σεμνής οξυδέρκειας. Αυτό το στοιχείο προσέδωσε στον Κας τους χαρακτηρισμούς του απόμακρου, του μυστικοπαθούς και του σκοτεινού καλλιτέχνη. Πάντα μαυροντυμένος -το μαύρο χρώμα κυριαρχούσε στη ζωή του -, εντυπωσίαζε με τη βαθιά, βαρύτονη φωνή του, δίνοντας συχνά θρυλικές συναυλίες και σε φυλακές, τονίζοντας την επαναστατικότητά του με δηλώσεις υπέρ των φυλακισμένων και των Ινδιάνων. Το 1956έγραψε το περίφημο Iwalktheline, που ανέβηκε στην πρώτη θέση και πούλησε περισσότερα από 2 εκατομμύρια δίσκους.

Δυστυχώς, οι συνεχείς περιοδείες του άφησαν (1958) δυο κακές συνήθειες: Το αλκοόλ και διεγερτικά, κυρίως αμφεταμίνες «μπένις», που χρησιμοποιούσαν οι οδηγοί φορτηγών στις ΗΠΑ για να παραμένουν στα ταξίδια τους ξύπνιοι. «Πήρα όλα τα ναρκωτικά», είχε παραδεχθεί αργότερα, «που μπορούσε να πάρει κανείς και ήπια τα πάντα. Ολοι είπαν ότι ο Τζόνι Κας ξόφλησε… Εμοιαζα με ζωντανό νεκρό». Εγκατέλειψε τη Βίβιαν (το διαζύγιο βγήκε το 1967) και τις κόρες του και ημιθανής από το ποτό κατέληξε σε νοσοκομείο της Τζόρτζια. Ομως η στέρεη πλευρά του αγροτόπαιδου αφυπνίσθηκε κάποια στιγμή και το 1968 κατάφερε να αναστήσει και την καριέρα του και την εικόνα του. Τη χρονιά αυτή παντρεύτηκε τη σπουδαία κάντρι τραγουδίστρια Τζουν Κάρτερ, απέκτησαν έναν γιο και τραγούδησαν μαζί 40 χρόνια περίπου.

Οι στίχοι του τραγουδιού με τίτλο Ηurtδιαπερνούν το σκοτάδι της περιπέτειάς του, φέρνουν στο φως τις ώρες έντονης απελπισίας και ψυχικής και σωματικής αδυναμίας, που έζησε την προηγούμενη περίοδο της παρακμής: «Πλήγωσα τον εαυτό μου σήμερα…/, εστιάζω στον πόνο./ Το μόνο πράγμα που είναι αληθινό/ η βελόνα ανοίγει μια τρύπα/ το παλιό, γνωστό τσίμπημα./ Προσπαθώ να τα διώξω όλα μακριά,/ αλλά θυμάμαι τα πάντα…/ Αν μπορούσα να ξεκινήσω ξανά από την αρχή…»!

Ξανάρχισε να περιοδεύει, συμμετείχε σε μερικές ταινίες, επεξέτεινε τις τηλεοπτικές του δραστηριότητες γυρίζοντας θρησκευτικού περιεχομένου ντοκιμαντέρ και συνάντησε ξανά τους Λιούις και Πέρκινς. Με τους κάντρι φίλους του Κριστόφερσον, Νέλσον και Τζένινγκς δημιούργησε τους Ηighwaymen, ο ομώνυμος δίσκος των οποίων αναρριχήθηκε γρήγορα στο Νο 1. Ο Κας κατέληξε ένας από τους πιο εμπορικούς καλλιτέχνες όλων των εποχών, πουλώντας πάνω από 60 εκατομμύρια δίσκους σε όλο τον κόσμο και έλαβε 15 βραβεία Γκράμυ.

Το 1997 διαγνώστηκε με αυτόνομη νευροπάθεια, που τον ανάγκασε να περιορίσει τις περιοδείες του. Το 1998 εισήχθη στο νοσοκομείο με σοβαρή πνευμονία. «Ο Ανδρας με τα Μαύρα» πέθανε στις 12/9/2003 (ήταν 73 ετών) στο νοσοκομείο Baptist, στο Νάσβιλ και θάφτηκε δίπλα στη γυναίκα του Τζουν (είχε πεθάνει πριν έξι μήνες!), κοντά στο σπίτι του, στο Hendersonville, στο Τενεσί.

«Hello, Iam Johnny Cash». Ετσι ξεκινούσε τις συναυλίες του και ακολουθούσε, σχεδόν πάντα, το τραγούδι Folsom Prison Blues, που ουσιαστικά ήταν η χαρακτηριστική μουσική του υπογραφή.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου