Της Μαίρης Παπαδημητρίου
Θυμάμαι τους προγόνους μας, παππούδες και γιαγιάδες, που διέθεταν τρομερή λογική και αδιαπραγμάτευτη κρίση. Λέγανε, λοιπόν, πολλές παροιμίες και το επιμύθιο μετά από ένα συγκλονιστικό γεγονός παγκοσμίως (βλέπε όπως τωρινή πανδημία) «ενός κακού μύρια έπονται». Και μία κυρία, παλιά αρχόντισσα από την Ανδρο, γενικά οι νησιώτες είναι άνθρωποι περισσότεροι ευαίσθητοι και καλλιεργημένοι, και γενικά οι άνθρωποι κάτω από το αυλάκι, δηλαδή οι Πελοποννήσιοι, έχουν μια ιδιαιτερότητα. Αλλωστε, από κει ξεκίνησε η λευτεριά. Ας θυμηθούμε την Αγία Λαύρα, πλησιάζει και η επέτειος. Εδώ κλείνει η παρένθεση για να επανέλθω στην κυρά της Ανδρου, που διηγιόταν στα εγγόνια της τους αγωνιστές που σήκωσαν το λάβαρο και μετά από μεγάλη καταστροφή κατέληγε «καλώς το κακό, καλώς το να ‘ρθει μόνο του». Λόγια σοφά, λόγια καθαρά, απόρροια της σοφής και σωστής σκέψης.
Και ερχόμαστε στο μεγάλο, το τωρινό, σκάνδαλο που έχει κατακλύσει την Ελλάδα από άκρο σ’ άκρο. Οι ιδιαιτερότητες επωνύμων ανθρώπων, καλύτερα να μην τυχαίνουν μπροστά μας τέτοιοι άνθρωποι, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, όπως συνηθίζουμε να τους χαρακτηρίζουμε, δηλαδή με δυο λόγια άνθρωποι της καθημερινότητας.
Τώρα για να βάλουμε τα γεγονότα στη σωστή τους τροχιά, εμείς οι μεγαλύτεροι το αντιμετωπίσαμε σαν κεραυνό εν αιθρία. Οπως φαίνεται, όμως, άλλοι γνώριζαν περισσότερα και άλλοι, πιο μπασμένοι στη σημερινή πραγματικότητα (και εδώ παραπέμπουμε στην επικεφαλίδα άλλοι μιλάνε όταν δεν πρέπει και άλλοι σιωπούν) αντί να σηκώσουν ανάστημα σιωπούν γιατί δεν ξέρουν τα καθέκαστα.
Οταν, όμως, φτάσει το αστροπελέκι στο κατώφλι τους τότε το σκηνικό αλλάζει άρδην και προσπαθούν να σταθούν στα μέλη της οικογένειάς τους, που δεν είχαν το θάρρος, αλλά και τον τρόπο να μοιραστούν τα γεγονότα που τους στιγμάτισαν ανεξίτηλα.
Κι εδώ βρίσκεται η απορία. Στις σύγχρονες κοινωνίες που βιώνουμε τώρα δεν υπάρχει χρόνος ίσως για να μοιράζονται τα μέλη της οικογένειας τα καθέκαστα. Τώρα, όταν βλέπουμε το παιδί μας συνοφρυωμένο, αμίλητο, όταν κλείνεται συνέχεια με τον υπολογιστή του, γιατί σ’ αυτό εμπιστεύεται το πρόβλημά του, και το γαϊτανάκι της σύγχρονης κοινωνίας συνεχίζεται αμείλικτο.
Επρεπε να φτάσει η πανδημία για να μαζευτούν οι οικογένειες γύρω από το ίδιο τραπέζι, να μιλήσουν όλοι σαν παρέα, να πετάξουν τα βαρίδια, με δυο λόγια να μοιραστούν με τους δικούς τους ανθρώπους τον εφιάλτη που έζησαν. Και εδώ σταματάει το κουβάρι της σιωπής.
Και ω του θαύματος ακολουθεί η γνωστή συνέχεια. Πήραν κυριολεκτικά φωτιά τα ΜΜΕ και αρχίζει η σφυρηλάτηση που κατακλύζει το σύμπαν. Από τα ξημερώματα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της επομένης ημέρας τα κανάλια κονταροχτυπιούνται με απεχθείς, μερικές φορές, λεπτομέρειες. Αγριος πόλεμος ποιος θα βγάλει τις πιο ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για να εξασφαλίσει τα νούμερα της τηλεθέασης. Και τα κονταροχτυπήματα ανάμεσα στους επαγγελματίες, είτε δικηγόροι είναι, είτε κοινωνιολόγοι, είτε ψυχολόγοι, στο τέλος καταλήγουν σε σκηνικό πολιτικής αντιπαράθεσης. Κι εδώ βρίσκεται το κλειδί της αποκορύφωσης. Την ώρα της κρίσης, ακόμη και η πανδημία περνά, αν είναι δυνατόν, σε δεύτερη είδηση.
Κι εμείς, οι απλοί άνθρωποι, αναρωτιόμαστε μέχρι που θα φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο. Η απλή σκέψη είναι ότι μπόρα είναι και θα περάσει. Θα κάνει τον κύκλο της, θα περάσει, θα ξεχαστεί.
Να ξεχαστεί τι; Ότι η σύγχρονη κοινωνία είναι ένα αδυσώπητο τσουνάμι που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί χωρίς τραγικές συνέπειες; Εδώ θα μας επιτρέψετε να επαναλάβουμε τη σωστή ρήση του Αριστοτέλη του Σταγιρήτη «Οψόμεθα εις Φιλίππους». Να γιατί πρέπει να μαθαίνουμε καλά γράμματα και να γνωρίζουμε ότι οι σοφοί επώνυμοι της αρχαιότητας είχαν επίγνωση της πραγματικότητας. Εμείς την έχουμε;
